Кеше бір оқиғаның куәсі болдым. Жұмыстарымды бітіріп болған соң теңізді тамашалап қайтайыншы деп келе жатқам орталық алаңда. Әдеттегідей адамдар сеңдей соғылысып ары-бері жүріп жатыр. Бір кезде бір әуен шықты. Әскери киінген адамдар марш сияқтанған әуенді ойнап жатыр. Жүріп жатқан адамдардың бәрі тоқтай қалып сол әуенге ұйып тұра қалды. Мен де аздап қызықтап тұрдым да кете бердім. Бірақ әлгі адамдар әлі қатып тұр. Құтты бір бала кезде ойнайтын замри ойыны сияқты. Мен ғана жүріп бара жатқан. Әуен аяқталған соң, барлығы орнынан қозғалып өз жөндерімен кетті. Алдымда кетіп бара жатқан оқушылардан сұрап едім, ойналып жатқан ән әнұрандары екен. «Біз әнұранымыз ойналғанда бір орыннан қозғалмай осылай құрмет көрсетеміз. Ал мынау 29 қазан республика күніне дайындық жасап жатқан әскерлер»,- деді.
Жатақханаға келген соң, бұл оқиғаны бөлмедегі қызға айтып едім. «Иә, түріктер осылай құрмет көрсетеді. Мен бірақ олай істемеймін. Себебі мен күртпін ғой» дегені. Басымды шайқадым. Өгейдің аты өгей екен ғой. Ауасын жұтып, нанын жеп жүріп, өй, әкеңнің қызы! ))))
Ал бізде ше, ресми жерлерден бөлек әнұранды естігенде осылай құрмет көрсетеміз бе?

Әл-Фараби біздің жыл санауымыздың 870-950 жылдары шамасында өмір сүріпті. Оның қаламынан шыққан деп саналатын математикалық трактаттарын орыс тіліндегі аудармаларды оқи отырып, яғни 1000 жыл бұрын жазылған ойдың заманауи екенін мойындап таң қаласың. Жазбаларды оқығанда Әл-Фараби оны жаңалық ретінде жазып отырған жоқ. Ол заманда космосқа ұшып жатқан жоқ, жер бетінде жүйткіп жүрген автокөлікте жоқ. Және де Әл-Фараби өз шығармасын болашақ біздер үшін арнап әдейілеп те жазған жоқ! Өз замандастарына арнаған. Біз ғой оның кітапқа түсірілген ойын тауып алып, оқып таң қалып отырған.
Әл-Фараби «сандар ғылымы» маңыздылығын келесідей жазған (бірінші бөлігін оқып, түсініп. Кідіріп барып екінші бөлігін оқыңыз):
«1) Санамен санауға болатын барлық дерлік денені, затты елемей тек сандарды қарастырса
2) сонда сандар барлық сезетін, сезіп көруге болмайтын денеге ортақ болады.
Осылайша сандар туралы ғылым барлық ғылымға енеді», — деп қазіргі математикаға анықтамасын берді.
Математика жетістігі, яғни есеп-қисап жүргізгенде: экономикалық, техникалық, астрономиялық, электротехникалық т. с.с, ғылым, техника саласында есептеулерді жүргізіп нәтижесін алуға мүмкіндік беретіні сөзсіз. Сонымен қатар жаңалық енгізгенде математика зерттеу құралы болған кездер де аз емес. Бұның бәрі математиканың қолданбалы тұсы.
Таза математика ше? Сандардың бір-бірімен қатынастарын зерттеп, заңдылықтарын анықтайды.
Ең әсем ғылым қазір ең қиын пән болып есептелінеді.

Бүгін дәрісте Түркия мемлекетінің реформаторы, әскери қолбасшы, мемлекет қайраткері, Түркия Республикасының негізін қалаушы тұлға және оның тұңғыш президенті Ғази Мұстафа Кемал Ататүріктің балалық шағынан бастап оның қайраткерлік қызметі, жеке өмірі, қайтыс болған шағына дейін баяндалған көркем фильм көрдік. Фильмнің аты «Қоштасу». Мелодрама жанрында түсірілген.
Менің таңқалатыным, түрік тарихында көптеген билеуші сұлтандар бар. Алайда Мұстафа Кемал Ататүріктің орыны түрік бауырлар үшін орыны ерекше. Қай жерге барсаң да Ататүрік ескерткіші, Ататүрік суреттері. Лауазымды адамдардың кабинетімен мемлекеттік мекемелерді санамағанда әр дәрісханада, әрбір жатақханада, жатакхана комендантының кабинетінде де Ататүріктің суреті мен оның түрік жастарына қалдырған өсиетін және әнұранды көруге болады. Көпшілігінің жалпы осыған дейін там-тұмдап болса да Ататүрік жайында хабарымыздың болғаны анық. Оның тізбектеп толық өмірбаянын айтып отырмай-ақ қояйын. Алайда өмірде болған оқиғаның желісі бойынша түсірілген бұл фильмнен көп мәлімет алуға болады. Оқиға барысы бала кезінен бері келе жатқан жан досының хатқа түсірген жазбалары бойынша баяндалады.

Бала Мұстафаның әкесі Әли Риза Ефенді ерте өмірден өтіп, анасы Зүбейде ханым екінші рет басқа біреумен тұрмыс құрады. Анасына өкпелеген Мұстафа үйден кетіп қалып Манастрде әскери мектепте оқиды.
Көркем фильм Мұстафа Кемалдың соғыс жылдарындағы қайраткерлік қызметін барынша көрсетуге тырысқан. Жан-жақтағы шегір көздер мен жегір көзді жаудың ортасында қалған Түркияны азат етудегі ерлігі мен ескі дәстүрді дәріптеген Османлы империясының ыдырауы кезіндегі оқиғалар тізбектеледі.

Галлиполи операциясы кезінде дивизия командирі қызметін атқарған Мұстафа Кемал өзін дарынды қолбасшы ретінде көрсетеді. Кейінірек ол Анадолы және Палестина майдандарында әскери ұрыс қимылдарды сәтті орындап Бірінші Дүниежүзілік соғыс қарсаңында атақ-даңққа ие болады. Осман империясының соғыста жеңіліп, ақыр соңында ыдырайтынын әлдеқашан болжап қойған еді. Антанта тарапынан империяны әлсіретіп, ел іші бөлшектене бастағаннан кейін Мұстафа Кемал Түрік ұлттық қозғалысын құра бастайды. Ол кейін Түрік тәуелсіздік соғысына ұласады. Анкарада уақытша үкімет ұйымдастырып, ол Антанта мемлекеттері жіберген әскерлердің бетін қайтарып тастайды.
Фильмде Мұстафа Кемалға ғашық болған Фикрие ханымның рөлі өте сәтті шыққан бейне. Фикрие – Мұстафа Кемалдың анасы Зүбейде ханымның екінші жолдасы Рагып мырзаның бауырының қызы. Ағалы-қарындас болып жүрген екеуінің арасында кештің бір күнінде түсініксіз сезім оянады. Сол күннен бастап Фикрие «ағаның» орнына Мұстафаны «пашам» деп атайды. Түбіркүлезге шалдыққан Фикрие Мюнхенге емделуге кетеді. Ататүріктің Ләтифе деген әйелге үйленгенін естіген Фикрие Ататүріктің үй-жайына оралады. Алайда Ләтифе Мұстафа Кемалге кездестірмей үйдегі қызметшілерге бұйрық беріп қуып шығады. Алайда Фикрие Мұстафа Кемалдың үйінің алдында өз-өзіне қол жұмсайды. Мұстафа Кемал бұл оқиғаға көп уақытқа дейін қайғырып жүреді.
Еуропаша білім алған Ләтифаға үйленуге Мұстафаның анасы әу баста қарсы болған еді. Уақыт өте келе бұған өзінің де көзі жете бастайды. Небәрі үш жыл ғана отасып ол әйелден ажырайды. «Ұлы адамның үйіне барма, үнін есті» деген сөз осындайдан шықса керек.


Ататүріктің ұрпағы неге жоқ? Әлде көптеген ұлы адамдардың артында ұрпақ қалмайтыны өмірдің заңдылығы ма екен. Бақытсыз неке, уақытылы отбасын құрмау, қайраткерлік қызметте жүру дейміз бе. Мен оқытушыдан сұрағанымда ол былай деп жауап берді: «Ататүрік – түм түріктің идеалы. Егер оның артында ұрпағы қалса, бүгінгі күні оның ұрпақтарына сын көзбен қарайтын еді». Бұл сөзден Ататүріктің балаларды қаламағанын түсінесің. Шынайы өмірде жеті қыз бен бір ұл асырап алғанын тарихи деректер растайды.

Мұстафа Кемал Ататүріктің арманы – Түркия мемлекетін осы заманғы, демократиялық және зайырлы ұлттық мемлекет етіп құру болатын.Оның бұл арманы орындалды.
Егер қызықтап қараймын десеңіздер, интернетте орысша субтитрмен берілген нұсқасы да бар.

Оптикалық иллюзия — көріп тұрған затқа шын мәнінде дәл өзіндей емес, алдамшы көрініс ретінде әсер қалдырады, яғни басқаша айтқанда көрудің оптикалық алдауы. «Иллюзия» — латын тілінде "қате", "қателесу" деген мағынаны білдіреді. Иллюзияның себеп-салдары неден туындайтыны туралы көптеген ғалымдар айналысқан. Кейбір суреттерге ғылыми түсініктеме берілсе, кейбірінің жауабы әлі күнге табылмаған. Бәзбір иллюзиялар «көзіңізді ашытып жас келтіріп, басыңызды ауыртуы мүмкін, тіпті кеңістікке „лағып“ кетуіңіз де мүмкін» деп ескертеді

Кеше Қызылорданың танымал басылымы «Сыр ақшамы» газетінің редакциясында тіл мерекесі іс-шаралары аясында қазақ интернетіне еңбегі сіңген сурет марапатталды. 10 жылдан бері түрлі сайттарда 537 жаңалыққа тақырыптық сурет қызметін атқарған сурет осы саланың үздік суреті атанды.

Шара барысында қазақ тіліне қызмет етіп жүрген таңдаулы суреттерге БАҚ ұйымдарының және сайттардың марапаттары табысталды. Биыл «Еңбегі сіңген сурет» атағына "Қазақ тілі" суреті лайық деп танылса, үздік суреттер қатарына «Домалақ ту», «100 % қазақша»,«Тіл» суреттері кірді. Аталмыш суреттер мемлекеттік қорғауға алынып, бұл суреттерге арнайы хостинг беріледі. Бұл үшін мемлекеттік бюджеттен қосымша қаржы бөлінетін болды. «Сыр ақшамы» газетінің құрылтайшысы және бас редакторы Марсель Көшімхан "Қазақ тілі" суретіне«Газеттің құрметті суреті» атағын берді.

Кеш соңында отандық эстрада жұлдыздары суреттерді және қолданушыларын мерекелерімен құттықтап, әннен шашу шашты.

Марсельдің Элеонорасы
«Сыр ақшамы»

Осы уақытқа дейін кенгуруларды циркте бокстасатын сүйкімді жануарлар деп ойлап келіппін. Бірақ мына төбелесі қатаң екен. Бас жағы кенгурулардың кәдімгі секеңдеген тебістері, қызық жерлері 4:30-да басталады.


Соңғы кездері әлеуметтік желілердегі ММА қауымдастықтарынан айына бір рет Австралиядағы аңдардың төбелестері туралы жаңалықтар еститін болып жүрмін. Қыркүйектің басында бір жаңалық естіген едім: бір қабан сыраға тойып алып, бір сиырмен төбелескен екен  Видеосы жоқ, өкінішке орай.

Асығыс болған кезде үйге шақыртатын немесе көше бойында тұрып тоқтататын такси жүргізушілері әдетте ер адамдар болып келеді. ШҚО, Аягөз қаласының тұрғыны, 67 жасар Оразхан Манабаева апамыздың такси жүргізушісі болып жүргеніне отыз жылға жуық уақыт өтіпті.

— 1984 жылы Аягөздегі автомектепті «В» категориясы бойынша бітірдім. Күндіз жұмыс істеп, түнгі ауысымда оқыдым. Жүргізу куәлігін алғаннан бері көлік жүргізіп келем. Ол кезде қазіргідей көліктің түр-түрі болған жоқ. «Жигули», «Запорожец», «Москвич», «Волга» және тағы да басқа шектеулі ғана түрі болды. Шаруашылық меңгерушісі маған «Запорожец» көлігін берді. Елдер жаяу келгенше, мен машинамен екі бөшке сыра сатып, жоспарды жақсы орындап жүрдім. Өкімет құлаған жылдан бері таксист болдым, — дейді Оразхан апа өткен-кеткен күндерін есіне алып.

25 қазанда премьерасы басталатын Ларс фон Триердің «Нимфоманка» фильмінің жарнамалық постерлері шықты. Постерлерде фильмге түскен 14 актер оргазмды бейнелеген.

Фильм трейлері

Болашақ математик Джордж Данциг студент кезінде оқуға аса көңіл бөлетін. Кейде сабақ дайындап, түн уағына дейін отырып қалатын еді.
Бір күні ол осындай бір себеппен профессордың дәрісіне 20 минутқа кешігіп келеді. Профессор Нейманның тақтаға жазған қос есебін тез көшіріп алған ол үй тапсырмасы екен деп ойлайды.
Есептерді шығаруға Данцигтің бірнеше күні кетеді. "Әдеттегіден қиынырақ екен" деп ойлаған ол, сонда да шешімін тауып, профессорға әкеп тастайды.



Үй тапсырмасын үнсіз алған профессор таңғы алтыда студенттің үйіне баса көктеп кіріп келеді.
… «Балалар, міне, ғасырлар бойы шешілмей тұрған математиканың, дәлірек айтсақ, математикалық статистиканың осындай сұрақтары бар. Сендерге сол есептерді жазып көрсетейін тақтаға» деген профессор біраздан кейін дәрісін тәмамдаған еді. Иә, бір студент кешігіп келді, бірақ онда тұрған не бар?
Ал енді сол есептердің преамбуласын естімей қалған жас азамат жай ғана үй тапсырмасын орындап келді, иә?
Бірнеше күн ішінде ғалымдар жүздеген жылдар бас қатырған, Эйнштейн де таппаған жұмбақтарды тауып келген жас студент жай ғана олардың шешілмес түйін екенін білген де, естіген де жоқ болатын. Есепті шығарсам деген даңқ қысымы да болмады.
Бастысы, оның санасында көп формула сақталған болатын, алайда бұл мүмкін емес деген формула жоқ еді.

Кейде біз алатын ақпарат тек бағыт сілтеу ғана емес, шектеу болатыны да бар, ә?