Гүл алып,
Келемін гүл алып.
Жай ғана. Білмеймін себебін.
Қарсы алсаң болды сен қуанып,
Мен сені шын жақсы көремін.

Сүйікті гүліңді кешірек
Сұрадым.
Қызықтым талғамға.
Көрсеттің нәзікті осы деп,
Гүл алып беруге барғанда.

Келуші ем сондықтан гүл ап та,
Кездесу сәттері туғанда.
Атауын білмеймін.
Бірақ та
Танимын гүл алып тұрғанда.

Сол гүлсіз, не байлық екенін,
Аптамыз өтпейтін біздің бір.
Біреуін, бесеуін, жетеуін,
Ал бірде сыйлағам жүз бір гүл.

Жаным-ау, неткен ең сұлу сен,
Тәнті боп берген әр гүл есте.
Махаббат не екенін ұғушы ем,
Ал гүл — ол жай ғана ілеспе.

Мың гүлден қос жүрек құралып,
Мен жүрдім бақыттан дәмелі.
Гүл алып, гүл алып, гүл алып,
Ол да сен секілді әдемі.

Қисынды бітердей бұл қызық,
Жоспарлап қойғанмын бір анық:
сыйлауды өзіңе бір жүзік.
Әрине, қасына гүл алып.

Болсаң да өзіндей хор қыздың,
Еш нәрсе бұйырмас, сірә, нық:
Өзіңнен хабарды шорт үздім,
Басқа жан жүрсін деп гүл алып.

Ажырау.
Жазылған бар міндет
бір сәтте өшкендей маңдайдан.
Тұп-тура сыйлардай тағдыр кеп
Қоштасу гүлін ап сарғайған.

Көз алмай көкпеңбек еріннен,
Даусымды бәсеңдеу шығарып,
«Мен сені сүймеймін» дедім мен,
Бердім де соңғы рет гүл алып.

Сен түгіл өзім де сезбегем,
Жараны жанымды қинайтын.
Боласың сен менен өзгемен
бақытты.
Ғажап гүл сыйлайтын…

***

… Жарты жыл дегбірді тауысқан,
Гүлдердей мен кеттім суалып…
Жазылмас дертіммен алысқан
Мекенге келдің сен гүл алып.

Білмеймін, естідің кімдерден,
Тағдыр ғой. Осыны қиыпты.
Көзімді алмадым гүлдерден,
Енді олар маған да сүйікті.

Қалпында гүліміз солмаған
Түседі бір жұлдыз шын ағып.
Келесің жиі енді сен маған
Бұл жолы екі тал гүл алып.

Мен бірінші рет өзіміз туралы, яғни әлсіздіктерінен сүрініп жатса да өздерін мықты санауын қоймайтын ер адамдар туралы жазып отырмын.

Бірде менің әпкем өз бөлмесінде отырып көз жасына ерік берді. Оның не үшін жылап отырғанын білу үшін қасына барған әкеме мен де мұңая қарадым. Олар бірнеше сағат әңгімелесті. Сол кешкі әңгімеде әкемнің айтқан бір сөзі әлі күнге дейін жадымда жатталып қалды. Арада сегіз жыл өтсе де әр таң сайын сол сөзді еске алып келемін. Ол сөз маған күш-жігер береді.

Әкем әпкемнің шашынан сипап отырып:
— Қызым, саған нағыз адам кездеседі, содан бастап көз жасыңды тыятын боласың, — деді. Сол кезден бастап мені өзіме «Ұсақ-түйектен жоғары бола білетін нағыз адам болудың жолы немесе нақты ережесі бар ма екен?» деген сұрақ қоя бастадым. Уақыт өте келе «Егер ер адамдардың бәрі рухы биік, жаны мен жүрегі таза болуы үшін күресе білсе, бұл әлем мүлде басқаша болар ма еді» деген ойға тоқталдым. Нағыз адам деген қалағанының бәрін сатып алуға мүмкіндігі бар адам емес екендігін түсіндім. Әкем әпкеме:
— Саған қамқор болудың орнына тек қана өзі туралы айтудан жалықпайтын, өзін өзі мақтап, жеткен жетістігін тілге тиек ете беретін адамнан аулақ бол. Кемшілігіңді үнемі бетіңе басып, бойыңдағы көп нәрсені өзгерту керек деп санайтын адаммен тағдыр жолыңды қоспа. Өзгере алмағаның үшін тастап кете баратын немесе сені өзгенің әдемі көзі мен мінсіз мүсініне айырбастай салатын жолдас саған не керек? Жан дүниеңді көзбен көріп, жүрекпен сезе алмайтын жан саған қажет пе? – деді.

Осы сөзден кейін мен нағыз адам болу – ақшаң көп, қарның тоқ, мінер көлігің мен тұрар үйің болып, сұлулардың ортасында жүру емес екендігін түсіндім. Жаны таза, мақсаты айқын, шынайы бейнесін көрсетуден жасқанбайтын, әйел бойындағы рухани құндылықты бағалай білетін адам, міне осы нағыз адам!


Менің әпкемнің тұрмысқа шығуы оған бақыт әкелді. Оның өмірлік серігі нағыз адам деп айта аламын. Ол адам атақты да, танымал да, мансап қуған немесе ең ауқатты да адам емес. Бар болғаны ешқашан, ешуақытта әпкемнің көңіліне кірбің түсіріп, жылауына себепші болған емес. Әпкем екеуі бірге жеткен армандары мен жетістіктері үшін қуанып, шүкір етеді. Олардың отбасылық өмірлерінің әрбір сәті қуанышқа, бақытқа, сәулелі сәтке толы. Олардың жұп жазбай келе жатқандарына көп жылдың жүзі болды, қазір олардың үш ұлдары бар.


Ол нағыз адам, яғни жездем, әпкемді жақсы көретіні сондай әлі күнге дейін маңдайынан иіскеп, еркелетіп отырады. Маған да сондай күндерді көру бақыты бұйыртсын деп тілеймін!

Америкалық фотограф Лоренц Холдердің «Смартфонмен фото түсірудің 7 трюгі атты» видеосы 5 күнде 2 миллиондай қаралым жинады. Фотограф 3 минуттық видеода смартфонды фото үшін қолданудың қызықты 7 амалын көрсетеді.

Панорама түсіру, көлік ішіндегі түсірілім, бинокль және су тамшысы арқылы макротүсірім, картон штатив және құлақтық арқылы селфи, жасанды көлеңке қолдану, су асты түсіру сияқты қызық әдістерді үйренуге болады.

«Жұлдыздарымыз баяғыдай қол жетпейтін, жұмбақ боп көрінбейді қазір. Өйткені, олар туралы бар ақпаратты жеткізіп отыратын Instagram бар,» — деген сияқты мағынада біреудің жазғанын көзім шалып қалып еді Фейзбуктан.

Иә, Instagram атты әдемі ойыншық пайда болғалы барлық нәрсе оңайлай түсті: жұлдыздардың не істеп, не ішіп-жеп, қайда жүргені көз алдымызда; сауда жасау үшін дүкен ашып, ел аралаудың қажеті болмай қалды; қандай да бір бренд үшін жарнамаға кететін шығын мен уақыт азайды, тағысын-тағы жалғасып кете береді. Бір сөзбен айтқанда, Инстаграм жаңа маркетингтік каналға айналды.

---

Инстаграм деген не өзі?

Кевин Систром және Майк Кригер есімді екі жігіттің жобасы, сурет жүктеуге арналған әлеуметтік желі. 2010 жылы 6 қазанда iPhone-ға арналған қосымша ретінде іске қосылған және Инстаграмға 1 ай ішінде миллион қолданушы тіркелген.

Интернеттегі ақпараттарға сүйенсек, Инстаграмда 150 миллион белсенді қолданушы тіркелген (2014 жылдың қаңтарындағы статистика), 16 миллиардтай сурет бар, қолданушылар күніне 55 миллион фото жариялайды және 1,2 миллиард лайк қояды.
Әр секунд сайын Instagramда 8500 лайк қойылып, 1000 пікір жазылады екен.
2013 жылдың қазан айында 35 миллион selfie жарияланған. Ең көп селфи 10,06 млн фолловері бар актриса, модель — Дженнер Кайлиға (аккаунты — @kyliejenner) тиесілі: айына 451 селфи жариялаған.

Иә, бір ай үшін өте көп селфи. Алайда, Инстаграм — тамақ пен селфи түсіруге арналған сервистен де мықты дүние. Ол бизнеске арналған перспективалық әлеуметтік платформалар қатарына кіреді. Яғни, кез келген бренд үшін клиенттеріне тез ақпарат таратуға өте ыңғайлы. Бұл әлеуметтік желіде атағы жер жарған танымал брендтердің де аккаунттары бар.

Инстаграмдағы фолловерлар саны көп 10 бренд:
National Geographic — 3,726,303 / Victoria’s Secret – 3,640,340
The Ellen Show – 3,483,363 / Nike – 3,166,010
Forever 21 – 2,446,839 / Louboutin – 2,062,447
9GAG – 2,024,096 / Starbucks — 1,919,068
MTV – 1,916,114 / NBA – 1,777,980

---

Фолловерлер санын қалай көбейтуге болады?

Инстаграмға тіркеліп алған соң "қашан қолданушыларым көбейеді екен," деп қарап отырмау керек. Мысалы, менің жеке аккаунтымда (@elvira_ergalina) бар болғаны 1375 follower ғана бар. Бұл — 3 жылдай уақытта жеткен жетістік. Әрине, мен сияқты жәй ғана блогер үшін орташа көрсеткіш. Жұлдыз болсам, Луина (аккаунты — @luinakz) әншіміз сияқты 641 мың қолданушым болар ма еді. Әзірге отандық жұлдыздардың арасынан озып тұрғаны осы қыз.

Жарнамалық үзіліс

Енді әңгімені көп созбай, іске көшейік. Сонымен, фолловерлер санын қалай көбейтуге болады?
Өз тәжірбиеммен бөліскелі отырғандықтан сіздерге құпиямды ашуға мәжбүрмін . Инстаграмда ешкім білмейтін (AKY -ден басқа) фейк аккаунтым бар. Фейк деуге келмес, кейіпкері өзім, посттардың бәрі шынайы, тек өзімді көрсетпеймін деп шешкем дәл осы сәтке дейін. Әңгіме осы аккаунттың айналасында болмақ.

Ескерту: Аккаунттағы ақпараттарды бетіме басуға, мазақтап күлуге қатаң тыйым салынады!

---

1. Аватарды дұрыс таңдау
Инстаграмда ең бірінші көзге түсетіні — аватар. Кез келген адам басты суретіңізге қызығып, аккаунтыңызға өтеді. Суреттеріңізді ақтарып отырып, фолловеріңіз боп қалып кетуі мүмкін. Аваға әдемі суретіңізді қойыңыз.

---

2. Хэштег жазу
Хэштег деген дүние 2007 жылы Твиттерде пайда болған. Оны Инстаграмдағы әрбір фотоға қолдану керек. Әсіресе, сауда-саттыққа ашылған аккаунттар үшін өте маңызды: адам сатып алғысы келген затын хэштег арқылы іздейді. 1 фотоның астына 30 ғана хэштег жаза алатыныңызды білесіз бе? Мынау — Инстаграмдағы танымал хэштегтер бестігі.

---

3. «Бір сағатта бір фото»
Инстаграмға жариялайтын әр фотоңыздың арасы кем дегенде 1 сағат болу керек. Күніне оннан артық фото жүктемеңіз, тіпті онның өзі тым көп. Бір күнде шамамен 4 сурет жетіп жатыр. Лентаны қоқыс жәшігіне айналдырмауға, «оқырмандарыңызды» сыйлауға тырысыңыз. Әйтпесе, анфоллоу жасай салу түк те емес. Аккаунтыңызда фото жаңармаса — сәйкесінше, фолловерлер көбеймейді.

---

4. Уақыт таңдау
Ұйқыдан ояна сала, Инстаграмды қарап шығамыз. Түскі асқа барарда тағы қараймыз. Түнімен Инстаграмды ақтарып барып ұйықтаймыз. Желіде адам көп отырған уақытта фото жариялау керек. Өйткені, оның басқан лайкы басқа адамдарға да көрінеді. Simply Measured аналитикалық сервис мамандарының айтуынша қолданушылар белсенділігі артатын уақыт — кешкі 17 мен 18 арасы.

---

5. Конкурстар ұйымдастыру Инстаграмда «share» батырмасы жоқ болғандықтан суретіңді не өзің жайлы ақпаратты басқаның парақшасына орналастырудың/бөлісудің тиімді әдісі — конкурстар ұйымдастыру. Әсіресе, Инста-дүкендер үшін қажет дүние. Мысалы, «Сая» суши барының (аккаунты — @saya_sushi_astana) иесі досым болғандықтан SMM қадамдарын жасап беруге көмектестім, қазір өздері жүргізеді. 2 айға жуық уақытта үш мыңдай фолловер жиналды. Аптасына 2-3 конкурс ұйымдастырып жүрдім. Инстада қызметін енді бастағандарға жиі конкурс ұйымдастырып тұру керек.

---

6. Бартер
Мұндайда фолловері көп адамдарға жүгінесіз. Сіз оған тегін тауар — ол сіздің тауарды мақтаған пост  Бізде фолловері көп жандар — жұлдыздар. Мысалы, Баян Есентаевада 203 мың, Әли Оқаповта 100 мың, Айқында 113 мың қолданушы. Мен бірнеше жұлдыздың көмегіне жүгіндім, соның ішіндегі 61 мың фолловері бар Айнұр Тұрсынбаеваның жарнамасына назар аударыңыз. Бәрі шынайы шыққан, тек менің номерімді жазып қойғаны болмады  SMM жағында жүргенімді қайдан білсін, суши барды менікі деп ойлады-ау  Әлі күнге суши сұрап звондайтындар көп.

---

7. Клиенттермен кері байланыс
Клиентіңізге тауарды беріп тұрып, өз аккаунтында пікір мен сурет қалдыруын (мақтау ма, даттау ма, маңызды емес) сұраңыз. Оның қалдырған суреті мен пікірін өз аккаунтыңызға салып қойыңыз (суреттегідей). Оны көрген басқа клиенттеріңіз сіздің парақшаға шыққанша асығатын болады  Әрине мақтау сөздер жазады. Жұрттың оң пікірі — керемет жарнама емес пе?  Мына фотоны SMM жалғастырушы жариялаған, мен емес

---

8. Спамдату
Спамдату — фолловер көбейтудегі ең маңызды, ең басты жол, меніңше. Құпиям осы сәтте ашылады енді
Инстаграмда күнделік жүргізушілер қатары (әсіресе, орыстарда) күннен-күнге көбейіп келеді. Мен де солай Инста-күнделік жүргізуді жөн деп шешкем. Тақырыбы -арықтау, салмақ тастау. Диетаны не спортты бастамас бұрын неше кг болғаныңды; күнделікті не ішіп, не жегеніңді; тағысын-тағы жаза бересің — нәтижеге қол жеткенде бәрі көз алдыңда тұрады. Оған қоса, қолданушылардың жазған пікірлері мен Инста-күнделіктің өзі — мықты мотивация. Арықтау тақырыбы ең өзекті болған соң, тек қазақша жазатын Инста-күнделіктердің бірі болған соң және біраз спамдатқан соң 1 ай ішінде 2600-ден аса фолловер жиналды. Мысалы, бірнеше сағат ішінде фолловерлер саны қалай өскенін көріңіз.



Спамдату дегеніміз — фолловері көп адамдар, әсіресе, жұлдыздар фото жариялағанда астына "Қыздар, бірге арықтайық! Қосылыңыздар!" деген сияқты пікір қалдырасыз. Тақырыбыңыз қызық болса, аккаунтыңызға жазылған жұрт топырлайды
Бірақ, спам деген бәле бәрінің жынына тиіп бітті. Сондықтан кей жұлдыздар бірден ақылға басып, спам таратушыны бірден банға жібереді. Жоғарыдағы суретте оң жақтағы өзгерген цифрларды көрдіңіз бе?
Менің «Сұлу мүсініме» жазылыңыздар, бірге арықтайық!  
Осы Инста-күнделіктің арқасында 3-4 кг лақтырғанымды айта кетейінші

Айтпақшы, спамдарыммен ығыр қылған жанның бәрінен кешірім сұраймын!

---

Есіңізде болсын! Инстаграмдағы пісіріп сатқан тамағыңыз, тігіп сатқан киіміңіздің қалай дайындалатыны клиентіңіз үшін өте қызық. Олардың сеніміне кіру үшін ара-тұра дайындалу процесінен де фотолар жүктеп тұрыңыз. Сол мақсатпен жоғарыда мысал келтірген «Сая» суши барында тапсырыс қалай дайындалып, клиенттің үйіне дейін қалай жеткізілетінін суреттермен көрсеткім келеді. Сая суши арқылы есігіңізге дейін суши алдырта аласыз және мейрамханасына да баруға болады. Жарнама емес, мен үшін Астанадағы ең керемет суши осыларда  Барлық ақпарат сайттарында.

---

Былтыр Руслан Монғолияға қыдырып барған. «Байтуған көшіп кетсе де, Байөлке көшіп келмеді» дейтін Баянөлгий аймағында қазақтар өткізген асқа қатысып қайтты.
Мұңғыл елінде күрестің өзі сән-салтанатпен өтеді екен. Кеудесін керіп, шаршы алаңға шыққандардың біразы қазақ. Белдесу басталмастан бұрын балуандар өз кеудесін өзі ұрып, талтайып би билейді екен. Бұл олардың бойындағы өршіл рухты шақыратын ырым.




Және алаңға жұп боп шығады.


Аноооооу жерде тұрған көк шапанды қазақ біздің үйдің батыры.

Мына жігіттердің сахараны билеген Шыңғысханнан несі кем?

Аспан асты, жер үсті — батыр қазақ мекені!

Тегіне тартпай ұл тумас.

«Қашқын… үйде туып қызығыңды түз көрген тіршіліктің несі сән. Жүрген де әйтеуір итшілеп. Қалбаң етіп көтерілген қара құстан да, жалп етіп жасырынған жапалақтан да сескеніп күн кешкен ғұмырдың мәні не? Қоян екеш қоянға да ит қосып қуғанда құтқарып кетер жымы бар, ал мұның қашқын атанғанда барар тұрағы қайда? Сорлы сауысқан да қар үстіне бірер секіріп із тастаушы еді, мұнда ол да жоқ. Бір елес, көрінбес көлеңке».
К. Жүністегі «Көксеңгірдің тасында» повесінен

1941-45 жылдары соғыс кезінде Қазақ Республикасынан 1 196 164 адам майданға аттанды. Соңғы деректер бойынша Қазақстан бұл жылдары 602 928 ұлдарынан айырылды (оның ішінде 125 500 таза этиникалық қазақтар). Әскери бөлімдермен қоса, ҚазКСРО-дан еңбек армиялары да жасақталды. Оған 700 мыңдай адам жолданды. Сонымен, соғысқа кемінде әрбір 4 қазақ жұмылдырылды. Қазақстандағы мобилизация пайызы Кеңес одағындағы ең жоғары көрсеткішке ие болды және нацистік Германиядағы мобилизациядан екі есе көп болды. Ал соғысқа аттанған қарапайым ауыл қазағы бұл соғысқа дайын ба еді?
Соғыс өнерін меңгеріп, қару қолдана білуі былай тұрсын, тілді түсінбегендіктен қарапайым командалардың өзін ажырата алмады. «Лежать» десе, қалшиып тұрып немесе өре түрегеліп, баудай қырылғандары да болды. Оқтан аман қалғаны тұтқынға түсіп, «тірі өлікке» айналды. Сол кездері «қашқын», «халық жауы» атанғандар да аз болған жоқ. Тағдыр тәлкегіне түскен сондай жанның бірі – Дауылбай ақсақал туралы әңгіме ел арасында айтылушы еді.
Ол кісі сол сұрапыл жылдары соғысқа аттанды. Өмірінде қару ұстамаған ауыл қазағы үшін соғыста ерлік көрсету былай тұрсын, не үшін, кім үшін күресетіні де беймәлім еді. Қандастарының қапияда оққа ұшып, сүйегі далада қалғанын көргеннен кейін түйген ойы ма, әлде жаны үшін қорқыныш па, кім білсін, "өлсем өз елімде өлемін" деп майданнан қашқан екен. Ол кездері «қашқынның» өзіне де, жақындарына да тыныштық жоқ. Тіпті соғыс аяқталғаннан кейін де қашқын атағы бала-шағасына маза бермеген. Ауылдың селсоветінен бастап, бригадиріне дейін көрген сайын «қашқынның» баласын қамшының астына алып, сабап кететін, — дейді әкем.
Дауылбай Қарағанды облысы, Ағадыр ауданында туып өскен. Соғыс басталғанда ол жиырмаға енді толған жігіт еді. Бұл кісінің тағдырын жазушы Кәмел Жүністегі «Көксеңгірдің тасында» повесіне арқау еткен. «Иә, бұл Көксеңгірге сонау керман-орыс соғысы кезінде орыс патшасы сасқанынан қазақтан солдат алатын болғанда да, көтеріліс жасай алмай қалған осы маңның біраз жігіті қашып бой тасалаған. Өлсек өз жерімізде өлеміз дескен. Ол қашқындар мен мұның арасы өзгеше боп тұр. Олар топ-топ көп еді, әрі елмен байланысын үзбеген, күндіз тауда, түнде үйде дегендей хал кешкен еді. Бұл жалғыз».
Ел аузындағы деректер бойынша соғысқа дейін үйленген екен. Алғашқыда жақындарымен жасырын араласып тұрған. Бірақ, үкімет адамдары артына түсіп, аңдумен болған. Содан мүлдем елмен қоштасып, түз тағысына айналған. Соғыс жылдарында елден жырақ кеткенімен, сырттағы малшыларға жәрдемдесіп тұрды. Өз күнін өзі көріп, ешкімнің ала-жібін аттамады. Өзі ірі денелі, қайратты адам болған деседі. Тіпті сол кезде мұны қуған милицияның өзі аздап Дауылбайдан сескенетін еді. Әкемнің айтуынша артынан қуған милицияға: «Қарағым-ау, мені қуып босқа мерт боласың ғой, одан да кері қайт» дейді екен. Соғыс аяқталса да, Дауылбай үшін бұл жеңіс өміріне өзгеріс әкелмеді. Қайта елден одан әрі жырақтап кетті. Дегенмен, халық та оны жазғырмады. Ауылға келгенде ешбірі «міне, қашқын» деп үкіметке ұстап бермеген. Дауылбай ақсақал да ел ішіндегі жағдайдан хабардар болғанға ұқсайды. Жазушы Кәмел Жүністегі бұл кісімен кездейсоқ жолыққаны туралы былай әңгімелейді: «Ауыл ішінде келе жатсам, салт атты, өңі сұсты бір кісіні байқадым. Ол да маған жақындағанда жүрісін бәсеңдетіп, қол берісіп амандасты.
– Жүністің елге оралға ұлы сенбісің? – деп сұрады. Ол кезде мен сібірден айдаудан келген кезім еді (Кәмел аға 1962 жылы қазақ жастары арасында құрылған, Елін сүйген ерлер партиясын ұйымдастырушылардың бірі ретінде саяси айып тағылып, Сібірдегі лагерьде болып, 66 жылы босаған). Ауыл ағаларының бірі деп ойлаған маған қасымдағылар ол кісі өтіп кеткен соң, оның атақты Дауылбай екенін айтты».
Дауылбайдың әйелі соғыстан соң басқа біреуге тұрмысқа шыққан деседі. Ал шешесі бертін келе қайтыс болған екен. Оны жерлеуге Дауылбай өзі келеді. Сақал-мұртын өсіріп, түрін өзгертсе керек, «қашқын» атанғанымен анасын өз қолымен арулап шығарып салады. Дауылбайдың ажалы да оғаш. 1980 жылдары қайтқан екен. Бұлақ басында үйелеген жылқысын тұрғызам дегенде, атының тұяғы маңдайына тиіп, ажалы содан болған деген деректер бар. Сөз соңында айтарым, тарихты қайта зерттеп, жаңаша көзқараспен қарауға талпынып, әр оқиғаға жаңаша баға беріп жүрміз. Ал, кеңестік көзқараспен «халық жауы» атанғандар осы күйеден арыла алар ма екен…

«400 аттың күші ойыншық па саған, а?! Бір тонна артсаң да, мыңқ етпейді менің „Доджым“. Тіпті бар ғой, кранды сүйреп шығарады батпақтан». Өзінің ерекше құрмет тұтатын, көңілінде өшпес із қалдырған көлігі туралы сұрай қойып едім, Канадалық бастығым, әдетінше, көліктерінің техникалық сипаттамаларын тізе жөнелді. Карданды коленвалдан ажырата алмауым себепті, Митчтің тізіп шыққан техникалық егжей-тегжейлеріне «па, шіркін!» деп, тамсануға біраз күш жұмсадым. Оған қоса, кранды сүйреп шығарудың күнделікті қажеттілігіне де күмәндандым. Дегенмен, Митчтың әңгімесі, соншалықты зеріктірмеді: кейбірі өзімнің естеліктеріме тұздық болса, кейбірі асып түсті. Әсіресе, арқасы қозып кеткенде, өзінің 80 мың долларлық пикабын "Қызтартқыш магнитім менің" деп еркелеткен жері еріксіз жымитты. Митч және оның «Доджы» сізге қызық болса, алдағы абзацтарда тағы бір кезігерміз, ал әзірге тек мынаны біліңіз — төмендегі тізімде, көліктерді тек есіме түскен реті бойынша ғана орналастырдым. Ал қай көліктің бұл хитпарадта оза шапқанын анықтау, қадірменді оқырман, өзіңізге бұйырсын.

Преәлгібула
Ешқандай фототехниканы да, гугл имиджен сурет ұрлауға мүмкіндік беретін жүйрік интернетті де қажет етпейтін, алайда бүкіл чарттарды жарып шығуға мүмкіндік беретін бюджеттік хит жазбаның формуласын білгіңіз келе ме? Ендеше, тассайымды іше бермей, Кәріғұл Чапектің мына шығармасын оқыңыздар.

Бұл өмірде раушан гүлін сүймейтін қыз бала жоқ шығар… Əдемі иісі, көзді жаулап алатын түрі бар раушан гүлі сонау ерте заманнан бері адамдардың өмірінде сезімді білдірудің бір құралына айналған.

Көне Үндістанның аңызы бойынша, әлемнің сұлуы деп есептелген Лакшми, раушан гүлінен пайда болыпты-мыс.

Ал ежелгі гректер өмірдің тым қысқалығын осы бір әсем де хош иісті гүлдің жаратылысы мен солуы деп түсінген екен. Оларда «Егер сен раушанды байқамай жанынан өтіп кетсең, қайта іздеме» деген мәтел бар…

Ертеден сезімді білдірудің ерекше тəсілдерінің бірі ретінде қалыптасқан раушан гүлінен жасалған гүлшоғы уақыт өте келе аталмыш гүлдің сұрыптарының көбеюіне байланысты «гүлдер тілінің» пайда болуына себепші болған.

Раушан гүлінің «тілін» түсінуді оның түсінен бастасақ

Қызыл раушан махаббаттың белгісі.Кез-келген раушан гүлі махаббат, адамға деген сезімді білдіргенімен, «Раушан гүлдерінің ханшайымы» қызыл раушан шексіз махаббат пен құштарлықтың белгісі ретінде қолданылады.

Ақ раушан – тазалық пен ашықтық.
Ақ раушан гүлін сыйлау «Мен сізді көрген сайын тамсанамын» деген мағынаны білдіреді.

Ал қызыл раушан гүлі «Сіз өзіңіздің қаншалықты сұлу екендігіңізд тіпті өзіңізде сезбейсіз» деген тамсану, сүйсінудің белгісі.

Күлгін түсті раушан – бір көргеннен ғашық болу дегенді білдіреді. Алайда ал қызыл гүлді сыйлағандай құштарлық пен тұрақтылықты білдірмейді.

Жасыл түсті раушан – жомарттық, мәрттіктің белгісі. Психологтар жасыл түс тұрақтылықтың белгісі дейді.

Қызғылт раушан гүлі – талғампаздықтың белгісі. Ол енді оянып келе жатқан сезім, нәзік іңкәрліктің білдіреді.

Сары түсті раушан – қамқорлықтың белгісі. Гүлдер тілінде «Бәрін басынан бастайық, бұрын болғанды ұмытайық» деген мағынаны білдіреді.

Көк түсті раушан – құпиялықтың белгісі. Көк түсті раушан гүлі табиғатта кездеспейтіндіктен оны ерекше адамдарға сыйлайды.

Қызыл сары – рухтану, игі тілектердің белгісі.

Шабдалы түсті раушан – жылулық, қайырымдылық, үйлесімділіктің белгісі.

Қара түсті раушан – қайғының белгісі. Алайда ол күш пен бүлікшіліктің белгісі ретінде де қолданылады.

Сарғыш раушан – «Мен сізді ешқашан ұмытпаймын» деген мағынаны білдіреді.

Ашық түсті раушан гүлдері достықтың белгісін білдіреді.

Раушан гүлін сыйлау этикеті

— «Гүлдердің тілінде» сөйлеу үшін қызға түрлі-түсті раушан гүлінен құралған гүлшоғын сыйлау керек;
— Егер жігіт қызға тек бір тал раушан гүлін сыйласа ол «Мен сізді сүйемін» деген мағынаны білдіреді. Ал ашылғалған раушан гүлін ашылмаған түйнекті раушанмен гүлімен бірге сыйласа «Мен сізді сүйемін, алайда сіз әлі тым жасссыз» деген сөзді деп білуге болады.

— Егер сізге бір-біріне байланған екі раушан гүлін сыйласа, ол жігіттің сізді кездесуге шақырғысы келетін және өмірін сізбен бірге жалғастырғысы келетіндігінің білдіруі деп түсініңіз.
— Үш раушан гүлі – шынайылық пен қарапайымдылықты, жұбайлық өмірдің бірқалыптылығын білдіреді.

— Бес тал раушан гүлі – тамсану, үміт, сыйлаған адамның сізге деген шынайы сезмін білдіреді.
— Жеті раушан – құрмет, мақтауды білдіреді. Егер олардың түсі қызыл болса ессіз құштарлықтың белгісі.

— Егерде бір гүлшоғында жетіден көп раушан гүлі болса – құрмет, марапат, ессіз махаббатты білдірген.

— Бұрындары жігіт қызға алғаш сезімін білдіру ниетімен келгенде қолына ашық жасыл түсті раушан ұстап келеді екен.

— Ашылған раушан гүліне екі ашылмаған раушан түйнегін қосып сыйласа ол бір құпиялықтың белгісі болған;
— Раушан гүлінен тоқылған шеңбер адалдық пен тазалықтың символы есептеледі;

— Раушан гүлінін жапырақтары – үміт, өмірге деген құштарлықтың белгісі болса, жапырақсыз раушан гүлі үмітсіздікті білдірген.
— Тікенексіз раушан гүлі – жан дүниенің тыныштығын білдірген;

— Гүлшоғындағы қызыл мен ақ түсті раушан гүлдері аралас болса ол қыз бен жігіт арасындағы бірлік, қарым-қатынастың беріктігін, өзара келесімін білдіреді;

— Қызыл және сары түсті раушан гүлі араласқан гүлшоғы туған күнге сыйланса «Құттықтаймын» деген мағынаны білдіреді. Ал қызға жігіт сыйласа ол оны қызықты кездесуге шақырғысы келетінінің айғағы.

Жігіттер қыздарға гүл сыйлаңыздар!  

P.S. Авторға «Раушан гүлі» жайында кеңес берген «Гүлстан» журналының журналисі Нәзира Бұрханова, фото автордікі.

«Екіншісі, Балжанның төменгі жағында енесін жанамалаған құлынша оған еркелікпен сүйене түсіп отырған, қасы, көзі қап-қара, еліктің лағындай сүйкімді жас қыз. Көмірдей қара шашын желкесіне төгілдіре қырыққан. Бұл Балжанның Ғалия дейтін қызы екен. Жасы мен шамалас. Маған ол көз алмастан қарай береді».
Бұл үзінді Б.Соқпақбаевтың «Өлгендер қайтып келмейді» романынан алынды. /10-бет/Ан-Арыс баспасы.Алматы 2010ж/. Романдағы басты кейіпкер Еркіннің Ғалия есімді қызбен алғаш танысуындағы сипаттамасы. Ал мен айтқалы отырған «жанға» жоғарыдағы теңеу аз болатын сияқты. Табиғат сыйлаған сұлулығына ақылы сай, сыртқы сұлулығына ішкі сұлулығы үйлесім тапқан, «ғажап» жан. Реалда екі-үш мәрте сырттай көргенім болмаса, жеке кездескенім жоқ. (Ол кездерде «жағдайдың» бұлай күрт өзгеретінін қайдан білейін).
Табиғат заңдылығы қай уақытта да өз дегеніне көндіреді. Қанша қашқақтағаныңмен де шешуші кезеңнің келгені анық. Өмірді өз деңгейімше түсіндім дегенмен де пенде болғаннан кейін кемшіліксіз болмайды. Мен үшін ең қиын сұрақ «қызың бар ма?» деген сұрау екен. «Жоқ» дегенді ешкім қабылдай алмайды бірақ. «Мүмкін емес, алдайсың, жасырасың» деген сияқты сенімсіздік танытқанымен, расымен солай. Негізгі себебі, жасыратыным жоқ менде өз замандастарым секілді стереотипті ойды жеңе алмауымда. Өзімнің түсінігімдегі «идеалды қыз» бен «идеалды жігітті» жасап алғанмын. Егер «идеалды қыз» жолықса, өзімді «идеалды жігіт» санатынан көре алмай қаламын. Осылайша кейінгі ысырып тастаумен уақыт шіркіннің зымырап көз алдымызда өтіп жатқанын іштей мойындап, мойынсұнып қала бересің.
Меніңше, өзін сыйлай білетін жігіт, ең бірінші өзінің болашақтағы жүзеге асыратын мақсатын айқындап алуы керек. Межелеген жоспарын іске асырса, болашақта өзімен мәңгі серік болатын жанын табу, таңдай білу қиынға соқпайды. Менімен көпшілік келіспеуі мүмкін, бірақ қазіргі заманның шындығы осында. «Үйлену оңай, үй болу қиын» деген. Үйсіз, баспанасыз «үй» болу қалай оңай болсын бұл заманда. Осындай ойлар баста тұрғанда үйлену де кейінге қала береді екен. Қазіргі таңда жігітке 27-29 жасында үйлену қалыпты жағдайға айналып келеді. Егер ол осы уақытқа дейін өзінің негізгі мақсатына қол жеткізіп, болашақ өмірін айқындай алса. Жұмыс барысымен көптеген адамдармен танысасың. Әңгіме барысында отбасылық жағдай міндетті түрде сұралады. Ең болмағанда «менде мынауский қыз бар, сені сонымен таныстырайын» деп қолқасын салып, уәдеңді алып кетеді. Аз жанмен таныспадым осы жолмен. Кездестік, сөйлестік, сырластық, бірақ ғашық болу мен ұнату екі бөлек, есеппен танысу, араласу үшінші нәрсе екеніне талай көзім жетті.
Ал соңғы уақыттағы бастағы өтіп жатқан жағдай шын көңілден, шынайылық екенін біліп жүрмін. Ия, мен шын ғашықпын. Мен ғашық болған жан, әдебиеттегі Ғалиядан мыңдаған есе артық десем, жаңылыспаспын. Көзсіз ғашықпын. Сөзсіз. Тіпті менің ғашықтығымды сипаттайтын «смайлик» әлі ойлап табылмаған. Жағдайды тез өрбіткім келмейді. Өйткені, басталуы тез нәрсенің аяқталуы да тез болатынынан сезіктенемін. Бастысы, ол менің реалда қалай жақсы көретінімді сезінсе болғаны.