Ауылда өскен бала болғандықтан ба, әлде жасымнан шалдың баласы болып (әкемнің әкесі, яғни атам)атының артына мінгесіп ауызашар, түрлі жиындарға барып өскендікі ме екен маған өз қатарымның әңгімесі көп қызық бола бермейтін. Үлкендердің айтқан әңгімелері әлі күнге есімде. Әттең, сол кезде бала болыппыз. Әңгімелерінің барлығын қағазға түсіре беруім керек еді.Қазір ойлап отырсам көп адамдарды көріппін. Біздің бір жамағайынымыз Бейімбет Майлиннің кенже қызы Розаға үйленген екен. Сол екі кісіні де көзім көрген еді. 60-шы жылдары Қытай асып келген туысқандарымыз да болған Біреуі тіпті қытай өкіметіне қызмет еткен полковник шеніндегі ақсақал еді.Кейінірек ҰҚК есебінде де тұрыпты дейді.Ол кісі қайтыс болған соң балалары жазбаларын жоғалтып алыпты. Шежіре жазумен айналысушы еді.Соғыс ардагерлерінің әңгімелері қызық болушы еді.Қазір ауылда көзі тірі ардагер жоқ. Қазір ауылға барсам шалдардың таусылып бара жатқанын көріп ішім ашиды. ашитын себебі бұл кісілерден соң жөні түзу шалда жоқ. Ауылда ең үлкен ақсақал 80 жастан асып отыр. ептеп ақыл-есін жоғалта да бастапты. Ол кісіден соң біздің аталар, жастары жетпістен асқандар. Бұл кісілердің өзі 5-6 ау қалыпты. 50-60 жас аралығындағы шалдарға көңілім тола қоймайды. Айтатын әңгімелерінің дәмі жоқ секілді.
Біз қандай шал болар екенбіз?!

11 желтоқсан күні болған оқиғадан кейін Ресейдің біраз шайқалғаны рас..Әрине ұлт аралық қақтығыстардың болғаны қай мемлекет үшін болсын ойландыратын мәселе… Себебі ушығып кететін болса, басылуы қиынға соғады..Әсіресе Ресей сияқты үлкен және көп ұлтты мемлекет үшін… Сондықтан көрші елде болып жаткан оқиға бізді де елең еткізбей қоймады… Кеңес дәуірінде бір халықты құрап келгендер, бүгін бір-біріне дұшпан болып отырғаны әрмне қынжылтады… Себептер мен салдары әлі талдана жатар…

Twitter-ді тінтуірім тіміскілеп отырып, бір кісінің "қазақша мен орысшадан шаршадым" дегенін көріп кідіріп қалды.

«Бұған не көрінді?», «Кім екен?» деп ойланбастан, жауап жазып жіберіппін.

Кейін тиуттерін оқысам, Астанаға Азиядағы қатысуға келген екен. Мынадай билетім бар деп қуанып жүр.



Қазір сол пақырдың жазғандарын оқып жүрмін.

2011-ді интернетте қарсы алатындар бар ма?

Егер әдемі темалар іздесеңіз мына сілтемені қарап шығыңыз. Бұл сайтта ақылы, премиум темаларды тегін үлестіреді.

http://uniq-themes.ru/index.php/wpthemes.html

1. Aa – «а»

2. Bb – «б»

3. Cc – «ш»

4. Dd – «д»

5. Ee – «е»

6. Ff – «ф»

7. Gg – «ғ, г»

8. Hh – «х»

9. Ii – «ы»

10. Jj – «ж»

11. Kk – «к»

12. Ll – «л»

13. Mm – «м»

14. Nn – «н»

15. Oo – «о»

16. Pp – «п»

17. Qq – «қ»

18. Rr – «р»

19. Ss – «с»

20. Tt – «т»

21. Uu – «ұ»

22. Vv – «в»

23. Ww – «дауыссыз у»

24. Xx – «икс»

25. Yy – «й»

26. Zz – «з»

• «Ә, І, Ү, Ө» aripteri qayda?
Oris tilinde bastawic klasta «ударение» tusetin aripterding ustinde belgisi boladi. «Ударение» qoyip uyren'gesin bul belgi qajet bolmay qaladi.

Arap alfavitinde tek dawissiz aripter gana boladi. «Хареке» degen belgiceler aripterding asti-ustine qoyilip, dawisti dibistardi cigaradi. Biraq araptar kundelikti jaziwinda bul belgicelerdi qoldanbaydi. Sebebi sozding qalay oqilatinin belgice qoymay-aq biledi.

Qazaq tilinde sozder juwan nemese jingicke bolip keledi. «Ә, І, Ү, Ө» aripterine saykesince Ä, Ï, Ü, Ö qoldanamiz. Sosin juwan soz ben jingicke sozdi ajiratip uyren'gesin Ä, Ï, Ü, Ö aripterin qoldanbawga boladi. Ä, Ï, Ü, Ö ariperi bastawic klasta jane sozdikterde gana qoldanilatin boladi.

Aa, Ii, Uu, Oo aripteri juwan sozde «а, ы, ұ, о» bolip, jingicke sozde «ә, і, ү, ө» bolip oqiladi. Eger Kk nemese Ee aripteri bolsa soz jingicke oqiladi. Eger Qq nemese sozding kelesi buwindarinda Aa aripteri bolsa soz juwan oqiladi («күнә, кінә» degen siyaqti birnece sozden basqa). Sosin arqacan juwan oqilatin jane tek jingicke oqilatin sozder bar.

• «И, дауысты у» aripteri qayda?
«И» — iy dep jaziladi. «дауысты у» — uw, iw dep jaziladi.

• Nege «ғ, г» bir arippen jaziladi?
Bul «ғ, г» aripteri sozding algacqi buwininda siyrek kezdesedi. Al basqa buwindarda «ғ» men «а», «г» men «е» aripteri qatar juredi. Juwan sozde «ғ», jingicke sozde «г» boladi. Qay dibis ekeni ongay ajiratiladi.

• «Қ, к» aripterin «ғ, г» siyaqti bir arippen jaziwga bolmay ma?
«Қ, к» aripteri «ғ, г» siyaqti emes. Sozding barliq buwindarinda kezdesedi. Sol sebepti ekewin bir arippen belgilesek ajiratiw qiyin.

• «Ң» arpi qayda?
Bugan arip jetpey qaldi. «Ғ, г» siyaqti «н, ң» aripterin bir arippen belgilewge bolmaydi. Sebebi «н, ң» singormonizm zangina baginbaydi. Eger qosimca arip alsaq, onda 26 aripten asip ketemiz. Tagi bir joli NG digrafin qoldaniw. Biraq «ң» jane «нғ, нг» tirkesteri arasinda ulken catasiw boladi. Sebebi «ң, нғ, нг» barligi NG bolip ketedi. Agilcin tilinde «’» (апостроф) degen belgice ote jiyi qoldaniladi. Misali «I‘m / They‘re / o‘clock / company‘s / it’s / don’t».

Osi maseleni rettew ucin «’» belgisin bilay paydalanamiz:
1) NG tirkesi barliq jagdayda «ң» bolip oqiladi,
2) N arpimen ayaqtalatin sozge -GA, -GE, -GAN, -GEN, -GIZ jalgawi jalgan’gan kezde NG tirkesining arasina «’» belgisin qoyamiz. N’G tirkesi «нғ, нг» bolip oqiladi.

Misali:
angiz — «аңыз», tengiz — «теңіз», janga — «жаңа», kenges — «кеңес», songi — «соңы», engis — «еңіс»
san’ga — «санға», ken’ge — «кенге», jan’ga — «жанға», basin’gan — «басынған», min’gen — «мінген», en’giz — «енгіз»

• Alfavitting ati nege LatinX?
Basinda oz atimdagi Nur-di alip, Nur-Latin dep atamaq boldim. Sosin aynip qaldim. Elon Musk ozining macenesin Model X, raketa uciratin kompaniyasin SpaceX dep atadi. Damigan tehnologiyalarding atimen undesip tursin degen niyetpen LatinX dep qoydim.

P.S.: Diakritikaliq aripter Ä, Ï, Ü, Ö bastawic klas oqiwcilarina oqip-jaziwdi uyreniwge kerek. Sosin sozdikter jasaganda kerek. Sozderding juwan-jingickeligin ajiratqannan keyin tek 26 arippen jazip tusinisiwge boladi. NG tirkesin digraph dep emes RT, RS, YT (қарт, шарт, сарт, тарс, тұрс, айт ...) tirkesi siyaqti tusiniw qajet. Apostrof «’» belgisin ne ucin qoldan’ganimdi tusin’gen cigarsiz dep oylaymin.

Қазақ латын әліпбиі • қазақ тілі • латын алфавиті • әліппе • 26 әріппен жазу

Латын әліпбиіне көшеміз бе? Көшетін болсақ, өмірлік маңызы бар пост! 😤

1. 19 қараша — Халықаралық ИГРЕКтер күні. Алғаш рет 1999 жылы Тринидад пен Тобагода басталған бұл маңызды күнді қазір 60-тан астам ел қолдайды. ЮНЕСКО халықпен байланыс бөлімінінің басшысы Ингеборг Брейнес ханымның айтуынша бұл — гендерлік балансты жақсартатын тамаша идея. Жыл сайын арнайы бір тақырып белгіленіп семинарлар өтеді. Мысалы бір жылы бейбітшілік тақырыбы, бір жылы ИГРЕК денсаулығы, бір жылы ИГРЕКтердің позитив ролі. Жалпы алғанда ұйымдастырушылар ИГРЕКтердің мәселелерімен айналысады. Бүгін кімдерді құттықтауға болады осы күнмен?

2. Жақында Твиттер жазбалардағы символ санын 140-тан 280-ге көбейтті. Бірақ бәріне емес. Қандай қолданушылар үшін 140-тық лимит сол күйі қалды?

3. Үндістанда Болливудтан басқа да киноиндустриялар бар. Мысалы Ченнайдағы Колливуд, Андхра-Прадеш штатындағы Толливуд және Молливуд деген де киностудия бар. Бұлардың шығаратын фильмдерінің бір бірінен айырмашылығы неде?

4. 65 сөз, 2 шумақ, 2 қайырмадан құралған бір әннің мәтінінде 33 уникал сөз пайдаланылған. Ал ән атын құрайтын 2 сөз ән ішінде 11 рет кездеседі, жалпы әннің шамамен 33 пайызын құрайды. 14 сөздік қайырмасының 10 сөзін осы 2 сөз жабады. Ең аз сөз қолданылған қазақ әні атағына лайық бұл әнді атаңыз

5. Санкт-Петербургтегі бір сауда орталығында 2 спортшының үлкен суреттері ілінген. Екеуінде де қуанышты сәттері бейнеленген және екеуі бір біріне қарап тұрғандай. Біреуі Андрей Аршавин. Екіншісі кім?

6. 2004 жылғы бір кейіпкер ағылшынша испан акцентімен сөйлейді. Ал испанша дубляжында Андалусия акцентімен. Латын Америкасы нұсқасында Кастилья акцентімен. Кейіпкерді атаңыз

7. Алғашқы кәсіпқой ИКС хоккейші 1958 жылы алаңға шықты. Ал одан кейінгісі тек 1974 жылы. Қазір де аз болса да кей командаларда мұндай ойыншылар бар. Бірақ көбіне қақпашы, қорғаушы позицияларында. ИКС хоккейшілердің басқа хоккейшілерден айырмашылығы неде?

8. Түрік мақалы. Там үстінде жарты нан

9. Юморист Константин Мелиханның пікірінше жас бойдақ үйіне қыз әкелу үшін үйін жинайды. Ал егде бойдақ не істейді? Юмористің ойын жалғастырыңыз

10. Бір итальян рестораны қонақтарына күнде сауалнама ұсынады. Мысалы былай жазылған: Кеше Гарри Поттер мен Жүзіктердің әміршісінің қайсысы мықты екенін таңдадық. Бүгінгі сұрағымыз: Айфон ба, Андроид па? Ресторанның бұл сауалнамаларындағы дауыстар кімдер үшін пайдалы?

11. Танымал карикатурист Павел Кучинскидің 2016 жылы салған бір карикатурасында көк төсеніш үстінде дөңгелене отырған сары киім киген 11 балаға бір атай ертегі оқып отыр. Ал ақ киімді бір бала теріс бұрылып басқа кітап оқып отыр. Суреттің атын нақты атаңыз

12. 2015 жылдың басында болған бір оқиғадан кейін Парижде 14 қаңтар сәрсенбі күні 15 минут ішінде 3 млн дана түгел сатылып, Францияда бір сала бойынша сатылым рекорды орнады. Жұма күніне 5 млн дана дайын болады делінді, ал жексенбіге 7 млн. Әр данасы 3 евролық не сатылған еді?

13. Барселонадағы бір күлкі театрында әр орындықтың артында планшет орналастырылған. Бұл технология арқылы әр адам қойылымның ақысын әділ төлейді, алдындағы планшет арқылы есебін қарап. Планшеттің қызметін түсіндіріңіз

14. Исраил Арсамаков атты Олимпиада чемпионы ауыратлеттен бір күні анасы сұрапты: «ТВде Олимпиада көрсетіп жатыр. Сен неге бармадың?». Чемпионның жауабын жазыңыз

15. Биткоин — құпия төлемдер жасауға болатын танымал криптовалюта. Ньюсвик журналы биткоин туралы кеңінен жазылған бір номерінің мұқабасында биткоинның символын басқаша көрсетеді. Мұқабада криптовалюта символы қандай түрде көрсетілді?

16. peugeot.com сайтындағы бір бетте ешқандай мәтіндік ақпарат жоқ, тек машина суреті ғана бар. Машинаның моделін атаңыз

17. Бір карикатурада Пепси мен Кока коланы қандай ортақ атпен аталғанын электрон музыка жанрында танымал британ дуэтының атымен атаңыз

18. Бір пицца түрінің жасалуының соңғы кезеңінде ыстық пиццаның ортасына шикі жұмыртқа құйылады. Жұмыртқа ыстық пицца үстінде жайылып піседі. Пицца қай қаланың атымен аталады?

19. Каддафидің коммунистік тезистерге толы Жасыл кітабын сыншылар неге ұқсатады?

20. Ат жарыстарында аттарға бәс тігу жарыс басталғанға дейін қабылданады. Ал кей жағдайларда жарыс аяқталғаннан кейін. Ол қандай жағдай? Бір әріппен басталатын 2 сөзбен жауап беріңіз

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» интеллектуал ойынынң 4-шығарылымына КерекРинг ойындарының бірнеше дүркін жеңімпазы Бақсы командасы қатысты. Есеп 6-5



Сергіту сұрақ:
АҚШ әскери теңіз флоты 1950 жылдары «Триест» батискафын сатып алуы жайлы айта келе, бір америкалық офицер былай дейді: «Қандай да бір жобаға (мемлекеттен) несие қаржы алудың ең үздік жолы – оны әлдеқашан ОЛАР жүзеге асырып жатыр деу». Кімдер?

1. Википедиадағы мәлімет бойынша бұл жануар — Интернеттің бойтұмары. Ал Vogue журналы олар тек Солтүстік Америка, Батыс Еуропа мен Жапонияда ғана танымал дейді. Youtube-та олардың видеолары орташа есеппен 12 мың қаралым жинайды екен, бірақ Жануарлар категориясында 16 пайыздық көрсеткішпен қаралым бойынша 2-орында. Бұл қай жануар?

2. Өткен ойында «Союз» ғарыш кемелерінің қонулары әдетте ұшу аймағынан алыс емес жерлерде өтетін деген едік. Ал орбита станциясымен жанаса алмаған, апаттық жағдайда қалған «Союз-23» кемесінің Теңіздің қақ ортасына қонуына тура келді. Ғарышкерлер Зудов пен Рождественскийді құтқару тікұшақ арқылы жүргізілді. Алайда, алғашқы жоспарланған қону аймағына жақын маңда алып су айдындары жоқ еді. Ендеше, кеме қалайша Теңізге тап болды?

3. Бұл музыкалық аспап өз санаты бойынша әлемдегі ең ескі аспап. Фидель, Ребек, Пошет — оның ізбасарлары. Болгар ғалымы Дончевтің айтуынша ол жауынгер қаруына ұқсатылып жасалған. Діншілдер мен коммунистер қарсы болған бұл аспапты кезінде қарапайым халық та ұстауға қорыққан. Бұл аспапты атаңыз.

4. Бернард Шоу жөнінде не білесіз? Джордж Бернард Шоу – әйгілі ирланд драматургі және жазушысы, қоғам қайраткері, Лондон экономика және саяси ғылымдар мектебінің негізін қалаушылардың бірі, социалист, КСРО-ның жақтаушысы, вегетариан, Ислам мен Соңғы пайғамбардың қолдаушысы.
Ох, қандай тұлға, қанша мәлімет. Бұл жалпы деректер болатын. Сіздерден сұрайтынымыз: жазбагер Бернард Шоудың еншісіндегі екі түрлі сыйлықты (әлемдік жүлде) атап көріңіз.

5. Өткен ғасырдың басында АҚШ және Англияда танымал болған Уильям Стелл атты журналистке бір балгер бұның билетін алмауға кеңес береді. Танымал бір актердің кейіпкері бұның билетін ұтып алады. Бұл ненің билеті?

6. «Қазақ халық жұмбақтары» кітабында жауабын біз аздап күтпеген жұмбақтар да бар. Сіздерге солардың бірі:
Мен көрдім өзі жансыз сегіз еркек,
Оларға үйір болған адам тентек.
Сегіздің ортасында төрт әйел бар
Жүреді жиырма төрт тай жетектеп.
Шешіңіз.

7. Fedex компаниясының бастапқы жылдарында құрушысы Фредерик Смит түрлі қиындықтардан өтеді. Мысал үшін бір жылы компанияның бір шығындарына 24 мың доллар төлеу керек болады, қолда жеткілікті ақша болмағандықтан Смит мәселені шешу үшін қай қалаға барып келеді?

8. Евгений Комаровский есімді дәрігер педиатр «Температура туралы қырық екі сұрақ» деген кітап жазды. Сіздерге сауал: кітапта қырық екі сұрақ екені рас, бірақ кітап атауының ішіндегі 42ні дәрігер қалай жазғанын тауып, кітаптың толық атын табыңыз?

9. 2001 жылы Труд газетінің Молдова қосымшасында атауы 2 сөзден құралған мақала шығады. Мақала атауының екінші сөзінде бір елдің астанасы аталып, коррупция бойынша Молдовадан озып кеткендері үшін рахмет айтылады. Мақаланың атын толық атаңыз.

10. «Комсомольская правда» газеті бұл елді туристік тұрғыда былай жарнамалады:
«Бақыттың жарқын бояулары. Орасан сұлу табиғат. Лайықты демалыс. Гастрономия ғажайыптары. Азарт тұнған саяхат. Рақат сезім. Иісі жұпар ормандар. Яхталы курорттар.» Қай ел?

11. Гуманитарлық білімге арналған Арзамас жобасындағы авторлардың бірі Юлия Штутина бір жазушының жазбаларынан жинақ жасап, оны ИКСтің твиттері деп атайды. Ойлары 140 символға сыйып отырған бұл жазушы көзі тірі болса Твиттердің бұл қасиетін ұнатар еді дейді. ИКС қай жазушы?

Аудио мында.

8 сәуірде Қазақ радиосында «Ой-Зерек» интеллектуал ойынының алғашқы эфирі өтті. Brainstorm командасы Мерей Ермұханов және Аршат Оразов дайындаған 11 сұрақтың жетеуіне дұрыс жауап берді. Ойын әр сенбі сағат 21:00-де өтеді.



Дайындық сұрақ: 1954 жылы КСРО-ның маңызды бір полигон аймағы үшін бастапқыда 4 жер таңдалды. Алайда Марий АССРі орманды-батпақты, Дағыстан таулы, Астрахань облысы Каспий сулы аймағына жақын болғаны үшін жарамады. Бастапқы код атауы Тайга ретінде таңдалған жер кейін қалай аталды?

1. Жазушы Джон Фаулздың кітабының кейіпкерлері Мысырда сапар шегіп жүріп, қайықшыны қайығымен бірге жалдайды. Алайда өзеннің ортасына келгенде қайықшы кенеттен ескектерін жалдаушы туристерге береді. Қайықшының бұл әрекетіне қандай дауыс себепші болған еді?

2. Испандар оларды мысырлықтар дейді, ал француздардың айтуынша олар – чехтар. Олардың бекітілген елтаңбалары болса да негізгі символдары ретінде арба дөңгелегін, ат тағасын және ойын картасын санайды. Олар кімдер?

3. Филип Филиппұлы 1759 жылы санкт-петербургтік алтынды тігін фабрикантының отбасында дүниеге келді. Швед әскери дәрігерінің шөбересі еді. Санкт-Петербургтің Тау училищесінде химия, минералогия, пробирка өнері, металлургия, математика, физика, механика, тау құрылысы, тау сызбаларын жасау, неміс, француз, орыс тілдеріне аударуды оқыды. 27 жасында Орта Азиядағы Филипповка өзенінің руднигін ашты: алтын, күміс, мыс, қорғасын. Филиповка руднигі оның атынан емес, өзен атынан шыққан болса, да, бір жылдан кейін атауы өзгерді. 1838 жылы тау инженері Жол бағдарлары Инженерлер корпусының генерал-майоры шешінде қайтыс болды. Ең ірі соғыс басталған жылға дейін ондаған мың адамды қамтыған оның статустық қалпын көсем ауыстырды, ал жаңа ғасырда Филипп көсемнен атағын қайта тартып алды. Филипптің фамилиясын атаңыз.

4. Turkeytoday сайтында Түркия туралы жазатын бір блогер қыз бірде қонақүй қызметшілерінен сұраған нәрсесінің орнына қышқылдәмді сусын әкелгендерін жазады. Блогер қонақүй қызметшісінен негізінде қандай нәрсені сұраған еді?

5. «Мозилла фаяфокс» браузерін қолданып көрдіңіз бе? «Фаяфокс» браузері жануардың құрметіне аталған, «жалынды түлкі» деп аударылатын бұл атау арқылы тіпті ярлыктық логотипінде кәдімгі түлкі бейнеленген. Шын мәнінде «Отты түлкі» деп басқа жануарды атайды. Ол жануардың, әрине, қу түлкіге қатысы жоқ. Жануар негізінен өсімдікпен қоректенеді, көлемі аса үлкен емес, бірақ оның барлық бізге мәлім тұқымдастары жыртқыштар. Отты түлкі деген қай жануар?

6. Қыз-келіншектерге арналған канадалық бір фитнес-клубтың аты бір сағат түрімен аталады. Логоларында да бұл сағат арқылы сұлу мүсінді бейнелейді? Бұл қандай сағат?

7. Каталониядағы Жауме Альмера атындағы Жерді зерттеу ғылыми институтының қызметкерлері наурыз айында сейсмографтарында жер қабатының қозғалысын, яки шағын жер сілкінісін тіркеді. Бірнеше дүмпудің ішіндегі ең ақырғысы — Рихтер шкаласы бойынша 1 магнитуда болатын сілкініске кінәліні атаңыз.

8. Исландиялық жастар танысқаннан кейін смартфондарынан Ислендинга атты қосымшаны ашып бір біріне тигізеді. Қосымша авторлары «Бір біріңе тиместен бұрын, смартфондарыңды тигізіп алыңдар» дейді. Ислендинга қосымшасының негізгі функциясы қандай?

9. Ақын, жазушы, композитор, суретші, қоғам қайраткері. Өз саласында ең маңызды сыйлықты иемденген алған тұңғыш бейеуропалық. Оның тағы бір айрықшалылығы — өлеңдері екі мемлекеттің әнұрандарының сөзі болып отыр. Бұл суперадам кім?

10. 1725 жылы Екатерина І Петербург қаласының тұрғындарына арнап үлкен қоңырау соғып, өрт қаупін хабарлады.
1860 жылы лондондықтар ақ арыстандарды шомылдыру рәсімін көруге Тауэрге жиналды.
Сұрақ авторы Әнуар Нұрпейісовтің «Мен адамдарды ұлтына қарап бөлмеймін» видеоөлеңін жариялауынан да осы себепті көреді. Оны екі сөзбен атаңыз.

11. Шенбрунн император сарайының бір түкпірінде «Прима ле музика пой ле пароле» қойылып жатты, келесі аймағында «Дир Зигшпиль дир шаушпильдиректор» қойылды. Бірінші туынды үлкен табысқа ие болды, ал зигшпиль жетістікке жете алмай, көрермен қошеметіне ие бола алмады. Әйгілі деректің үлкен ықтималдықпен ойдан құрастырылған жалған аңыз әңгіме екенін ескере отырып, әр туындының авторларын атаңыз.