Мен өзі «тұзы жеңілдеу» адаммын. Бірдеңеге ұрынбасам жүре алмаймын.Ұрынайын деп ұрынбаймын -ау...Өз-өзінен солай бола қалады. Бір жерлерде отырғанда да байланысқысы кеп отырғандар «Сен неге қабағыңды түйіп отырсыңнан» бастайды. Қасым қалың болса қайтем. Нұр -Мұқасандағы Мұқасан байғұсты аяп кетем ондайда… ә, айтарым ол емес еді…
2008 жылдың 16 желтоқсанында ауылға келін түсіремін деп хабарлап қойғанмын.Мал союлы,қазан асулы, қонақ шақырулы тұрады ендеше сол күні.15 желтоқсан күні менімен еріп баратын Ербол деген жолдасымның туған күні.Оны қалай тойламайсың.Біздің үйде (Ербол екеуміз ол кезде бір үйді жалдап тұратынбыз)барлық мереке! Жап-жақсы тойладық. Бір кезде Ерболдың служагы қайтам деді.Оны сыртқа шығарып салуға шықтық. Үстіме аляска іле салдым. Үй ыстық болған соң майкамен отырғанмын. содан таксиге отырғызтып енді үйге қарай беттей беріп едік көшенің менттері келіп қолды қайырып машинаға бірақ тоғытты. Бес адамдық «Уазикте» 15 шақты адам бар шығармыз.сол маңайдағыларды түгел салып алған ау деймін. Әскери екенімізді айтуға болмайды. Неге ұстағанын жолда білдік. «Орентировкадағы» бұзықтардың киімі біздікіндей екен. содан бөлімшеге апарып тоғытты. Үйде қалыңдық күтіп отыр, ауылда ел-жұрт күтіп отыр. Бізбен сөйлесетін түрлері жоқ.Жалынсақ та, боқтасақ та ешкім қарамайды. абырой болғанда сол бөлімдегі бір оперді танитынмын.Кезекшіден сол кісіні сұрадым.ол үйінде екен. Телефонын алып хабарластым ақыры.Мән-жайды айтып жатырмын«адам тонағаны несі, үстіме қарасаңыздар өзімді тонап кеткендей, үйленіп жатырмын» деп.Ол кісі аналарға айтып бізді босаттырып жіберді. Менттер десең ренжиді алып келеді екен де қайта апармайды екен. Жәй есік алдына шыға салған біздің қалтада тиында жоқ екен. Қаншама жерден жаяу тарттық үйге. Бұның бәрі өтті дедік қой. Ертеңіне біздің ауылға қарай тарттық. Келіншегім (ол кезде қыз) жеңгелеріне айтпапты алып қашатынымды. Келісілген алып қашу ғой, сонда да жәйлап жеңгелеріңе айт дегенмін-тін. Ол болса сол алып қашып бара жатқан кезде «мені алып қашып бара жатыр, кешірім сұрап адамдар барады дайындала беріңдер» деп звандай салған. Ауылға мәз- болып кіргеніміз сол. Менің қолымды менттер тағы қайырсын. Сөйтсем қыздың әкесінің інісі Қарағандыда полковниктін соған «зорлап алып қашқан» деген қоңырау түскен. Ананы-мынаны қысып жүріп менің адресіме шыққан. Іле-шала олар да жеткен ғой. Абырой болғанда келіншегім "өзім келдім" деп сотталмай қалдық))))

Бұл достарымызбен бас қосқанда еске алатын күлкілі оқиғаларымыздың бірі. Оқиғаға қатысушылар мен, Асан, Сәулет. Кластаспыз бәріміз. Қайсібір жылы жаңа жылды Майқұдықта қарсы алмақ болдық. 30-шы қаңтар күні алдын ала қыдыруымыз басталды. Бойында ептеген қызуы бар қылжақбастау Асан алаңнан қайтар жолда жол бойы кездескен қыз-келіншектерге тиісіп келе жатқан. Содан жолдан өте берген кезімізде қатты жылдамдықпен " тайота рав-4" зуылдап келе жатты. Асан екі қолын ербеңдетіп «стойте, суки на ху! » деп айғайламасы бар ма?! Машина өтіп барып тоқтай қалды. ішінен еңгезердей екі-үш тау халқының жігіттері түсе қалды. Біреуі белінен тапаншасын жұлып алып аспанға атып жіберді.Қарасақ жанымызда Асанымыз жоқ.

Иә, біздің елді кім мазақ қылмай жатыр. Іші пысқан, қолы бос адам маңайындағыларды мазақ қылмайтын ба еді? Тура сол секілді болдық. Туымызды мазақ қылды. “Бораттың” борандатқаны бар, енді міне біздің елді Чуркестан деп атап жатыр! Мәселе былай болған.

«В начале было Слово» дегендей, әуелі қазақша блогтар пайда болды. Содан кейін барып, «Блогқұрылтай» дүниеге келді. Дегенмен, алдымен сол әуелімізге оралып алсақ.
Тарихқа 5-6 жыл артқа шегініп үңілер болсақ қазақ блогшыларының небір жауһарларына тап боларымыз сөзсіз. Әрнені бір шалатындар да, тақырыптық блогтар да болды сол дәуірлерде. Бір қарасаңыз қызығушылықтары бір жерде тоқайласқан 100-200 адам бас-басына блог ашып алып, бір-бірінің жазбаларын оқып, бірі екіншісіне пікір қалдырып кетіп отырған сыңайлы. Иә, бір қарағанда расымен солай.
Осы ат төбеліндей топтың арасынан ара-тұра болса да саяси жазбалар жазатын блогшылардың шығуы да заңды еді. Араға «Азаттық радиосы» килікпегенде ит үріп, керуен көше берер ме еді кім білсін… Бұл радио «Балағының биті бар» блогшылардың жазбаларын өз сайттарына сала бастады. Әрине, жазба авторларының келісімімен я болмаса түпнұсқаға сілтеме көрсету арқылы жариялап отырды. Осылайша блогшылардың жазғандары өз орталарынан тысқары ортаға жете бастады. Тіпті, блогшылардың жазбаларының басын біріктіріп, шағын кітапты да жарыққа шығарды.
Әрине, кейбір блогшыларға бұның ұнамауы мүмкін емес еді. Ол қанаттанып, келесі жолы одан да мықты жазба салуға тырысқан болар. «Казкомерцбанктың» қазақ тіліндегі жарнамасы жайлы жазбам «Азаттықтың» сайтына шығып, банк қызметкерлері хабарласып, жарнама алынғанын көрген кезде расымен қуандым. «Блог арқылы көп шаруа тындыруға болады екен ғой» деген ой бір менің ғана басыма келмегеніне мен кепіл.
Осман империясының гүлденген шағындай осыбір кезеңдерде қазақ блогшылары «Blogcamp» ұйымдастырды. Блогшылар ешкімнің сойылын соқпайтын бейтарап жандар болғанымен тысқары күштер блогшыларды «рычаг» ретінде пайдалану жоспарына кірісіп кеткен еді…
«Қой үстіне бозторғай жұмыртқалайтын замандар» кете бастады. «Азаттық» байқап үлгерген қазақ блогшыларын билік бас-көзсіз жіберіп қоймасы анық. Солай болды да. Блогшылардың блогына барар жолдарын шідерлеп тастады. Екі-үш жыл әрбір жерде жазып жүрген белсенді блогшылар вордпресс қайта ашылған кезде баяғы қарқынын жоғалтып алған еді. Бұған жанама себеп, блогшылардың басқа да қазақша блогтұғырнамаларға жазба жаза бастаулары десек те қателеспейміз. Бірақ, сынған айнаны қанша жерден жамасақ та сынығы білініп тұратыны белгілі емсе пе? Бұл жерде де тура сондай жағдай орын алды. Интернет әлеміндегі кез-келген парақшалар, сайттар БАҚ айналып шыға келгенде блогшылардың тартынбай қалатындай жөні жоқ еді.
Тауықтың кімнің тарысын жесе соның қорасына жұмыртқалайтынын негізге алған ресми орындар блогшыларға дмеушілік танытуды шындап қолға алды. Блогқұрылтайларға демеуші бола бастады. Қанша жерден билікке басжібімізді бермейміз дегенімізбен, демеуші тарап та өз мүдделерін алға тарта бастады. О бастағы блогшылар жиыны, мақсаты мен мүддесі жолда қала бастады. «Куда ты денешься когда разденешься» деген орыстың нақыл сөзі шынға айналмасына кім кепіл? «Мұсылман болу әсте-әсте, кәпір болу бір пәсте» демекші дәл қазір «Сарай блогшысы» болудың аз-ақ алдында тұрмыз.
P.S. Қызылорда облысының әкімдігі: «Келесі жылғы блогқұрылтайда жүздескенше достар!»

Биыл кие жаздаған футболкаларыңызды бонус деп қабылдаңыздар

Өткен аптаның соңын ала бере Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Серік Әбденовтың (Бұдан былай Сека) аузынан шыққан «Патамушта, патамушта» деген сөз хитқа айналды. Қазақстан азаматтары үшін оның танымалдығы Гангам стайл мен Харлем шейктен бір кем болмады. Сека неге дағдарды? Өзіне қойылған сұраққа неге жауап бере алмай қалды? Менен әрине жақсы саясаткердің шықпайтыны белгілі. Дегенмен басымдағы сұрғылт қоймалжың затты сәл қозғап көріп түйген ойларым.
Мәселенің басына қайта оралайық. Әйелдердің зейнетке шығу жасын 63-ке бірақ көтерулерін халық арасына дұрыстап түсіндіру керек болды.Бірақ, бірдеңені түсіндіру үшін оны алдымен өзіңнің түсініп алуың шарт қой. Секаның мүлт кеткен жері осы. Немесе, «Түнен қалған бір сыр бар айтпайсыңдар қусыңдардың» кебімен айтылуға тиісті емес жайтты айта алмады. Ол қандай жайттар болуы мүмкін?
Бірінші жайт.
Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары елімізде жағдайдың қиын болғаны белгілі. Осы кезеңдерде бала туу саны азайып кетті. Сондай-ақ, қарапайым отбасылардан шыққан мектеп бітіруші жастардың қандай да бір оқуға түсуге жағдайлары жетпеді.Қарапайым отбасының балалары көбіне қарапайым жұмыс орындарында жүретіні де шындық. Міне, осы 5-6 жылдың әсері бүгін көрінуде. Яғни, зейнетке кететін адамдардың орынын басатын мамандар тапшы. Сондықтан да билік өзіне тиімсіз позицияны ұстауға мүдделі. "Қаншама жастар жұмыссыз жүр, бұл уәжіңіз орынсыз" дерсіздер. Мүмкін. Бірақ, дәл сол тоқсаныншы жылдардың аяғына дейін талапкерлер өндірістік оқуларды, тау — кен мамандықтарын таңдай қоймайтын. Бәрі шетінен заңгер болуға, әйтеуір бір жерде бастық болуға талпынған. Салдары міне.
Екінші жәйт
2017-ші жылы өтетін EXPO. Бұл дүниежүзілік көрмені ұтуын ұтып алдық. Ал, оған қаншама қаржының керек екені айдан анық. Билік "Әйелдердің де зейнет жасын көтеріп жіберейік. Қаншама ақша үнемдей тұрамыз.ЕКСПО-дан бір құтылып алайық. Кейінгісін кейін көре жатармыз" деуі мүмкін.
Сонымен солай дедім.

«Чай или кофе?». Осы сұрақты бала кезіңізде талай рет кинолардан естігеніңіз анық. Өсе келе қызмет бабымен офистік жұмыстар атқарғанда, басқа да кездесулерде, әйтеуір бір жерлерде осы сөзбен ұшырасқан да боларсыздар. Ал, мен бұл сұрақпен тым ерте ұшырасыппын қарап отырсам. Сексенінші жылдардың орта шенінде туған ауыл баласының бес-алты жас шамасындағы кезінде кофе туралы түсінігі болмаған да екен ол кезде. Біздің үйдегі (ата-әжемнің баласымын ғой) қыздардың екіншісі тұрмыс құрды да күйеуінің қызмет бабыменБалқашқаласына көшіп кетті. Шешей марқұм (әжем) буынып-түйініп қаладағы «аш-жалаңаш» (Марқұм өле-өлгенше қаладағы біздерге азық-түлік тасушы еді) қызына азық-түлікке толған үлкен-үлкен сөмкелерімен пойызға мінеді. Мен шешейдің қасында еріп жүрмін.

Ақпан айының бірінші жұлдызынан бастап Оман сұлтандығының астанасы Мускатта (Масқат) халықаралық шығармашылық фестивалі өтіп жатыр. Бұл фестиваль ақпанның 25-ші жұлдызына дейін жалғасын таппақ. Осы шара аясында Қазақстанның атынан Қарағанды облысының мәдениет басқармасына қарасты Қали Байжанов атындағы концерттік бірлестігінің «Арқа сазы» фольклорлық ансамблі және «Аққу» хореографиялық би ансамблі, дәстүрлі ән өнерін насихаттаушы ретінде ҚР мәдениет қайраткері Дәуренбек Аркеновтар барып қайтты. Шетелдіктердің біздің елдің киімі мен халық аспаптарына қызығушылықпен қарайтындығы осы фестиваль аясында тағы да белгілі болғандай.

Есте жоқ ықылым заманда бір патшалықта екі данышпан өмір сүріпті деседі. Екеуін де "ғұлама" деп мойындағандарымен халық ақыл сұрауға бір данышпанға екіншісінен қарағанда көбірек баратын болса керек. Бұл әрине екінші данышпанға ұнамапты(осы жерде оның данышпан екеніне күмән туды).Бірінші данышпанға деген пасық ойын көпшіліктің көзінше жүзеге асырмақ болады. Аңдып жүріп, базар аралап жүрген сәтінде жолығып: «Уа, данышпан! Сені халық менен ақылды деп жүр ғой.соны тексерейін деп едім.Менің уысымда көбелек бар.Ақылды болсаң айта қойшы, көбелек тірі ме,әлде өлі ме?». Арам ойы«Егер тірі десе сығып өлтіре саламын,өлі десе алақанымды ашып қалғанда көбелек ұшып шығады, бұның абыройы айрандай төгілмей ме?» деп тұрған еді.Сол кезде данышпан «Бәрі өз қолыңда» деген екен.

Суреттегі данышпанның мысалға қатысы жоқ. Ол мына жақтан келді.

Ол кезде баламыз. Қырсақ бірінші класқа барған шағымыз болар.Атаққұмар емес ат құмар болатын жастамыз. Үлкендерден «жүйрік жылқының қанаты болады екен» дегенді жиі еститінмін. Көз алдыма ұшқан кезде қанаты күнді жабатын пырақтар елестеуші еді.Неге екенін білмеймін сол қанатты жүйріктерді тек ақ боз ат ретінде елестететінмін. Бір күні үйге келген құда баламыз мені өз үйлеріне алып кетпек болды. Ауылдың ішінде болса да бөтен үйге барғым келмеді. Бірақ "Үйде қанаты бар атымыз бар" дегеніне қызығып үлкендердің рұқсатымен соңынан ердім.

Гагарин алаңындағы «Тұңғыш ғарышкерге арналған ескерткіш» және «Шалқыма» концерт залының қарсысында тұрған Абай ескерткіші. Екі ескерткіштің арасы көп болса 62 метр шығар