Гүлзухра апаймен өткен түн

Мен ойда жоқта болашақ қайын енеммен романтикаға толы бір түн өткіздім.

Бәріде Мадина мені мамасымен таныстырғаннан басталды. Мадина екеуміз бір жарым жылдан бері жүріп жатырмыз. Күндізгі уақытта ата-анасы жұмыста болғанда оның үйінде отыратынбыз анда-санда. Жаман ойлап қалмаңдар ол әлі 17 жаста ғана. Сол үшін бетін ашуға қимаймын. Бірде мамасы жұмыстан ерте келіп қалды. Жүрегімнің соғысы жиілеп кірерге тесік таппай тұрмын қазір меніде қызында оңдырмайтын шығар деп. Бірақ олай болмады. Бірден күлімсіреп болашақ күйеу бала келбетті екен деді. Менде үн жоқ төмен қарадым. Мадина мам танысып қойыңыздар деді. Гүлзухра деп қолын ұсынып сылаң қаққанда барып есімді жидым. Содан бастап оны Гүлзухра апай деп атап кеттім.

Гүлзухра апаймен жақсы араласып кеттік. Үйлерінеде емін еркін кіріп шығып шәй ішіп әңгіме дүкен құратынбыз. Оның маған қараған көзқарасының астарында бір сыр жататын. Кейіннен білдім ол Мадинаның туған анасы емес. 4 жаста болғанында әкесі Гүлзухра апаймен үйленеді де бұл сенің анаң деп айтады. Ал өз анасы жайында сұрағанымда Мадина бұл жайында екінші рет әңгіме қозғамауымды өтінді. Туған анасы болмасада екеуі осы күнге дейін бірретте ренжіспеген екен. Әрине анандай сөзі майда, эмоцияға берілгіш, сенің ойыңды айтпай тұрып оқып қоятын әйелмен ренжісу мүмкін емес.

Қысқы демалыста Мадина ауылға ата-әжесіне кететін болды. Гүлзухра апай екеуміз оны шығарып салдық кешкі автобусқа. Бұлл кезде Мадинаның әкесі іссапармен басқа қалаға кеткен, негізі ол әскери адам үнемі іссапарда жүреді. Қайтар жолда бір жерге барып тамақтанып алу туралы ұсыныс айтты мен қуана келісе кеттім. Жолай бір кафешкге кірдік. Мен ол кафешкнің курилксне барып тығылып темекі тартып келгенше тапсырыс беріп күтіп отыр екен. Әңгімелесіп біраз отырғасын кәуапта келді. Жанында шараппен 2 бокалыда бар. Мен аң-таң. Гүлзухра апай маған күлімдеп бір қарап әкесі мен қызы жоқта өзіміз тойлап қалайық деді. Ең алдымен шарап құйып қағыстырып ішіп алдықта тамақтануға кірістік. Бір шиша шараптыда тауысып қойыппыз тамақпен бірге. Содан не керек Екіншісіне тапсырыс бердіде шығып келейі деді маған. Өзі бастап тұп тура әлгіндегі мен барған курилкаға алып барып сөмкесімен бір қорап темекіні алып шығып бір талын тұтатып құшырлана сорғанында мен тағы аң – таң болдым. Сол жерде темекі тартып алып қайта кіріп екінші шарапты аштық.

Жаңағы темекінің әсері шараптың әсеріне араластыма білмеймін Гүлзухра апайым көңілденіп лепіріп сөйлей бастады. Қысқасы мас болып кетті. Қызықты әңгімелер айтып отырып өзінің күйеуіне көңілі толмайтынында айтып қалды. Ол кісі іссапарда жүргенде түнімен төсегінде тыпыршып, аласұрып шығады екен. Сексті сондай қатты қалайтыны осы жерден ақ белгілі болды. Түн болып кафешкінің музыкасыда қатты шығып, жарықтарда ала көлеңке күйге ене бастаған кез еді. Бір вальс әуені қосылғанда билеп қайтайық деді. Тұрып билеуге шықтық. Менің бір қолым оның белінде екінші қолыммен қолын ұстап алғам. Ол менің қолын ұстап тұрған қолымды беліне апардыда меніғ мойныма асылып алды. Денесін жақындатып екі омырауын кеудеме тигізгенінде есім ауысқандай күй кещіпбелінде тұрған қолым еріксіз төмен қарай түсіп жамбасын мыжып жібердім. Сол жерден әуенде тоқтап біз үйге қайтатын болып шештік.

Үйге келіп кірген бойда курткаларымызды шешіп тастап аймаласуға кірістік. Әтірінің исі мұрнымды жарып барады. Жәймендеп ернінен сүйіп тамағының астынан өбіп, Кеудесін ашып жіберсем тырсиып тұрған екі омырауы есімді мүлде алды. Лезде омырауынан мыжып артынша сосогын аузыма салып тартып жіберіп ойнай бастағанымда-ақ оның ыңырсыған дыбысы шыға бастады. Сөйтіп бүкіл денесін сүйіп аймалап кіндігіне дейін бардымда одан әрі түспеді. Лыпасының ішіне қолымды салсам күнтимесінде бірде бір қыл жоқ әрі суланып қатты ысып ол жеріде аздап қатайып тұр. Бұтындағысын сыпырып тастап май құйрығынан мыжып, клиторын қозғап уқалап тағы біраз жаттым ол шыдай алмай кіргізші деді. Қатайып тұрған аспабымды оның аузына тақап түкіртіп алып барып кіргізіп жібергенімде ооох деген дыбыс артынан ах дейт бір есе ыңқ деп мені одан сайын ынтықтыра түсті. Солайынан тоқтамастан 15 минуттай ұңғытып барып бітірдім.

Келесі процессті оның қалауы бойынша қырыннан жатып істедік. Себебі Гүлзухра апай қырыннан жатып айналысқанды ұнатады екен. Осылайша таңға дейін қырыннан жатып қырғын қызыққа батыстық.

Біраз уақыт бұл оқиғадан кейін ыңғайсызданып жүрдім. Оның үйінеде көп жақындамай. Мадинаменде далада кездесіп. Айтып қояма дегенде қорқыныш болды. Бірақ солай бәрі жалғасып жатты. Бірде көрші пяншік Сережамен ішіп отырып осы оқиғаны айттым. Ал ол болса у нас у русских тещу обязательно имеем, это норма деп біраз босын көңілімді орнына түсірді. Егер болашақта Мадинамен бас қосып жатсам қайын енеммен болатын неше түрлі алапат секстердің күтіп тұрғаны анық…
Әрі қарай

Шапқан аттай зулаған өмір...

«Фотореп дегеніміз бүгін немесе кеше түсірген суреттер топтамасымен репортаж жасау» деген қағида болмағандықтан мына бір дүниемді көрген жандар «Фотореп емес» дей қоймас.
Қазақта «Ат жалын тартып мінгелі» деген жақсы бір сөз тіркесі бар. Өкінішке орай бұл тіркесті көп қолдана бермейді екенбіз. Өмірімнің өсу сатылары бойынша көрсетіп отырған түрім осы.
Көп сөйлеп созбай суреттерді сөйлетіп көрейік (Өзім жоқ суреттердің барлығын өзім түсіргенмін)…
Әрі қарай

Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Армысыңдар, достар!

Мен сіздерді бүгінде ұмыт болған, қазақтың ежелгі сүт сақтау тәсілі әрі ерекше тағам түрі, сүмесүттің қазіргі үй жағдайында жасау ерекшеліктерін тамашалауға, осынау аңыздың жаңғыруына куә болуға шақырамын!
Алдымен, деректер не дейді, соны қарайық:
Жаңа сойылған теріні жүні мен артық етінен айырып, қойдың қою сүті құйылған қазанға салады да баппен қайнатады. Қайнаған сәтте тері сүтті бойына сіңіріп жұта бастайды. Сүт азайған сайын қазанға еселеп сүт құйып отырады. Тері неғұрлым піскен сайын сүтті молынан сіңіре береді де қалыңдығы бармақтай болып ісіне түседі. Тері әбден «тойғаннан” кейін сүтті әрі қарай сіңірмейді. Бұл сүмесүт дайын болды деген сөз.Осыдан кейін оны алып суытады. Енді бұрынғыдай тері емес, қалың әрі өн бойы сүтке толған жұмсақ желін тәріздес тағам дайын болады. Мұны енді сығылмайтындай етіп, дәмі шықпайтын ыдыстарға салып, күн түспейтін салқын жерде сақтайды. Сүмесүтті бір жапырақ тіліп, ұзақ жолдарда баланың аузына салып қояды. Сәби болса, ана сүтін емгендей балбырап жата береді.

Аңызға сәйкес, сүмесүтті дайындау үшін көшпенді қазақ жаңа сойылған, ақ қойдың терісін пайдаланған. Сондықтан, алғашқы қадамым да қой терісін табу болды.


Қой терісін табу

Әрине, мен эксперимент үшін ешқандай жануардың жапа шеккенін қаламадым, бірақ жолыма орай, танысымның үйінде жаңа сойылған ақ марқаның дайын терісі бар болып шықты. Танысым бір ауыз сөзімді жерге тастамай, кеңдік танытып, теріні аулама әкеліп тастады.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Теріні дайындау

Теріні дайындаудың бұрынырақта қалай болғанын білмеймін. Өз басым ең көп машақатты осы пунктте көрдім.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы
Алдымен жүнін ас содасы араласқан суға салып, жібітіп, сосын қайшымен қырқтым. Түбіттерін қолыммен жұлдым, әйтеуір тырнақ алды туындым қолтық эпиляциясына көбірек ұқсап кеткен кезде, терісінің теріс бетін пышақпен қырып, артық май, мен етті сыдырдым.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Қойдың сүті

Қойдың сүті енді әр дүкенде сатылмайтынын білгенмін. Әйтсе де, аудандық базардан таба алмаймын деп ойламаппын.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы
Алайда, базардағы апайлардың айтуынша, құрт-ірімшік сататын бір апайдың саулықтары қоздап жатқан көрінеді. Өкініштісі — ол апайдың өзі сол күні жоқ болды.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы


Ауылға саяхат
Жер дөңгелек екен-ау, ертеңіне сұрастыра келе, базардағы қойлары егізден тауып жатқан апайымыздың біздің жақын танысымыз екені анықталды. Тұратын ауылы да алыс емес — он бес минуттық жер. Барсам, қорасында тек қозылар мен лақтар ғана ойқастап жүр екен. Саулықтары жайылымнан келгенше, сүйкімділерді ермек қылдым
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Жарты сағаттан соң, қошақандардың ата-анасы да бой көрсетті.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Қой иесі „қой түгілі сиырымды саууға ерінемін“ деген соң, білек сыбанып, өзім кірісіп кеттім. Тек саулықтар бөтен адамды байқап, иімей қойды. Қозылардың аузынан жырып алған сүттен опа таппайтынымды түсініп, мен де тыйылдым.
Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы

Ақыры қойдың терісін сиырдың сүтіне қайнатуға мәжбүр болдым. Нәтижесінде аңыздағы сиырдың желініне мүлде ұқсамайтын сағыз тәріздес зат шықты. Аздап тәттілеу, ірімшік сияқты, ең бастысы жеуге жарамды.

Блог - Gastarbaiter: Cүмесүт 2.0 немесе аңыздың жаңғыруы


Қорытынды: сүмесүттің неге ұмыт болғанын түсінген сияқтымын.

Назар аударып оқығандарыңызға рахмет!
Әрі қарай

Ешкінің сүті...

Блог - kozildirik: Ешкінің сүті...
«Емшек сүтін бермесем де ешкі сүтін берген балам...» Халық аузынан

1993 жыл. Тәуелсіздік алған эйфориясы басылып, енді жұрт үкіметтен қалған «тегін дүниені» бөлісуне, тойыс жекешелендіруге енді көз сала бастаған уақыт. Құнсызданған ағаш рубльді Отанымыздың кешегі жүрегі, бүгінгі бауырынан вагонмен тасып шаршаған Ел ағалары өз валютасы туралы ойлана бастады. Ойланып, толғанып дүниеге де әкелді. Атын Теңге деп қойды. Әдемілеп Әл-Фарабидің суретін салып, жақсылап қазақша жазды. «Сенің атың Бір теңге» деп…
Әрі қарай

"Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай"

Адам баласы бұл өмірге келуінің өзі сүттен басталып, өмір бойы сүтпен қоректене бере алатын тірі организм. Алайда қазіргі уақытта интернетті ақтарып қарасаңыз сүттің адам ағзасына зиян екендігі туралы ақпараттар өте көп. Оған бірі сенсе, бірі сенбейді.
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай
Қоғамда «Адам баласы туылғанда ана сүтін емгенде, кейінінен неге сиыр сүтін ішпеске» деген түсінік қалыптасқан.
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай
Осы жерде сүттің ағзаға зиян екенін біліп тұрып. бірақ ішкісі келетін адамдардың ойына "Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай" деген Гамлеттің сауалы орала береді, орала береді, орала береді…

Енді осы сүттің құрамын талдап қарайтын болсақ

Лактоза
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай
Сүттің құрамындағы ең зиян нәрсе ол лактоза. Себебі адам ағзасында лактозаны қорытатын фермент жоқ. Сол үшін ол адам ағзасына түскен кезде ол адамның ішіндегі бактериаларға қорек болады. Егерде адам сүтті жиі қолданатын болса онда адам ағзасы латаза деп аталатын фермент бөліп шығарады. Алайда ол адам біраз уақыт сүт ішпей жүрсе бірден жоқ болып кетеді. Бірақ лактозаны қорытатын бұл ферменттің пайда болуының өзі дұрыс емес. Себебі лактоза қорытылғанда олглюкоза мен галактозаға бөлінеді. Глюкозаның жұмыс істеу принципі түсінікті. Ал галактозаны ағза қабылдай алмайды. Сондықтан ол ағзадан шықпай буындарға көздің жанары мен жыныстық мүшелерге жиналады.

Сүттің ақуызы мен май
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай

Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай

Сүттің ақуызы негізіненказейн мен клейстерден тұрады. Бұзау сүтті емгенде оның ағзасында соларды қорытатын ренин ферменті түзіледі. Бізде ренин болмағандықтан казеин адамның қанына сіңіп аллергия тудырады. Ол сүттің ақуызын қорытамын деп тырысатын азға көптеп қышқыл бөледі, соның салдарынан адамның бүйрегіне зиян тиеді.

Егер сүт қышқылданбайтын болғанда майынан ешқандай да зиян болмас еді. Себебі қазіргі сүттер тұтынушыға жетемін дегенше қаншама өңдеуден өтеді. Табиғатта сүтті ауамен өңдемейді. Ал біздің ішіп жүрген сүтіміз жәй ғана май емес оттегілендірілген холестерин. Ол адам ағзасына өте зиян.

Кальций
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай
Енді сиыр сүті кальцийдің қайнар көзі деген ең үлкен адасуға келетін болсақ. Иә, сиыр сүтінде сүйекке пайдалы кальций бар. Бірақ ол шамадан тыс көп. Ол кальцийдің бәрін ағза қалай қорытады деп ойлайсыз? Кальций калий мен магниге қарағанда белсенді элемент болғандықтан қолайлы жағдай туа қолса кальций ол элементтерді ағзадан ысырып тастайды. Содан суда өте қиын еритін кальций тұздары пайда болады. Соның салдарынан буындарда, бүйректе тұз жиналады.

Кальцийдің осы қасиетін білген ағза оның сіңуін тоқтатуға әрекет жасайды.
Сол кезде келесідей картина пайда болады. Сүт кальцийге өте бай, сол үшін ағза оның артықтарын барынша ығыстырып шығаруға әрекет жасайды. Ал сүттің ақуызын қорытуға бөлініп жатқан қышқыл қандағы pH қышқылды бөлікке өтіп, оныңм орнын толтырмақ болған ағза кальцийді адамның сүйегінен алады.

Сүт адам ағзасына зиян екендігін білдіңіздер. Алайда сүтті мүлдем ішуге болмайды, ол ағзадағы кальцийді толық жойып жібереді деп есептейтінер қатты қателеседі. Өйткені бұл тек табиғи сүтке ешқандай қатысы жоқ тұжырым болып табылады.

Бүгінгі тас қаланың балалары пайдалы, ауылдың сүтін қайдан аламыз?
Блог - kokbori: Өлмек пе, қалмақ па? Ендігі сауал екіұдай
Бізге бұл жерде тек пастерленген жоғарыда айтқан зиянды қаситтері бар сүт қана бұйырған…

P.S. Постта пайдаланылған деректер көп уақыт интернетте сүт жайында оқыған мәліметтерге сүйене отырып түйген ойдың арқасында жазылған.
Әрі қарай

Сүтсіздік

Кезекті турға «сүт» тақырыбы берілгенде Абзалдың «бәріңе сүттілік» деп жазғаны бар еді. Бірақ, сол «сүттілік» мені айналып өткен секілді.

Блог - konvict: Сүтсіздік

Апта сә(ү)тті басталғандай көрінген. Ойда бірнеше жоспар бар. Алда-жалда соларды орындай қалсам, маған тең келетін ешкім болмайтыны анық-тұғын. Кешелі бері сә(ү)тсіздікке тап келдім. Жалпы сүтсіздікке ұшырағаныма көп уақыт өтіпті…

Сәби кезім. Анашым күнде бірнеше рет сүтімен қоректендіреді. Ештеңе ойламаймын, уайым-қайғы жоқ (Қиындық болса да оған ой жіберіп, алаңдамайтыным анық сол кезде). Уақыт өте келе мен де есейдім. Ана сүті азайып, оның орнын басқа тағамдар ала бастады. Бір жасқа келген соң тіпті тоқтап қалды. Сүтсіздік.

Кейінірек үй жануарларының сүтін іштік. Күнде таңертең сиырды патаға қосып келген соң, піскеніне көп болмаған ыстық сүттен сіміріп саламын. Алда-жалда нағашыларымның үйіне бара қалсам, қымыз бен шұбат дайын тұр. Нағашы атам керден кесеге толтырып қымыз құйып береді. Дем алмастан соңына дейін тауысуым керек. Әйтпесе, қолындағы таяғы жамбасқа келіп сарт етеді. Шұбаттың жөні бөлек. Ыстық күлшемен қосып ішкен қандай керемет еді, шіркін! Алайда, уақыт өте келе нағашы атам қартайды. Ешкім қымыз құйып бермейді енді. Мен қалаға ілім іздеп кеттім. Күнде таңертең анам пісіретін сүт те жоқ. Шұбатты анда-санда ішемін. Тағы да сүтсіздік.

Соңғысы сүтсіздікпен қатар сәтсіздікке де қатысы бар. Апта басында бәрі керемет еді. «Сүт» тақырыбына дайындап қойған жоспар да бар. Тек бейсенбі күні соны іске асыру керек. Өкінішке қарай, мен келіскен адам телефонын көтермеді. Сол күйі жоғалып кетті. Мұның бәрі ештеңе емес еді-ау, алайда сол аз ғана уақыттың ішінде ол менің жүрегімді жаулап алды…

P.S. Мұны оқыған қазылардың реакциясы мен қоятын бағасын жобалап отырмын. Өзім де сондай жағдайдамын.
Әрі қарай

Сүтті қалай таңдайсыз?

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Супермаркетке бара қалсам, ең көп кідіретін орным – сүт өнімдерінің қатары. Қаз-қатар тізілген сүттің қайсысын таңдарымды білмей, дал боламын: біреуінің қорабы әдемі, біреуінің жарнамасы жақсы, біреуінің шығарылған мерзімі бүгін ғана. Оған қоса, «стерильденген, пастерленген, ультрапастерленген» деген сияқты түрлері тағы бар. Бірақ, ол жазуға аса мән бермейтінімді, тіпті неліктен жазылып тұрғанын түсінбейтінімді жасырып қайтем .

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Алдымен, қалтам көтеретін бағаға көз саламын. Сосын сүттің майлылығына, соңында мерзіміне назар аударым, кассаға қарай аяңдаймын .

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

«Сүт, сиырдың сүті неге ондай түрлерге бөлінеді, ол сүттер қандай әдіспен даярланады» деген сұрақпен Астана қаласынан 70 шақырым шалғайда жатқан «Родина» агрофирмасына қарай жол тарттық.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

«Родина» сүт зауытының эксперті Дмитрий Чайка мырза сұрақтарымыздың бәріне мұқият жауап берді. Дмитрий алдымен «Родина» сүт зауытынан шығатын сүттің сапасы қалай тексерілетінін көрсетті.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Зауытта арнайы аппаратпен сауылған сүтті жоғары температурамен, ыстықпен өңдеуге жібермей тұрып, лабораториялық тексеруден өткізіп алады.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Ол үшін 100 грамм сүтті арнайы аппаратқа қойса болғаны.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?
Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Бірнеше секундтан соң кішкентай ғана мониторына мынадай ақпараттар шығады.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

«Кейде аппаратқа сенбей, ескі әдіс бойынша да тексеріп аламыз. Сүттің нормаға сай екеніне әбден көзіміз жету керек,»- дейді лаборант Людмила Марталер.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Өзім де тексеріп көрдім, тексеруден кейінгі нәтиже сүт қорабында көрсетілген сандармен дәл келеді .

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Лабораториядан «рұқсат алып» шыққан сүт мына үш танкердің ішінде пастерленеді. Сүт құйылған бойда қажетті майлылық пайызы орнатылады екен. 3,2% майлылық керек болса, одан асып кеткен майды басқа ыдысқа бөліп отырады.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Осылай сүт қорапқа құйылып, дүкендерге қарай жол тартады.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

«Родина» сүті құйылған полиэтилен пакеттің мықтылығы сонша, үстіне шығып көргенімізде де мыңқ етпеді. «Ақтан обал ғой» деген ойымды «Көр, көр, шығып көр,» деген эксперттің сөзі шайып жіберді.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Бұл зауытта тек пастерленген сүт шығарылатындықтан жоғары температурамен өңдеудің әр түрін фотомен көрсете алмаймыз. Есесіне, эксперттен есіткен мәліметтердің өзі дүкенге барғанда біраз көмек береді.

Сүтті жоғары температурада өңдеу оның сапасына тікелей әсер етеді. Өңдеудің негізгі үш түрі кеңінен қолданылады: пастерлеу, стерильдеу, ультрапастерлеу. Бұлардың бәрі нені білдіреді?

Стерильдеу кезінде сүт 100 градуста өңделеді. Мұндай ыстықта зиян бактериялардың бәрі өледі, сәйкесінше, пайдалы бактериялар да жоғалады. Сондықтан сіз стерильденген «пайдалы» сусынды тек шөліңізді басу үшін ғана ішпесеңіз, құрамынан қандай да бір витамин табамын деп ойламаңыз. Стерильденген сүтті жарты жылдан да көп уақыт сақтауға болады. Сондықтан, жарамдылық мерзімі ұзақ сүтке көп жоламаған жөн.

Ал, егер пастерленген сүт ішсеңіз, онда әйтеуір бір пайдасы болары сөзсіз. Пастерлеу кезінде сүт 75-80 градуста өңделеді де, пайдалы бактериялар сақталып қалады. Әрине, кері әсері бар бактериялар да қалады. Пастерленген сүт 10-14 күн сақталады.

Қазіргі уақытта жоғары температурамен өдеудің ең сапалы түрі ультрапастерлеу болып табылады. Бірнеше секундқа ғана созылатын термоөңдеу кезінде сүт 125-138 градусқа дейін қайнатылады. Бұл процесте зиян бактерияның бәрі жойылады да, пайдалылары қалады.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Сүт таңдауда назар аударыңыз! Құрғақ сүт порошогынан жасалған сүттің қорабында "қайта қалпына келтірілген" (восстановленное — ресми аудармасы осылай екен) деген жазу тұру керек. Порошоктан жасалған сүт — сүт емес, сусын. Сондықтан өндірушілер қулыққа басып, сүттің "қайта қалпына келтірілген" екенін ашып жазбай, артына, кішкентай етіп, көзге түсе бермейтін әріптермен жаза салады. Әрине, ол — тексеріс бола қалса, «міне» деп, көрсете салу үшін ғана тұрған жазу.

Сүттің қорабына мұқият қараңыз Тетрапакеттегі сүтті таңдамас бұрын ақырын қысып көріңіз. Ауа шығып тұрса, ол сүтті алған жеріңізге қоя салыңыз. Ең сенімді қорап — шыны ыдыс.

Сақтау мерзіміне назар аударыңыз. сақтау мерзімі ұзарған сайын сүттің шыдамдылығын арттыру үшін түрлі тәсілдер қолданылады: крахмаль, ас содасы, түрлі антибиотиктер қосылуы мүмкін. Сондықтар бір не жарты жыл сақтауға болатын сүтті алмаған дұрыс.

Блог - aikarakoz: Сүтті қалай таңдайсыз?

Бәрінен де тиімдісі — базарда сатылатын "қолдың сүті" дерсіз. Ол сүттен келер қауіп те аз емес. Сүтті құйып беретін баклажканы қайдан алатынын, оны қалай тазалайтынын білмейсіз, қоқыстың арасынан жинап келуі де мүмкін. Ол ыдысқа бұрын сүт не айран құйылған болса, қақпағында, қуыс-қуысында қалдықтары жуылмай қалып кететінін өзіңіз де аңғарып отырсыз. Сондықтан сүтті сенімді жерден өз ыдысыңызбен алыңыз.

Таңдаған сүтіңіз құнарлы, ағзаңызға пайдалы болсын!

Кей суреттер интернеттен алынды.
Әрі қарай

"Канададан келген" сүт

Бала кезімде әр көктем сайын үйдегі сиырдың бұзаулауы ерекше оқиға еді. Ол туралы ең бірінші, әлбетте, анам біліп қоятын. Таңғы сағат алты-жетілерде шырт ұйқыда жатқан біз анамның «Сиыр бұзаулапты!» деген даусынан ұйқымыз шайдай ашылып, ұшып түрегелетінбіз.
Әрі қарай