Сағат 4:15. Жұрт ұйқыда, тəтті түстерін көріп жатыр. Ал менде ол да жоқ. Ұйықтамай сені ойлаумен, сағынумен уақыт өткіземін. Түннің жарымында істейтін дым жоқ болғандықтан əзірге жалғыз алданышым 17ші канал MuzLife арнасы. Негізі сценарий бойынша осы уақытта сенімен сөйлесіп отыруым керек еді. Талай ғашық солай түндерін ұйқысыз өткізіп, өздерінің шынайы махаббаттарының лəззатына батқан, болашағына жоспар құрып, мəңгі бірге болуды армандаған. Білесің бе, ғашықтар неге түнді таңдайды? Себебі, түнде əлем ұйқыда, оларды тіпті жоқ деп есептеп, екеуі ғана қалады. Ештеңеден қорықпайды, қауіптенбейді. Түнде жұлдыздар қатты жарқырайды. Сенің көздерің тəріздес. Түн тыныштық. Жан рахатын сезінудің, сырласудың уақыты. Əрі қарай кетпей-ақ қояйын, əлі он сегіз жоқ…
Саған оралайық. Өте керемет, мінсіз жазылғалы жатқан сценарийді бұзғаныңды білесің бе? Саған не болғанын білмеймін. Бар білетінім мені мойындағың келмейтін сияқты. Өзіңе лайықты көрмедің бе, жоқ əлде артыңнан еретін жұрттың сөздерінен қорқасыңба менің сөздерімді аяқсыз қалдырдың. Мен сені барлық жаманшылықтан қорғайтын едім ғой? Егер сен қолыңды берсең… Е, давай онда, мен жаттым!-деп Бекзат сөзін аяқтап, жатты.

2017 жылда блогосферада және КерекИнфо платформасында пәлендей белсенділік болмаса да біраз пост жазылды. Жылдың үздік посттарымен танысайық.

2017 жылы жазылған посттардың ең көп оқылғандары:

1. Димаш Құдайберген «I am a Singer» жобасына қалай қатысты?
2. EXPO билеттеріне қатысты 7 сұрақ
3. Ninety One — Su Asty / Су асты
4. Назардан тыс қалып жүрген 6 эроген аймақ
5. Қарызға ақша сұраудың тиімді 5 әдісі
6. Димаш Құдайберген. Кеше және бүгін
7. Некеден кейінгі адамның өмірі қалай өзгергені туралы 11 сурет
8. Мен көрген Атырау
9. Маған ұнайтын футболшылар
10. Тақтар ойыны. 7-маусым, 1-серия. Қыс түсті

2017 жылы жалпы КерекИнфода ең көп оқылған посттар:

1. Іштегі баланың жынысын анықтау
2. Таныстырсам өзімді…
3. Үйде жүріп арықтаудың жолдары
4. Секс туралы жігіттер сенетін 6 өтірік (+18)
5. Зодиактар және оларға мінездеме
6. Еркектердің жыныс аурулары. Урологпен видеосұхбат
7. Эротикалық жұлдызнама
8. Өт жолдарын емдеу
9. Гүлзухра апаймен өткен түн
10. Секс туралы қызық фактілер

Ұшақ апатқа ұшырап, жерге құлаған кезде жолаушылардың аман қалу мүмкіндіктері аз, ондай жағыдайлар өмірде көп болған. Сонымен, неге адам өмірін сақтап қалудың жолын іздемейміз? Бұл өнертапқыш осы сұраққа жақсы идея әзірледі: Ол оқиға болған кезде автоматты түрде ашылатын алып парашюттер жиынтығы.

Бұл идея жаман емес, бірақ ол техникалық жағынан мәселе емес, экономикалық тұрғыдан тиімсіз болуы мүмкін. Қажетті материалдардың салмағы ұщаққа қосымша салмақ болады. Сондықтан, жолаушылардың саны азайтылуы мүмкін, ал рейстер тиімдірек болады.

Біріншіден, жолаушылар аймағы әуе кемелерінің қалған бөлігінен босатылады

Содан кейін автоматты парашют ашылады


Жолаушылар корпусы жерге жетпей тұрып тегіс түседі


Парашюттер фюзеляжтың жоғарғы бөлігінде орналасқан

Жолаушылар бөлігі өзара ауыстырылатын болады және әуежайға еркін түрде бара алады


Жүйе төменгі жағында құбылмалы қалқалар (кәмірлер) арқасында теңізде жұмыс істейді


Жүйе осы бейнеде көрсетілген. Егер осы ұшақтарды әлем қабылдауға тиіс деп ойласаңыз бөлісіңіздер!

«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 23 желтоқсанындағы эфирінде Тәуелсіздікке арналған арнайы жоба ойын өтті. Маусымға қатысушы команда өкілдері жүргізушілермен бірге сауалдарды талқылады. Ойын 8:3 есебімен аяқталды.

by MERmukhanov :
Қазақтың (тәуелсіздік) тарихындағы бір миф мұны/мұндай әрекетті өз тәуелсіздігін 1920 ж.ж. жылы алған мемлекетке телиді. Алайда шын мәнінде, ол – одан бір жарым ғасыр бұрын тәуелсіздігін алған елге тиесілі. Бұл аталған елдердің қарым-қатынасы виза беруді тоқтатуға дейін ушықты. Танымал мифті атаңыз.

Шыңғыс Айтматовтың кейіпкері оны желін астындағы сүт тамшысына теңейді. География білгірлері оны номинал түрде белгілі детективпен байланыстырар еді, ал ата-апаларымыз оны тұрмыстық қажеттілігіне байланысты ескі атауымен біледі. Оны атаңыз.

ОНЫҢ біріншісі 90 жылдардың басында Алматыда өтті. Екіншісі Түркістанда болды. Мысалы, бір ақпараттық агенттік ОНЫҢ соңғысына Молдова Республикасы Парламентінің депутаты Богдан Кайдарович Цырдя қатысқанын жазады. trt.net.tr, «Егемен Қазақстан», «Әдебиет» порталы сияқты ресурстар оған қатысушыларды оның атауынан туындаған сөзбен атайды, алайда Уикипедия Қаржы-экономика сөздігіне сүйене отырып, бұл туынды сөзді фирма-кәсіпорындарға қатысты қылып түсініктеме береді. ОЛ деп отырғанымыз не?

by asaubota :

Қазақстанда кен орнындағы қалаларға нақты бір химиялық элементтің атын беріп қойылған қала аттары бар. Мысалы Хромтау, Никельтау. Дәл осы сипаттамаға сай келетін тағы бір қаланы атаңыз.

1945 жылы Индонезия Нидерланд королдігінен тәуелсіздігін жариялады. Бұл оқиғадан кейін басқа бір корольдік Индонезияға қарсылық хатын жіберді. Алайда тарихи фактілерге сүйене отырып, бұл хаттағы тақырып қанағатандырылмады. Индонезия қай корольдіктің қарсылығына ұшырады?

«Брейнсторм» командасы:

Жақсы альфалар туристік жабдық сататын Лимпопо магазинінде шамамен 70 мың теңге, 200 доллардай тұрады. Осыдан бір жарым ғасыр бұрын басқа бір альфа бұдан 36000 есе қымбатқа бағаланған еді. Альфаны атаңыз.

Шөл даладан басталатын бір алыс сапар үшін мамандар жыртқыштардан қорғанатын репеллент, қармақ, судан құтқару құралдарын ала кетеді. Бұл сапар басталатын елді атаңыз.

«Арулар» командасы:

1960 жылдары Кеңес Одағында бұл қауіпті іспен айналысатындар мұрнына тіс патасын, ерніне жынысына қарамастан далап жағып алатын. Қауіпті кəсіпті айтыңыз

Ресейлік сериалдың кейіпкері жаңа жыл мерекесін қарсы алуға Парижге барады. Ол жақта мейрамханада жергілікті тұрғынмен танысады. Жергілікті тұрғынның есімін атаңыз.

«Жаңа астаналықтар» командасы:

Қазақ әдебиетінде өшпес "із" қалдырған туысқан 2 кісі өмірден өтсе де, жолдары әлі күнге жалғасып жатыр. Атаңыз.

Қазақстанның xалқы ең тығыз орналасқан облысында туып, батыстың ең үлкен облысында жерленген Қазақ xанын атаңыз. Аталмыш xанға деген xалықтың көзқарасы бір жақты емес.

Аудионұсқаны мына жерден табасыздар.
Жалпы Қазақ радиосының тікелей эфирін мына сілтемеден тыңдауға болады.

«Рух» байқауына қатысқан троль-өлең

Жаса, жаса, о, рухани жаңғыру!..
Ойнап айтам, менікі жай дал қылу. 
Рухшыл болды бар қаламгер лебізі,
бойды баурап талант деген ар-жылу…
Ой, ой, сорри, дегім келген, негізі:
Ойды жаулап теңге деген балғын у.

Неткен мынау хақ рухани жаңғыру?!
Орыныңды білмеу — неткен мәңгіру:
Театрға алшаң басып келгенде,
бір бос орын таппағандай қаңғыру.

Бұл байқауым — жас таланттар манежі!
Десең, иә?
Антитеза әне жүр:
«Ей, Исраил ұлдары!..»,
ой, ислам — аут,
Ұлдары емес, Исраилдың нақ өзі!

Алса — алсын!
Себеп бар ғой қашан да,
Артық етпес жүлде тіске басарға.
Сөзсіз, шартты Шәлдубекті жеңесіз,
Бас, Рахымжан ата, «Бас», «Бас», бас алға!

Рас айтамын, құқыңыз ғой, о, тұлғам!
Қане, ұшқын алайық біз от ұлдан:
Қуаныш көкем жүр ғой мұнда, паһ, шіркін!
«Көзіңізге қараңызшы», оқырман!

Тағдыр… «Тағдыр» иесі екен Несіпбек!
Есік барда тауып кірді тесік деп.
Ой, көтек-ай, ақыны да жүр мұнда,
мұнша ыңғайсыз жайды бастан кешіп пе ек?

Амангелді ағамды да түсінгем,
Драматұрық Серік кем қай кісіңнен?
(Жалғыз Шәкен атамды кешірдім
балалықтың бал сәттері үшін мен)

Толымбек те асырайды отбасы.
Админде бар екен тіпті «соткасы».
Келші, досым, шымшық атып алуға,
анау патша-зеңбіректі оқташы! ©

Серік ақын жас дарындай лаулауда!
Тынымбай да бізбен бәйге даулауда.
Қане, достар, бақылайық жағадан:
Крейсер шықты шабақ балық аулауға!

Қарияға аз деуші ме ед жеті өнер?
Хаха, жюри, абайлаңдар, дөп егер
«Інім, сені оқытқан ем осы өзім»,
«Балам, маған бірінші орын жеке бер»
Деп жүрмесін, ой, ішегім, көкелер!

Ал күтейік элитаның дерегін.
Әдебиеттің хедлайнері не дерін?
Бәрін қойшы, Мұқағали ұрпағы
баба атынан жолдамап па өлеңін?
Енгізіп пе телефони дерегін?

Әділдіктің туын сонсоң қайқы ұстар,
Байқаудан соң басталады айтыстар.
Жеңімпаздар мәлім бе әлде әлден-ақ?
О, бұған да талай пенде хайп ұстар!
(Инет шарлап кетті осы сәт қай құштар?  )

Көп қой, құрсын, сүймейтіндер суқаны.
«Әділ емес!» деп шығады шу тағы.
Оны қойшы, дәл қазір-ақ, мәселен,
ЕЖүністің жарылуда пуканы!

Анаңғара! Онлайн дауыс қалдыру!
Бұл креатив! Бұл – рухани жаңғыру!
Е, бастысы – ентерлетте, амиго,
таныстарды естерінен тандыру.
«Еликбаев не уступит Жамбылу». 

Арривидерчи, жюридегі шалдарым!
(Жалпы қалай, қаламақы-қалдарың?)
Оқи берсін өлеңдерін сахнаңда
Дударбастар көтеріп ап шалбарын,
Суланбастар ұйқас қылып долбарын,
Қу жамбастар сермеп қойып қолдарын.

Тек ойымды білсеңіздер болғандай.
Сұрланбаңдар мені өсірген жандардай.
Бұлданбаңдар қайыр қылған шалдардай!
Мені ҚыРы азаматы ретінде
қатыстырмай қойып (ренжіп қалғандай),
Жарияламауға хақыларың бар қандай?

Байқаудан соң, достым, көргін сен тез үй,
Шайқаудан соң сейфіңе мол кэш үй:
Елге айтатын себебіңді ерте жи.
Пы.сы. Сосын мұны санай салыңдар
жеке менің кәлламдағы фэнтези.

15 желтоқсан күні ҚР БҒМ журналистерге арнап іс-шара өткізіп, 3 команда ми сайысына қатысты. Сауалдар негізінен білім саласына, сонсоң журналистикаға қатысты болды.

1. Литер газетіндегі мақала: ТРИО — заманауи экскурсия жетекшісінің визит карточкасы. Сондай-ақ ТРИО — Стратегия-2050дің басты бағыттарының бірі. Әлбетте ТРИО — қазіргі білім беру саласының да негізгі ұстанымдарының бірі. ТРИОның кем дегенде біреуін атаңыз.

Осындай сипаттағы 10 сауал қойылды. Алда толықтырылатын болады.

Кеше 16 Желтоқсан Тәуелсіздік күніне орай Измирде білім алып жатқан қазақстандық студенттер Измирдегі Алаш Қазақ жайлауында атап өттік. Жайлаудың иесі Шеризат ақсақал соңғы уақыттарда сыр бере бастаған денсаулығына қарамастан зиярат етуге келген қазақ жастарын көріп, көңілі босап қатты толқыды. Екі сағат бойы дастарханда бірге отырып, әңгімесін айтып, өсиетін жеткізді. Үлкен дастархан жайып қонақжайлылық танытты. Қазақы дастарханда ыстық бауырсақпен қою күрең шай ішіп, қымыз бен палау жеп жастар ауылға барғандай әсерде қалды. Шеризат Доғру ақсақалдың бір сөзін қысқартпастан осында жеткізуді жөн көрдім…
Түркияда тұрып жатқан қазақтар әр түрлі жағдаймен Ата жұрт Шығыс Түркістаннан Түркияға көшіп келген. Көштің себебі – Ресейде коммунизм орнап, Қазақстанның талан-таражға түсуі, дінге тыйым салыну, мал-мүлкінің тәркіленуі. Ауыл мен қыстақтардың колхоз бен совхоз ретінде ұжымдастырылуы. Осының бәрі бір қазаннан жеп ішуді міндеттеді. Қазақстанда жүзеге асқан осы режимді Шығыс Түркістан басшылары да іске асырғылары келді. 1935 жылы Шығыс Түркістан үкіметі мемлекеттендіру саясаты шеңберінде бүкіл халықтың мал-мүлкін тартып алмақшы болды. Діни кітаптарды жинап алды. Ұлттық рухты жоқ қылу үшін қолдарынан келгенін жасады. Бұл зұлымдыққа шыдамаған қазақтар алдымен қытайлық мұсылмандар (дүнгендер) тұратын Гансу-Синхайға көше бастады. Шығыс Түркістан үкіметі, бүгінгі Шынжаң Ұйғыр Автономиялық Районы, бұл көшті тоқтатуға тырысты. Құрлықтан және әуден шабуыл жасап, осылайша соғыс басталды. Екі жақтан да көп шығын болды. Осы соғыста қазақтардың көш басшысы, Есілхан батырдың әкесі Әліп Жамысбайұлы тұтқынға түсіп, азапталып өлтіріледі.
Ал, қалған қазақтар көптеген шығынға ұшырап, малдарымен бірге Гансу-Синхай мұсылман аймағына жетеді. Бірақ ол жерде де қиыншылықтарға тап болады. Мұсылман аймағына көп малмен барған қазақтарға жергілікті халық өріс тауып бере алмайды. Сондықтан жергілікті халық қазақтарды үкіметке жиі-жиі шағымданады, соның нәтижесінде дау-дамай пайда болады. Қазақтарды қытайлық мұсылмандар өлтіреді, қысым басталады. «Мұсылман ел» деп барған жерінн үміттері ақталмай, қазақтар тағы да көшуге дайындала бастайды. Бұл жолғы бағыт – Үндістан-Пәкістан. Топ-топ болып ол жаққа көшкен қазақтар малының 90%- ын, адамдарының 80%-ын шығындап, межеге жетеді. Ол кезде Үндістан мен Пәкістан бір еді. Аз уақыттан кейін екіге бөлінді. Бөлінген кезде қазақтар мұсылмандар көп орналасқан Пәкістан жағында қалады. Климаттың ыстығынан оба секілді ауруға душар болады. «Жығылғанға жұдырық» дегендей өздері Тибеттен азып-тозып келген қазақтарға бұл қиынға соқты. Осыншалықты қиыншылықтарға қарамастан олар Пәкістанның әр жерінде қолдарынан келетін өнерлерімен күн көруге тырысты.
1949 жылы «Соңғы қазақ көші» ретінде белгілі Әлібек Хәкім мен Сұлтан Шәріп бастаған көш Гималай асып, Үндістанның Кашмир қаласына жетеді. Пәкістандағы қазақтардың басшылары Әлібек Хәкіммен хат алмасады. Әлібек Хәкім бұдан кейінгі мақсаты Түркияға жету екендігін жазады. Пәкістанның әр жерінде тұрып жатқан қазақтардың рубасылары бас қосып, Түркияға көшуге шешім қабылдайды, Түркияның Пәкістандағы елшілігіне өтініш білдіреді. Түрік үкіметі Кашмир мен Пәкістандағы қазақтардың өтініштерін қарастырып, шамамен 5000 қазақты қабылдайды. Түрік үкіметі өздерін «Ата жұрттан келген қандастар» ретінде танытқан қазақтарға көмек қолын созады. Шығыс Түркістаннан шығып, Пәкістан мен Үндістан арқылы 1954 жылы Түркияға ата жұрттан келген соңғы қазақ бауырларын Түркия үкіметі үлкен қуанышпен қарсы алады. Келгендердің қайда, қандай жерге орналасқылары келетіндіктерін анықтау үшін анкета өткізеді. Анкетаның нәтижесінде бір бөлігі «Орта Азиядағы Алтай таулары секілді суық жерге орналасамыз» десе, бір бөлігі «жазық жерде өмір сүреміз» деп жауап береді. Осыған орай, Түркия үкіметі қазақтардың бір бөлігін суық, қарлы аймақ Кайсерінің Мұсақажы, Яхиялы ауылдарына, бір бөлігін Орта Анадолыда Нийде Ұлылышлы деген жерден Алтай ауылын құрып, сонда, ал енді бір бөлігін Ақсарай-Сұлтанханы мен Конияға орналастырады. Ішінде мен же болған Әлібек Хәкім тобын Салихлиде Құртылыш деген махалла құрып осы жерге орналастырды.
Түркияға келген қазақтардың көпшілігі ата жұрт Шығыс Түркістаннан келген. Бұдан басқа II Дүниежүзілік соғыста Қазақстаннан Германиямен соғысу үшін әскерге алынып, сонда тұтқынға түсіп, кейін елге қайта алмай Түркияға келгендер де бар. Жалпы, Түркиядағы қазақтардың саны 25000 шамасында.
Түркиядағы қазақ мәдениетінің ошағы «Алаш» ауылы, толығырақ айтқанда Алаш қымыз фермасы қашан, қандай мақсатпен құрылды?
Эгей теңізінің маңайында, көрікті Кемалпаша ауылының жанында, Ниф тауының баурайында орналасқан. Қазақта мынадай мақал бар, «қолда барда алтынның қадірі жоқ» деген. Егер, бәлкім, туған жерімде болсам, қазақтың әдет-ғұрпына мұншалықты көңіл бөлмес едім. Шет жерде жүрген, отанын сағынып жүрген адам ретінде қолымда мүмкіншілігім болса не істер едім деп ойлап жүруші едім. Түркияға келгенімізде көк тиынымыз болмады. Бірақ қырық жылдық әр саладағы еңбегімнің арқасында қолыма белгілі мөлшерде қаржат жиналды. Ойлаа келе, бұл қаржымен бір ферма құруды жөн көрдім. Ферманы құрмай тұрып, тек қазақ халқы үшін ғана емес, өз ортамда жүрген түрік халқы мен Түркі әлемі үшін не істеуге болады деп зерттей бастадым. Егер тек қазақтарға ғана бағытталған әрекет жасайтын болсам, бір ұлттың тармақтарын бөлек ұлт деп қабылдап, бізді бөлуге тырысатын жауларымызға қызмет еткен боламын деп ойладым. Әсіресе, Анадолыдағы түріктерге ұмыт болайын деген мәдени мұрамыз «отау» (киіз үй) мен «қымызды» танытудан бастайын дедім. Сол мақсатта Алтай тауларына ұқсайтын Измирдің Кемалпашасына қарасты Ниф тауының баурайын сатып алдым да тарихта аты қалсын деп «Алаш» атадым. «Алаштың» бірнеше мағынасы бар. Соның бірі түркі бірлігіне шақыру ұраны. 1987 жылы Түркия стандарт институтының 2008/34147 нөмірімен «Алаш Қазақ Аңғары» патентін алдым. Алаш қымыз фермасын құруда басқа мақсатым бар еді. Османлыдан бері Түркиядан басқа жердегі түркілер бастарына қиын күн туғанда, Түркияны паналады. Анадолы түріктері ешқандай ақы сұрамай, одарға құшақтарын айқара ашты, ішерге ас-су, паналайтын баспана берді. Бұл басқа елдерге нәсіп болмаған жақсы қасиет, қонақжайжылық. Осы жақсылықтарына бір сый ретінде Анадолы түріктерінде ұмытыла бастаған екі құндылығымызды қайта жандандыру үшін осы ферманы құрдым. Түрік мәдениеті мен Түркі әлеміне қызмет етіп келе жатқанымызға отыз жыл болып қалды. Ферма құрылып, отау тұрғызылғаннан бері Наурызды тойлап, Түркі Әлеміне қатысты конференциялар ұйымдастырып келеміз. Ешқандай пайда ойлаған ақылды кәсіпкер Түркия халқының түп мәдениетінде сирек кездесетін, ұмытылып кеткен жылқы фермасын құрып, кішкене екі емшекті биені күніне әр екі сағатта бір сауып, жалпы сегіз-он рет сауу сияқты машақаты көп ата сусынымыз қымызды танытуға бел байлай алмайды. Бұл – іштен шыққан ұлттық сезімнің күші, жігерлігі.
«Қазақстан» Түркиядағы қазақтар үшін нені білдіреді? Туған жер ме? Отан ба? Әлде атажұрт па?
Қазақта «қырық жылда момынға да бір зауал» деген сөз бар. Кеңес Одағы әлемдегі екі алпауыттың бірі болып тұрғанда да Қазақстанның сыртындағы біздер «Күндердің бір күнінде бұл дәурен өзгерер, Қазақстан тәуелсіз ел болар» деген үмітпен қмір сүрдік. 1972 жылы Түркістан жәрдемдесу қауымдастығы атынан шығарған «Ұлттық өлеңдер жинағы» кітабының мұқабасына Қазақстанның тәуелсіздігін үміт етіп, Хан Тәңірі тауының бір сілемі болған Алатауды салдырдым. Таудың етегіне бір киіз үй салдырдым. Отау (киіз үй) – орманы қалың бір аңғарда сарқырап ағып жатқан өзеннің жағасында еді. Отаудың тек қаңқасын салдырдым да киізін салдырмадым. Отаудың үсіне түркілердің санасындағы еркіндік пен азаттықтың белгісі – Алтайдың ақ иықтв бүркітін салдырдым. Қазақстан тәуелсіз ел болғанда жаңағы отаудың киізі жабылады деп ойладым. Күндердің бір күнінде Қазақстаннан бастап барлық Түркі мемлекеттерінің тәуелсіздіктерін алатындығына сенімім шексіз еді. «Өзім көрмесем де, балаларым немесе немерелерім сол күнді көреді» деген сеніммен өмір сүрдім. Аллаға мың шүкір, бүгін Қазақстан және басқа түркі мемлекеттері тәуелсіздіктерін алды және отаудың киізі жабылды. Қазақта «өлсем де өкінбеймін» деген бір сөз бар еді. Иншалла, бұл тәуелсіздік мәңгі болсын. Түркиядағы және басқа елдердегі қазақтар, Қазақстан тәуелсіздігін жариялағанда жүректері жарылардай қуанды дей аламын. Сол күні Түркия Қазақстанмен бауырлас ел екендігін дәлелдеп, Қазақстан тәуелсіздігін мойындаған алғашқы ел болды. Бұл ізгі қадам Түркиядағы қазақтар үшін де үлкен қуаныш болды.
Менің ойымша, көшпен бірге келген қазақтар үшін Қазақстан --негізгі Отан. Түркияда туып өскен қазақтар үшін болса, ата жұрт. Бір-бірімізге соншалықты жақын халық болғанымызға қарамастан, неге Түркиядағы қазақтар Қазақстан үшін диаспора болады? Қазақстандағы түріктер Түркия үшін диаспора бола алмайтынындай, түркі елдеріндегі қандастарымыз бір-біріне диаспора болмауы керек деп ойлаймын. Әзірбайжан президенті Хайдар Әлиев айтқандай: «Біз – бір ұлт, екі мемлекетпіз» немесе «Бір ұлт, көп мемлекетпіз».
Түркияға келген қазақтар туған жерлерінен мал-мүлкімен бірге көш ретінде келмеді. Зұлымдықтан қашып, қиын шарттарда отбасылары бөлініп келді. Біреулері жарынан, біреуі жақынынан айрылып Түркияға жетті. Тркияға келгеннен кейін естерін жиып, өздеріне келіп отбасын құра бастады. Еңбекқорлығымен жергілікті халықты баурап алды. Тектері мен аталарының аттарына дақ түсірмей, ешкімге мұқтаж болмай, бала-шағаларын өсірді. Әдет-ғұрыптарын жоғалтпау үшін тұратын қалаларында қауымдастықтар мен қорлар құрып, қоғамдық іс-шаралар ұйымдастырып отырды. Той мен астарда міндетті түрде бас қосып тұрды. Бастарынан өткен осыншама қиыншылыққа қарамастан, тіршіліктерін жалғастыра білген Түркиядағы қазақтар Қазақстан халқы мен мемлекетінің құрметіне бөленді деп есептеймін. Ал ендігі негізгі мәселе – Түркиядағы қазақтардың тағдыры. Түркияда тұрып жатқан қазақтардың болашақта Қазақстанмен байланысын үзіп алмауы үшін естерін жиып, екі баласы бар болғандар бір баласын, үш баласы барлар екі баласын Қазақстанда оқытуы керек және қазақтармен үйлендіруі керек. Қазақстанда жұмыс тауып, өз елінде орнықты жұмыс жасау керек. Қазақстанның болашағы жарқын екені белгілі және көптеген елдерге қарағанда әлдеқайда тұрақты. Осылай болған жағдайда қазақы болмысын сақтап қалады деп ойлаймын.
«Елу жылда ел жаңа» дейді. Біздің Түркияға келгенімізге алпыс жыл болды. Қарттарымыз арғы дүниеге аттанып кетті. Жастарымыз Мұхтар Шаханов айтқандай, түрі ғана қазақ, ал басқа жағынан түрік болып кеттік. Бұдан басқа ұысынысым мынау: Түркия мен Еуропада көптеген қазақ балалары университетте білім алып жүр. Осы балаларды жаз айларындағы демалыстарын қауымдастық пен өорлар арқылы Қазақстанда өткізулерін Қазақстан үкіметі тұрақты түрде ұйымдастырса жақсы болар еді деп ойлаймын.Жеріміз кең, халқымыздығ саны аз. Дүниежүзі қазақтары тұрып жатқан жерлеріне сіңіп кетпей, Қазақсандағы жобалардан да орын алып отырулары керек.
1954 жылы Түркияға келгенімізде Түркия халқы қазақтарды онша танымайтын еді. Өйткені Кеңес Одағы жабық есік режимінде болғандықтан, сыртпен байланысын үзген болатын. Ақпарат өткізбейтін. Түркия көп нәрсе біле алмайтын. Түркиядағы оқыған зиялылар тарихқа сүйеніп, қазақтарға қара қырғыз, қырғыздарға қырғыз дейтін. Біз «Қазақстаннан келдік» дегенде, халық: «Қазақстан Түркияның қай жерінде?» – деп айтатын. Алғаш бізді көргенде, не татар, не қытай немесе жапон деп ойлайтын. Сондықтан өзімізді қазақ деп таныту қиынға соқты. Сол мақсатта біз Салихлы Түркістандықтар Жәрдемдесу Қауымдастығы атынан «Түркістан» ұлттық би тобын құрдық. «Қара Жорға» биінен бастап, көптеген халық биін білетіндер үйретті. Ұлттық киімдерімізді киіп шерулерге шықтық. Алаш Орданың елұраны «Арғы атам – Ертүрік, біз Қазақ Еліміз» деген плакаттар жазып, ән айтып Түркияның түрлі қалаларында, әскери мектептерінде өзімізді таныттық. Таныту барысында сахнада алдымен қазақтар туралы мәлімет беріліп, сосын барып концертімізді бастайтын едік. Ол кездерде топтың жүргізушісі, түркі әлеміне ғашық жас жігіт, бүгінде үлкен профессор Ахмет Бижан Ержиласун еді. Түріктер Қазақсанды атажұрт деп біледі.
Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан кейін Түркиядан көптеген кәсіпкерлер Қазақстанға барды, бірақ, олардың орыстанып кеткенін кеткенін кқріп мұңайып қайтып келді. Қазақтар тарихи санасына байланысты түріктерге мән берсе де де, алғашқы кездесулер жақсы әсер бермеді. Яғни, алғашында қазақтардың түріктерден, түріктердің қазақтардан көңілі толмады. Кейіннен ірі түрік кәсіпкерлер қарқынды жұмыс істей бастағаннан кейін түріктердің абыройы көтерілді және екі жақта бірін-бірі түсіне бастады. Ал бүгінгі таңда екі бауырлас ел бір-бірінің қадірін білетін екі мемлекетке айналды. Екі елдің қарым-қатынасының мұншалықты жақсы болуының ең негізгі себебі – түбі бір ұлт болуында деп ойлаймын. Қазақстанның аз уақытта қол жеткізген жетістіктеріне таңданбайтын адам жоқ. 20-30 жылдық жобаларды 10-15 жылда атқарды. Солардығ бір үлгісі елорданы Алматыдан Астанаға көшіруі болды. Бұл заманда бір елдің ішінде бірнеше ұлт тату-тәтті өмір сүре алмай отырғанда, Қазақстанда 130 ұлт бейбіт өмір сүріп жатыр. Бұл жетікстік Қазақстанның Ататүрік сынды көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегі екендігін айтуымыз керек.

Оқушы — Мұғалім — Ата-ана үшбұрышына арналған түрлі кешендік бағдарламалар бар. Елімізде үлкен қолданыстағы жүйелердің бірі — Bilimal. Заманауи білім және әлеует басқару құралы. "Өрлеу" инновациялық технологиялар орталығының бұл өнімі — 100% отандық өнім. Қарағанды облысында кеңінен пайдаланылатын бұл жүйе UNICEF-тің Out-Of-School Children Monitoring Framework есебінеде жоғары бағаланған.

Bilimal кешенін 3 түрлі ракурстан қарап көретін болсақ:

Ата-аналарға

• Балалардың барлық бағаларын өз смартфонынан қарай алады.
• Тоқсандық немесе жылдық қорытынды бағаларға кері әсерін тигізуі мүмкін күрделі тақырыптарды анықтап, білімінің деңгейін бақылай алады.
• Ұсыныстар мен электронды оқытудың онлайн курстарына негізделе отырып, балалардың сабаққа дайындалу барысына өздері қатыса алады.

Оқушыларға

• Оқуға түсуге арналған емтихандарға дайындық.
• Қиындық туғызатын тақырыптар мен пәнді игерудегі олқылықтарды анықтауға көмектеседі.
• Болашақ мамандықты таңдауға көмек.

Мұғалімдерге

• Қашықтықтан оқытуды жүргізіп, оқушыларға үй тапсырмаларының тақырыптарын беріп, баға қоя алады.
• Жүйе Жалпылай Оқытумен бірге қажет есеп түрлерін өзі құрады.
• Порталда мұғалімдер кәсіптік қауымдастықтарға қатысып, әріптестерімен ой бөлісе алады.

Жүйеге қосылу үшін немесе толық ақпарат үшін:
bilimal.kz
www.facebook.com/bilimalkz
vk.com/bilimal

«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 2 желтоқсанында мерекеге орай үзіліс болып, 9 желтоқсанындағы эфирінде жартылай финалдық кезеңнің кезекті ойыны өтті. Қонаққа келген «Арулар» командасы ойынды 5:6 есебімен аяқтады.

<-— Иә, иә, әдеттегідей тігінен.
«Азия» кітабында бұл тайпаның атауы олардың тотемдік суреті — айқастырылған қос қанжардан шыққан делінеді. Тайпаны атаңыз.

Гомес де ла Серна ОНЫ ғасырлардың таңғы асында сынып қалған шыны-аяққа теңейді. «Playmobil» фирмасының осы аттас балаларға арналған конструкторында бірнеше қарулы адам мен арыстан-жолбарыстың кішкентай ғана ойыншықтары да қосымша беріледі. Оны атаңыз.

Сальвадор аралдарындағы ең биік жанартаулардың бірі — үнемі атқылап тұратын Исалько жанартауы. Жанартау бір ғимаратты немесе құрылғыны сәтті түрде ауыстырып, қызметін атқарады, тіпті сальвадорлықтар оны соған орай атайды. Қалай атайды?

Дақпырт бойынша, бұл шығармашылық адамы жұмыс алдында басын мұзды суы бар шылапшынға салатын болған. Өйткені, бұл мидың қан айналымын жақсартып, бейнелі ойлауға ынталандырады екен. Ол кім?

Бұл сұрақта біз 138 сөз тастап кеттік. Трейси Нельсонға қандай рекорд тиесілі?

Бұл жанр 18 ғасырда кең танымал болды. Бұл жанрда жазылған заманауи кітаптардың бірі «Қос жалғыздық» деп аталады. Жанрды атаңыз.

Қазақ жұмбақтарын шешіңіз.
Тұрады кісі келсе сары болып,
От пен су тұрады жары болып,
Ішінде қазынасы сол сары алтын,
Жақсылар бөліп алады бәрі болып.
Түйенің төрт табанындай табаны бар,
Мойынына сәлде салады кәрі болып,
Өзінде ашып кірер есігі бар,
Дәм татып шығатұғын тесігі бар.
***
Бір таудан бір тау көрдім биік тұрған,
Ішіне от пен суын жиып тұрған.
Не қылған мейірімді зат біле алмадым,
Тиіп кетсең желіні иіп тұрған.
***
Төрт аяғы астында,
Ақ сәлдесі басында,
Нелер жақсы келгендер
Ұялмай ішер қасында.

Кеңес делегациясының өкілі БҰҰ трибунасынан сөйлеп тұрып, Оңтүстік Африкадағы комиссияның жұмысы туралы айтып жатады. Сынай отырып, ол бір шығармадан цитата қолданады, соған орай Еуропада орналасқан басқа бір мемлекеттің делегация басшысы орынына атып тұрып, оның отанының не қатысы бар екенін түсіндіруді талап етті. Басталып кете жаздаған халықаралық жанжалға кінәлі — цитатаны қайнаркөз туындыға сілтеме жасамай тура аудара салған аудармашы еді. Ол қандай атақты әлемдік шығарма еді?

Бір әзіл-қалжың журналында грек түбірлі сөз жайлы «Мен ақтар жағындамын, бірақ қызылдарды қорғаймын» делінеді. Ол нендей сегіз әріптік сөз?

Қасым.кз сайтында «Құранда ОЛ туралы айтылғанынан білесіз бе?» деген мақала жарияланды. ОЛ – адамның аты-жөні. Мұнда автор бір профессордың ғылыми еңбегінде: /үзінді цитаталар /«...Құдайға сенбейтін коммунист ОЛ: «Мен не көріп тұрмын? Бұл түс емес пе? Әлде менің көзім байланды ма?» деген болатын… Ары қарай аяттарға үңіліп көрейік: “… есіктерін ашуға мүмкіндік бергенде, олар оған көтеріледі. Сосын “Мен не көріп тұрмын? Бұл түс емес пе? Әлде менің көзім байланды ма?” дейді.
Яки, бертінде өмір сүрген адамның айтқан сөзі мен одан 1400 жыл бұрын мәлім болған Құранда жазылған сөздің бірдей екенін алға тартады. ОЛ кім?

Денсаулық сақтау министрлігінің статистикасына сүйенсек, АҚШ-та жыл сайын 7000 адам БҰНЫҢ кесірінен өледі екен. БҰЛ алдын-ала шошытпас үшін қажет өзіндік шифр болып саналады. Адамдардың ажалына себеп БҰНЫҢ не екенін бірнеше сөзбен мейлінше түсінікті етіп атаңыз.

Аудионұсқаны мына жерден табасыздар.
Жалпы Қазақ радиосының тікелей эфирін мына сілтемеден тыңдауға болады.

Президентті абайсызда өлтірді ме?

Йеменнің бұрынғы лидері Әли Абдулла Салехтің өлімінен кейін елдегі шиеленіс жаңа кезеңге өтті деп жазады Тhe Wall Street Journal. Басылымның жазуынша, экс-президенттің өлімі Сауд Арабия мен Иран арасындағы Йемен билігіне таласуды күшейтеді.

The Guardian сарапшылары хуситтердің Әли Абдулла Салехті өлтіргенінен кейін Йемендегі азаматтық соғыс драмалық қарқын ала бастады дейді. Елдегі жағдай жақын уақытта тұрақсызданады деп жазады басылым. Елді 30 жылдан астам уақыт билеген экс-президент өткен аптада хуситтермен кикілжіңге келіп, Сауд Арабиямен татуласуға ұмтылған. Бұл «дау» үлкен жарылысқа ұласып, Sky News Arabia телеканалының мәліметі бойынша, кем дегенде 245 адам қаза тапқан.

Алайда оңшыл көтерілісшілер Салехтің өлімі абайсызда болды дейді. Салех пен оның адамдары Санханға келген кезде, қауіпсіздік күштері оны ұстауға тырысқан. Бірақ атыс болып, нәтижесінде экс-президент қаза тапты деп жазады Sky News Arabia.

Әркімде өзінің брекзиті бар

Ұлыбритания мен Еуропалық одақ Брекзит жөнінде келісімге келе алмады, бірақ 14-15 желтоқсанда өтетін ЕО саммитіне дейін уағдаласатындарына сенімді деп жазады La Republica. Ұлыбритания премьер-министрі Тереза Мэй мен Еурокомиссия басшысы Жан-Клод Юнкер келіссөзден кейін Лондон мен Брюссельде бірқатар проблема барын мойындауға мәжбүр болған. Басылымның жазуынша, соңғы екі айда ең күрделі тақырып Ирландия шекарасы болған. Британия үкіметі дүйсенбі күні Еуроодақ пен Ирландия қысымына көніп, Еуроодақтан шыққаннан кейін тәуелсіз Ирландия мен Британия құрамына кіретін Солтүстік Ирландияны үйлестіруге келіскен деп атап өтеді The Guardian.

The Daily Telegraph британиялық басылымының жазуынша, «Ұлыбритания мен Еуропалық одақ Брекзиттен кейін Солтүстік Ирландия мен Ирландия арасында қатаң шекара болдырмауға келіскен. Ирландия СІМ мен вице-премьері Саймон Ковени «Брюссельде шекара болмайды деп келіскен. Ирландияның екі бөлігі де біріңғай кеден және сауда ережелеріне бағынады делінеді. Бірақ бұл келісімге Солтүстік Ирландияның демократиялық юнионистік партиясы қарсы» деп мәлімдеген.

Қырғыз және тәжіктің Қытайға қарызы

​The Diplomat Орталық Азиядағы кедей мемлекеттер — Қырғызстан мен Тәжікстан Қытайға қарызын қайтара алмайды деген пікірді жоққы шығарады. Басылым санмен мысал келтіре отырып, екі ел қарызын жақсы өтеп отыр дейді. Қытайға қарыздың көлемі Қырғызстанның сыртқы қарызының 41 пайызы мен Тәжікстан қарызының 53 пайызы құрайды.

Алайда басылым қытай несиесінің дені АҚШ долларымен берілгенін алға тартып, "Қырғызстан мен Тәжікстанда валюта бағамы ауытқып тұрған шақта, валюта қоры жетіспейді" дейді.

Ауғанстандағы басқа АҚШ және Ресей

Америкалық генералдар мен дипломаттар Ауғанстан стратегиясына Ресейдің әскери ынтымақтастығымен түзету енгізіп жатыр деп хабарлайды The Washington Times.

Атап айтқанда, Құрама Штаттар Ресейден елде героин өсіруге қарсы күрес шарасын күшейтуді талап етпекші. Ауғанстандағы америкалық контингентті басқаратын қолбасшы Джон Николсон «героин жыл сайын ондаған мың ресейлікті өлтіріп жатыр» дейді.