2 болу, жұп болу – нағыз ер адамдар үшін берілген үлкен жауапкершілік, әрі тосын сый…
© Мырзахан



2 саны қазақ халқының өмірінде үлкен рөлге ие. Жұп болу – жаңа өмірдің бастауы, жаңа отбасының құрылуы, екі бақыттың бір араға келуі секілді мағыналарға саятын болса, қос аққудың адал махаббаты – 2 жасқа арналған қазыналы бата ретінде айтылады. Наурыз мейрамындағы күн мен түннің теңелуі осы 2 санының тепе-теңдік түсінігін ашып отырса керек. Кішкене сөздікке көңіл бөлсек, 2 – тепе-теңдіктің белгісі. Оған күн мен түн, ақ пен қара секілді ұғымдар жатады. Қарама-қарсы түсініктерді позитивті және негативті энергиямен қуаттандыра отырып, таразыда тұрғандай теңдігін көрсетеді. (Қайнар: ongeo.ru/mag2/)
Ал, аналарымыздың жүкті болып, бір адамда 2 жанның өмір сүре білуі өз алдына бір әңгіме.

Сандар жайлы қызықты жайттар!

1. 10-жүйе тарихы
Біз қолданып жүрген сандар жүйесінің тарихы сонау үнді еліне, олардың ғалымдарына барып тірелсе керек. Б. з. 1 ғасырында ғалымдары антикалық математика негізінде жаңа есеп жүйесін жасады. (10 цифрадан тұрды. Өзгеріске айтарлықтай ұшарамады.)

2. Қағазда жазу мүмкін емес сан
10-ның гугол дәрежесін жазу үшін біздің планетамызда жер жетпейді екен.

3. Азия елдерінің қорқынышы – 4
Көптеген азия елдерінде «4» саны бақытсыздықты білдіреді. Себебі, ақиқаттан да қызық. Кейбір елдердің (жапон, кантон, путунхуа және корей) тілінде (shi, sei, si, sa) сөздері төртпен бірге өлім деген мағына береді екен.

4. Қағазды қанша рет бүктеуге болады?
Бір қағаз бетін 9-дан артық бүктей алмайсыз. Байқап көріңіз!

5. Назарыңызға!
Ойын кубиктерінің (нарды, үстел ойындарында қолданылады) қарама-қарсы беттерінің қосындысы 7-ге тең. Тексеріп көріңіз.

Қайнар: www.datacube.tv/2015/01/nauchnue-factu-o-chislah.html

Жұп болу немесе ағам үйленді

Адамзатты жалғыз жаратпағандықтан, өмірде екінші бір бөлігіңді іздеу – қалыпты жағдай. Жастардың арасында белең алған бұл сезім, қызықты жағдайлармен қуантып, қайғыртуда. Махаббат сезімі 79 жасар Индиядағы апамыздың дүниеге қыз алып келуіне себепкер болып жатса, белі бесіктен шықпаған іні-қарындастарымызға тез отау құрып, тез ажырасуына негіз болып отыр. Менің ойымша, мәселе түбі махаббат проблемасында емес, жастық шақта жалындап тұрған кезінде жұп болудың маңыздылығы, мәні әрі жауапкершілігі түсіндірілмегендіктен.

Теория өзі айта береді. Мен тәжірбиеден мысал берейін. Осы жаз маған үлкен қуаныш сыйлады. Томск қаласында оқып жүрген (мақтап қояйын) Алмас ағам отау құрды. Жаратушым оған жақсы ұрпақ пен ниеттенген ісінде жеңілдік берсін! Өзі миллионер ағамнан сұхбат алмайын ба? Оның үстіне «Жұбахан стефания» журналының кіріспесінде кеңес те берілген болатын. Сонымен, жұп болу туралы ағам былай деді:

«Мен көп созбай, тек өмірдегі ұстанатын философиямды айтып өтейін. Сонау мектеп кезінде маған ағалық еткен тәрбиешім жақсы сөз айтқан болатын. Сол кейіннен менің өмірлік ұстанымым болып кететінін мен де ойламағанмын. Ой төрі былай болатын:

— Егер, таза жар қаласаң — таза бол!
Адал сүйіктің болсын десең — адал бол!
Тазалыққа құмар жан болсын десең — таза жүр!
Ата-анаңды сыйласын десең, жұмақтың кілті қайда екенін білесің…
Есіңде болсын! "Қуған жетпейді, бұйырған кетпейді"..»

— дейтін. Сол-ақ екен, «жүрекке әмір жүрмейді» — деп, аяқ-асты ғашық болсам да, адам мінезін танымай, ойланбай, түсініспей, тіпті, бір-бірімен сөйлесіп көрмей үйленген жоқпын. Әр қадамды орнымен жасап, жеңешеңе ұсынысты тосын сый ретінде ұсындым. Сондықтан, айтарым: ойыңның барлығы есепке толмай, алғаннан кейінгі үлкен жауапкершілікті сезіне отырып отау құрған дұрыс. Адам арасын тек махаббат, түсіністік және мейірімділік ұстайды. Ал, қалғанның барлығы бос әңгіме.»

«2 қошқардың басы бір қазанға сыймайды» немесе аққулық махаббат

Ағам үйленгеннен кейін, менің де ойым кетті. Араға уақыт тастап, ағамды Томскке жіберіп, қара шаңыраққа ие болсам деген ниетім бар. Дегенмен, «екі қошқардың басы бір қазанға сыймайды» деп қазақ атамыз босқа айтпаса керек. Сол ниет ішімде өсіп келе жатқандықтан ба, әлде ғашық болғым кеп жүрмін бе, білмеймін… Өзім де есепке алып, жоспар құра бастадым. Білімімді арттырып, әртүрлі мақалаларға көзім түсіп жүр. Соның ішінде, жүрегімді бірден дір еткізген — «аққулардың адалдығы».

Жануарлардың мінезі, олардың психологиялық қызметі күрделілігімен және кейде бірегей көріністерімен ерекшеленеді. Олардың әлеуметтік және репродуктивтік мінез-құлықтары ерекше қызығушылық танытады. Жануарлардың кейбірі тек төлдеу мақсатында ғана қосылса, басқалары бұл кезеңді өмір бойы сақтау үшін қосылады. Және де, ең таңғажайып болып табылатын жайт: отбасы арасында күшті сезімдер мен отбасылық дұрыстығын үлгі ретінде қалыптастыратын адамдарға тән үйлесімділік құстарда ғана байқалады. Олардың отбасы өмірі — дос болу, қамқорлық жасау, жақсы көру секілді құбылыстармен безендіріледі. Ең мықты жұптар аққуларда кездеседі. Олардың арасындағы махаббатты тек өлім ғана айырады екен. Сондай «аққу махаббатымен» өмір сүретін құстар қатарына қаздар мен кейбір үйректерді де жатқызуға болады.
Қайнар: www.vinograd.su/education/detail.php?id=43191

Менің ойым: Сания татар тілінен аударғанда «екінші» деген мағына береді. Көптеген мұсылман елдерде танымал болғандықтан «отбасындағы екінші бала» деген мағынаға да саяды. Екінші болу — бірінші болу жолында күшті мотивация болады. Оны өзімнің тәжірбиемнен айта аламын. Сания қарындасымажетістіктер тілеймін. (қайнар: www.astromeridian.ru/imya/sanija.html)

P.S.

Жұп болу — мәңгілікке.

Егер Сіз экономист, құрылысшы немесе инженер болсаңыз бері келіңіз.



Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінде Сіздің сала бойынша «Информатика магистрі» дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік пайда болды.

Университет «Желілік магистерлік программа «Информатика – қосымша мамандық» білім бағдарламасына абитуриент қабылдауды бастады.

Бұл мамандық басқа сала мамандарына Информатика магистрі дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік береді.

Мұндай бағдарлама Қазақстанда тұңғыш рет жасалып отыр.

Бағдарлама мақсаты – өзінің алғашқы мамандығының дағдыларын информатика облысындағы теориялық және техникалық дағдыларымен үйлестіре білетін әмбебап мамандарды даярлау.


Жоба Евросоюздың 5 университеті (Германия, Литва, Польша, Финляндия, Франция елдерінен), Орта Азияның 10 университеті (Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрменстан елдерінен) және Еуропаның үш кәсіпорнымен бірге жүзеге асырылып отыр.

Аталмыш мамандыққа: Экономика, Есеп және аудит, Менеджмент, Қаржы, Мемлекеттік және жергілікті басқару, Маркетинг, Статистика, Әлемдік экономика, Логистика (салалар бойынша), Құрылыс, Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрылғыларын өндіру, Тіршілік қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау, Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша) бакалаврлары құжат тапсыра алады.

Қабылдау комиссиясымен байланысу:
Қажымұқан көшесі 13, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, ОЗҒ-2 (СҚФ оқу ғимараты).
Тел.: 8(7172) 709500 (34212)
enupromis@gmail.com

Толығырақ ақпарат — http://promis.enu.kz/

Тақырыпқа қарап, кей жайдарман командаларының сахнадағы бар тірлігі деп ойлап қалуға, баға беруге болар еді, ә? Неткен символизм… Бірақ, бұл жолы айтайын дегенім ол емес.
Жайдарманшыларды сынай отыра, мен сахнаға шығудың жауапкершілігін және оның артында қаншама еңбек жатқанын түсінемін. Әзіл жанрының микрофонға аузыңды қимылдатып берсең жеткілікті болатын басқа өнер түрлерінен қиынырақ екенін де білемін. Дегенмен, ізденіс барда бірнеше минуттық өнер көрсету қиын болмауы тиіс. Шыршалар-таяқтар, әлемде қаншама тақырып бар, жанр бар, оқиға бар! Туындылар бар! Әлем — үлкен! Ендеше, не ләйліп отырсың?!

Әуен таңдай білу — әр адамның талғамына қарай. Жеңіл, сөздерді қамти алатын ән таңдау және оның мүмкіндігінше көпшілікке таныс болғаны жақсырақ. Мәселен, шетел туындыларынан — Эрик Клэптонның «Лэйласы». Шедевр.

• Әлдекім үшін сен өмірдің мәнісің
• Сенің күлкің сені ұнатпайтын жандарды да қуантуы әбден мүмкін
• Әлдекім әр түні ұйқыға жатар алдын сені ойлайды
• Біреу-міреудің сені жек көруіне жиі себеп: ол саған ұқсағысы келеді
• Жер бетінде сен үшін жанын қиюға даяр кемінде 2 адам бар
• Кемінде 13 адам сені өзінше жақсы көреді
• Әр күні өкінішпен оянуға өмір тым қысқа
• Сондықтан да сенімен дұрыс араласатын адамдарды жақсы көр, ал сені жаратпайтын адамдарды ұмыт және бәрінің де себебі бар екенін біл
• Өміріңде ең үлкен ағаттық жіберсең де, сол қателіктің соңынан бір жақсылық келеді
• Өмір өзіңнен теріс айналды деп ойласаң, онда өмірге басқа қырынан қара
• Әрдайым жадыңда ұста: өмір саған тағы бір мүмкіндік берсе, онда сенің жолың болады!
• Егер саған мүмкіндік берілсе, оны пайдалан! Егер осы мүмкіндік сенің өміріңде өзгертсе, онда сол өзгертуге рұқсат ет.
• «Бұл — оңай» деп айтқан ешкім жоқ. Олар мұның тәуекел етуге лайық екенін айтты.

дереккөз: ADME
Превью мен посттағы суреттер Freeimages сайтынан алынды

Жыл сайын Наурыз мейрамы кезінде үйіңде наурыз көже пісіріледі ме?

«Алыстан арбаланғанға» көңілі толмай жүргендер үшін «жақыннан дорбаланған» "Қазақстан дауысы" келесі аптада болмайды. Себебі осы жексенбі финал, соңғы төрт қатысушының қайсысы ұтарын кешкі тоғызда қарап біле аламыз.

Алдыңғы мақаламда Смартфонда мәтінді компьютер арқылы енгізуге қажетті қосымшаны жазған едім. Енді осыда керісінше компьютерді Смартфон арқылы басқару қосымшасы жайлы қысқаша нұсқауды қарастырдым. Бұл қосымшаның нұсқалары Android-қа да, IOS-қа да бар.

WifiMouse – компьютерді смартфон арқылы басқаруға мүмкідік беретін қосымша. Бұл:
• сенсорды тышқан мен пернетақта орнына қолдануға;
• компьютерді сөндіруге, сөндіріріп-қосуға, ұйқыға жіберуге;
• ойнатқышты басқаруға;
• қажет десеңіз Презентацияларды да (Power Point) басқаруға мүмкіндік береді.
• Қажетті сілтемелер:
• Компьютерге: http://wifimouse.necta.us/
• Android-қа: Wifi Mouse
• Iphone-ға: WiFi Mouse
• IPad-қа: WiFi Mouse HD Free
Төмендегі видеода бағдарламаларды орнату процесін көрсеттім:

Жақының сеніп айтқан әңгімені жұртқа жаясың ба?

Біздің бүгінгі репортажымыздың басты кейіпкері – Дәуірбала Нұрбаева апамыз. Алматы облысы, Балхаш ауданы тұрғыны тігін шеберханасын үйінен ашып алған. Кәсібін дөңгелетіп отырған апамыздың қос көмекшісі қыздары – Нәзира мен Эльмира. Дәуірбала апа Кеңес Одағы кезінде қарамағында 70-тен астам жұмысшысы бар тігін цехында басшы болған. Өзінің айтуынша ісімерлік анасынан тиген шарапат болуы мүмкін. Апамыз дәл қазір екі қызымен бірге үйіндегі шеберханасында құрақ тігіп отыр. Тапсырыс берушілерге алдын-ала дайын болып тұруы үшін көрпе тыстарын жаңалауда. Әрине, репортажды тілші өз көзімен көріп, отырып, оқиға ортасынан жазуы заңдылық. Айшылық алыс жерлерден жылдам хабар алғызды дегендей скайп арқылы апамыздың шағын шеберханасында болып қайттым. Оған бола ұрыспайтын шығарсыздар енді. Апам құрағын тіге отырып, сөзінен де жаңылмай нәсібіне айналған кәсібі төңірегінде аз-мұз әңгімесін айтып берді. Апам өзі сөйлесін, ал, рұқсат болса.



Екі қызым, қос қарлығашым, 1990 жылы осындай кәсіп ашу туралы ұсыныс айтқаннан соң, біртіндеп бастап кеттік. Қыздарыма үйретіп те жатырмын. Қазір төселіп қалды. Мен тек бағыт беріп отырамын. Біз осы бір шағын тігін шеберханамызда қоржын, тұзкиіз, кішкентай дорбалар, той жабдықтары, көрпеше, киіз үй ішін жабдықтары сынды бұйымдарды жасап шығарамыз.
Қазір тігін машиналарының барлығы токпен жүреді. Еш қиындығы жоқ. Екі аяқпен педалін басып отырсаң болды, қолың бос. Тек қана ойыңдағы, қиялыңдағы құрақты жақсылап келтіру керек. Бұрыңғыдай емес технология дамыған заман ғой. Шешем өзі нағыз ісімер кісі еді. Абысын-ажын, құрбы-құрадасына, бала-шағасына отырып алып киім тігетін. Содан болар менің де іске икемім болып шықты. Сондықтан ата-бабамыздан келе жатқан дәстүрлі кәсіп деуге толықтай негіз бар. Ынтасы мен құлқы бар адам ғана іс тіге алады. Әйтпесе қазір көк инені түрте алмайтындар жетіп жатыр ғой. Қазір жастардың жұмысы бар, баласы бар, бәрі бар, тек уақыты жоқ. Сондықтан қолөнерлік деген адамның ынтасы мен қызығушылығына ғана тәуелді. Бұл таланттың сыртында төзімді қатты қажет ететін өнер. Құрақ көрпелер 10 мыңнан басталса, тұскиіздер 20 мың теңге шамасынан басталды. Нақты бір бағасы жоқ. Бұл шығармашылық жұмыс болғандықтан қолөнер бұйымдарына жұмсалған күшті есептеп барып, арнайы бағасын қоятын боламыз.



Түскиіз сәндік үшін төсектің тұсына ұстайтын болғандықтан тұскиіз аталған. Түскиіздің шеті түрлі-түсті жіппен өрнектеп, барқыт, мәуіті, шұға сияқты кестеленген бір түсті матамен көмкереміз. Біртұтас мазмұндағы бірнеше «мүйіз», «гүл», «жапырақ», «шырмауық», «түйетабан», «алқа» сынды өрнектер арқылы өзінше бір мән бергіміз келеді. Көбіне ою түрлерінен қошқар мүйізді бастырып жатамыз. Әсемдік үшін ішінара моншақтармен де әшекейлейтін кездеріміз болады. Алдағы жоспарымыз жалға беретін сегізқанат киізүйлердің санын арттырмақпыз.



Дариға Назарбаевның ұлы Айсұлтан үйленген кезде біздің шеберхананың безендірген киіз үйін апарып тіккен болатынбыз. Тағы да тойға керек тойбастар қоржыны, құрақ көрпе, тұскиіз сынды бұйымдарға тапсырыс алды. Жалпы сұраныс көп. Тапсырыс берушілер екі қызыма хабарласып, уақытын келіседі. Келісілген мерзімге жоспарлағаннан соң іске кірісеміз. Содан соң шын көңілмен, әйбаттап отырып, сапалы ғып тігу керек.
***Бұл фотосурет жеке архивтен алынып отыр. Шағын шеберханада жабдықталған киіз үй қабырғасы.


Еңбегіміздің жемісін көріп отырмыз. Биыл 2014 жылы Түркияның Стамбул қаласында өткен төрткүндік халықаралық EMITT-2014 көрмесінде Қазақстаннан барған шеберлердің арасында болдық. Көрмеге әлемнің 70 елінен 4500 қатысушы болды. Онда киіз бұйымдарының жасалу тәсілі жайында шеберлік-сыныптарын өткіздік. Ерінбей жұмыс істеген адамға ақша да, дүние де, мал да табылады. Қазір Қазақстанның жағдай бұрыңғыдай емес едәуір жақсарған. Әркім өзінің сүйген жұмысы істесе жамандық көрмейді, жарығым. Және құлшынысты балалар көп. Сондықтан ата кәсібіміз дамып, жаңа сипатқа ие болуда.

PS: “Еріншектік-күллі дү­ние­дегі өнердің дұшпаны. Талапсыздық, жігерсіздік, ұят­сыздық, кедейлік-бәрі содан шығады”-деп айтып кеткен ғой хакім Абай. Апамның да бүгінгі кәсібі жайлы айтқандағы түйіні осыған келіп тірелді. Сонымен сөздің қысқасы Дәуірбала апа сабақ алғысы келетін тәлімгерлерді өз шеберханасына шақырады. Осы жазбамды оқуға мәжбүр тарапқа рахметтен басқа айтарым жоқ.

Уикипедия бүй дейді: Салауаттану — тұтасымен алғанда жеке тұлғаның, қоғамның, табиғаттың денсаулығы туралы ғылым.
Ал, салауатты өмір салтын сақтау үшін, әлбетте, спортпен айналысқан абзал. «Спорт — денсаулық кепілі», «Шынықсаң шымыр боларсың» деген мақалдар — осының айғағы. Спорттың түрі көп, қай спортпен айналысамын десе де, ол адамның — өз еркі. Дегенмен, дене бітімі келісті батырлар жырында кездесетін" жауырыны қақпақтай, білектері тоқпақтай " болуды армандайтын жігіттерге — Аударыспақпен айналысуға кеңес берер едім. Арамызда «Гугл ата» болмаса, аударыспақтың қандай спорт екенін де білмейтіндер бар. Ойнасақ ойын көп, ойнайтын бірі жоқ. Олардың арасынан керегін білер адам жоқ. Денсаулыққа пайданы батыстың технологиясынан емес, қазақ ойындарындағы идеядан табу керек. Қазақтың жан саулығына септігін тигізер ойындарының бірі әрі бірегейі — аударыспақ.
Аударыспақ - салт аттылардың бірін-бірі ер үстінен аударып алу сайысы. Бұл ойынға қайрат-күші мол, батыл да төзімді, шапшаң қимылдап, ат құлағында ойнай білетін, ат үстіндегі айқасты жақсы меңгерген жігіттер қатысады. Ежелгі заманнан келе жатқан бұл ойын жаугершілік кезінде найза ұстап, қылыш шабатын жауынгерге қажетті қасиеттерді қалыптастырған.

Аударыспақтың пайдасы жайлы ҚР Еңбек сірген жаттықтырушысы Сәттібаев Рамазан ағадан 7 кеңес.
1 Сабырлыққа үйретеді (Себебі қарсыласыңның қателескенін күте білу — үлкен сабырлықты талап етеді
2 Айлаға, шапшаңдыққа баулиды
3 Төзімділікті дамытады
4 Бедеулік немесе өзге де қуық ауруларына шалдыққан адамға атқа отыру көмектеседі
5 Жылқыға отырған адамның нерв жүйесі де жақсаратынын ғалымдар әлдеқашан дәлелдеп қойған.
6 Жылқыға отырған адамда ешқашан қорқыныш сезімі болмайды
7 Білек күші бұлшық еттерінің жақсы жұмыс істеуіне септігін тигізеді.

70 келі салмақта аударыспақтан Азия чемпионы Ермек Жәпішев:
Аударыспақпен 10 жасымнан бері айналысып келемін. Бұл спорт — шапшаңдыққа, төзімділікке үйретеді, айланы талап етеді. Тек қара күшпен жеңем деу үлкен әбестік. Білек күші тең қарсыластар күш сынасқанда басты орынға айла-тәсіл шығады. Осы тұста кім шапшаң ойлап әдісті жақсы меңгерген болса соның алшысы оңынан түседі. Және де аударыспақ ат үстіндегі күрес болғандықтан, тепе — теңдікті сақтамасаң жеңілсесің. Өзінің денесін игере алған спортшы мықтылығын дәлелдеп шығады. Мен — теледидар қарап, интернетте шұқшиып отырғаннын гөрі, атпен бір мезгіл серуендеп келгенді ұнатамын. Ат үстінде жүргелі 15 жыл болды. Осы уақытқа дейін аурыған емеспін, Аллаға шүкір.

Аударыспақтың ережелері:



Білектен ұстап қарсыласын аттан аунатып түсіру, аударыспақтың ең керемет әдістерінің бірі



Қарсыласыңды өзіңе қарай жұлқа тартуға да болады.


Шын мықтыға тұсау жоқ. Қарсыласын төбесінен бұлтша төніп, атынан итеріп құлатуға да болады.

Аударыспақтан 90 келіден жоғары салмақта және абсолют салмақта Азия чемпионы Біржан Қосалиев:

Аударыспақпен айналысқаныма 7-8 жыл болды. Талай жерде топ жардым. Бірақ мақсат топ жару емес. Басты мақсат — бабаларымыздың көзіндей болған ұлттық спортымызды ұлықтап, кейінгі жастарға дәріптеу. Шын айтсам аударыспақпен айналысқалы бері, сабырлық, ұстамдылық деген сезімдер бойымнан табылды. Негізі атқа отыру нерв жүйелеріне де жақсы әсер етеді. Менің қорқатыным атқа мініп көрмеген, аттан қорқатын жастардың көбеюі. Ат десе ат тонын ала қашатындарды талай көз көрді. Айтарым, бұл спортпен айналыспаған адам бұның керемет қасиетін сезіне алмайды. Сөздің ашығын айтатын болсам, осы күнге дейін ауырған емеспін. Аударыспақтың басты пайдасы да — осы. Ата-бабаларымыз әр істің көзін тауып, өзінің кәдесіне жарата білген. Бұрындары бедеулікпен ауырған қазақ болмаған, қазірде жастарымыздың көбі осы «аты жаман аурумен» ауырады. Жастарымыздың осыны түсініп аттан қорықпауына шақырар едім.




Аударыспақтың қазіргі ережесі
Аударыспаққа тәртіп бойынша ат үстіндегі айқасты жақсы меңгерген, тиянақты дайындығы бар спортшылар ғана қатынаса алады. Ал дайындығы жеткіліксіз, тәжірибесі аз спортшылар үшін бұл өте қиын. Сондықтан қазіргі тәртіп бойынша сайысқа 18 жасқа толғандар ғана қатынастырылады. Сайысқа қатынасушылар үш салмақтық категорияға бөлінеді. Аударыспақ салмақтық категорияға бөлінеді. Аударыспаққа салмақтық категорияны енгізудің мақсаты — қатынасушыларға неғұрлым теңдік жағдай туғызу. Оны спорттық сайыстың бір түріне айналдыру үшін бір-біріне тең келетін салмақтық категорияны көбейту дүрыс. Бұл категорияға бөлу соңғы кезде қалыптасты. Ертеде кез — келген тілек білдіруші өз еркімен қатынаса беретін болған. Амал қанша, спорттық жарыстарда сол үш категорияның өзі де көбіне әлі де сақтала бермейді. Спорттың бұл түрінің дамуымен бірге, сөз жоқ оның салмақтық категориясы да көбейе, кеңейе беретіні күмәнсіз.
Ойында аты белді, жарамды, өзі мықты, атқа отырысы мығым, білікті жігіттер жеңіп шығады. Сайып келгенде, аударыспақта негізгі рольді ат пен ойыншы жігіттер атқарады. Оспадарлық, жұла қашу, салып қалу, қол қайыру сияқты айла-амалдарды қолдануға болмайды. Аударысу ат пен жігіттің үндескен қимыл-бірлестігіне сүйене отырып, күш-жігердің басымдығын көрсететін қалыпты, байсалды шеберлікке ұласып жатуы шарт.

Қорытынды

Жанына халқымыздың жылқы жаққан,
Жылқыға жетпеген көз жаутаң қаққан,
Мінсең ат, ішсең қымыз, жесең қазы,
Қашаннан қазақ халық жылқы баққан.
Жасымнан жылқы десе менің жаным,
Атырдым жылқы ішінде өмір таңын,
Жапанда жел жылқының үстінде өстім,
Мекендеп өмірімде аттың жалын..., -деп Ілияс Жансүгіров жырлағандай аттың қазақ өмірінде орны ерек. Жылқы малының қымызы көп дертке ем екені де баршаға мәлім. Бүгінде Еуропаның көптеген елдерінде жылқыға отырғызып емдеу етек алған. Қымызынан неміс халқы дәрі жасап дерттерінің шипасын табуда. «Жылқы — қазақтың қанаты». Салауатты өмір салтын ұстанып, көп дертке ем тапқыңыз келсе атқа қоныңыз...