СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
Сүтқоректілер тобына жататын бірқатар жан-жануарлардың «сүттері» жайлы табылған ақпараттар, деректер, қызықты фактілер мен аңыздар легін ұсынамын.


Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)ҚЫМЫЗ АТАУЛАРЫН БІЛЕСІЗ БЕ?...
Құрамындағы «С» дәрумені сиыр сүтімен салыстырғанда он есе көп, төрт түліктің ішінде биенің сүті ғана альбуминдік (сүттің ерекше түрі) қасиетке ие, ана (адам) сүтімен пара-пар, ақуыздар, майлар, көмірсутегілері басқа сүтке қарағанда ерекше болып келетін "қымыз" — қазақ жұртшылығына дәстүрлендірілгендігі және қасиеттілігімен кең танымал сусын.
Біз білетін қымызды бабы мен күйіне қарай Қазақ: уыз қымыз немесе бие бау, бал қымыз, бесті қымыз, дөнен қымыз, жуас қымыз, құнан қымыз, қысырақ қымыз немесе ту қымыз, қысырдың қымызы, сары қымыз, сірге жияр қымыз, түнеме қымыз деп бөледі.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)СИЫР СҮТІ ПАЙДАЛЫ МА ЗИЯН БА?
Сиыр сүтінің пайдасы мен зияны туралы деректер мен фактілер өте көп.
Құрамы жағынан сиыр сүті адам ағзасына ең пайдалы әрі құнды өнім болып табылады. Ондағы бай мөлшердегі дәрумендер адамның ерте жасынан бастап егде тартқанша адам ағзаның қалыптасуына көмектеседі.
Сиыр сүтін 1 жасқа толмаған балаларға бермеген жөн. Себебі сүттің құрамындағы өте бай мөлшердегі ақуыз бен май баланың бүйрегіне теріс әсерін беруі мүмкін. Сондай ақ, әлемдік бір топ ғалымдардың зерттеулерінің нәтижесінде, орта жастағы адам ағзасына сиыр сүтінің кері әсер беретіндігі дәлілденіп отыр.
Онда неліктен біздің көпшілігіміздің ағзамызда ондай ауытқушылықтар байқалмайды? Оның себебін ғалымдар жер бетіндегі адамдардың ағзасының 70%-ында ренин қызметін атқаратын пепсиндер бар екендігімен, ал қалған 30% бұл өзгеріс байқалмайтындығымен байланыстырып отыр. Осы 30% адамдардың сиыр сүтін
ішкенде іштің кебуі мен түрлі аурулардың байқалуы да сондықтан.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)ЗЕБРА СҮТІНІҢ ТҮСІ ҚАНДАЙ?
Қызықты фактілер:
Біршама зерттеулер жүргізген ғалымдардың қорытындысына сүйенсек, зебраның терісі ақ түсті. Яғни қара жолақ сол ақ түстің үстіне түскен. Олар өзінің туысын осы жолақтар арқылы таниды мыс. Әлемдегі әрбір зебраның терісіндегі жолақтар әртүрлі. Табиғатта терісіндегі жолақтары бірдей екі зебраны кездестірмейсіз.
Зебраның төлі туыла сала бар болғаны жарты сағаттың ішінде алғашқы қадамын басып, анасын еме бастайды. Ал зебраның анасының сүті дәстүрлі ақ түсті емес, қызғылт түске ие.
Зебра хайунаттар әлеміндегі таза жануарлар сапына кіреді. Олар бір-бірінің арқасын үйкелеп, иық қағыстырғанды ұнатады. Осы күнге дейін зебра малын адамдар үй жануарларына қосуды қалағанымен ешқандай оң нәтиже берген емес.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
ЕШКІ СҮТІ – АДАМ АҒЗАСЫНА ЕҢ ПАЙДАЛЫ, ҚАЖЕТТІ СҰЙЫҚТЫҚ...
Ешкі сүтінің құрамынан табылатын көп мөлшердегі калий: жүрек-тамыр ауруларына таптырмас шипа.
Бета-казейн дәруменіне бай ешкі сүтінің әйел затына берер пайдасы мол.
Б.э.д. VI ғасырда өмір сүрген, ежелгі грек ғұламасы, әйгілі философ, математик Пифагор Самосский, өзінің ұзақ өмір сүруінің сырын: өмірінде тек жабайы бал мен ешкі сүтімен, көкөністер мен жеміс-жидектермен қоректенгендігін жазады. Бізге жеткен деректерге сүйенсек, Пифагор 90 жыл (шамасында) өмір сүрген.


Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
БҰҰ: ЕСЕК СҮТІН ІШУДІ ҰСЫНАДЫ...
БҰҰ-ның азық-түлік және ауыл шаруашылық ұйымы ресми түрде халықты белсенді түрде есек сүтін ішуге шақырады.
Әдетте есек сүтін сиыр сүтіне аллергиясы бар жандарға да ішуге ұсынылады.
Оны адамдар түрлі аурулар мен төзгісіз лактоза кезінде пайдаланады.
Есек сүтінің емдік қасиеттерін ежелгі Римдіктердің әйелдері жақсы меңгерген. Олар күнделікті тұрмыста есек сүтінен жасалған ванналар қабылдап отырған. Сенім бойынша бұл әрекет адамның жастық қалпын ұзақ уақыт сақтап тұруға көмектесетін таптырмас құрал.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)ПИНГВИНДЕР ДЕ «СҮТ» БЕРЕДІ....
Негізі пингвин — сүтқоректілер емес құстар тобына жатады. Дегенмен пингвиндер өздерінің балаларын былайша айтқанда «сүтпен» қоректендіреті. кездері болады екен…
Пингвин жұмыртқалаған соң, араға 60-80 күн салып теңізден оралады. Міне, сол қайтып келген уақыт ішінде жұмыртқаларды жарып шыққан балалары тіршілік белгісін көрсете бастаса, пингвиндер оларды «сүт» беріп бағатын көрінеді. Пингвин сүті протеинге және эзофагиальды темірге өте бай.
Мұндағы «сүт» деп отырғанымыз – пингвиннің асқазаны мен өңешінде түзілетін шырын ғана. Ол шырынның құрамының 28%-ы май, ал ақуыздың мөлшері 60%-ға тең. Пингвин аналар әлгі балаларын 3 аптадай емізеді екен.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)КӨК КИТТІҢ БАЛАСЫ КҮНІНЕ ҚАНША ЛИТР СҮТ ЕМЕДІ?
Сүтқоректілер тобына жататын хайуанаттар ішіндегі ең ірісі. Салмағы шамамен 100-120 тоннаны жуықтайды.
Көк киттің сүті қою кілегей тәріздес, қоңыр крем түстес, май мен ақуызға өте бай.
Көк киттің төлі күніне 200 литр мөлшерде сүт емеді.
Анасының баласын қоректендіруі су астында өтеді және бірнеше секундтар ғана жалғасады. Аналық кит баласын сүттендіру үшін оның аузына туралап тұрып сүтін өз бойынан сығып береді.

Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
МАЙМЫЛ СҮТІ «ЭКСПОРТТАЛАДЫ»...
Ұлыбританияның Дарем Университетінің биолог-ғалымдары Роберт Бартон мен Изабелла Капеллини, жануарлар сүтінің, оның ішінде маймыл сүтінің адамның ми құрылысының қалыптасуына қосқан үлесін зерттей келе көптеген қызықты тұжырымдарға келген.
Маймылдың ұрғашысы сүтті көп мөлшерде беретін өнімділігімен ерекшеленеді.
Африканың бірқатар елдерінде маймыл сүті өндіріс ошағының негізгі қайнар бұлағына айналып, бұл күндері тіпті контитент асатын экспорттық өнімге айналып отыр.



Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)ШОШҚА СҮТІ НАРЫҚҚА ЕНГІЗІЛУДЕ...
Торайлау кезеңінен кейін аналық шошқа оз балаларын тәулігіне 25 ретке дейін емізеді екен.
Орташа есеппен аналық шошқа күніне 8 литрге дейін сүт бере алады.
Тұрмыста шошқа сүті өндіріледі, қолданыста және сатылымда бар.
Шошқаның сүті қою әрі құнарлы.
Болашақта шошқадан тек ет өнімі ретінде ғана емес сүт өндіру шаруашылығының алға қойылу мүмкіндіктері қарастылуда.



Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)ӘЛЕМДЕГІ «ЕҢ ҚЫМБАТ» СҮТ — ТЫШҚАННЫҢ СҮТІ...
Біле білсеңіз, тышқанның ұрғашысы өз сүтінен адамның ақуызын синтездеп шығарады, ал ол — фармокология саласында бірегей дәрі-дәрмектер жасап шығару үшін қолданылады.
Тышқанның сүтінен жасалған дәрілер — науқастарға қан құйып болғаннан кейінгі қанның түзілу үрдісін ынталандыру үшін қолданылады.
Тышқандарды өте шағын түтіктер арқылы арнайы электрондық құрылғылардың көмегімен сауады.
1 литр тышқан сүтін алу үшін шамамен 4000 тышқан сауу қажет.
1 литр тышқан сүтінің нарықтағы бағасы 22 500 АҚШ долларын құрайды.


Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)СУСИЫРДЫҢ СҮТІНІҢ ТҮСІ — "ҚЫЗҒЫЛТ"!
Бір қызығы, сусиырдың сүтінің түсі – қызғылт боп келеді!
Алайда, асықпаңыз, ол олай емес!
Сүттің қызғылт көрінуі оның негізгі түсі екендігін білдірмейді.
Сүттің қызғылттану себебі: сусиырдың негізгі ақ түсті сүті мен оның тері екеуінің қосылуында! Жалпы сусырлар өте тершең жануар. Оған климаттық жағдайлардың да әсері мол. Сондықтан, сусиыр терлегенде оның терінде күннен қорғайтын антимикробтық агенттер қызметін атқарушы «гиппосудорлық қышқыл» бөлініп шығады да, ол сүтке қосылып, біздің көзімізге қызғылт түсті эффект береді.


Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
КЕРІКТІҢ СҮТІ ІШУГЕ «ЖАРАМДЫ»...

Керік сүтінің ерекшелігі оның жоғары майлылығында.
Керік сүтінің дәмі ешкі сүтіне келеді, ал нәрлілік қасиеттері сиыр сүтінен кем түспейді.
Жуырда ғана Израйльдік ғалымдар бірқатар зерттеу жұмыстарының нәтижесіне сүйеніп керік сүтінің ішуге жарамдылығын дәлелдеп шықты.
Ұлыбритания елінің бірқатар дүкендерінде керік сүті сатылымға қойылған. Сүттің кішкене қорапшасы 5,99 фунт (≈1850 теңге) шамасында тұрады. Оның өндіріс көлемінің де шағын болғандығы себебінен, аталған сүт «аса сұранысқа ие, тапшы өнім» болып табылады.



Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)БҰҒЫ СҮТІ — «ЕРТЕ ҚАРТТЫҚТЫҢ» АЛДЫН АЛАДЫ...
Ресейдің солтүстігінде балғын сүттің бірден-бір түрі ол — бұғы сүті болып табылады.
Ұрғашы бұғы 5-6 айға созылатын лактация кезінде 100 кг сүтке дейін береді.
Бұғының сүті құрамы жағынан сиыр сүтінен 3 есе ақуызы көп, 5 есе майлы. Бұл қасиеттер қатал климат жағдайында таптырмас, құнды өнім.
Норвегия мен Финляндия елдерінде арнайы мамандандырылған фермаларда бұғы сүтінен ірімшік өндіріледі, ал тывалықтар мен алтайлықтар – «сүтті арақ» жасайды. Бұғы сүті түрлі аурулардың алдын алатын, «ерте қарттықпен» күресетін керемет дәрі деп саналады.
Бұғы сүті өзінің майлылық ерекшелігімен сиыр сүтінен құндылығы жоғары өнім. Сүт өте қою, ауыз қуыратын дәмі бар, сондықтан оны таза, өңделмеген күйінде іше қою қиынға соғады.



Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
ҚАСҚЫРДЫҢ СҮТІ – ТҰНҒАН «АҢЫЗ»...
Қасқыр сүтінің ерекшелігі сол оны Бөлтіріктер ана сүтін алғашқы кезеңде (шамамен 1-1,5 ай) ғана емеді. Сосын ата-анасы онымен күнделікті «олжасымен» бөлісіп отырады.
Адам баласының қасқырдың сүтін тұтынуы жайлы нақты деректерден гөрі ел аузында ол жайлы аңыздар кең таралған.
Мысалы: Римнің негізін қалаушылар: Ромул мен Ремді белгісіз қасқырлар сүт беріп асыраған;
Түркілер – өздерін көкбөріден жаралғанбыз деп сенеді.
Дегенмен, қасқырдың сүті ішуге жарамсыз.

ҚОЙДЫҢ СҮТІ – ҚОРҒАСЫН!
Қазақтың ұлттық тағамдарының қатарына кіретін қой сүті Орталық Азия кең танымал тағамның бір бірі.
Қой сүті сұрғылттау ақ болады.
Тарихта қой сүті сиыр сүтінен де бұрын пайдаланылған, яғни ол ежелгі тағам саналады. Ол сиыр сүтімен салыстырғанда, ақуыз бен майға 1,5 есе бай және дәрумендерінің мөлшері де анағұрлым көп.
Қой сүті тағамға сауылған қалпында еш өңдеусіз пайдаланыла береді.
Қойдың сүті тал түсте оны қосақтап, күніне бір-ақ рет сауылады.
Мұның барлығы қой сүтінің құрамының күшті, дертке дауа, денсаулыққа пайдалы екендігін білдірсе керек.


Сүтте аз мөлшерде биологиялық активті заттар – ферменттер, гормондар, простогландиндер, организмнің инфекциялық ауруларға қарсылығын арттыратын микробқа қарсы қасиеттері бар заттар (лизоцим, лакторферрин, иммуноглобулин) бар.
Адам ағзасында сүтті қалыпты түрде және толықтай сіңіру үшін арнайы фермент — лактоза қажет. Қазіргі заман адамдары аталған ферменттің жеткіліксіздігінен зардап шегуде. Лактозаның толық қорытылмауы метеоризм, ішек жұмысының бұзылуын тудырады. Бұл соншама қауіпті емес, бірақ жағымсыз құбылыс.
Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)


СҮТТЕР ЖАЙЛЫ ТОП 20 ҚЫЗЫҚТЫ ФАКТІЛЕР:
1) 1 кг май алу үшін — 21 литр сүт, ал 1 кг ірімшік алу үшін 10 литр сүт керек.
2) Бұты талтақ, басы жалпақ кәдімгі құрбақа — cүтті ашытпай сақтап тұру қасиетіне ие. Ол үшін оны сүт толтырылған ыдыстың ішіне салып қою керек. Брррр…
3) Найзағай жарқылдағанда сүт ашып кетеді (екен).
4) Сүтке күннің тікелей түсуінен қорғаңыз және қараңғы жерде сақтаңыз.
5) Сүтті ұйықтататын дәрі ретінде пайдалансаңыз әсері мол.
6) "Үй шаруасындағы бикештер мен ханымдарға:
— асханадағы техникада пайда болатын қара дақтарды сүтпен сүртіп кетіруге болады;
— алтынжылтыр темірлер мен кәдімге айнаны сүтпен сүртсеңіз жарқылдап тұратын болады;
— ақ түсті переделерді жуған да кір жуу машинасына кішкене мөлшерде сүт қосып жіберіңіз."
7) Жаңа сауылған сүтті ішуге тыйым салынады.
8) Сиырдың сүті токсиндерді ыдыратушы күшке ие. Көптеген өндіріс ошағында жұмыс істейтін қызметкерлерге сиыр сүтін тегін беру жеңілдігі қарастырылған.
9) Африкада, сүттің ақ түске ие болуына байланысты, балаларын ана сүтімен 2-3 жасқа дейін емізеді екен. Одан кейін сүт ішу мүлде тоқтатылатын көрінеді.
10) Активті түрде сүтті тек жас балалар ғана ішуі керек.
11) Сүтті мынадай образда ішуге тыйым салынады. Тіпті әзілсіз. Себебі жаңа сауылған сүттің құрамындағы улы заттарды өлтіру үшін кемінде оны пісіріп ішу қажет. Ал, лажы болса, оны сосын стерильдеп, термикалық өңдеп барып, гомогениздегеннен соң ғана ішкен жөн.
Блог - abzalsariyev: СYТтер ЖАЙЛЫ... (деректер, қызықты фактілер, аңыздар)
12) Балық жеп болғаннан кейін сүтті пайдалануға болмайды.
13) Адамдар жануардың сүтін 10мыңжылдықтан бері пайдаланып келеді.
14) Әлемде бір жыл ішінде 400 000 000 тонна сиыр сүті тұтынылады екен.
15) Статистика бойынша Финландия елі сүтті ең көп пайдаланатын ел болып саналады.
16) Ең майлы сүт — түлендікі (50%), ал майсызы — есекте.
17) 1964 жылдан бастап сүтті пакеттерге орап өндіре бастады.
18) Әйгілі Фета, Каприно және Рокамадур сырларын жасап шығару үшін ешкінің сүті пайдаланылады.
19) Ұзақ уақыт сақталып, ашып кетпейтін қасиеті бар сүт — шұбат.
20) Ағылшындықтар сүтті «ақ кофе» деп атайды.

суреттер: etsy.com
Бөлісу:

57 пікір

satibaldi
Зебраның бір емшегінен ақ, бір емшегінен қара сүт шығад деп жүрсем нақ. Келесі зарбладыларымның біріне міндетті түрде сачхатқа барып қайтам.
MERmukhanov
Таңдаулыға чырқ еткіздім. Сирек жасаймын бұлай.
Marco
Сирек??? 24 таңдаулы тұр ғо
MERmukhanov
минимум 20-сы өзімдікі *әхәхәххәхә*
zholantai
Тимурдан 10 балл күте бер, посттың орналастырылуы керемет,
Marco
Сүтті бір сүт, екі сүт деп санай алмаймыз ғой
aikarakoz
 тілеулес сайттас
AKY
Шо та Марконың бәрімізге бір-бір сын жазып шыққанын байқадың ба сен? Бірінші жазып тастадым деп мақтанып отырған сияқТ
Marco
Қорқыңдар, қорқыңдар!!!  Саған сын жазған жоқпын ғой. Көргім келгенін айттым, анау карусельдің маңында сиырлар қалай тыныш тұрады екен. )))
aikarakoz
Байқаған соң ғой осындай пікірге келгенім
abzalsariyev
қалай дұрыс? Құрамы жағынан бөлінген соң көптік жалғау қолданып ем..?
sammita
шаштар, сулар, сүттер т.б. деген қате. дұрыс айтады.
sammita
керіктің емшегінен Skittles шығад деп жүрсем.))
оқылуы жеңіл, миллион аласың))
abzalsariyev
Ол үшін ол түрлі түсті бұлт жеу керек)
MamaAya
 Алға!!! Сөзім жетпей отыр,,, қысқасы-Керемет!!!
Marco
«ересек адамдардың ағзасының 3/1 бөлігі ғана — сүт қорыту мүмкіндігіне ие», мына жерде аздап қате кетіп қалған ба, әлде менің логикам жұмыс істемей отыр ма?
sammita
лактозная недостаточность туралы білесің, балаң бар ғой. сондай адамдар көп дегісі келді кажется.
Соңғы түзету:
Marco
Дұрысы «жер бетіндегі адамдардың 3/1 бөлігі ғана сүтті қорыта алады» болады ғой, знәшит)
abzalsariyev
қате))
Бірақ тұра берсінші. Мен бар ынтаммен, шынайы беріліп барыммен жаздым. Қатем болса түзететіндер бар, маған керегі сол!
AKY
Қызықты фактілер!
ken
Ұнады!
Таблицаны қалай орналастырдың?
Marco
Абзал мадис. Меніңше, сайысқа қатысып жатқан жұрттың ішінде, былай жазу тәжірибесі азы сен секілдісің. Соған қарамастан түсіндіруің, сөзді орнымен қолдануың, сөйлемді дұрыс құрауың кәдімгідей қуантады.
aikarakoz
ақталмаңызшы енді
Marco
Кетш!  Рас қо енді, көптен жазып жүрген кейбіреулердің сөйлемдері ұйықтатып жатқанда, мынау кәдімгідей демалдырады.
rakisheva
Туууууй, мына посттың сүйкімдісінааааааааааааай
sammita
тоқылған ойыншықтың бәрін қайдан тауып жүрсің)
abzalsariyev
"өзім тоқыдым" десем etsy.com жынданып кетер)
bizbike
Қытайлықтар сүт ішпейді дейді, сол рас па екен? Сосын сарымсақ жеп, аузыңыздан иіс шығып тұрса, сүт ішіңіз, ол сіңіргіш.
satibaldi
Әйгілі Фета, Каприно және Рокамадур сырларын жасап шығару үшін ешкінің сүті пайдаланылады.
Буржуй Мен білетін ең атақты ірімшік ИП «Малышкин Е.А.» Кустанай екен
Arys_arlany
тышқанды қалай сауады?
aikarakoz
Соны айтам, астына шелек сыймайды ғой
UlykbekAliakbaruly
Қызық мақала екен… Респект авторға…
Adiletshu
Мен балықты сүтпен іше берем. Ештеңке болған жоқ. Не болуы керек?
FaraOn1
Сосын сүтті балықпен шәйнап жеймін де)))
Gastarbaiter
Қанша бал алатынын қайдам, бірақ трафикті тонналап тартып, оқырманның көзайымына айналарына сенімдімін.
Соңғы түзету:
boztorgai
ҚОЙДЫҢ СҮТІ – ҚОРҒАСЫН!
қойдың етін қорғасынға балаушы ед
сүті де осы санатқа енген болды ғой
балық жеп болғаннан кейін сүтті пайдалануға болмайды
ес білгелі балықтан соң ағарған қолданып келем.
осы тиымның негіздемесі табылған емес
xsanatos
Танымды, тартымды. Рақмет!
Жер шарына Америка құрлығы кірмей қапты ғой. Әлде янкилер мен латиностар лактозаның не екенін де білмей ма? Бірден үш (3/1) па әлде үштен бір ме (1/3)?
SaryQazaQ
Ұзақ уақыт сақталып, ашып кетпейтін қасиеті бар сүт — шұбат.
Шұбат сүт түрі емес түйе сүтінен жасалатын өнім емес па?!

Деректер қызық, суреттер ваще
Соңғы түзету:
abzalsariyev
Раха, тақырып сүт болғандықтан «жалпақ» тілде жаздым)
Ал, шұбат — өнім емес, түйенің сүті (алғашқы, түпкі)
SaryQazaQ
Сонда мен түйенің сүтін ішіп жатсам, шұбат ішіп жатырмын деп түсінуім керек па?
ken
осы шұбат пен қымыранның бір-бірінен айырмашылығы бар ма? әлде екеуі бір ме?
Соңғы түзету:
abzalsariyev
ken
… Сондықтан да «қымыран»—құрамы жағынан басқа бір сұйық тағам болуы керек деген ой туады. Бұл ойдың онша оқшау еместігіне тува тілінің дерегі куә: хымыраан — өте қою емес, болмашы ғана сүтпен ағартылған сұйық шай… <...> ...Осы себептен де асқынған қырсықты бейнелеуге сүттен жасалған сусыннан гөрі, іри қоймайтын шайдың балама ретінде алынуы нанымды....
Кім жазған мынаны? «Тува тілінде мынадай, сондықтан бізде де сондай» деген ретпен жазылған екен. Ендеше өзбек тілінде қимрон — ашытылған түйе сүті, сондықтан қымыран ол шұбат десек те болады ғой онда. Оның үстіне ОҚО-да шұбатты қымыран дейді))
Соңғы түзету:
abzalsariyev
Солай деп ойлаймын. Анығын айта алмайтын заман болды ғой)
SaryQazaQ
анығын айтайын: шұбат түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалатын сусын, жай түйенің сүті шұбат болмайды. «ашып кетпейтін қасиеті бар сүт — шұбат» деген тіркестің көзін жойсаң болады