Солай, уа, жама'ат! Ұзақтығы жөнінен анау-мынау ИП «Бердімұратова Гүлсина Қасымқызының» діңкесін құртатын, есі дұрыс ахуйн арқасы қозып кетіп, дастан жазуы тиіс бұл — титандар шайқасы, бұл — бітпестей көрінген хай-тек жәрмеңкесі, бұл — кезінде жауын көзіне тура қарап тұрып өлтірген қатал генералдардың өзінің жігерін құм қылған аңыз, жоқ — сага — ақыры аяқталды!

«Дәстүрдің озығы бар, тозығы бар» дегенді біз бүгін шығарған жоқпыз. Керегін алып, керегі жоғын өмір сүру салтымызға орай тарих қойнауына қалдырып кете береміз. Дегенмен, кейінгі жылдары ұмытыла бастаған дәстүрлеріміздің біразының қайта жанданғаны рас. Оның барлығына шолу жасау бір жазба аясында мүмкін емес шығар. Сондықтан да мен «Әмеңгерлік» жайлы айтсам ба деп отырмын.
Бұл дәстүр жаугершілік замандарда қазақтар арасында кеңінен жайылған. Жесір қалған әйелді сол әулеттің бір еркек кіндігі алып отырған. Жас айырмашылығы қатты алшақ болмаса марқұмның інісі алған, болмаса «Бауырымның балаларын басқаға жәутеңдетпеймін» деп қайнағасы қатын үстіне алған кездер де болған. Үйреншікті жайт еді бұның бәрі. Келіндерін қыздарындай ұзатқан оқиғалар да болған.Бұндай кездерде балалар өз әулетінде қалып отырған.
Қазір осы дәстүр бар ма? Ел арасында бірен-саран уақиғалар кездесіп жатады. Бірақ, жиі ұшырасамыз дей алмаймын. Бізге керегін немесе керек еместігін әр кім өзі текшелеп алсын. Мен, «Әмеңгерлік» салтына жанама түрде қалай куә болғанымды баяндап берейін.

Сіресі қатып, көңі кепкен блогымды жаңғыртуға не себеп? Соңғы жылдары қазақтілді Жайдарман ойындарының көрермені болып жүрмін. Мейірбан, ілтипатты көрермен деуге келмейді. Бірақ ойын ұнайды.

Сонымен, қайырлылау күн, жайдарманшылар, олардың көрермендері және керекинфоның кездейсоқ-тұрақты арамтамақтары!
Осы жолы Қазақстан КВН Одағының жыл сайын өткізетін лигаларын қалыптастыратын маусымашар фестиваліне барғанмын.
Маусымды кім ашса, сол ыстық. Ғм-ғм, жарайды, бұл мәтел бет туралы болатын, бірақ бұл жағдайда да ақиқаттан алыс кеткен жоқ. Маусымды тұрақты түрде Есен есімді ағай мен редакторлар қауымы ашады, ал олар сендерге анық ыстық. Ыстық болмай көрсін…

Oral B қаласы (көктем) / Орал қаласы (life)
Уайтхиллдық Хэтроуда (қыс)
Уайтхиллдық Уайтхиллда (қыс) / Жаздың соңғы түні

Енді міне, Ақтау.

Иса пайғамбардың кезекті 2015 жылдығына берілген 4 күндік демалыста Каспийдің толқынын көрем деп шештім. Естеріңізде болса, дәл 1 жыл бұрын Атырауда болғам. Қолдан келгенше, қалтам көтергенше демекші, жыл сайын Қазақстанның өзім үшін жаңа облыс орталықтарында болуды мақсат еткенім рас. Ал негізгі мақсат — Қазақстанды визуалды құшақтау, ойша игеру. Үнемі гастрольде жүретін өнер иелері не кәсіпкерлер секілді немесе командировкада жүретін өзге де мамандық иесі болмасам да, бұл мәселені уақытынан бұрын шешем дегенім шығар бәлкім. Қазақияның кез келген қаласын атай қалғанда, басты көшелері мен орталықтарын еске түсіріп ойша қорытып жібергеннің пайдасы болмаса, кедергісі қанша?!) Оның үстіне жаңа таныстықтар.

Осыдан 2-3 күн бұрын біз білім алатын оқу орынының хабарландырулар ілетін тақтасынан төмендегідей шақыртуды байқаған болатынмын.

"Әр түрлі мәдениеттер ұсынған шайлардың дәмін тату үшін «Халықаралық шай фестиваліне» шақырамыз" деген жазуды оқып қызығушылығым арта түсті. Алдыңғы репортаждардағы құрбым бар еді ғой, содан фотоаппарат алып, бұл жолы жақсылап тұрып фоторепортаж дайындайыншы деп университетіміздің бас ғимаратына қарай асықтым. Келсем көрермендер енді жиналып жатыр екен.

Фестиваль уақытынан бұрын басталып кеткен секілді. Қаумалаған жұрт суретке түсіп әлек.

Қарашаның суығында адамдарды хош иісті шайымен жылытпақ ниетпен, халықтар арасындағы ынтымақтың келбетін көрсету мақсатымен, қала тұрғындары мен университет студенттерін шай әзірлеу және ішу мәдениетімен таныстыру үшін тұңғыш рет Астанамызда «Халықаралық шай фестивалі» ашылды. Бұл фестиваль Түркия,Үндістан, Корея Республикасы елшіліктерінің мәдени орталықтары және ЕҰУ-дағы Конфуций институтының ұйымдастыруымен өткізілді.





4 түрлі мәдениеттер тоғысындағы «шай фестивалі» ректор аппаратының басшысы Дәурен Айтмағамбетовтің сөзімен басталды:

Бүгінгі өткізіліп отырған шара тек қана сусын шай туралы десек қателесеміз, себебі қазіргі заманда шай жай ғана пайдалы әрі дәмді сусын ғана емес, сонымен бірге достықтың, бірліктің символына айналды.

— деп атап көрсетті.
Дәурен мырза осы шараға мұрындық болған айтулы азамататрды құттықтап, дипломдармен марапаттады.

Келесі кезекте әр елдің шайы туралы презентациялар беріліп, сол елдің мәдениеті мен өнерінен, салт-дәстүрінен хабар беретін әндер қойылып, би биленді.

Шараға келген қонақтар шай ішу дәстүрімен ғана емес, сол елдің ішкі туризімі мен мәдениетінен хабардар болды.








Алғашқы «шай фестиваліне» келген қонақтар 4 түрлі шайдың дәмін көріп қана қоймай, оларды қалай демдейтіні, қалай құю керектігімен де таныс болды.

Әлемде шайдың 2 миллионға жуық түрі болса, кәріс халқында 100-ден астам шай түрі бар екен. Ал бұл фестивалге кәріс елшілігі күнделікті тұтынатын шай өнімдерін ғана емес, сонымен қатар денсаулыққа пайдалы, емдік қасиеті бар шай түрлерін де әкеліпті.




Үндістан мәдениеті орталығы біз тұтынып жүрген шай түрлерімен қоса, біз білмейтін ерекше шай түрлерімен де таныстырды. Үнді мәдениетінің лебі айналада есіп тұрды. Бұған келесі суреттер дәлел болмақ:








Үнді мәдениет орталығының директоры шай ішуде


Қытай шайын әзірлеушілер іс-қимылдарымен қонақтарды тәнті етті. Кішкене ғана кесемен шай ішуіңіз үшін, қайнаған су мен шай жапырағын араластырып, оны қайта-қайта демдеп, басқаларды білмеймін өз басым әзірлеу жолын түсінбедім.










Қытай шайын мынадай кіп-кішкентай ыдыспен ішеді екен, қытай шайының кереметін сезініп көрдік.



Түрік мәдени орталығы қонақтардың есінде дәмді «пиде» атты нан не болмаса бәлішімен есте қалғаны анық. Түрік сериалдарындағы шынаяқ ыдыспен шай ішуді біз де байқап көрдік.






Менің есімде түрік шайынан бұрын, «Сүлейман сүлтан» сериалындағы Хюррем образындағы мына түрік бикеші қалды. Фотоаппарат объективіне көп ілініпті.




«Халықаралық шай фестиваліне» келген қонақтар легі көп болды. Университет атриумында 4 түрлі мәдениет келбеті көрініс тауып, жұртшылықты қуанышқа бөледі.















Бұл фестиваль Елордалықтардың есінде көпке дейін ұмытылмайтыны анық. Тек қана шай туралы ақпарат миссиясын орындаудан шектелмеген мәдениет орталықтары өкілдері, бірліктің, жасампаз ынтымақтың, жарасымды ұрпақ жалғасындағы достықтың ерен үлгісін көрсете білді. Келесі халықаралық шай фестивалін астана жұрты асыға күтетін болады. Соңғы нүктені бірлігі жарасқан халықтардың белгісі — туларының суретімен аяқтағым келеді.

Әкежанның арманы
Әкежан 12 жаста. Арманшыл бала. Өскенде сәулетші боламын дейді. Біз палатаға келгенде жатырқамады. Кішкентай балаларды жинап алып, асыр-салып ойнап жүр. Бірін пират етті, енді біріне «полиция боласың» деп қару-жарағын тапсырды. Бір-бірін қуып мәз. Ойында қорқыныш та, үрей де жоқ. Енді 5 күннен соң оң қолы дәл білегіне дейін кесілетінін білмейді…

Анасы Бибігүл Семей қаласының Георгиевка ауылынан. Жасы 38-де. Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығындағы балалардың онкологиялық ауруларын емдейтін бөлімшеде жатқанына 6 айдан асыпты. Әкежанның бұл аурумен ауыратынын мүлдем білмеген. Жазда Әкежан құлап қалып, қолын ауыртып алған. Еті ауырып қалған деп назар аудармапты. Бірде балалардың бірімен жұдырықтасқанда алақаны ісіп кетті. Дәрігерлерге қаратқанда, олар физиоемдеуге жолдаған екен. Сәулемен әсер еткен соң алақаны тіптен үлкейе түсті. Тек содан соң дәрігерлер бұл остеогенді саркома екенін анықтаған. Химиятерапияның 4 процедурасы да оң әсерін бермепті. Енді тез арада қолын кеспесе, денеге тарап кетуі мүмкін.
Қазір Әкежанды ота алдында психологиялық дайындау үшін Бибігүл психотерапевт шақыртты. Оның әр сеансы 7 мың. Әрине, бөлімшеде бір психолог бар. Бірақ ол бөлімшедегі отыз баланың қайсысына үлгерсін.

— Мұнда тек балаларға ғана емес, олардың аналарына да психолог керек, — дейді Бибігүл көмейіне келген өксігін басып. Анасы ұлына қолыңды кессе қайтер едің дегенде, оған баласы үзілді-кесілді қарсы болып, қолымды ешкімге кескізбеймін деген еді.
Әкежан психотерапевтке бар сырын ақтарады. Армандарын айтады. Суреттерін көрсетеді.

Бұл Әкежанның салған арман үйі

Бір сөзінде егер саусақтары қозғалатын протез салса, қолымды кестіруге көнер едім депті. Бірақ ондай протезге қаражат қайдан болсын. Баласының бұл дертке шалдыққанын естігенде Бибігүл жұмысты тастап, Астанаға тартқан. Әкесімен ажырасып кеткен. Ол осында анда-санда келіп тұрады. Бірақ одан әріге қауқары жоқ. Бұл бөлімшеде жатқан балалардың көбісіне квота бөлінген. Бірақ квота тек баланың жатқан орнын, емін және тамағын өтейді. Ал баламен жатқан ата-анасы орнына да, тамағына да қаражатты өзі төлейді. Палатадағы бос төсекті нұсқап, «мұнда ауқатты отбасының 4 жасар баласы жатады. Астана тұрғындары. Баласына күтуші жалдап жатқызады. Күтушісіне дәмділеп ас-сауқат беріп жібереді екен. Ол болса, кейде бізбен бөліседі. Оны да құдайдың бізге жолдаған қамқоры деп түсінемін» дейді. Химиятерапиядан кейін балалардың тәбеті мүлдем нашарлайды екен. Алты ай бойы аурухананың нәрсіз тамағынан әбден шыққан балалар тамақты татып алмайды. Аңсары үйдің тамағына ауады да тұрады. Көршісінің иісі аңқыған, үйден жасалған тамағына қарағыштай беретіні де содан болар.
Алты ай бойы баласының жанын бағып, тілеуін тілеп отырған Бибігүл кез-келген көмекке риза.
Назымның өмірге назы бар
Осыдан бір жыл бұрын әлеуметтік желіде Гүлнұр Мәмежанованың онкологиялық ауруға шалдыққан балаларға көмек көрсету қажеттігі туралы постын оқығам. Шама-шарқымызша кітап жинап берген болдық. Гүлнұр болса, бос уақытын волтонтерлікке арнайды. Бірде балалардың бірінен арманы туралы сұрағанда, «Қайрат Нұртасты көруді армандайтынын» айтқан екен. Телеарнада істегендіктен Гүлнұр бұл арманын да орындады. Бұл ретте Қайрат Нұртасқа адами алғысымды білдіргім келеді. Ал, осы жолы Гүлнұр Назымға қыстық киім қажет екенін айтты. Сыйлығымызды алып Назымға келдік. Табиғатынан ұяң қыз, біз келгенде де ашылып сөйлемеді. Мұңды жүзін бұра берді. Анасы осы бөлімшедегі барлық кітаптарды түгел оқып шығып, енді тоқуды ермек етіп жүргенін айтты. Назым 16-ға толса да, ауру тек құр сүлдерін қалдырыпты. Мен білмесем, 12-13 жаста деп ойлар едім. Әкежан сияқты, Назымға да бұл ауру сүйектен келген, диагонзы: остеогенді саркома. Әкежан сияқты Назым да Семейден. Бұл орталықта жатқанына жеті айдан асты. Жазда ауруы асқынып, жүруден қалған еді. Химиятерапия оң әсерін берген сияқты. Қазір анасының көмегімен бір-екі қадам жасайды. Әйтсе де, Назым мойымайды. Өмір үшін күресін бір сәт те тоқтатпайды. Бос уақытында тоқумен айналысады. Ауылдағы сіңілісіне әдемі жейде тоқып қойыпты.
Тіпті бөлмесіндегі 1 жастан асқан Абайға да шұлық пен бас киім тоқып берген.


Ал Абай бір жастан енді асты. Біз келгенде пысылдап ұйықтап жатыр екен. Анасы Әйгерім сәбиінің ұйқысын күзетіп отыр. Оның көзінен мейірімді, жанкештілікті, үрей мен аянышты байқадым. Әйгерімнің, айтуынша алты айға дейін сәбиінің қатерлі ауруға шалдыққанынан бейхабар болған. Тек алты айында Абайдың бүйірінде түйін сезіле бастады. Біртіндеп өсе берді, өсе берді. Осылайша онкологиялы балаларды емдеу бөлімінен бір-ақ шықты. Ота жасалып, бір бүйрегі алып тасталды. Қазір химиялық терапияны қабылдауда. Әйгерім іштегі шер-мұңын өлең жазып шығарады. Бірақ түбі осы аурудың жеңетініне сенімі мол. Ішкі шерін де, үмітін де кейде ақ қағазға ақтарады:
Кішкентаймын, ауырып құлай бердім,
Мазалап анашымды жылай бердім
Әлсізденіп бойыма күш жия алмай,
Тұрамын ба? деп анамнан сұрай бердім

Құлыным деп аймалап анам сүйіп
Мен үшін суға түсіп, отқа күйіп
Пенде жоқ ауырмайтын балапаным,
Күресейік аурумен күшті жиып.
***
Жаным, қалқам, өмірдегі жанашырым,
Асылым, көзімдегі қарашығым.
Басыма бақыт болып қонғаныңды
Сезіндім махабатты бар асылым.
Сезіндім, сезе білдім махабатты,
Тіледім жүректерге шапағатты.
Қиналып, қапа болып, азап шегу
Өшірмесін жүректегі парасатты.


Бұл бөлімше пациенттерінің көбі Семей өңірінен екен. Ең кішісі бір жасқа да толмаған.
1949-1989 жыл аралығында Семей полигонында 473 ядролық жарылыс, 175 химиялық жарылыс жасалған. Соңғы ядролық сынаққа 25 жыл өтсе де, дүниеге кемтар сәбилер келуде, сау болып туылған балалар айықпас дертке ұшырауда.
Дәлізде химия терапиясынан шашы түскен, аурудан құр сүлдері қалған балаларды көргенде осы полигонға, оны жасаған адамдарға қарғыс жаудырудан басқа амал таппадым.

Кезекші дәрігерлер қайта қайта мазасызданып, ескерту жасай бастаған соң, достарымызбен қоштаса бастадық. Менің ойымнан Әкежан кетпейді. Анасынан Әкежанды қалай қуантсам болады, өзі нені қалайды дегеп сұрадым.
Маматай, маған ролик әперші. Осы жерде тып-тыныш тебемін. Басқа ешнәрсе сұрамаймын, — деп қиылған екен өзі. Ал, Бибігүл болса:
Ролик кемінде 6 мың теңге тұрады. Оған ақша қайда. Әкежанның бүйрегі бұрыннан ауыратын еді. Қазір химиялық емдеуден кейін мүлдем нашарлады. Аяғы да содан бола терлей береді. Егер мүмкіндік болса, табаны шимен тоқылған үйде киетін сүйретпе болса, жақсы болар еді, — деді.
Кетіп бара жатып, өзіме кешікпей қайтып келемін деп уәде берумен болдым. Балалардың жәудіреген жанарлары, аналарының мұңға толған жүздері көз алдымнан кетпейді.

Сіздің ойыңызша қоғам деген не? Қоғам – бұл биік мінбердерден айтылатын жалынды ұрандар, сарабдал саясат, жыл сайын ел алдында берілетін есеп, аудиториясы белгісіз ауқымды бағдарлама ма? Меніңше, қоғам «адамның күні адаммен» принципі бойынша бір біріне мейіріммен қарайтын, бір-біріне жанашырлық жасауға қабілетті адамдардан құралған топ. Егер келіссеңіз, жаныңызда сіздің көмегіңізге зәру жандар бар. Соларға назар аударыңыз.

Түркістанда тудым. Жеті жасқа толғанда Арысқа көшіп кеттік. Түркістандағы бала күндерімнен есімде қалғаны: сол бір ағаштан жасалған сылдырмақ еді. Нағашы ағам жасап берген.
Ағаш кесінділерінен құралған сылдырмақтың пішіні ұнайтын-ды. Түркістаннан Арысқа көшіп жүрген уақытта жоғалып кетті. Қайда қалғанын…
Бала күндерді есіме алсам осы бір шаркунок көз алдыма келеді.

Балалыққа деген сарқылмас сағыныштың қимасына айналған шаркунокты есейген шағымда жасап көрмек болдым.
Алдымен нағашы ағамнан шаркунокты жасау жолын сұрадым. Ағам оны бір кітаптан көріп істегенін, бүгінде өлшемдерін ұмытып қалғанын айтты.
Кітаптан алғанын білген соң, инетте бар болар деп гууглдің жанын шығардым.


"Ә" дегенде жасалу сызбанұсқасы көлбеңдеп шыға келді.

Не керек екені белгілі. Ағаш, тағы да ағаш, ағаш болғанда да қарағаш.

Ордабасы алаңы маңындағы «Старый город» атанып кеткен құрылыс материалдарын сататын базарға кештетіп жетіп бардым.


Сауда орындарының дені жабылып қалған. Арасында біреуі ашық болып, сол жерден ағаш сатып алдым. Бір данасының бағасы 100 теңге. Ұзындығы 2 метр. Ойланбастан екеуін қолыма ұстадым.


Енді керегі ара. Ара болғанда да қылара. Ірі және ұсақ тісті мен іздеген ара бар екен. Бағасы 150 теңге. Содан кейін тағы не керегін білмей тұрып, ә бір қажетке жарап қалар деп атын да білмейтін осынау жинақты сатып алдым. Шынын айтқанда, кейіннен еш қажетке жарамады. Текке кеткен 500 теңге.



Базардан шығып бара жатып, мынабір дүкен атауына қызықтым.



Мен базарға бара жатқан кезде нөсер жаңбыр жауған еді. Базарға жеткенше тоқтап, ауа шіркін бір тазарып қалды.



Таза ауаны рахаттана жұтып, Ордабасы алаңына бардым. Үш бидің басы қосылып, кездескен мекен дейді бұ жерді.


Үлкен байрағымыз желбіреп тұр. Бұл 29 мамыр күні болатын.


Майда-шүйдемді құшақтап үйге жеттім. Есікке мынадай хабарландыру газетін қыстырып кетіпті. Ұнамайды осындай тірлік.

Сонымен не керектің бәрі бар. Интернеттен жасалу жолы көрсетілген суреттерді жүктеп алғанмын.


Шаркуноктың құрылымы төрт бөлшектен тұрады. 16 қысқа кесінді, 4 ұзын кесінді, қалпағы мен тұтқасы. Айтпақшы, дыбыс беру үшін ұсақ тас, күріш, горох және тағы да басқа ағаш жақтауына соғылғанда дыбыс шығаратын нәрсенің бәрін пайдалануға болады.



Алдымен қысқа кесінділерді жасап алмақ болдым. Өлшедім. Ұзындығы 4,1 см. ені 1,5 см.


Бөлдім.


Үйде ешкім жоқ, суретке түсіретін. Ал, селфи


Арамен бөліп тастадым. Ұзын шамасы 24-25 дана болды-ау деймін.




Әр бөлшекті қақ ортасынан ұзына бойы екіге бөлу керек. Ені 1,5 см болғандықтан 7-7,5 ммден сызық түсті. Сызық бойымен екіге ажыратылды.




Ендігісі ішін ойып, екі шетін ұшбұрышты қиық жасау.



Алғашқысы сәтсіз аяқталды. Қалған төртеуі пішімге келді, әйтеуір.

Шаршадым. Ұйықтап қалыппын. Ертең жұмыс.

Ертеңі кешкісін келіп, жұмысты жалғастырдым. Қысқа кесінділер жасалып бітті. 17 қысқа кесінді. Керегі 16 дана.



Ендігі шаруа: ұзын кесінділерді жасау. Оңай іс. Тек өлшемін ұлғайтса болғаны. Ұзындығы — 7,5 см, ені — 1,5 см.




Бұл да қақ ортасынан бөлінді. Өлшенді, кесілді. 4 дана үлкен кесінді әзір болды.

Жауапты сәт: тұтқаны жасау. Бұл маңызды. Барлық кесінділер соған бекітіледі.


Тұтқаны жасауға 29 мамыр күні сатып алған ағаштар жарамайды екен. Өлшемі қысқа. Жұмыстан шығып, үйге қайтар жолда көше бойындағы құрылыс жүргізіп жатқандардан ағаш қиықтарын сұрап алған едім. Үйге алып келдім





Ал, сонымен, әурелену басталды. Қатты ағаштар. Икемге келуі қиын.



«Не де болса» деп, мен де қайтпадым, әйтеуір қолда бар құралдармен бірдеңе жасаған болдым.


Үлкен ара керек екен. Қайдан болсын.


Қақпағын жасамастан бұрын, алдымен қиюластырып болдым. Жарамады. Неден қате кеткенімді қайдам, бір-біріне килікпей қойды. Осылайша менің шаркунок жасамақ болған әрекетім сәтсіз аяқталды.


Уақыт тығыздығы және менің қолымның икемсіздігі себеп болды ма, жоспар орындалмады.

Шаркунок деген не?

Бұл өзі Ақ теңіз жағалауындағы балықшылардый ойлап тапқан дүниесі. Ауа райы жақсы күндері балықшылар теңізге шығып кетсе, жайсыз ауа райында үйлерінде отырған. Суық күнде тысқа шығу мүмкін болмаған соң, жануар майынан маздаған шамның айнала қоршай отырып, қолөнермен уақыт өлтірген.
Қолда бары: пышақ, не балта және отын-ағаш. Табиғаттың құшағында күнелткен халық арасынан шыққан шеберлердің қолына түскен ағаш біткен — әп-әдемі туындыларға айналып шыға келетін-ді. Олар көп ретте тұрмыстық заттар мен балалар ойыншықтарын жасағанды құп көрген екен.
Солардың ішіндегі ерекшесі: құрастырмалы ағаш- сылдырмақтар. Жақсы шаркунок жасау үшін қолдың ептілігі ғана емес, сонымен қатар батылдық пен зеректік те қажет. Өйткені, шашылған шаркунокты жинап шығу оңай шаруа емес. 20 данадан артық бөлшектің басын құрап, шаркунокқа айналдыру үшін миды қозғалту керек. Алдында шашылған кесінділерді құрай алмай, дал болып,. тайқып шығатындар кездеседі-мыс. Мінекей, осылайша қарапайым ғана шаркунок күрделі басқатырғышқа айналып шыға келеді.
Шаркуноктың құрылымы есік-терезесі жоқ көп ұяшық-бөлмиелері бар көпқабатты үйді еске түсіреді. Шаркунокты қайыңның қабығынан, не қарағаштан жасайды. Қарағаштан кесінділері, ал тұтқасы мен қақпағы қайың ағашынан кесіледі. Қалпағына құстың, не жылқының шағын ғана ағаш мүсінін орнатқан. Құс мүсінді шаркунокты қыз баласына, ат мүсіндіні ұлға ұстатқан.
Солтүстік халқында, Құс — күн мен жарықтың, ал Жылқы — жел мен дауылдың символы болған.
Шаркунокқа үн бітіру үшін әр ұяшыққа горох, күріш, бытыра, не ұсақ теңіз тастарын салады. Горох салынса жұмсақ дыбыс, бытыра, не тас салынса сыңғырлаған, не қатаң дыбыс шығатын болған.
Шаркунокты қолға ұстап тұрып: сілкіп-сілкіп жіберсе, күрке іші теңіз толқындарының соқтығысқан үніне, жапырақтардың сыбдырына, шегірткелердің шырылына толып кетеді екен. Ұзақ жылдар қарағайдың бойына жиналған солтүстік табиғатының бар үні шаркуноктың сылдыры арқылы тысқа шыққан.
Шаркунокты әуел баста тек бала ойыншығы ғана емес, жын-шайтанды қуатын музыкалық аспап ретінде де пайдаланған болуы мүмкін.
Шаркунок — 24 кесіндіден құралады. Кесінділер тұтқа мен қалпаққа бекітіледі. Шаркунокты жасағанда кесінділердің өлшемі мен пішінін сақтау аса маңызды. Бұл екеуі дұрыс болмаса, онда бір-біріне килікпей қалады.
Құрастырғанда әр ұяшыққа бытыра, не горох, не ұсақ тастар салып отыруды ұмытпау қажет.

Блогкемптің екінші күнінде блогерлер Қарағанды қаласы мен аймағына саяхаттап шықты #bckz14

Сәлем, блогерлер! Көптен бері блогқа жазуды қойып кетіп едім. Оқуға байланысты жоспарларым да басқаша еді. Астанадан Алматыға баратын пойыздан қалып қоюым менің блог жүргізуді қайта қолға алуыма себеп болды. Блогқұрылтайдағы байқаулар да адамға шабыт береді екен.

Енді іске көшсек. Биылғы БҚ-да "Қарағанды қаласына 80 жыл" деген бірнеше байқау болғалы жатыр. Солардың бірнешеуіне қатысу үшін Қарағанды қаласына өз бетімізше блогтур жасадық. Білгенімізден білмегеніміз көп болды, қызықты жағдайлар да болды. "Қарағанды қаласына 80 жыл" фотобайқауына заманауи Қарағандының фотоларды ұсынып отырмын.

Бүгін менің туған күнім.
Ой, бәле-ай!
Мына адамдар неге жатыр тойлап-ай?!
Банкет жасау керек дейді неліктен,
Тағы да бір жыл кеткенін ойламай.

Мына дүние аяңдайды үндемей.
Неғып жатыр ел шындықты үрлемей?..
«Тағы да бір жасқа өзің қартайдың,
Жылжып өтіп кетті тағы жыл»,- демей.

Мына жұртқа
ұнады ма әлденем?!
Аз цинизм көрсеттім бе әлде мен?
«Қуанбаңдар, жыл өтсе егер» дегенді
Түсіндіре алмадым ба әуремен?!

Айтпаймын деп құпиямды, сырымды,
Басқа арнаға бұрып жүрем жырымды.
Мен, бәрібір, өзімменен өзіммін,
Құшағыңа алсаң-дағы ұлыңды.

… Тойлай берсін, тойыма ортақ етейін.
Ренжімей-ақ, «рахмет» деумен өтейін.
Қаламымды берші…
Өзім аламын,
Әлі бойдақ екенмін ғой, нетейін?..