Нетіп-нетіп....

Осы бір «нетіп» сөзі — қызық-қызық сөз ғо, өзі. Біреудің айтуында естілсе күлкілі шығады. Өзің айтқанда, айтпақ ойың өзіңе түсінікті болған соң ба, күлкі тудыра қоятыны өзіңе аса бір байқала бермейді. Опшым, «нетіп» сөзіне фейстегі бір посттан төмендегі мысалдарды көріп қалып, осында жариялап отырмын. Пост иелерінен Керекинфода жариялауға ұлықсат сұрамадым. Сол үшін аздап ыңғайсызданып отырған жайым бар.
Десе де, оқып, өз өткелектеріңде осындай мысалдар болса, бөлісе отырыңдар. Мәселе сол, сөздік қордың аздығынан, не ауыздан шыққан әрбір сөзге немқұрайлы қараудан, сөйлем құрауға деген жалқаулықтан бола қалатын жағдайлар ғо.
Сонымен:

************
Әдетте екі сөзінің бірі «нетіп», «неғылып» немесе «жаңағы» болып келетін сөзге шорқақ адамдар бар ғой. Ертеректе «нетіп» сөзін жиі қолданатын ағамыз бір ұжымды басқарған екен. Қол астындағылардың көбі әйелдер болса керек. Сол кісі бір алқалы жиында былай деген екен:
— Біздің басқармада әйел жолдастар көп. Соларды нетуден әбден шаршадым. Бірін неғылсаң, келесі бірі келеді де тұрады. Оны неғылсаң тағы бірі ұстасады. Сосын, жағалай бәрін неғылуға тура келеді. Шетінен өздері не тағы да. Тіпті қиын. Күні кеше ғана бір жас келіншекті кабинетке шақырып нетіп-нетіп алып едім, жылап жіберді — дегенде жұрт қыран-топан күлкіге қарқ болса керек. Ал, әлгі ағамыз аң-таң болып аңырып тұр дейді.
*****
Келін түсірмексіз бе? — Жоқ, Нұрдықан бұл жолы өзім барып нетіп келемін дейді, мен соңыра барып нетем… дейді, Жадай шал…
******
Бір әйел базарда құрбысына қамыр жаюды қыймылмен үйретіп: білегін сыбанып, жұдырығын түйіп, сөрені нұқып- нұқып, міне былай-былай нетесің деп үйретіп жатқан қой. Сөйтсе, құлағы қағыс еститін бір аптыға келіп: «солай нететін қай жігіт, көрсетші?», деп жалыныпты…
******
Бірде Шот-Аман Уəлихановтан сұхбат алуға бардық. Жарық қоюшы Мейрам түйеден түскендей сөйлейтін. Уəлихановты жарыққа қарай ыңғайлап отырғызайын деп: «былай, сізді неғып, нетіп жіберейік» дегенінде ана кісі саспастан: «неғылғаның жарайды, неткенің біртүрлі екен» деп еді

© Қуандық Шамахайдың фейстегі постынан және оған жазылған пікірлерден алынды
Әрі қарай

Turkvision-2014 туралы

Блог - kokbori: Turkvision-2014 туралы
Түгел түркі баласы көз тігер #Turkvision2014 байқауының іріктеуін де көрдік. Шоубиздің даму жолына, бағытына қызығушылық танытатын жанның бірі ем. Бұл да бір нысан болды. Байқау ұйымдастырушылары өте жақсы дайындалыпты. Сахна сайлы, зал жайлы. Пирамиданы айтам. Жарқ-жұрқ еткен шамдар, көз жауын алар декорация, мың құбылған экран...
Блог - kokbori: Turkvision-2014 туралы
Жә, ауыздың суын ағызы бермей, тойдың өзіне келейік. Барлығы туралы әңгіменің қажеті жоқ, өзім ұнатқан немесе ұнайтын әншілер туралы сөз еткім келді. Бардық. Көрдік. Көрген бойда МАРХАБА СӘБИЕВА деген керемет әншіге тап болдым. Бірақ неге керемет екенін, несін ұнатқанымды білмеймін) Әйтеуір әлі тамсанып отырмын.
Әрі қарай

Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдарыБір ел ішінде белгілі бір топтар арасында өзара жек көрушілік тудыру, сол үшін ақпаратты барынша бұрмалау— басқыншылық саясаттың сүйікті амалы. Украинадағы жағдай жалпы елдегі алаңдаушылыққа оң әсер етпеді. Ақпараттық соғыс майданында жақтасты анықтаудан бұрын шындықтан алыстамау мақсат болса, сіз бен біз ескеруге тұрарлық біраз жайттар бар.


Осыдан жарты ғасыр бұрын Қытай коммунистері тұтқынға түскен АҚШ жауынгерлерінің миын шаю үшін мына бір әдісті жиі қолданған-мыс:
«Алдымен, Америкаға қарсы өте жұмсақ сынды мойындатады. «АҚШ— мінсіз емес», «Социалистік елдерде жұмыссыздық болмайды» деген ойды мойындау бәрінен де оңай ғой. «АҚШ— мінсіз емес» деген адамға, «Неге мінсіз емес?» деген сұрақ қойылады. Содан кейін, одан АҚШ қоғамының өзекті мәселелерін тізіп жазу талап етіледі. Сөйтіп, астына қолын қойдырады...»
Әрі қарай, миы шайылған америкалық еліне қайтады да, елінде коммунистік ойларды тарата бастайды, сәйкес ұйымдарды жақтай бастайды.


Таныс жағдай ма?

Меніңше, тап қазір елімізде дәл осындай «ми шаю» әрекеттері жүріп жатыр. Мен әрине, саясаттанушы емеспін және ондай арандатудың аяқтары қайдан өсіп шыққаны туралы айта алмаймын. Бір білерім — араздықтың өршуі үнемі ақымақтардың алаңдаушылығы мен арандатушылардың айла-шарғысына жүгінеді. Бірі бастаса, екіншісі қостайды. Осылайша, тарихи реніштер, дәстүрлік айырмашылықтар мен дүниетанымдағы қайшылықтар интернетте және шын өмірде қақтығысқа әкеп соқтырады.
Араздықтың ушығуына аңғал адамдардың стереотиптері мен үрейлері, сондай-ақ логикалық қателері себеп боп жатады.



Логикалық қателер

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
Логикалық қателердің түрлері көп, интернеттегі саяси үгіт-насихат пен полемикалардан жиі байқауға болатындары мыналар:

1. «Есеп білмеген — есек»
Себеп-салдарлық байланысқа қарағайдың қалың бұтағын қойып, өзіне ыңғайлы қорытынды жасағысы келгендердің жиі ұрынатын қателігі. Мысалы:
«Сен Ресей қайғысына қуанбайсың — демек, сен нағыз патриот емессің!»
Шикілік қайда? Шын мәнінде сенің Ресейдің қайғысына қуанбағаның ештеңе білдірмейді. Яғни, сенің Ресей қайғысына қуану-қуанбауың таза күйінде өз еліңнің өркендеуіне ешқалай да әсер етпейді.

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары

Ұқсас қате — адамның жеке басының кемшілігіне қарап, оның пайымына баға беру.
«Алкоголь — зиян» деп жүрген Жалғастың өзі кеше сыраны сылқытып жатыр. Демек, «алкоголь зияны» — оттаған әңгіме.
Солай ма?
Жоқ, әрине.
Себебі, Жалғас сыра ішсе, алкогольдың зияны азайып кетпейді.
Түсінесіз бе, адам зиянын өзі мойындай тұра істейтін әрекеттері бар. Бұл сәйкессіздікті екіжүзділік деңіз, адам бойындағы ішкі арпалыс деңіз, шындығы сол, әрекет пен түсініктің бір жерден шығуы — ой дұрыстығының не бұрыстығының өлшем бірлігі емес.

Тағы басқа нұсқалары:
  • «Көше жаргонын қолданатын адам салмақты ой түйе алмайды» (Еш байланыс жоқ. Сөз ой білдіру құралы. Сигналдық жүйе ғана. Адамның әлдебір сала не құбылыс жайлы біліктілігі оның тікелей сол саламен қарым қатынасына, тәжірибесіне және ол туралы оқыған түйгеніне көбірек байланысты. Қолданатын жаргон не диалектіне емес).
  • "Ұлтшыл адам — фашист" (Шын мәніндегі фашизм өзінің атасы Бенито Муссолинимен бірге өлген болатын. Содан кейін «фашист» сөзі жай «оңбағандар» деген мағынада қолданылады). Мәселе нацизм жайлы болса, ол да қате. Ұлтшылдық әртүрлі көріністе жүзеге аса алады: демократиялық жолдардан бастап, авторитарлық жүйеге дейін. Ал фашизм мен нацизм — әрдайым тоталитарлық, күштеуге, өзге ұлттарға деген өшпенділік пен кемсітушілікке негізделген.
2. Атақты адамдардың айтқаны — ақиқат
Бұл да алдыңғы қатенің бір түрі.
Айталық, «Жомарт Төреханұлы «Темекі тартпаған, тәлібті атпаған қазақ — қазақ емес» дейді. Жомарт он жерден спорт шебері, он бес жерден «батыр» атанса да, бұл жайт бәрібір, оның айтқан сөзіне қисындық салмақ бермейді. Бірақ, көбісі пірінің харизмасына иланып, оның сөзіне еш күмән келтірмейді. Сондықтан, қарапайым адам тұрмақ, бұл қате пайымның қақпанына ғалымдар да жиі түседі.
Атақты спортшылар, беделді әнші-ақындар, қандай да бір салада жетістікке жеткен тұлғалар арқылы партияның не белгілі бір ұйымның мүддесін насихаттау да адам санасының осы бір кілтипанына сүйенеді.

3. Жалқы мысалдарға сүйеніп, жалпы заңдылық шығаруға тырысу немесе «көпке топырақ шашу»

Топтың бір-екі жеке өкілінің әрекетіне сүйеніп, бүкіл категория туралы қорытынды жасау.
«Егер Хомо Сапиенс өкілінің бірі қоймен жыныстық қатынасқа түскен болса, онда әлемнің барлық адамдары шеттерінен — қойсіг… кешірерсіздер, зоофил».
Саған күлкілі шығар, ал ақпараттық кеңістігімізде осы пішіндес лапшаны дәлірегі «вермичленді» шайнамай жұтып, әрі қарай тарататын кеңкелестер көп. Қауесеттердің 90 пайызы осындай жалпыны жалқыдан айыра алмаудан шығады.
«Еуропа — гейлер мекені»
«Сақал — террорист»
т.б.



Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
Арандатушы "қажетті" жауап алу үшін, сұрақтың құрылымына «вирус» тығып жіберуі де мүмкін. Былайша айтқанда, софизмдерді.

Мысалы:
««У» елінде үнемі қысым көргенді қалайсыз ба, әлде емін-еркін «Х» елінде тұрғыңыз келе ме?»


Сұрақтың қулығы мен сұмдығын көрдіңіз бе? Ал әрі қарайғы сценарий арандатушының бұрмалаушылық шеберлігіне байланысты. «Ортақ тұстарын ұмыттыр, айырмашылықтарына екпін қой — мінекей, өмірінде бірін-бірі көрмеген Вася Пупкин мен Әбдразақтың арасында жеккөрудің оты жанды да қалды. Ал жек көру бар жерге жанжал өсіру де сөз емес. Небары бұл екеуін бір жерде түйістіретін үлкен шара керек.
Ендеше, сәл қыртысқа күш салып, арандатушыға қарсы сұрақ қоюға болады ғой? ««У» еш қысым көрмей-ақ, емін-еркін тұра берсек болмай ма?!» деген сияқты немесе "Өзімізге қажет қоғамды ешқайда қосылмай-ақ, біртіндеп соға берсек болмай ма?" деген сияқты.


Таңдау аясын арандатуға ыңғайлы етіп шектеу.
««А» тарабына қарсысыз ба, «Б» тарабына қарсысыз ба?!»
Екеуімен де дос болу мүмкіндігі көтімен ойлайтындардың назарынан тыс қалады да, өлім мен өмір мәселесі болатындай жағдай туындамаса да, айдың күні аманда екі тараптың біріне қарсы болуына тура келеді.

Біреуден осындай сұрақтарды естігенде, «Сен голубрй екеніңді мойындайсың ба?» деген бала кезіміздегі қағытпа сұрақ есіме түседі. Бұған «иә» десең де бәлеге қалдың, «жоқ» десең де келеке боласың. Сондықтан, сұрақтан бір шикілік көрсеңіз, қарсы сұрақ қойып, сұрақ қоюшы сізге анық, түсінікті нұсқалар ұсынбайынша жауап бермеңіз. Әлгі Голливудтағы киноларда полицайлар айтпақшы: «Сотта үндемеуге хақыңыз бар. Айтқаныңыздың барлығы сізге қарсы қолданылуы мүмкін».

Өкініштісі, қоғам ішінде өмір сүргендіктен миыңызды ақпараттық шабуылдан толық оқшаулаудың жолы жоқ. Ал ықпалын азайтқыңыз келсе мынаны байқап көріңіз:
Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
1. Күмән келтіру. Құлағыңа жеткен әрбір хабардың шын-өтірігіне күмән келтіру. Газеттегі мақалалар мен кешкі жаңалықтардан бастап барлығын — досыңның пікіріне дейін, сүйікті әртісіңнің, ақыныңның, депутатыңның пікірі, туған әкең, тіпті өз пікіріңді де күмәнға алу.


Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
2. Құр күмәнданып қоймай, ақпаратты объективті деректерге, өмірлік тәжірибе және арнайы эксперименттерге сүйене отырып терістеу/негіздеу .

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
3. Логикалық сауаттылығыңды арттыратын кітаптарды, мақалаларды оқып тұру.

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
4. Рационалды ойлау дағдысын қалыптастыру. Атынан шошымаңыз. Қысқа қайыратын болсақ, рационалды ойлау дегеніміз — мәселенің ең оңтайлы шешімін таба білу ғана. Ол үшін жоғарыда айтылғандарға қоса психикамыздың түрлі кілтипандарын да ескере жүрген дұрыс.
Мәселен, адамның әдемі ұйқаспен, поэзиялық көркемдікпен айтылған ақпаратты шындыққа балайтыны бар ғой. Сондай-ақ, адамдар білмеген тұсын қиял-болжаммен толтыра салуға, "өмірде кездейсоқтық пен әділетсіздік болмайды" деп ойлауға, түсінбейтін нәрсесін жек көруге бейім. Одан әрі, астар жоқ жерден астар іздейтіні, ыстық күні жылы киімнің, суық күнде салқын сусынның рахатын түсінбейтіні тағы бар. Міне, осы сияқты толып жатқан «багтарымыздың» барын ұмытпаған дұрыс.


Гуманитарларға жоғарыдағы тізім тым күрделі һәм ұзақ мерзімдік талап көрінcе, мыналардан бастап көруге болады:
Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
5. Әр қабылдаған шешіміңді толық бақылауыңа алу. Әрбір шешімнің саналы таңдау нәтижесінде қабылданғанына көз жеткізу. «Бүгін ертерек ұйықтаудан» бастап « фейсбуктағы наразылар тобына қосылуға» дейін. Шешіміңізге көңілжықпастық әсер етті ме? Қолайсыздық па? Көпшілікке еру ме біреуге еліктеу ме? Мотивтерің қандай?

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
6. Әр айтылған пікірге жан-жақты оң және теріс пікірмен, қосымша дереккөздер ұсынған ақпаратпен танысу. Бір мәселеге келіспей жатқан екі жақтың да келісетін, келіспейтін тұстарын анықтап алмай, ой қорытуға асықпау. Иә, айтпақшы теледидардан көрген, интернеттен көрген видеодәйектер бәрібір өз көзіңізбен көргенге жатпайды.

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
7. Ара-тұра өзіңе «бұл маған қойыма керек?» деген эгоистік сұрақ қоюдың да еш сөлекеті болмаған.

Сана мен сезім: Алаңдап жүріп арандап қалмау жолдары
8. Ақпарат тұтыну кезінде көңіл-күйіңді бақыла. Саяси-әлеуметтік мәселені қозғайтын қандай да бір жаңалық сені кенет ерекше қуантса, ашуландырса, аяушылық не үрей тудырса, көңілің саябырсып, тынышталғанша үзіліс жасап жіберуден ақылды шешім жоқ. Сабыры қашқан, ашулы «ақкөздің» ақиқатты қабылдауы да көмескі.


Ал егер әлдебір өзекті мәселе бойынша өз жеке көзқарасың жоқ болса, менің шопырым Нұрмат сияқты «Қой знает...» деуге болады… «Неге?» деп жағаңнан алған адамға, «әлі қалыптаспады» немесе тап сол Нұрматша «онда өзім болғам жоқ — айта алмаймын» десең, ешкім «тасыңды шауып» алмайды.
Әрі қарай

Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзімен

ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзімен
Сәлем, достар! «Ақпараттық қауіпсіздік» тақырыбына тағы да онлайн-сабақтар легін жалғастыруды жөн көрдім. Бұл жолғы скринкасттарымның ерекшелігі – оған өзімнен бөлек қонақтардың қатысуы. Яғни «скринсұхбат» деуге болатын шығар. Скринсұхбатқа қонақ ретінде Codeo.kz cайтында IT-салаға қатысты тұрақты түрде танымдық посттар жазып жүрген энтузиаст жігіттер, достарым, IT-мамандар – Нұржол Табиғат, Садық Шерімбек, Абылай Әділханов, Ерлан Қамыров және Райымбек Егембердіні шақыруды жөн көрдім.

Ендеше кеттік, скринсұхбаттарды тыңдайық/қарайық!

ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзіменБұл скринсұхбатта Нұржол Табиғат Ақпараттық қауіпсіздік шараларын ұйымдастыру және оның құрылымына шолу жасап өтеді.


ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзіменСкринсұхбатымыздың бұл бөлігінде Садық Шерімбек қарапайым қолданушыларды жеке ақпараттарды сақтаудың жолдары, жеке құпия сөздер мен әлеуметтік желі аккаунттарын қорғаудың басты қағидаларынан құлағдар етеді.


ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзіменАбылай Әділхановпен болған бұл скринсұхбатымыз қазіргі интернетте болып жатқан әрқилы байқаулар мен дауыс беру жүйелеріндегі қателіктердің алдын-алу шаралары практикалық тұрғыдан өрбиді.


ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзіменБұл бөлімде Ерлан Қамыров Linux амалдық жүйелерінің ақпараттық қауіпсіздік потенциалдары, серверлік жүйелердің үлестері мен артықшылықтары бойынша сөз қозғайтын болады.


ОҒМ жазбалары: Ақпараттық қауіпсіздік: «Сodeo Team» көзіменРайымбек Егембердиев өзінің сұхбатында қазіргі таңдағы веб-сайттардың басты қатері болып саналатын DDOS шабуыл туралы және одан қорғанудың технологиялық шешімдері жөнін сөз етеді.

Codeo Team жігіттерімен бірге жұмыс жасау ұнап қалды. Құрамға қосылам-ау деймін :) Осы скринсұхбат форматын бөлек командалық жоба қылып алып кету ойымызда бар. Сәттілік тілеп қойыңыздар!

Коллаждарды әзірлеген Садық Шерімбек және Абылай Әділханов
Әрі қарай

Дезинформация немесе халық неге сенгіш?

Блог - aikarakoz: Дезинформация немесе халық неге сенгіш?
Instagram желісін бірден шарлап кеткен құрттаған KFC өнімі естеріңізде ме? Одан кейін әлеуметтік желінің бәрі «шулап» жатты. «Ойбай, Астанадағы KFC дәмінен құрт табылыпты, құрысын, фастфудтан аулақ жүрейік!» деп ұрандатқан халық ақпараттың рас-өтірігі жайлы ойланған да жоқ, әйтеуір «халықты алдап-соққан» киэфсиліктерді жек көре берді.
Негізі ол фотоның әу бастағы мақсаты сол болатын — танымал KFC брендінің репутациясына нұқсан келтіру, тұтынушылар санын азайту. Қыркүйек айының басында шетелдік сайттардың бірінде қасақана пайда болған бұл фото бізге бір айдан соң жетті. KFC өніміне жасалған қастандық шетелдегі халықты да сендірген сияқты. Алайда, аталған фастфудтың Фейсбуктегі ресми парақшасы «суреттегі тағамның өз өнімдеріне түк қатысы жоқ екенін, әдейі таратылған жалған ақпарат» екенін хабарлады.
Әрине бұл шу арқылы қанша зардап шегіп, табыс пайызы нешеге азайғаны тек өздеріне ғана аян. Әйтеуір Астанадағы Керуен мен Хан шатырдың футкордына келген халықтың жартысы KFC алдында тұрушы еді, "құрттаған" фото шыққалы бері 4-5 адам қарасын ғана көретін болыппын. Мүмкін халық аз жүретін уақытқа тап келген шығармын, кім біледі…

Мұны несіне есіме алдым? Бұл әрекет — дезинформация деп аталады. Яғни, қандай да бір арам пиғылмен, біреуге (немесе тауарға, т.б.) зиян тудырып, репутациясына нұқсан келтіру үшін, халықтың ойын теріске бұру үшін таратылған жалған ақпарат.
Дезинформация — [ фр. des — теріс, фр. information- ақпарат] — қоғамдық сананы жаңылыстырып, онда қандай да бір реакция тудыру мақсатын көздеп, ақиқат ретінде таратылатын жалған ақпарат. (Википедия)

Дезинформация саясатта да, тұрмыста да, бизнесте де, барлық салада кездесе береді. Оны таратушының журналист болуы шарт емес. Дезаны сіз де, ол да, тіпті, мына біз — блогерлер де тарата аламыз.

Блогер демекші… өзіміздің Ернар Бекенов пен Дінмұхамед Зиядиннің 1 сәуір қарсаңында жасаған "әзілін" де ұмыта қойған жоқ шығарсыз? Kinostan.kz сайтына «Шақан-шері» киносының түсірілетінін, оның Голливудта экранизацияланатынын жазған еді. Әп-сәтте жаңалық таратушы «алып» сайттарымыз көшіріп басып, халықтан «сүйінші» сұрап жатты. Артынан дезинформация екенін айтқанда, дереккөзін тәптіштеп тексеріп алмағанына талай редактор өкініп қалды-ау. Қайта сабақ болды десек те, халықтың сенімін арқалаған журналистер жауапкершілікті әлі де сезінбейтін секілді ме, қалай?

Жалған ақпаратты жеткізушіні жазғырмай қоя тұрайық, жалған ақпаратты қабылдап алушы біздің халық кез келген инфоның бәрін жұта бере ме? Неліктен сенімді кейіппен жазылған жазбаның бәрін шын деп ойлайды? Өмірде де солай ма екен әлде бұрмаланған жаңалыққа сендіру қиын бола ма?

Осы сәтте төбемдегі «лампочка» жана қалсын! Адамдардың ақпаратты виртуал мен өмірде қалай қабылдайтынын тексеріп көргім келді. «Ақпаратты растауымды талап етіп, қандай да бір сұрақ қояр ма екен» деген оймен аз-маз эксперимент жасадым.

Блог - aikarakoz: Дезинформация немесе халық неге сенгіш?

Әпкемнің «той саған да жұғысты болсын» деп сыйлаған жүзігін атсыз саусағыма тағып алдым да, суретін Фейсбукке жариялап жібердім. Ал, ақ батасын жаудырсын жұрт. Әрине, бақытты болуымды тілеген виртурал достарыма алғысым шексіз. Бірақ, басылған 346 лайк пен жазылған 75 пікірдің арасынан 1-2 ғана «менің күйеуге шығатыныма» күмән келтіріп, жекеде 1 адам ғана тұрмыс құратынымның рас-өтірігін нақтылады. Неге шылдыр шүмегіме жүзік тақсам, той болуы керек? Жүзік сол саусағыма ғана шақ болса ше? Неге адамдар өзінің қабылдағанын шындық деп ойлайды? Өзімнен неге нақтылап сұрамасқа? :)

Мүмкін экраннан «есіткен» ақпараттың астындағы пікір басқа адамның қабылдауына әсер ететін шығар?! Бәлкім, қасына келіп, «жаңалық» айтқанда ғана оған күмәнмен қарап, ақпараттың «шығу тегін» сұрайтын болар?! Соны анықтамаққа камераны алып, көшеге шықтық.

(Астанада күн суық, осылай бүрсеңдеп жүрдік. Ол жалған емес енді :) )

Дезинформацияны қалай анықтауға болады?


Виртуалда қандай да бір ақпаратты көзіңіз шалса, оны таратпастан бұрын:
— алғашқы дереккөзін немесе ақпаратты ресми сайттардан іздеңіз;
— оқиға орын алған жерде түсірілген фото не видеоны іздеңіз;
— ақпарат жарияланған сайттың салмағына қараңыз. Жақында ғана ашылған, жазбасы аз сайттарға күмәнмен қараңыз;
— митинг, апат, шабуыл, тағы сол сияқты шаралар орын ала қалса, сол жерде смартфоны бар кез келген адам фото не видео түсіріп, жүктейді. Бірнеше адамнан фото/видео іздеңіз;
— ақпаратты шет тілінде іздеп көріңіз;
— фотоны URL-ы арқылы тексеріңіз.
Осы әрекеттердің бәрі ақпаратты расқа шығарса, ойланбастан халыққа тарата беруіңізге болады :)

Өмірде біреу сізге келіп, қандай да бір ақпарат айтып жатса:
— алдымен оның аты-жөнін, мамандығын сұраңыз;
— журналист болса, қай баспа, арна, сайттан келгенін сұрап, оны растайтын құжатын талап етуіңізге де болады;
— сізге ақпаратты жеткізгендегі мақсатын сұраңыз;
— сізді қандай да бір шараға шақырса, бірден келіспеңіз, интернеттен сол шара туралы ақпарат іздеңіз. Арнайы ұйымдастырылған бүліктің құрбаны болып шығуыңыз да мүмкін;
— бөтен жандар ұсынатын тегін нәрсеге, себепсіз сыйлыққа күмәнмен қараңыз.

Сақтанғанды Құдай сақтайды, жалған ақпарат жолықпасын!
Әрі қарай

Қауіпсіз пост

Он жыл абақтыда отырып келгіңіз келеді ме? Мен оңай жолын ұсына аламын. Жоқ, қарулы ұрлық жасап, қыз зорлап, адам өлтірудің қажеті жоқ (ол үшін бес жыл алып, амнистиямен босап шығуға болады). Бар болғаны өзіңіз ара-тұра (мүмкін, үнемі) онсыз да жасап жүрген істі мемлекеттік деңгейге жеткізу керек. Ойланып көріңізші – мемлекеттік деңгейдегі қылмыс. Есіміңіз Әбілязов, Әлиев, Рысқалиевтердің қатарында аталады. Ал сіздің әрекетіңізден келген шығын тіпті орасан болуы мүмкін.
Әрі қарай

#Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.

25 қазан күні Алматы қаласындағы Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының үлкен концерт залында #Talks2050 өтті. " #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз " — бірегей форматтағы шара, оның мақсаты — Қазақстанның болашағы, оның даму көкжиегін талқылау. Форумды "Қазақстан-2050" Жалпыұлттық қозғалысы мен «Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ ұйымдастырды. Ары қарай суреттер сөйлесін…

Форум бағдарламасы.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Форум бағдарламаны тарату және жылы қарсы алумен басталды.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Инстаграм ішіндегі «Инстаграм»
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
TED конференцияның бірінші бөлімінде 5 спикер сөйледі.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.

Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
«Түскі үзіліс уақытында фуршет ұйымдастырылды.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.

Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Екінші бөлімінде соңғы 5 спикер сөз сөйледі.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Барлық спикерлердің ішінен ерекшеленгені Данат Жұмин болды. Өзіне берілген 15 минуттан артық сөйлесе де, жиналған жұрт ұйып тыңдады. Тақырыбы: „Бастықтарсыз қоғам“
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Бұл банерде форумға қатысушылар өзіне жақын саланы таңдайды. Және де маңыздылық дәрежесін анықтайды. Форум басындағы сурет.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Форум аяғындағы сурет.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Форумның екінші бөлімі.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Блог - botakoz: #Talks2050: еліміздің болашағы туралы айтамыз.
Жалпы, форум жақсы деңгейде өтті. Форум басынан аяғына дейін орыс тілінде жүргізілді. Тек Әуесбайдың Қанатын көргенде қазақ тілі есіңе түседі.
Әрі қарай

Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

9v.kz
Біздің жүйеміздің басқалардан өзгешелігі бұнда қазіргі таңдағы әлеуметтік желінің функцияларын ұтымды пайдалана отырып сұрағыңыздың басқаларға жылдам жетуіне мамандардың оңай назарын аудартуға болады. Жүйе әлі де жаңартылуда, біз өзімізге қатаң талап қоя отырып жүйені форум болудан сақтаймыз, әрі қолданушылардың пікіріін көп тыңдап жүйе функциясын арттырып отыруға ат салысамыз.

Рухсат етсеңіздер жүйе ерекшеліктерін таныстырып өтсем:
Бұл тіркелген қолданушылар үшін алғашқы бет.

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Басты беттегі жостарыңыздің белсенділіктері ынғайлы көрініспен көрінеді:

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Әрбір қолданушының жеке парақшасы қойылды:

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Әрбір тақырыпшаның ынғайлы көрінісі:

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Қолданушы мәліметінің оңай көрініс табуы:

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Сұрақты жіберудің жылдамдығы:

Блог - 9v_kz: Информатикадан және сол сияқты техникалық хылымдарға байланысты сұрақтарыңыз мазалайды ма? Бізге келіңіз.

Осының бәріне сіз тіркелгеннен кейін толықтай қол жеткізе аласыз. Жастардың ғылымға құштарлығы жолында кезігетін қиыншылықтарына сізде көмектесе аласыз. Бәріміз ат салысайық.
Әрі қарай

"Қазақтелекоммен" өткен үш күн: Абай елі

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Семей!..
… жазда Қызылордаға бардық блогтурмен. Қызылорда туралы ойымызды өзгерткен еді сол сапар. Жоқ қазақы орта екенін білетінбіз. Бірақ… көшесінде талы жоқ, иттер әжетханаға кезекке тұратын, бір шеті космодром… құрыған, қуарған дала деп ойлайтынмын. Сөйтсем, менің Созағым қуарған дала екен оның жанында :)
Ал Семейде «көшеде мутанттар жүреді» деген өз-өзіме қалыптастырып алған аңызымды қалаға кіргеннен бұзды. Жол бойы қарағайлы орман, дәп бір Бурабайда жүргендейсің.
Қонақүйге түсе салып Көкбөрі екеуміз таңғы шәй ішуге кафе іздеп шықтық. Көп ұзағамыз жоқ, бірден табылды. Іштегі апай шәй беріп жатып, Семейлік емес екенімізді аңдады ау деймін қала туралы айта келіп «Семей үлкен ауыл ғой»,-деп қойды.
10-дар шамасында қалаға шықтық. Жол бойы тарихи ғимараттар көптеп көзге шалынды. Бірақ, түсіп арнайы суретке түсіруге уақыт тығыз болды.
Семейлік "Қазақтелекомшылар" өздері арнайы бізге деп пісірген тортпен қарсы алды ;)

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Сіздерге бір құпияны ашайын ба ;) Еуразия кіндігі тіпті де Астана емес, географиялық тұрғыдан — Семей. Тағы бір ақпарат па? Мінекейіңіз: Семей байланыс орталығы. Дәл осы жерде ең алғаш рет телеграф (1873), ең алғашқы телефон (1910), алғашқы интернетке қосылды (1993) және… KZ ДОМЕНІ ПАЙДА БОЛДЫ. Ия, ия анау суреттегі ғимаратта Павел Гусев пен Алексей Остроухов деген амиголар KazNIC (алғашында — RelcomSL) деген компания құрып қазір бәріміз пайдаланып жүрген kz доменін тіркеді. Сонымен қазнеттің отаны — Семей :)
Айтпақшы, KazNIC сол кезде "Қазақтелекомның" ғимаратының 1-2 бөлмесін жалға алып отырған :)

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Бұл орталықта ID TV, ID NET, ID Phone секілді қызметтерді қоса аласыз. ID-орталығында әр клиент кез-келген ақпарат алып қана қоймай, жұмыс істеу қабілетін де көреді. Семейдегі ID-орталығының бір бұрышындағы сөреде әлемдік, қазақ және орыс класиктерінің кітаптары қойылыпты.

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Бұл 40 жылдардан бастап жұмыс істеген АТС. 70 000 абонентті телефонмен қамтамасыз етіп тұр. Осы жерде 25 жыл жұмыс істеген Тимофей Кремнев бұрындары секундына 2 килобит деген мега жылдамдық болғанын айтады. Ал екінші суреттегі көлемі тоңазытқыштай ғана болатын қондырғының жылдамдығы 120 мегабит (!). Ең қызығы футбол алаңы болатындай ғимаратта тұрған АТС-ті жаңа жылға дейін екінші суреттегідей 3-ақ қондырғыға ауыстырады. Яғни бүкіл 70 000 абонент 1 ш.м.-ге ғана сиып кетеді. Бұл техника, сәбби ;)

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Онан соң Абай атамызға тағзым етіп, Семей құрбандарына арнап соғылған стелаға бардық. Стела өзен арасындағы аралда орналасқан екен.

Блог - Daniar-Alan: Қазақтелекоммен өткен үш күн: Абай елі

Бородулиха селосы Семейден 60 шақырым жерде орналасқан. 37 000 адам тұрады. "Қазақтелеком" өнімдерін 7 000 адам қолданады екен. Орташа айлық 30 000 ғана болатын өңірде 7 000 абонент тамаша көрсеткіш ойымша. Селодан 60 шақырым жерде орналасқан Жаскент ауылына кабель тартылып жатыр екен. Жолай тағы да 3 ауылға соғып өтеді. Егер осы жоба ойдағыдай жүзеге асса қолданушылар 100 пайызға цифрлік технологияны игереді деген сөз.

Ертеңіне… ертеңіне 6-да тұру керек. Алда Өскемен :)
Әрі қарай

Әлем барысы-Кубаның қарасы

Міне кілең нар тұлға, сен тұр мен атайын деген алыптардың айқасы Әлем барысы аяқталды. Бүгін бір рух көтерілген күн болды. 35 мемелекеттен жиналған 34 палуан қатысты. Ақтық мәреге Қазақ елінің намысын қорғаған Айбек Кубалық палуаннан жеңілді. Иә мойындау керек. Таза әдіспен асыра лақтырды. Ал Айбекке күллі қазақ рахыметін жаудыруда…
Сонымен
1 — ОРЫН: КУБА

Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Оскар Рене Брайсон Видал

Бойы: 192 см
Салмағы: 160 кг
1985 ж.т., 29 жаста
Спорттағы жетістіктері: дзюдодан Олимпиада ойындарының қола жүлдегері (2008 ж.), Лондон Олимпиадасында V орынды иеленді (2012 ж.), Әлем чемпионатының күміс жүлдегері (2009 ж.), Панамерика ойындарының бірнеше дүркін жеңімпазы (2007, 2009, 2011 жж.).
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы

ІІ — ОРЫН: ҚАЗАҚСТАН

Айбек Нұғымаров
Бойы: 189 см
Салмағы: 141 кг
1987 ж.т., 27 жаста
Спорттағы жетістіктері: қазақ күресінен екі дүркін Азия чемпионы (2011, 2014 жж.), екі дүркін Әлем чемпионы (2011, 2013 жж.), «Қазақстан Барысы» (2013 ж.).
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы

ІІІ — ОРЫН: РЕСЕЙ

Максим Ширяев
Бойы: 189 см
Салмағы: 131 кг
1988 ж.т., 26 жаста
Спорттағы жетістіктері: самбодан Ресей чемпионы (2014 ж.), Еуропа чемпионатының қола жүлдегері (2012 ж.), Әлем Кубогының иегері (2012 ж.), жастар арасында Әлем Кубогының иегері (2010 ж.)
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы

Ал Бейбіт Ыстыбаев 4-орын иеленсе, Асылы Барменов пен Руслан Әбдіразақов тұғырлы орындардан көріне алмады. Әлеуметтік желіллерде Бейбіт Ыстыбаев көрермен наразылығын тудырды.
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы

Оның күресу шеберлігі тым сылбыр болды. Кей жұрт төрешілер Бейбітке болысты деп жатты. Жалпы бұл жолы Бейбіт жанкүйерлер көңілінен шыға алмады. Күресу мәнері тым әлсіз болды.
Алдыңғы ондыққа кірген палуандарға ақшалай марапатталды.
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Ал жеңіске деген құштарлығы үшін деген арнайы сыйлықты мына дзюдоистге тапсырды. Бұл палуан дзюдодан әлем чемпионы екен.
Блог - KhanagatNurbol: Әлем барысы-Кубаның қарасы
Жанкүйерлер бұл палуанды Бейбітке жығып берді деп жатты…

Жалпы Қазақ күресінің ережелерін шет елдік палуандар толыққанды біле бермейтін тәрізді. Көбі самбо мен дзюдодан келген палуандар қазақ күресіне сай емес әдістер жасап жасап ескертулер алды. Жалпы бастама керемет. Қазақты әлем танып жатыр. Қазақты тек әлемге спортғана таныстыра алады. Қазақ алыптарының жауырыны жер иіскемесін.
Әрі қарай