"Декретный" демалыстың соңында жүрген еркек
Кеше бір қызық жағдай болды. Әйелімнің айы-күні жақындап қалған. Қарны мұрнында жүр.«Декретный» демалысын берілетін жәрдемақыны алайық деген ниетпен ХҚК орталығына бардық. Ол жерде бару себебіміз де «прописка» отыру еді. Содан не керек, Алматы қаласы, оның келгеніне бір жыл, менікі енді тұрақты болып қалған ғой. ХҚК қыз-қыз қайнап жатыр. Іштерінде қазақ көп, шынымен, қарап «қуанады» екенсің. Тура бір жұмыртқа өндіретін фабрика іспетті. Тық-тық, әркім өз жұмысын күшті істейді, система отырған. Соңғы үлгіде техникалар қызметке қосылған, мамандар біраз адамға жеңіл әрі сапалы қызмет көрсетіп жатыр.«Грамм» сөз жоқ!
Иә, Алматыда «пропискаға» отыру қиын. Танысын болғаны өз алдына, егер танысын болған күннің өзінде жаңадан тіркелетін адамға үйіңнен 15 кв метр орын болмаса отырғызбайды екен. Талап күшті. Біз де сол алыс бір құдашамызды тауып алдық. Бірде банкоматқа ақша алуға келген күйеуі, кішкене қызы, әдемі бір келіншек келді. Әлгі келіншек ақшаны банкоматтан шешіп ала салысымен 6-7 жастағы қыз қолындағы бар ақшаны жұлып алды. Әлгі келіншек те ешнәрсе демеді. Көзіне қара көзілдірігін киіп жатқанда мен өз-өзімді ұстай алмай «Роза апай?» деп айқайлап жібердім. Ол көзілдірігін шеше, «Иә… Бірақ мен Роза емеспін» деді. Сасқанымнан «Жо-жоқ, мен сізді танып тұрмын» дедім. Каризманы айтсаңызшы, әлгі көзілдірікті шешіп жатқандағы қимылы, күлімсірегені тураБаян Есентаева елестеп кетті көз алдыма.
«Мен Гулямын» деді. «Иә, иә, мен сізді танып тұрмын, сіз менің әпкемнің қайны сіңілісі емессіз бе?» деп, бірдентегін сұрадым. Ол да «Иә, сен кімсің?» деп жаныма келді. Қысқасы, біз бір-бірімізді таныдық. Сенсеңіздер, мен 4 сынып оқып жүргенде көргенмін. Ол әдемі бір қыз еді.Оның сұлулығын суреттеп бере алмаймын. Мінезі қандай еді, әдемі бір мінез. Сөйлеу, өзін өзі ұстау манерасы, ах, шіркін, кербездігі, сөзім жоқ. Біздің ауылға келгенде жігіттердің барлығы карталарды бірінен соң бірін құлатқан секілді құлайтын, ауыздарынан сілекейлері ағып қалатын. Алайда, ол ешкімді менсінбейтін. Қыз Жібектерге, өзінің артынан іздеп келуі үшін Қозының намысын оятын кеткен Баяндарға тән бір қазақы мінезі бар еді. Тіпті сол күннің өзінде оған деген бір сезім пайда болған еді...(Осы жазда ауылға барғанда 6 жастағы ағамның баласы «Үйленгім кеп жүр, күзде үйленемін» дейді. Бәріміз бір жарылып күлгенбіз. Сол кезде осы жастағы балаға бұлай айтуға не итермеледі екен деп ойлаған едім, эх, қазір түсініп отырмын) Ал бүгінде сол сұлулықтан тек көз ғана қалған. Менің оның әдемі көзінен ғана таныдым. Өкінішке орай, сол мойылдай көзі ғана қалыпты.
Жасы 39 шамасында.«Қайран жеңгем» деген әннің орнына мен «Қайран құдашам» деп айтуды жөн санадым бұдан кейін. Яғни, Баянның артықшылығы осы жерде байқалады. Оның көзі анасының көзі еді. Он баланың ішіндегі ең кеңжесі, ең сұлуы да осы болатын.Мұндай сұлулықты жаратқан Алланың жамалы қандай екен деген ой мені мазалайды әбден. Жалпы сұлу адамдарды көрген кезде, мінезі көркем адамдарды көрген кезде мені жиі мазалайтын сұрақ осы.Міне, осы құдашам маған қол ұшын беріп, «менің туған келінім» деп әйелімді «пропискаға» отырғызып жүрген еді.
Шағын жарнама. «Абайлаңыз, бұқа іздеп жүрген сиыр!»: «Универде оқып жүргенде жоғарғы курстың балалары секіре беретін. Мақсаттары ақша жасау. Жанымда Қызылорданың баласы оқитын. Масқара сөзге шебер еді. Жоғары курстың баласы келіп, бір нәрсе деді, ол да қиқалаңдап дұрыс жауап бермеді. Әлгі «Не бұқасың ба?» деп еді, курстасым «Не, сен бұқа іздеп жүрген сиырсың ба?» деп айтпасы бар ма. Анау қып-қызыл болып, тұрған жерінде өшті де қалды… Сосын ұялып, қызарып бір сағат үлкендерді сыйлап жүру туралы «уағыз» жасады. Біз тырқылдаумен болдық. Өмірімнің ең бір қиын кезі еді… »
Содан құдашамның үйінде төрт адам болғандықтан, бесіншісі болмайтын болды. Себебі 2 кв метр жетпейді. Күйдіргі, 13 кв метр бар, 2 кв метр жоқ. Дереу екінші үйінің құжаттарын алып шықты.Ол пәтерде де адам толып тұр. Не істейміз? Алдыда әлгі ақшаны әлден ұстай білетін қызын шығарды да, әйелімді отырғызуды жөн санады. Жомарттық! Басы жақсы басталды, фабрикадағы қорапқа жақындап қалған жұмыртқа құсап келе жатыр едік. Аяқ асты бәле шықты. Ойбай атын атама, әкімшілік жаза! Әйелім маған тұрмысқа шыққан кезде, «кеткен соң бірақ кету керек» деп, бірден «пропискадан» шыққан ғой, содан бері 2 жылдай уақыт өткен. Жақсы жағынан қарадым. Махаббатты, шынайы берілгендікті айтсаңызшы. Адам деген кішкене былай тексеріп, кейінге қоя тұр. Жоқ, бұл деген мені сонша құлай сүйгендіктен барлық нәрсесін тәуекелге салған ғой. Бұдай кейін қалай сүймейін, әрине, ол үшін жанымды беруге де дайынмын. Айы-күні жақындап қалған соң, сен отыра тұр деп, мен зыр жүгіремін. Мамандар «Сіз кімсіз?» дейді, мен «Мен оның PR мененджерімін» деймін. Кейбіреулері сеніп те қалды. Әрине, мен үшін менің әйелім – менің жұлдызым. Аспандағы жұлдызым, өмірімнің жұлдызы, көңілімнің жұлдызы, жүрегімнің дүрсілі.
Содан әкімшілік жаза 9260 теңге, тағы қосымша 450 теңге комиссиясы бар. Қаным қайнап, ковра секілді атылайын деп тұрмын. Жаңа ғана «прописка» үшін 275 теңге төлегенде 100 теңге комиссия қосып төлеп едім, 350 теңге қайдан шықты дедім. Евразийский банкке жынданып алдым. Пропискаға отырғаннан кейін жеке куәлікті де ауыстыру қажет екен. Жылдамдатып істесін, 7 күндігі 2100 теңге екен деп төлейін десем, «алдымен 470 теңге төлейсіз, егер жылдамдатуды қаласаңыз үстінен 2100 төлейсіз» дейді. «Жұт» дедім. Халықтан қалай ақша жасауды тапқан екен дедім. Фабрика шығынсыз жүрмейді дедім. Қазір алғашқы баламен осылай жүгіріп жүрміз, не үй жоқ, үй салып беретін демеушіміз де жоқ, қалада «пропискаң» жоқ болса, алдынан күліп шығатын «қайран құдашаң» жоқ болса, тағы не істейсің? Бүйткен қазақтың күні құрсын дедім. Бағанадан менің көзімен әдемі көрінген ХҚК орталығынан енді жери бастадым. Көшірме жасату 15 теңге болып кетіпті, жай қаламдарын 60 теңге. Сонымен бар ақшаны тауыстық. Ақыры келгенде, ертең әкімшілік жазанын алдын алу үшін өзімнің «пропискамды» тексердім. Құдайға шүкір, бар екен. Дереу кеткен шығындарды ұмыта бастағандай болдым. Енді қайтып келмейін деп зейнетақы қорымдағы салымдарды тексердім. 1,5 жылға біршама мыңдай жиналыпты. Әйтеуір фабрикадағы өзге жұмыртқаларға соғыспай шықтық. Соғыссаң не болады? Сен де шағыласың, ол да шағылады.
.. Бірақ, бірақ, бір жаңалық бар. Бұрындары «Ұлар Үміттің» салымшысы едім, қазір, наурыз айынан бастап АА «Бірыңғай ұлттық қорға» құйылып жатыр екен. Бұл жаңа зейнетақы қоры. Демек, Елбасының берген тапсырмасы, «Патамушта» бастаған жобалар іске асырылып келе жатқанға ұқсайды.Өткендегі Елбасының «Бір айдың ішінде бітіріңдер!» деген қаһары күйдіріп жіберген болу керек айналасын. Сіздерге де ұсыныс! Зейнетақы салымдарыңызды тексеріп, қадағалап қойыңыздар. «Пропискаларыңызды» алдын ала тексеріп, әрқашан әкімшілік жазадан аман болыңыздар. Бар айтпағым да осы.
Әрі қарай
Иә, Алматыда «пропискаға» отыру қиын. Танысын болғаны өз алдына, егер танысын болған күннің өзінде жаңадан тіркелетін адамға үйіңнен 15 кв метр орын болмаса отырғызбайды екен. Талап күшті. Біз де сол алыс бір құдашамызды тауып алдық. Бірде банкоматқа ақша алуға келген күйеуі, кішкене қызы, әдемі бір келіншек келді. Әлгі келіншек ақшаны банкоматтан шешіп ала салысымен 6-7 жастағы қыз қолындағы бар ақшаны жұлып алды. Әлгі келіншек те ешнәрсе демеді. Көзіне қара көзілдірігін киіп жатқанда мен өз-өзімді ұстай алмай «Роза апай?» деп айқайлап жібердім. Ол көзілдірігін шеше, «Иә… Бірақ мен Роза емеспін» деді. Сасқанымнан «Жо-жоқ, мен сізді танып тұрмын» дедім. Каризманы айтсаңызшы, әлгі көзілдірікті шешіп жатқандағы қимылы, күлімсірегені тураБаян Есентаева елестеп кетті көз алдыма.
«Мен Гулямын» деді. «Иә, иә, мен сізді танып тұрмын, сіз менің әпкемнің қайны сіңілісі емессіз бе?» деп, бірдентегін сұрадым. Ол да «Иә, сен кімсің?» деп жаныма келді. Қысқасы, біз бір-бірімізді таныдық. Сенсеңіздер, мен 4 сынып оқып жүргенде көргенмін. Ол әдемі бір қыз еді.Оның сұлулығын суреттеп бере алмаймын. Мінезі қандай еді, әдемі бір мінез. Сөйлеу, өзін өзі ұстау манерасы, ах, шіркін, кербездігі, сөзім жоқ. Біздің ауылға келгенде жігіттердің барлығы карталарды бірінен соң бірін құлатқан секілді құлайтын, ауыздарынан сілекейлері ағып қалатын. Алайда, ол ешкімді менсінбейтін. Қыз Жібектерге, өзінің артынан іздеп келуі үшін Қозының намысын оятын кеткен Баяндарға тән бір қазақы мінезі бар еді. Тіпті сол күннің өзінде оған деген бір сезім пайда болған еді...(Осы жазда ауылға барғанда 6 жастағы ағамның баласы «Үйленгім кеп жүр, күзде үйленемін» дейді. Бәріміз бір жарылып күлгенбіз. Сол кезде осы жастағы балаға бұлай айтуға не итермеледі екен деп ойлаған едім, эх, қазір түсініп отырмын) Ал бүгінде сол сұлулықтан тек көз ғана қалған. Менің оның әдемі көзінен ғана таныдым. Өкінішке орай, сол мойылдай көзі ғана қалыпты.
Жасы 39 шамасында.«Қайран жеңгем» деген әннің орнына мен «Қайран құдашам» деп айтуды жөн санадым бұдан кейін. Яғни, Баянның артықшылығы осы жерде байқалады. Оның көзі анасының көзі еді. Он баланың ішіндегі ең кеңжесі, ең сұлуы да осы болатын.Мұндай сұлулықты жаратқан Алланың жамалы қандай екен деген ой мені мазалайды әбден. Жалпы сұлу адамдарды көрген кезде, мінезі көркем адамдарды көрген кезде мені жиі мазалайтын сұрақ осы.Міне, осы құдашам маған қол ұшын беріп, «менің туған келінім» деп әйелімді «пропискаға» отырғызып жүрген еді.
Шағын жарнама. «Абайлаңыз, бұқа іздеп жүрген сиыр!»: «Универде оқып жүргенде жоғарғы курстың балалары секіре беретін. Мақсаттары ақша жасау. Жанымда Қызылорданың баласы оқитын. Масқара сөзге шебер еді. Жоғары курстың баласы келіп, бір нәрсе деді, ол да қиқалаңдап дұрыс жауап бермеді. Әлгі «Не бұқасың ба?» деп еді, курстасым «Не, сен бұқа іздеп жүрген сиырсың ба?» деп айтпасы бар ма. Анау қып-қызыл болып, тұрған жерінде өшті де қалды… Сосын ұялып, қызарып бір сағат үлкендерді сыйлап жүру туралы «уағыз» жасады. Біз тырқылдаумен болдық. Өмірімнің ең бір қиын кезі еді… »
Содан құдашамның үйінде төрт адам болғандықтан, бесіншісі болмайтын болды. Себебі 2 кв метр жетпейді. Күйдіргі, 13 кв метр бар, 2 кв метр жоқ. Дереу екінші үйінің құжаттарын алып шықты.Ол пәтерде де адам толып тұр. Не істейміз? Алдыда әлгі ақшаны әлден ұстай білетін қызын шығарды да, әйелімді отырғызуды жөн санады. Жомарттық! Басы жақсы басталды, фабрикадағы қорапқа жақындап қалған жұмыртқа құсап келе жатыр едік. Аяқ асты бәле шықты. Ойбай атын атама, әкімшілік жаза! Әйелім маған тұрмысқа шыққан кезде, «кеткен соң бірақ кету керек» деп, бірден «пропискадан» шыққан ғой, содан бері 2 жылдай уақыт өткен. Жақсы жағынан қарадым. Махаббатты, шынайы берілгендікті айтсаңызшы. Адам деген кішкене былай тексеріп, кейінге қоя тұр. Жоқ, бұл деген мені сонша құлай сүйгендіктен барлық нәрсесін тәуекелге салған ғой. Бұдай кейін қалай сүймейін, әрине, ол үшін жанымды беруге де дайынмын. Айы-күні жақындап қалған соң, сен отыра тұр деп, мен зыр жүгіремін. Мамандар «Сіз кімсіз?» дейді, мен «Мен оның PR мененджерімін» деймін. Кейбіреулері сеніп те қалды. Әрине, мен үшін менің әйелім – менің жұлдызым. Аспандағы жұлдызым, өмірімнің жұлдызы, көңілімнің жұлдызы, жүрегімнің дүрсілі.
Содан әкімшілік жаза 9260 теңге, тағы қосымша 450 теңге комиссиясы бар. Қаным қайнап, ковра секілді атылайын деп тұрмын. Жаңа ғана «прописка» үшін 275 теңге төлегенде 100 теңге комиссия қосып төлеп едім, 350 теңге қайдан шықты дедім. Евразийский банкке жынданып алдым. Пропискаға отырғаннан кейін жеке куәлікті де ауыстыру қажет екен. Жылдамдатып істесін, 7 күндігі 2100 теңге екен деп төлейін десем, «алдымен 470 теңге төлейсіз, егер жылдамдатуды қаласаңыз үстінен 2100 төлейсіз» дейді. «Жұт» дедім. Халықтан қалай ақша жасауды тапқан екен дедім. Фабрика шығынсыз жүрмейді дедім. Қазір алғашқы баламен осылай жүгіріп жүрміз, не үй жоқ, үй салып беретін демеушіміз де жоқ, қалада «пропискаң» жоқ болса, алдынан күліп шығатын «қайран құдашаң» жоқ болса, тағы не істейсің? Бүйткен қазақтың күні құрсын дедім. Бағанадан менің көзімен әдемі көрінген ХҚК орталығынан енді жери бастадым. Көшірме жасату 15 теңге болып кетіпті, жай қаламдарын 60 теңге. Сонымен бар ақшаны тауыстық. Ақыры келгенде, ертең әкімшілік жазанын алдын алу үшін өзімнің «пропискамды» тексердім. Құдайға шүкір, бар екен. Дереу кеткен шығындарды ұмыта бастағандай болдым. Енді қайтып келмейін деп зейнетақы қорымдағы салымдарды тексердім. 1,5 жылға біршама мыңдай жиналыпты. Әйтеуір фабрикадағы өзге жұмыртқаларға соғыспай шықтық. Соғыссаң не болады? Сен де шағыласың, ол да шағылады.
.. Бірақ, бірақ, бір жаңалық бар. Бұрындары «Ұлар Үміттің» салымшысы едім, қазір, наурыз айынан бастап АА «Бірыңғай ұлттық қорға» құйылып жатыр екен. Бұл жаңа зейнетақы қоры. Демек, Елбасының берген тапсырмасы, «Патамушта» бастаған жобалар іске асырылып келе жатқанға ұқсайды.Өткендегі Елбасының «Бір айдың ішінде бітіріңдер!» деген қаһары күйдіріп жіберген болу керек айналасын. Сіздерге де ұсыныс! Зейнетақы салымдарыңызды тексеріп, қадағалап қойыңыздар. «Пропискаларыңызды» алдын ала тексеріп, әрқашан әкімшілік жазадан аман болыңыздар. Бар айтпағым да осы.
Тағы бір әдемі шахмат партиясы мәресіне жетіп, Серік Әбденов отставкаға кетті. Басқаша айтсақ, дардай министр жұмыстан қуылды. Уәзірлердің өз қалауымен немесе басқа жұмысқа кетуіне байланысты кресло ауыстыратынына үйреніп қалыппын (әрине, бұл жүйе де ара-тұра сыр беріп, біреулер қашып, біреулер сотталып жатады). Сондықтан, бұл жаңалықты форс-мажор ретінде қабылдадым. Шындығында фарс болып көрінді.