Көбіміз жеке куәлігімізді қарап отырсақ аты жөнімізден ең аз дегенде бір қате табатынымыз шындыққой, мұны ауылда өскендер немесе қазақша білім алған, жанымен тәні қазақтар қате екенін байқаймыз. Ал өздерін сөвременнимыз деп атайтындар, өз аттарындағы сөвременни болып жазылып кеткен қателерді байқамақ түгілі содан кайф алатындары бар екен, әсіресе қыздарымызға қатты ұнаса керек мысалы: бұрын Алмагүл, Айшагүл, Айнагүл деп аталып келген қыздарымыздың аттары Алмакул, Айшакуль, Айнакул болып кеткен, қазақта "гүл болғың келмесе күл бол"-дейтін мақал осыдан шығуы мүмкін. Олардан сұрасаңыз біразы өздерін осылай атаған ұнайтындықтарын немесе дөкументтерінде алғашында орыстар солай жазып жібергенін айтады.
Ия айтпақша орыстар демекші, орыстар солай жазса оны қате деп есептемейді екенбізғой. Олар Жамбыл атамыздың атын — Джамбул деп өзгерткенде оған да үйреніп қалғанбыз. Ал орыстардың атасы Иван Грозный аттас Ивандарды — Диван деп атап көріңіз, олар сізді қайтер екен, "безграмотный баран" атансаңыз жеңіл құтылғаныңыз.

Ал дөкументтерінде дұрыс жазылсада, аттарын бұрып айтатын қарындастарымызда жеткілікті. Аттарына Италия, Германия, Франция деген сияқты «Я»-сы бар аттардыда біздің қыздарымыздан естуге болады екен , Әсел деген қызға таныса қалсаңыз — Аселья, Қамар деген қыздан аты жөнін сұрасаңыз — Камарья. Осыған қарап-ақ аттарымыздың заманауйланып бара жатқанын білуге болатын сияқты.

Осыдан бірнеше күн бұрын Әзілхан Нұршайықовтың «Ақиқат пен Аңыз» кітабын оқыдым. Ол кітапты ұнатқаным соншалық тіпті көз алдыма сонда жазылған әрбір көріністер есімнен кетпей жүр.Бұл кітапта Кеңес одағының батыры Бауыржан Момышұлы мен автордың диологы берілген.

«Сақалға ақ түсті, көңілге хуяқ түсті». © Хуйлық мәтелі
«Аға, аға деп шеттетесің, қарағым, ағаң да бір жас қызбен таң аттырып кеп отыр» © Satibaldi


30 бен 45 жас аралығында ал кейде одан да ерте ерлердің (кейде әйелдердің де) маңдайына кішігірім «хуяк» тігіледі. Өз мүмкіндіктері мен өмірлік тәжірибесін қайта қарастырады. Очм, «пизду нақ, ертең істеймін», "Қаңтардың бірінен бастап ішуді қоям", «Дүйсенбі күннен бастап жүгірем» деген сөздер түбінде «ешқашан» дегенді білдіретінін мойындауға мәжбүр болып, көті мұздап қоя береді.
Тіпті бозбалалық күніндегі «түбінде өлемін» деген бұлыңғырлау түсінік «шешес, шынымен-ақ жуырда өледі екем» деген нақты түйсікке айналады.

Ғ.Мүсреповтың "Өлімді жеңген ана" шығармасын оқыдым.Бұл әңгімені оқып көріңіздер.Ана баласын табу үшін бәріне де шыдайды.Тау, тас,өзен, көл, жүгірген аң,ұщқан құс олар ананың балаға деген ерекше махаббатын сезінеді.Аңда баласын сүйеді емес пе? Сол қайсарлығымен, шыдамдылығымен патша алдына келіп:
«Бер, баламды өзіме қайтарып!Үйткені мен анамын, баламды сүйемін» деп патша алдына келіп сөйлейді.Міне, маған оның батылдығы ұнады.Әрбір ана баласын жақсы көріп, ана махаббатын сезінсе ғой.

Бүгін керектің белсенді қолданушысы Монтидің туған күні! Монти саған өмірдегі бар жақсылықты, мықты денсаулық тілеймін! Ата-анаңның көз қуанышы болып жүре бер!

Бүгін әбедтте түріктің мейрамханасына бардым. Ақ су көк су қылып шәй әкеліп берді. Тістеме іздеп едім, пахлавадан басқа ешнәрсе жоқ екен. Менікі рафинатқа тұрмайды.Балалық шақ тағы да мен мұндалап шақырды. Есіме әжемнің қант қайшысы түсті. Баяғыда әжем марқұмның қалтасында үнемі күйдірілген қант немесе ащы кәмпит, болмаса шақпақ қант жүретін. Қазалының түрлі түсті ұзын кәмпитін таласа-тармаса жейтінбіз. Әжем 1 кәмпитті 4ке бөліп, бізге таратады, сосын біреуін алып шәйіне салып жібереді(ұзындығы 15-20 см болып қалады). Соған қарап біз кәмпитті трубочка қылып шәйді ішетінбіз, араларындағы кішкентай тесіктерін өтіп, ауызға шәйдің дәмі ащы да емес, тәтті де емес, әдемі тіл үйірердей жететін.Кәмпит жоқ болса, біртүрлі қисық добардай шақпақ қантты қант қайшысымен шағып, алдымызға «мә!» деп лақтыра салады. 90 жылдардың басында не нәрсе болса да қат кезінде, сол шақпақ қант пен тапа нан азығымыз болатын. Талонмен алынған бор кәмпитті қонақтар келген кезде ғана мүләйімсіп отырып, қағып кететінбіз. Сол шақпақ қант пен қазалының ащы кәмпиттерін әлеуметтік-экономикалық жағдайымыз жақсарды деп мақтанып жүрсек те таба алмайсың… Әжемдікіндей қант қайшы да жоқ қазір…

Ауылға келгенде ағайын-туысты аралап шығатын әдетім бар. Бүгін де вокзал жақтағы апамның үйіне барып қайттым. Ас дайын болғанша ананы-мынаны шұқып, газет журналды ақтарып отырғанмын. Қаптаған «Жұлдыздар отбасының» арасынан "Қыз құпиясы" деген журналды көріп қалдым. Бұрын мектепте оқып жүргенде осы газетті қыздар "қырылып" оқитын. Ішінен тұзы татитын түк таппай отқанымда бір мақаланың тақырыбы қызықтырды. «Таратып жібергені рас па?!» Тақырыбы дәл осылай. Нені қалай таратты екен деп оқып шықтым. Жалпы мазмұны былай. Семейдің Үржар ауданында тұратын бір қыз өзінің әдемі, қасы көзі қиылған, фигурасы жынды құрбысының оқу бітіріп келсе де, ауылда жұмыссыз жүргеніне алаңдайды. Сөйтіп, оған Алматыға барып, Саин көшесіндегі қыздардың қатарына қосылуға кеңес береді. Алғашында бұл пікіріне құрбысы қарсы болады, бірақ кейін ол да осы жұмысты өзіне ыңғайлы санайды. Өйткені, онда «товарный вид» мықты екен. Мақаласымақта осылай жазылған. Сөйтіп, Алматыға кетейін десе, алып шаһардағы атышулы көшелер жабылып қалыпты деген «суыт» хабарды естиді қыздар. Әдемі құрбысына жұмыс іздеп отырған әлгі "қысық көз, пұшық мұрын қыз" (мақалада өзін осылай сипаттаған)қайтерін білмей, "Қыз құпиясына" хат жазыпты. «Саин көшесінің жабылып қалғаны рас па, ондағы қыздар енді нанын қайдан табады» деген жолдарға жыным қайнады. Жалпы, бұл журналдың анау айтарлықтай абыройы жоқ. Бірақ, мектеп оқушыларының арасында беделі жоғары екен. Оған сіңлім жинап қойған журналдың ондаған данасы көрген соң, көзім жетті. оның үстіне 7-8 кластағы құрбы қыздары бұл журналды қолдан қолға түсірмей оқиды. Ал, "Қыз құпиясы" болса Саин мен Сейфуллинге "қызметкерлер" іздеп жатыр…

Наймандардың несториандық бағыттағы христиандықты қабылдағаны туралы мектеп оқулықтарында айтылады, бірақ Кіші жүз Ресейге кірмей тұрып христиандықтың ізі де қалмағанын жеті жарғы бойынша кімде кім христиандықты қабылдаса оның мүлкі тартып алынып, руластырына бөлініп беріп отығандығынан байқауға болады.
Қазақтардың алғаш шоқына бастауы Кіші жүз Ресейге кіргеннен кейін басталады. Алғашқыта патша үкіметі қазақтарға жақын болу үшін,өзінің саясатын түсіндіру үшін, жақындасу үшін татар молдаларды оқытып қазақтарға жіберіп отырады. Бірақ 19 ғасырдың басында Кіші жүз руларының арасында қақтығыс көбеюіне байланысты кедей жатақтар көбейіп, олар Ресеймен шекараға қоныс аударады, Христиандарға «шаруашылық мұқтаждық» үшін ақша бөлінетінін біліп жатақ қазақтар шоқына бастайды!!! )). Ал жергілікті шенеуніктер шоқынға ішкі губернияларға жіберіп отырады. Бұл процесс старшындар мен сұлтандардың наразылық тудырғандықтан тоқтатылып тастайды. Егер сол кезде патша үкіметі наразылыққа қарамай шоқынуды кеңінен қолдағанда не бола еді ?)) Мүмкін бір бірімізге, шынымен, «Христиан бауырым» деп отырар ма едік? ))

Алекс Фергюсон шәкірттері қатарынан екі ойынды ұтылыспен бастады. Бұл қалай болғаны. Жоқ әлде Жаңа жылдық көңіл күй МЮ ойыншыларына қатты әсер етті ме екен, әйтеуір сылбырттық танытым жанкүйерлерін жерге қаратты.
Көшбасындағы жерлестерінен шамалы упай төмен МЮ ойыншылары ес жия алар емес.
Қаншама қарапайым тұрғынадар осы ойынға өз ақшалаырын тікті екен, бухмекерлік ойынға ақша салғандарды айтам. Қалталары қағылғаны анық жайғдай. Ал бухмеккерлік кеңселер қанша ақша тапқаны бізе беймәлім.
Бір білерім менің сүйікті командам өз алаңындағы келесі ойында мені және МЮ жанкүйерлерін ждерге қаратпас деген үмітім зор…

ЖАРЫҚТАН ЖЫЛДАМ НЕЙТРИНО

CERN және бір қызықты жаңалықты қыркүйек айында жариялады: ғалымдар электрлік бейтарап субатомдық бөлшектер – нейтриноның жылдамдығын өлшеу тәжірибесінің нәтижелерін жария етті.

Осы тәжірибені басқарған Гран Сассодағы ұлттық зертхана директоры, италиялық физик Лючия Вотано: «Нейтриноның жылдамдағы жарық жылдамдығынан да артық болып шықты. Нейтринолар CERN-нен Италиядағы Гран Сассо қаласына 2,4 милисекундта жетуі керек еді. Тәжірибе барысында олар біз болжағаннан 60 наносекундқа ерте келді. Олар жарыққа қарағанда 0,0001 пайызға шапшаң болып шықты.

Бұл тым көп те емес, бірақ физика ғылымы үшін бұл – үлкен жаңалық» деді. Егер бұл жаңалық расталса, онда Альберт Эйнштейннің «дүниеде жарықтан жылдам ештеңе жоқ» деген тұжырымы жоққа шығады деген сөз.