«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 23 қыркүйектегі шығарылымында 2-айналымның соңғы ойыны өтті. Қонаққа келген «Арулар» командасы (Әйгерім Кеулімжай, Бану Ергеш, Самал Алашбаева) ойынды 5:6 есебімен аяқтады.

1. Британ әншісі M.I.A.-ның (Матха́нги «Ма́йа» Арулпрагаса́м) алғашқы студиялық альбомы АЛЬФА деп аталады (латын қаріптерімен). Альбом атауы әншінің әкесі Arul Pragasam қолданған кодталған саяси лақап есімнен туған. Сондай-ақ, АЛЬФА деп аталатын шоу балет ұжымы, Бәйтерек тобының әні, Мұқағалидың өлеңі бар. АЛЬФАны атаңыз.
2. Антон Чехов өз әңгімелерінің бірінде қызыл, контузия алғандай, бұта арасынан шығып келе жатқан ОНЫ суреттейді. ОҒАН арналған Википедия парақшасында бірқатар африкалық және азиялық мемлекеттердің атаулары мен таңбалары жазылған. ОНЫ атаңыз.
3. Граф Григорий Александрұлының барлық тісі түсіп қалған кезде, ол жіңішке тілімдермен ет тіліп, ұнға малып, тұз, бұрыш салып, пияз қосып қуырып, кастрюльге салып, соус құйып, буға қоюды және 20 минут пісіруді өтінеді. Григорийдің фамилиясын атаңыз.
4. Бір әлеуметтік жарнама үндейді: «ИКС ішпе, ИКСпен жүрме, ИКС жаса». ИКСті атаңыз.
5. «Қалайышы, тігінші, сарбаз, тыңшы» (орысша нұсқасы «Тыңшы, шығып кет») фильміне берілген бір рецензияда былай деп жазады: «Тамаша түсірілген «Шерлоктан» кейін жұлдыз атанған Бенедикт Камбербэтч — мұнда бар болғаны үшінші ...". Үшінші не?
6. «Адам — құдайдың АЛЬФАсы» дейді Қадыр Мырза Әли. Ал Хабар арнасының сюжеттерінің бірі «Оқушы қыздың АЛЬФАсы Елбасының көңілін толқытты» деп аталады. АЛЬФаны атаңыз. (АЛЬФАмен дыбыс үндестігі сақталады)
7. Жансызда бір жансыз бар жалғыз аяқ, Басына қыстырғаны шиден таяқ.
Жалаңаш қойып тұтас өзге жерін, Беліне ораныпты аямай-ақ. Қазақ жұмбағын шешіңіз.
8. Таралған пікірге сүйенсек, америкалықтар оны сенімді болу үшін жасайды, орыстар қорыққасын жасайды, қазақтар абайлап, алдын-алу үшін жасайды. Ислам.ру-дың айтуынша, ғалымдардың өзі үшке жарылады: оның барлық түрі рұқсат, ешқандай түріне рұқсат жоқ, тек адамға қатыстысына рұқсат. Ол не?
9. Бұл адам Цезарь Борджиа кезінде белгілі бір уақыт әскери кеңесші қызмет атқарып, жауланған аймақтардың карталарын салады. Әскери бекіністер, су жолдары және жол желілері көрсетілген өңірдің тиянақты сызбаларының арқасында Ареццо қаласындағы көтерілісті басып тастаудың мүмкіндігі туды. Заманауи зерттеушілер бұл қаланың пейзажын ОСЫ ТУЫНДЫНЫҢ артқы көрінісінен көруге болады деп санайды. Қай туындының?
10. Захар Прилепиннің кейіпкерлері жәрмеңкені үздіксіз айналып өтіп жүреді. Және кейіпкерлердің бірі жылдам жүреді, ал екіншісі ақсақтап, әрең қозғалып келеді. Жазушы кейіпкерлерді ОЛАРға теңейді. Оларды бірнеше сөзбен немесе алфавитте қатар келетін әріптерден басталатын екі сөзбен атаңыз.
11. 23 қыркүйек күні. 1848 жылы 23 қыркүйек күні америкалық Джон Куртис (John Curtis) өз үйінде осы өнімнің алғашқысын өндірді. Оның фабрикасындағы төрт қазанның бірінде қоспа, қалғандарында жеңіл ароматизаторлар қосылған масса дайындалған. Алғашқы өнімдер «Ақ тау», «Қантты кілегей» и «Лулу қызылмиясы» деп аталған. Ал бұл өнімге алғашқы патентті 1869 жылы огайолық дантист алады. (Ал Қазақстанда осымен аттас елді мекен бар). Өнімді атаңыз.

Ойынның фейсбукте тікелей эфирі бар. Негізі, инстаграмда да ойын уақытында эфир болады.
Эфир аудиожазбасын ресми сайттан тыңдауға болады.

«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 16 қыркүйектегі шығарылымында 2-айналымның кезекті ойыны өтті. Қонаққа келген «Жаңа астаналықтар» командасы (Айдана Сегізбаева, Жәнібек Әмірхамзин, жаңа құрамда — Абылай Дусеков, Әсет Оразов) ойынды 5:6 есебімен аяқтады.

Ойында мынадай сауалдар қойылған болатын:

1. «Король Артурдағы» шайқастардың бірінде түсірілетін соғыс эпизодтарының тығыз болғаны соншалық, ИКСке дулыға кигізіп, қалқан ұстаған отрядпен қоршауға тура келді. ИКСті бір сөзбен атаңыз.

2. Бірде бір үш жасар қыз ОНЫ суықтан дірілдеп тұр деп ойлайды. Ал Мәскеуде өткен ғасырдың басында пайда болған ОЛАРдың алғашқыларының бірі алғашқы «Эскимо» деп аталды. Қазақстанда соңғы жылдары ОНЫң ескілеріне сұраныс артып кеткені де бар. ОЛ не?

3. Блиц:
3а. Үшінші буынның мобильді интернетін желідегі бірнеше қолданушы белгілі спортшының атымен байланыстырады. Спортшыны атаңыз.
3ә. «Шетелге сапарым болса да, Головкиннің жекпе-жегін көремін». ©
17 қыркүйек күні ол кісі жабық ғимараттардағы жекпе-жек өнері бойынша V Азия ойындарына барады екен. Цитата авторын атаңыз.
3б. Жекпе-жек төрешілерінің есімдері аталған соң, Головкиннің промоутері Том Леффлер былай дейді: «Геннадий өзімен бірге тағы екі жеке төрешісін ала келмекші». Промоутердің меңзегенін атаңыз.

4. Жүсіп Баласағұни ОНЫ елшінің қылышы деп атаған. Бұл зат есімді етістік түрінде ұқсақ, неге олай аталғанын түсінуге болады. Ол не?

5. «Экстрасенстер» фильмінде іс жүргізуге келген полиция қызметкерлерінің бірі экстрасенс, доктор Кларенсиге: «Одис келді. Сенен кейінгі ең жақсы қызметкеріміз» дейді. Сонан соң бәрі Одистің артынан жүреді. Сұрақ: Одистің басқа қызметкерлерден ерекшілігін атаңыз.

6. Дүниеде бір жәндік бар үйретілген,
Мойнында жібекарқан сүйретілген.
Алдыңа тапқыш болсаңсала айтайын,
Қолға алсаңкөп жұмысты сол бітірген.
Қазақ жұмбағын шешіңіз.

7. Балтинвестбанктің жарнамалық плакаттарының бірінде аквариумды түгел алып жатқан балықтың суреті бейнеленген. Бұл плакаттың не жарнамалайтынын түп-түбірі грек тілінен шыққан сөзбен атаңыз.

8. 2012 жылы еуропалық астаналардың бірінде белгілі спортшыға көзі тірі кезіндегі ескерткіш орнатылды. Ол ескерткіш жасалған материал, бұйым, құрал – көптеген құрылыс материалдары дүкендерінде сатылады. Спортшыны немесе бұйымды бір сөзбен атаңыз.

9. Түс жору кітабына сәйкес, егер сіз ОНЫ түсіңізде оқып, зерттеп отырсаңыз, онда өңіңізде өзіңізге және өз күшіңізге деген сенімділік жетіспейді, сондықтан сіз айналаңыздағылардан қолдау іздейсіз деген сөз. ОНЫ атаңыз.

10. Медынь қаласына кіреберісте орнатылған монументте қаланың негізі қаланған жыл жазылған, және жылдың әр цифрі геометриялық фигурамен қоршалған. Қандай фигура?

11. 2011 жылы Керекинфо блог-тұғырнамасында техносиндром никті блогер (Ерлан Оспан) ғылыми, неологизм сөздерді блогтұғырнама шеңберінде талқылай отырып, аударуды ұсынады. Осы қауымдастық ашылады, және қауымдастыққа, жобаға танымал шетелдік фильмнің атауын қояды. Ол фильмді бір сөзбен тауып көріңіз.

Ойынның фейсбуктегі трансляциясы бар. Негізі, инстаграмда да ойын уақытында эфир болады.
Эфир аудиожазбасын ресми сайттан тыңдауға болады.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 8-шығарылымына «Жаңа астаналықтар» командасы қатысты. Есеп 4:7

Сергіту сұрағы: Бастапқы сауал: Мария Горелованың пікірінше, ОЛ – нысанаға тигізуге арналмаған жалғыз спорттық қару. Оны екі сөзбен атаңыз.

Ян Беттеридж былай деп дәйектейді: «Егер тақырып атауында ОЛ бар болса, мақалада, үлкен ықтималдықпен, бос далбаса жазылған». Ал Тигран Бабаянның нақылына сенсек, ол күмән ауырлығынан бүкірейіп қалған. Оны атаңыз.

Әлеуметтік желіге жоғары жылдамдықта сурет жүктеуді жарнамалаған бір ұялы оператор жарнамасында бас кейіпкер жарнама соңында жолда қол көтеріп тұрған бәсекелесіне қарап “міне алғашқы ИКС” дейді. ИКСті табыңыз

Джон Локк ОНЫ «ойлану анатомиясы» деп, ал Хельмар Нор — "қиялдың көндіру көйлегі" деп атаған. Станислав Ежи Лец егер ОЛ дұрыс емес болса, онда күллі ғылымдар поэзияға айналады депті. ОНЫ атаңыз.

Саяхатшы Карл Маннергейм Азияға сапары туралы естеліктерінде кей мұсылман үйлерінің төбесінде түрлі-түсті жіп ілінетінін жазады. Бұл жіптер арқылы бір физикалық шаманың критикалық мәніне жетуі анықталады. Жіп арқылы не анықталатын еді?

Бұл әлемге ғылым нұрын шашқан атақты адамға Фон деген ақсүйек атағын ұсынғанда, ол бас тартқан. Алайда өмірде «фон» сөзі оның есімін бәрібір үнемі қуалап жүреді. Ол кім?

“Төгілген құрма” атты өлеңде ақын танымал паралелл бойында орналасқан нәрлі жеміс ағашының қызығын адамдар көре алмайтыны туралы мұңая жазады. Өлеңде аталған құрма ағашы қай елдердің ортасында өсіп тұр?

Google компаниясының 1 сәуірге арнап шығарған ролигінде екі ғана батырмадан тұратын, смартфондарға арналған жаңа виртуал пернетақта жарнамаланады. Және бұл роликке қатысқан бір бағдарламалаушы маман 1791 жылы туған ғалым адамның өз туысқаны екенін айтады. Ол ғалым адамды атаңыз.

Бұл спорт түрінде басқа бір спорт түріндегідей қол мен аяқтың жылдам қимылы, ақыл және спортқа жақын бір өнер түріндегідей иілгіштік, икемділік, жеңілдік қажет. Аталған өнер түрі мен спорт түрінің әріптерінен біз сұраған спорт түрінің атын құрастырыңыз. Егер қатты қиналсаңыздар, қазақ тіліндегі 3 бұйрық раймен атай қойыңыз.

Қазақ жұмбағын шешіңіз: Төмен қарап өседі, Күн жылына өшеді.

Джордж Карлин атты сатирик адамдардың қартайған шақтарында діни кітаптарға бет бұруын ОҒАН дайындық деп әжуалайды. ОНЫ қазақстандық белгілі абрревиатурамен атап көріңіз.

«Оскар» фильмінің желісі бойынша, Луи де Фюнестің кейіпкері туған қызына ешқандай да қалыңдықтың жасау мүлкін бермейтінін айтады. Ол: «Дым жоқ саған, дым жоқ, тура мына жердегідей» дейді де, Х-ті нұсқайды. Х-ті атаңыз.

Сергіту сұрағы: Орта ғасырдағы Еуропада ОЛАРды обаның себепкері деп санаған: ОЛАр – ібілістің малайлары және адамдарға жұқтырады екен-мыс. Соның салдарынан ОЛАРды жаппай қырып-жою басталды – жанама түрде бұл эпидемияның одан сайын таралуына алып келді. ОЛАРды атаңыз

1.  «Маломар» шоколад бисквиттерін өндіру сәуір мен қыркүйек арасында тоқтайды. Соған орай, бір кекеткен мақалада «Компания басшылығы әлі күнге ОЛ жайлы білмейді» деген пікір айтылады. Микробиологтар ОНЫҢ пәтердегі ең лас орын екенін анықтады. ОНЫ атаңыз.
2. 1992 жылғы Барселонадағы жазғы Олимпиадаға орай шығарылған монеталар сериясында Х бейнеленген тиын бар. Әйгілі аудармашы Гнедич «Илиададағы» Ахиллге тиесілі Х-тердің біріне кәдімгідей Пелиас атты жалқы есім қояды. Х-ті атаңыз.
3. Әртүрлі елде ОНЫ алма деп атаған. Францияда – махаббат алмасы, Германияда – жұмақ алмасы. Италияда — алтын алма. Ацтектер ОНЫ «Ірі жидек» деп атаған, ботаника тұрғысынан — бұл, әрине, дұрыстау. ОНЫ атаңыз.
4. Армян жұмбағын шешіңіз:
   Қара таудан құлайды қара шылбыр.
5. Жуырда әйгілі бұзық музыкант Оззи Осборн фотоға түсіп тұрған бірнеше адамды шошытып жіберді. Бұл оқиғаның қай жерде болғанын мейлінше дәл атап көріңіз.
6. 1983 жылғы «Әскери ойындар» атты фильмде компьютер жаһандық термоядролық соғыстағы ең жетік стратегияны есептеп табуға тырысады. Және егер екі мықты қарсылас қатысатын болса, ешбір жағдайда мұндай соғыста жеңімпаз болмайды деп қорытынды жасайды. Сөйте тұра мұның бәрі бір қарапайым ойынмен салыстырылады. Бұл ойынды атаңыз.
7. «Орыс ньюсуигі» басылымының корреспонденті Орхан Жамал Сомалиде жүргенде түрмеге тап болады. Корреспонденттің жазуынша, оны камераға орналастырғаннан кейін, түрме қызметкері кілемше әкеліп береді де, журналистке ОНЫҢ қайда екенін айтады. ОНЫ атаңыз.
8. Мартин Стрел әлемнің ең үлкен өзендерінен жүзіп өтуімен мәлім. Америка құрлығындағы өзендердің бірін малтып өту кезінде қауіпсіздік мақсатында жүзгіштен бірнеше метр қашықтықта шелек-шелек Х төгіп отырған. Х-ті біртүбірлі сөзбен атаңыз.
9. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті сайтының тіл ауыстыру параметрі 4 бөліктен тұрады. Ол – қазақ және орыс тілдері, және олардан бөлек ағылшын не түрік сияқты өзге тіл жоқ. Бірақ қалған екі параметрді атаңыз.
10. 1906 жылы жазушы Какузу Окакура былай деп жазады: «Этикетті үйрену әуелі веерді дұрыс ұстаудан басталады, сосын адаммен көшеде қалай амандасу керегін, үй қожайынына қонақты қалайша қарсы алуды меңгересің, содан кейін дастарқан басында қалай отыруды үйренесің». Ал немен аяқталады?
11. Біреулер оның авторы Гвай мен Галковский, немесе Лангемактың командасы дейді. Біреулер оның авторы Блантер мен Исаковский дейді. Алайда, алғашқылары – өнертапқыш инженер ғалымдар болса, соңғы екеуі – композитор мен ақын. Оны жалқы есіммен атаңыз.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 6-шығарылымына Қазақ Радиосы командасы қатысты. Есеп 5:6



Сергіту сұрағы:
Бұның біріншісі 1956 жылы Швейцарияда өтті. Аты сол кезде қалыптасса да алғашқысы тек радио арқылы транцляцияланды. Ал 2000 жылдан бастап интернет арқылы да тікелей трансляциясы жүреді. Алдағы жылдары Қазақстан мен Австралия қосылса да атауы өзгермейтіні анық. Әңгіме не туралы?

1. Жүзу спортынан 2 дүркін Олимпиада чемпионы, Әлем және Еуропаның бірнеше дүркін чемпионы Денис Панкратов бір сұхбатында “кей санаттағы жүзгіштер үшін күміс медаль да өте жақсы нәтиже” дейді. Панкратов кімдер туралы айтқан?
2. Бүкіләлемдік көрме үшін құрастырылған бұл құрылыс нысаны көрмеге кіретін доғал дуал есебінде де қолданылды. Жоспар бойынша, оны 20 жылдан кейін бөлшектеп, демонтаж жасауы керек-тын. Алайда, көп ұзамай радио заманасы келіп, радиотелеграф антенналарын орнатудың арқасында аман қалды. Бұл нысанды атаңыз.
3. Мәскеу Мемлекеттік Университетінің журналистика факультеті студенттерінің зерттеуінше бұл мәселе халықтың 1 пайызында бар. Ал радиожурналистер, дикторлар және комментаторларда 10 пайыз байқалады? Бұл не мәселе?
4. Желідегі біліми ресурстарда «Ол ақын болар ма еді» атты ашық сабақтар кездеседі. Коммунар Табейдің «Ол ақын болар ма еді» еңбегі біраз басылымдарда жарық көрген. Зерттеу объектісінің жасы қазір 50-ден асып кетер еді. Қазақстанда оның атында көшелер, саябақ бар. Оның «Кездесеміз әлі де» атты өлеңінен үзінді келтірейік: «Қош болыңдар, ағайын-туыс бәрің де, Қош болыңдар, жасыңыз да, кәрің де. Қараңғылық баста тұрмас қашан да, Бостандықта кездесеміз әлі де...» Ол кім?
5. 1977 жылы Сьюзан Зонтаг атты мәдениеттанушы, жазушы, сыншы «Фотография туралы» атты кітабында сапасыз фотосуреттерді аяусыз сынайды. Блогер-жазушы Алексей Поляринов оны егер қазіргі суретке түсіргіштердің сауатсыздығын сынайтын болса ИКС деген ат алар еді дейді. ИКСті танымал термин болып кеткен интернет-мем сөзге 5 әріп қосып атаңыз
6. Владимир Кессельман жаңалық ашуға алып келген ғылыми жұмыстың көбірек бөлігі бұқараға беймәлім деп санайды, және ғылыми жаңалықтарды ОҒАН теңейді. Ал Оспанхан Әубәкіровтың ОҒАН арналған өлеңінде: «Болмайтұғын Бас әріп қай жерімде кеміс бар?!» деген үзінді бар. ОНЫҢ екі атауын да атаңыз.
7. Орхан Памуктың бір шығармасында «БҰЛ ДЕГЕН — сағызды бөлісу» делінеді. БҰЛ ДЕГЕНді ағылшынша айтып көріңіз немесе танымал түрік брендінің атымен.
8. 1977 жылы, ол дүниеден өтерден бірнеше ай бұрын Англияда оған арналған «Джентльмен-қаңғыбас» атты деректі фильм түсірілді. Ол «Оскар» алмаса да, ХХ ғ. 20 жылдары арнайы кинематографқа қосқан үлесі үшін «Оскармен» марапатталды. Ал Астана қаласындағы микс-барлардың бірінде музыка ойнап тұрса да, үнемі оның фильмдері көрсетіліп тұрады. Оны атаңыз
9. Танымал цирк әртісі Олег Поповтың шетелдегі гастрольдерінде қолтаңбасы басқалардан ерекше болатын және бәріне ұнайтын. Попов қолтаңбасын ненің сыртына 2 әріппен жазатын еді?
10. Алтай жұмбағын шешіңіз:
    Ол зарласа – сенесің,
    Ол қорласа – көнесің,
    Егер оны өлтірсең,
    Өз қаныңды төгесің.
11. Бюджеті 63 млн долларлық танымал бір фильмнің түсірілімдерінің алдындағы тендерге танымал Рэй Бэн фирмасы да қатысады. Алайда пәлсапалық сипаты бар бұл фильмде Блинде фирмасының өнімін байқауға болады. Бұл қай фильм?

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» интеллектуалдық-танымды ойынының 5-эфиріне «Оймақ» командасы қатысты. Есеп 4-7



Сергіту сұрағы:
Белгілі қазақстандық кәсіби аудармашы Нұрғиса Асылбеков осы аптаның ортасында өзінің кәрі қызға жақтас екенін мәлімдейді. Аудармашы кім не немесе не туралы айтқан?

1. «Алтын таяқша» фестивалі елімізде дәстүрлі түрде соғыста алған жарасы қатерлі ісікке айналып, 47 жасында дүниеден озған КСРО мемлекеттік сыйлығының лауреатының құрметіне өткізіледі. «Алтын таяқша» фестивалінде кімдер жарысады?
2. «Вокруг света» журналының жазуынша Чаушеску кезінде Румынияда техникалық білім жүйесін жақсы дамытып кеткен. Алайда түлектерге жеткілікті жұмыс орнын дайындап үлгермеген. Соның салдарынан болар Румыния бір рейтингте алғашқы 20лықта. Кімдердің рейтингі екенін 60-жылдары шыққан ағылшынша сөзбен атаңыз
3. Ағылшын жұмбағын шешіңіз:
   Ол шешінсе – мен киінем.
   Мен шешінсем – ол киінеді.
4. 2014 жылы Пауло Коэльо Фейсбукта 2 Рим Папасы бейнеленген сурет жариялайды. Бенедикт XVI және Франциск. Пост жарияланғаннан 3 күннен кейін қандай оқиға болды?
5. Әлем тарихында Нобель сыйлығын алған бір адам – «Оскар» және «Алтын глобус» сыйлығының да иегері, «Грэмми» сыйлығын да көп рет қапысыз ұтқан; Пулитцер сыйлығының арнайы жүлдесін алған әрі Құрмет легионының орденінің де иегері; және Лондон портрет галереясында картиналары қойылған. Бұл кім?
6. Профессор Суриковтың пайымдауынша ежелгі гректерде бейне арқылы көрнекі ойлау басым болса, арабтарда абстрактілі ойлау басым, өйткені олардың діні бейнелеуге қарсы. Сондықтан да БІРІНШІ гректерде жақсы дамыған, ЕКІНШІ арабтарда. Неміс педагогы Кляйнның айтуынша БІРІНШІ мен ЕКІНШІНІ мектеп бағдарламасында айыруға болмайды. Оларды атаңыз
7. Керекинфо-нүкте-кейзед блогтұғырнамасында жарияланған бір материалда автор денесіне жүйрік жануарлардың суретін салу — көбіне ер адамдарға, ал, мысалы, жеміс-жидекті орналастыру — әйел адамдарға тән екенін баяндайды. Автор бұдан кейін қазақтың қандай мақалын мағыналық тұрғыда түрлендіріп қолданады?
8. Дизайнын Артемий Лебедев студиясы жасаған печеньелерден 646277, 281434, 758938 сияқты сандарды көруге болады. Печеньелер қандай формада жасалған?
9. Аршат, бұл өлең жайлы не ойласың? Цинизм толы ма? Команда, Эли Бар-Яаломның шумағын аяқтаңыз:
   Жас ата-аналар өмірді тек сүрсін:
   Әрқашан кір жусын және де кептірсін.
   Оңайлау қылуға тіптен бәрін
   Сыйлайық оларға...
10. Кейбір химиялық элементтерден жұптар құрауға болады. Мысалы бром-рубидий, селен-эйнштейний, цезий-скандий, қалайы-нильсборий. Осы принцип бойынша галийдің жұбы қай элемент болар еді?
11. Ленин атындағы қалалар 20 ғ. 20 жылдардан бастап пайда болды. Мысалы, Кеңес кезінде оның атын қазіргі Санкт-Петербург (Ленинград), Худжант (Ленинабад, Тәжікстан), Гюмри (Ленинакан, Армения), Байқоңыр (Ленинск) сияқты қалалар иемденді. Ал бұрын Симбирск деп аталған, аттас облыстың орталығы болып табылатын Ресейдің қай қаласы оның атында?

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» интеллектуал ойынынң 4-шығарылымына КерекРинг ойындарының бірнеше дүркін жеңімпазы Бақсы командасы қатысты. Есеп 6-5



Сергіту сұрақ:
АҚШ әскери теңіз флоты 1950 жылдары «Триест» батискафын сатып алуы жайлы айта келе, бір америкалық офицер былай дейді: «Қандай да бір жобаға (мемлекеттен) несие қаржы алудың ең үздік жолы – оны әлдеқашан ОЛАР жүзеге асырып жатыр деу». Кімдер?

1. Википедиадағы мәлімет бойынша бұл жануар — Интернеттің бойтұмары. Ал Vogue журналы олар тек Солтүстік Америка, Батыс Еуропа мен Жапонияда ғана танымал дейді. Youtube-та олардың видеолары орташа есеппен 12 мың қаралым жинайды екен, бірақ Жануарлар категориясында 16 пайыздық көрсеткішпен қаралым бойынша 2-орында. Бұл қай жануар?

2. Өткен ойында «Союз» ғарыш кемелерінің қонулары әдетте ұшу аймағынан алыс емес жерлерде өтетін деген едік. Ал орбита станциясымен жанаса алмаған, апаттық жағдайда қалған «Союз-23» кемесінің Теңіздің қақ ортасына қонуына тура келді. Ғарышкерлер Зудов пен Рождественскийді құтқару тікұшақ арқылы жүргізілді. Алайда, алғашқы жоспарланған қону аймағына жақын маңда алып су айдындары жоқ еді. Ендеше, кеме қалайша Теңізге тап болды?

3. Бұл музыкалық аспап өз санаты бойынша әлемдегі ең ескі аспап. Фидель, Ребек, Пошет — оның ізбасарлары. Болгар ғалымы Дончевтің айтуынша ол жауынгер қаруына ұқсатылып жасалған. Діншілдер мен коммунистер қарсы болған бұл аспапты кезінде қарапайым халық та ұстауға қорыққан. Бұл аспапты атаңыз.

4. Бернард Шоу жөнінде не білесіз? Джордж Бернард Шоу – әйгілі ирланд драматургі және жазушысы, қоғам қайраткері, Лондон экономика және саяси ғылымдар мектебінің негізін қалаушылардың бірі, социалист, КСРО-ның жақтаушысы, вегетариан, Ислам мен Соңғы пайғамбардың қолдаушысы.
Ох, қандай тұлға, қанша мәлімет. Бұл жалпы деректер болатын. Сіздерден сұрайтынымыз: жазбагер Бернард Шоудың еншісіндегі екі түрлі сыйлықты (әлемдік жүлде) атап көріңіз.

5. Өткен ғасырдың басында АҚШ және Англияда танымал болған Уильям Стелл атты журналистке бір балгер бұның билетін алмауға кеңес береді. Танымал бір актердің кейіпкері бұның билетін ұтып алады. Бұл ненің билеті?

6. «Қазақ халық жұмбақтары» кітабында жауабын біз аздап күтпеген жұмбақтар да бар. Сіздерге солардың бірі:
Мен көрдім өзі жансыз сегіз еркек,
Оларға үйір болған адам тентек.
Сегіздің ортасында төрт әйел бар
Жүреді жиырма төрт тай жетектеп.
Шешіңіз.

7. Fedex компаниясының бастапқы жылдарында құрушысы Фредерик Смит түрлі қиындықтардан өтеді. Мысал үшін бір жылы компанияның бір шығындарына 24 мың доллар төлеу керек болады, қолда жеткілікті ақша болмағандықтан Смит мәселені шешу үшін қай қалаға барып келеді?

8. Евгений Комаровский есімді дәрігер педиатр «Температура туралы қырық екі сұрақ» деген кітап жазды. Сіздерге сауал: кітапта қырық екі сұрақ екені рас, бірақ кітап атауының ішіндегі 42ні дәрігер қалай жазғанын тауып, кітаптың толық атын табыңыз?

9. 2001 жылы Труд газетінің Молдова қосымшасында атауы 2 сөзден құралған мақала шығады. Мақала атауының екінші сөзінде бір елдің астанасы аталып, коррупция бойынша Молдовадан озып кеткендері үшін рахмет айтылады. Мақаланың атын толық атаңыз.

10. «Комсомольская правда» газеті бұл елді туристік тұрғыда былай жарнамалады:
«Бақыттың жарқын бояулары. Орасан сұлу табиғат. Лайықты демалыс. Гастрономия ғажайыптары. Азарт тұнған саяхат. Рақат сезім. Иісі жұпар ормандар. Яхталы курорттар.» Қай ел?

11. Гуманитарлық білімге арналған Арзамас жобасындағы авторлардың бірі Юлия Штутина бір жазушының жазбаларынан жинақ жасап, оны ИКСтің твиттері деп атайды. Ойлары 140 символға сыйып отырған бұл жазушы көзі тірі болса Твиттердің бұл қасиетін ұнатар еді дейді. ИКС қай жазушы?

Аудио мында.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 3-ші эфиріне "Әйел бақыты" командасы қатысты. Ойыншылар 11 сұрақтың алтауына дұрыс жауап берді.

1. Egemen.kz сайтында ең көп оқылған мақалалардың бірінде автор «ком­пьютерлік сауаттылық, шет тілдерін білу, мә­дени ашықтық сияқты факторлар әркімнің алға басуына сөзсіз қажетті алғышарттардың сана­тында» дейді. Мақала авторын атаңыз.
2. Барокко кезеңінің неміс композиторы Георг Гендель 1727 жылы ағылшын королі Георг ІІ нің таққа отыруына орай, «Садок дін қызметшісі» атты туынды жазады. Оның аранжировкасын 20 ғасыр соңында Тони Бриттен жасайды. Лондондағы академиялық хор орындайтын бұл туындыны миллиондар біледі… Ағылшын мен неміс дедік қой жаңа, осы екі тілге қоса ол французша да орындалады. Сол ағылшындар, немістер мен француздар осы әуеннің сүйемелдеуімен талай жетістікке жетіп жүргенін де айта кету керек, дегенмен ең табыстылар — олар емес. Бұл не әуен?
3. Шымкентте 100, Алматы мен Павлодарда 101, Қызылордада 102, Өскеменде 104. Астанада ше?
4. Қазақ радиосының ардагерлерінің бірі радиоға келместен бұрын мектепте орыс тілінің мұғалімі болған. Ал негізінде ҚазМУдың филология факультетін де, Шет тілдер институтының неміс тілі факультетін де оқымай тастап кеткен. Википедиадағы мәлімет бойынша оның азан шақырып қойған аты Мұхаммедқали. Біз бұл кісіні қандай атымен танимыз?
5. Қандай сахна әртістерін алтын деп атар едіңіз? tetkam.net ресурсының айтуы бойынша, Қазақстандағы бір музыка дүкендерінің біріне жергілікті сатып алушылар келіп, Жан Алтынның дискін сұрапты. Сатушылар каталог ақтарып болғанша, клиенттер дискті өздері-ақ тауып алыпты. Дискте кімнің музыкасы жазылыпты?
6. 2014 жылы Бразилияда ақша дизайны жаңартылады деп жарияланды. 100 реалдық банкнотта кімнің суреті болады деп хабарланды? Әлбетте футбол королі Пеленің суреті. Бұл хабардың жарияланған күнін дәл атаңыз
7. Бүгін кімнің туған күні, жігіттер? Соңғы октябрят пен тәуелсіздік ұрпақтарына Ленинге байланысты бір сауал қояйық: Ленин атындағы қалалар 20 ғ. 20 жылдардан бастап пайда болды. Мысалы, Кеңес кезінде оның атын қазіргі Санкт-Петербург (Ленинград), Худжант (Ленинабад, Тәжікстан), Гюмри (Ленинакан, Армения) сияқты қалалар иемденді. Ал Қазақстанның қай қаласы 1958-1995 жылдары аралығында күн көсемнің атында болды?
8. «Союз» ғарыш кемелерінің қонулары әдетте ұшу аймағынан алыс емес жерлерде өтетін. Ал «Союз-23» кемесінің 1976 жылы қонуы Кеңес космонавтикасы тарихында тұңғыш рет ерекше өтті, және ғарышкерлердің бірінің бұрынғы мамандығымен байланысты болды. Не ерекшелік ол?
9. 2000 жылдар ортасында Жапонияда әр тарауы 70-100 сөзден құралған романдар танымал болды. Бұл романдардың ерекшелігі — оларды не арқылы оқылуында еді?
10. 1878 жылы пошта із кесушісінің қолына «жұмбақ» открытка түседі.Мәскеулік хат жолдаушы Соловцов петербургтік Чигоринге С, Л, Ф деген сияқты әріптер мен мынадай біртүрлі мәтін жолдапты: Егер Петербург сөйтсе, Мәскеу де солай. Ал егер Петербург басқаша істесе, Мәскеу де басқаша. «Шифр!» деп ах ұрады із кесуші. «Мәскеу Петербурге көтеріліс жасауға белгі беріп жатыр!».Шифрлі открытканы бастығына жолдаған ол Чигорин мен Соловцовтың кім екенін анықтап, тергеу жүргізуді тапсырады. Ал олар… кімдер еді?
11. Луканка — болгарлардың ұлттық тағамдарының бірі. Аңыз бойынша болгар жерлерін түріктер басып алған кезде олар жергілікті тұрғындардың азық-түлігін де тартып ала бастаған. Бұған қарсылық ретінде болгарлар басты тағамдарының біріне нені қосып, жаңа тағам түріне луканка деген ат берді?

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал радиойынының екінші шығарыдымына Арулар командасы қатысты. 11 мүмкіндіктен 6 ұпай алды.

1. Оқушы немесе студент кезде кейбір адамдар оның соңы қайда деп іздейді екен. Мен де іздеп көргем, бірақ оның бос әурешілік екенін тез түсініп, қоя салғам. Ал біреу білер, біреу білмес, оның соңы 1048576 мен XFD-ның қиылысында екен. Оны екі сөзбен толық атымен атаңыз немесе үйреншікті ауызекі тілдегідей бір сөзбен.

2. Бір татар сайты бұны абайлап ашқан жөн деп кеңес береді. Жазушы Антон Чехов бұны өзі үшін 1901 жылы денсаулығы сыр берген кезде ашқан екен. Геродоттың жазуынша сақтар бұның құпиясын ғасырлар бойы ашпай сыр қылып сақтаған. Бұл не?

3. «Олардың ояну механизмі мынадай: әуелі барлаушылар оянады. Міне, содан соң олар жоғарыға өрлейді, күнге қыздырынады, сосын арқа қабаттары қызып кеткесін, төменге асығып, ұйықтап жатқан жолдастарына жылудың бөлігін әкеп береді. Содан кейін күнделікті күйбең тіршілік басталады». Міне, осындай бір-біріне арқасүйер және жүйелі процесс. Әңгіме нелер туралы айтылып отыр?

4. Ұлыбритания — дәстүрге берік ел. Дәстүр бойынша Ұлыбритания Парламентінің алғашқы сессиясы билеуші монархтың сөзімен басталады. Алайда 20-ғасырда бұл дәстүр 2 рет бұзылды, 1959 және 1963 жылдары. Екеуінде де бірдей себеппен. Бұл қандай себеп?

5. 1958 жылы негізі қаланған испан компаниясының логотипін әйгілі сюрреалист суретші, кім деп ойлайсыз, Сальвадор Дали жасап шықты. Каталон тіліндегі слоганын қазақ тіліне аударсақ — “Ол дөңгелек және ұзақ” деп аталатын компанияның бәріне мәлім өнімін атаңыз.

6. Манчестер Юнайтед командасының қатал мінезі, тәртіпке беріктігі, консерватив көзқарасымен танымал аңыз бапкері Сэр Алекс Фергюсон футболшыларына ұзын шаш өсірулеріне, мойындарына ауыр әшекейлер тағуына рұқсат бермепті. Тек кезінде француз Кантона бастап кеткен үрдіске тыйым сала алмапты. «Тыйым салайын десең 1 грамм да салмағы жоқ» дейді ол естелік кітабында. Фергюсон өзіне ұнамаса да неге тыйым сала алмады?

7. Құрметті ойыншылар! Сіздерге жауапты нақты жалқы атау түрінде беру қажет еместігін ескертеміз. 2007 жылғы деректерге сай, бұл мемлекеттің көлемі – Франциядан сәл үлкен. Онда 30 миллион адам тұрғын, соның ішінде 6,5 млн – қытайлар, 5 млн – үнділер, 6 млн – африкалықтар. Ресми дінге иек артушылар қатарында бірінші орын — ислам, екінші – христиандық, одан кейін буддизм мен индуизмге тиесілі. Бұндай мемлекетті үш сөзбен атаңыз.

8. Жазушы, сценарист Оксана Робскидің шығармаларында кей заттар құндылық, эксклюзивтік тұрғысынан қолжетімділік бойынша екіге бөлінеді екен. Қолжетімді нәрселерге мысалы Мерседес, Тойота, Бакарди жатады. Ал қолжетімсіз қымбат нәрселерге Bently, Jack Daniels, Cayenn. Жазушы шығармаларында бірінші топ үшін ИКСті, екінші топ үшін ИГРЕКті қолданады. ИКС пен ИГРЕКті атаңыз.

9. Нұрлан есімді 65 жасар философия ғылымдарының кандидаты, сценарист 11 жасында сабақтан әбден қалып, болашақ әнші Әлібек Дінішев, кейін Стратегиялық зерттеулер институтын басқарған Болат Сұлтанов секілді өзінің сыныптастарынан ажырап, тағы бір жылға қалып қойғанын есіне алады. Алайда, ол мектепке де барды, балық та аулады, шопандар тойына да белсене қатысты. Дегенмен не себепті сыныптан сыныпқа өтпей қалыпты?

10. Францияның Нант қаласында түрлі көрмелерге арналған парк бар. Парктың атынан да түсінуге болар еді бұл ерекшелігін. Парктың атын атаңыз.

11. Еуропалықтардың практикалық әзілқойлығы: Зальцбургтегі әуежайда онша білімпаз емес жолаушылар үшін арнайы табло орнатылған. Ол таблода осы екі субъектті шатастырып келген жолаушыларға ескерту мен 12762 деген цифр да бар. Қай екі субъект?

8 сәуірде Қазақ радиосында «Ой-Зерек» интеллектуал ойынының алғашқы эфирі өтті. Brainstorm командасы Мерей Ермұханов және Аршат Оразов дайындаған 11 сұрақтың жетеуіне дұрыс жауап берді. Ойын әр сенбі сағат 21:00-де өтеді.



Дайындық сұрақ: 1954 жылы КСРО-ның маңызды бір полигон аймағы үшін бастапқыда 4 жер таңдалды. Алайда Марий АССРі орманды-батпақты, Дағыстан таулы, Астрахань облысы Каспий сулы аймағына жақын болғаны үшін жарамады. Бастапқы код атауы Тайга ретінде таңдалған жер кейін қалай аталды?

1. Жазушы Джон Фаулздың кітабының кейіпкерлері Мысырда сапар шегіп жүріп, қайықшыны қайығымен бірге жалдайды. Алайда өзеннің ортасына келгенде қайықшы кенеттен ескектерін жалдаушы туристерге береді. Қайықшының бұл әрекетіне қандай дауыс себепші болған еді?

2. Испандар оларды мысырлықтар дейді, ал француздардың айтуынша олар – чехтар. Олардың бекітілген елтаңбалары болса да негізгі символдары ретінде арба дөңгелегін, ат тағасын және ойын картасын санайды. Олар кімдер?

3. Филип Филиппұлы 1759 жылы санкт-петербургтік алтынды тігін фабрикантының отбасында дүниеге келді. Швед әскери дәрігерінің шөбересі еді. Санкт-Петербургтің Тау училищесінде химия, минералогия, пробирка өнері, металлургия, математика, физика, механика, тау құрылысы, тау сызбаларын жасау, неміс, француз, орыс тілдеріне аударуды оқыды. 27 жасында Орта Азиядағы Филипповка өзенінің руднигін ашты: алтын, күміс, мыс, қорғасын. Филиповка руднигі оның атынан емес, өзен атынан шыққан болса, да, бір жылдан кейін атауы өзгерді. 1838 жылы тау инженері Жол бағдарлары Инженерлер корпусының генерал-майоры шешінде қайтыс болды. Ең ірі соғыс басталған жылға дейін ондаған мың адамды қамтыған оның статустық қалпын көсем ауыстырды, ал жаңа ғасырда Филипп көсемнен атағын қайта тартып алды. Филипптің фамилиясын атаңыз.

4. Turkeytoday сайтында Түркия туралы жазатын бір блогер қыз бірде қонақүй қызметшілерінен сұраған нәрсесінің орнына қышқылдәмді сусын әкелгендерін жазады. Блогер қонақүй қызметшісінен негізінде қандай нәрсені сұраған еді?

5. «Мозилла фаяфокс» браузерін қолданып көрдіңіз бе? «Фаяфокс» браузері жануардың құрметіне аталған, «жалынды түлкі» деп аударылатын бұл атау арқылы тіпті ярлыктық логотипінде кәдімгі түлкі бейнеленген. Шын мәнінде «Отты түлкі» деп басқа жануарды атайды. Ол жануардың, әрине, қу түлкіге қатысы жоқ. Жануар негізінен өсімдікпен қоректенеді, көлемі аса үлкен емес, бірақ оның барлық бізге мәлім тұқымдастары жыртқыштар. Отты түлкі деген қай жануар?

6. Қыз-келіншектерге арналған канадалық бір фитнес-клубтың аты бір сағат түрімен аталады. Логоларында да бұл сағат арқылы сұлу мүсінді бейнелейді? Бұл қандай сағат?

7. Каталониядағы Жауме Альмера атындағы Жерді зерттеу ғылыми институтының қызметкерлері наурыз айында сейсмографтарында жер қабатының қозғалысын, яки шағын жер сілкінісін тіркеді. Бірнеше дүмпудің ішіндегі ең ақырғысы — Рихтер шкаласы бойынша 1 магнитуда болатын сілкініске кінәліні атаңыз.

8. Исландиялық жастар танысқаннан кейін смартфондарынан Ислендинга атты қосымшаны ашып бір біріне тигізеді. Қосымша авторлары «Бір біріңе тиместен бұрын, смартфондарыңды тигізіп алыңдар» дейді. Ислендинга қосымшасының негізгі функциясы қандай?

9. Ақын, жазушы, композитор, суретші, қоғам қайраткері. Өз саласында ең маңызды сыйлықты иемденген алған тұңғыш бейеуропалық. Оның тағы бір айрықшалылығы — өлеңдері екі мемлекеттің әнұрандарының сөзі болып отыр. Бұл суперадам кім?

10. 1725 жылы Екатерина І Петербург қаласының тұрғындарына арнап үлкен қоңырау соғып, өрт қаупін хабарлады.
1860 жылы лондондықтар ақ арыстандарды шомылдыру рәсімін көруге Тауэрге жиналды.
Сұрақ авторы Әнуар Нұрпейісовтің «Мен адамдарды ұлтына қарап бөлмеймін» видеоөлеңін жариялауынан да осы себепті көреді. Оны екі сөзбен атаңыз.

11. Шенбрунн император сарайының бір түкпірінде «Прима ле музика пой ле пароле» қойылып жатты, келесі аймағында «Дир Зигшпиль дир шаушпильдиректор» қойылды. Бірінші туынды үлкен табысқа ие болды, ал зигшпиль жетістікке жете алмай, көрермен қошеметіне ие бола алмады. Әйгілі деректің үлкен ықтималдықпен ойдан құрастырылған жалған аңыз әңгіме екенін ескере отырып, әр туындының авторларын атаңыз.