Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі, Ресейдегі Қазақстан Республикасының елшілігі, Қазақстан Жазушылар одағы және «Қазақстан КВН Одағы» Республикалық жастар қоғамдық бірлестігі «Алтын көпір» халықаралық аудармашылар байқауына қатысуға шақырады.

Байқау поэзия мен прозалық шығармаларды қазақ тілінен орыс тіліне, орыс тілінен қазақ тіліне аудару бойынша өткізіледі.
Жұмыстарды қабылдау 2015 жылдың 15 шілде — 20 тамыз аралығында жүргізіледі.

Толық ақпарат www.altynkopir.kz сайтында.

Адамзат үшін темірдің орны ерекше. Темірдің пайда болуына байланысты тұтас бір тарихи дәуір бастау алған. Себебі темір адам баласының өмірін қазіргі өркениетке біртабан жақындатты. Темір күнделікті тұрмыста жиі қолданылатын металға айналды. Кәдімгі инеден бастап сырттағы көлік, құрылыс бәрі темірден жасалады. Үй салғанда берік болу үшін қаңқасы мен іргетасы темірден өріледі. Оның бәрі отқұрсауланып жүрген металлургтердің арқасында. Бүгінгі тақырыбым кәсіби мерекелеріне байланысты қара металлургияға арналып отыр. Олай болса, қазақ қара металлургиясының отаны Теміртау мен ондағы алғашқы магнитка жайлы айтып берейін. Оқи отырыңыз.

Құрыш қала



Теміртау мен алғашқы қазақ магниткасының тарихы туралы толық айтып бастарыңызда қатырмайын. Қажет деп тапсаңыздар ғаламтордан оқып аларсыздар. Маңыздыларына тоқталып өтейін. Ағымдағы жылдың күзінде Теміртауға 70 жыл толады. Тарих үшін тым аз уақыт, әйтсе де жаман-жақсы адамның ғұмыры. Қаланың жер көлемі тым шағын. Бір шетінен келесі шетіне дейін жаяу-ақ жетуге болады. Дегенмен, атағымыз алты құрылыққа болмаса да біраз елге жақсы таныс. Республикалық маңызы да жоғары. Әуелі экономикалық тұрғыдан алып қарасақ, мұндай толық цикілді металлургиялық кешен әлі еш қалада жоқ. Ел қазынасына жыл сайын миллион тіпті миллиарттаған пайда әкеліп отыр. Екінші тарихи маңызы. Теміртау тарихта «тұңғыштарымен» қалады. Тұңғыш Қазақстан магниткасы, тұңғыш индустриялық кешен, тұңғыш шойын, тұңғыш болат, тұңғыш президент. Осыдан тұп-тура 55 жыл бұрын, яғни 1960 жылдың 3-шілдесі сағат 15:07-де №3 Домна пешінен тұңғыш қазақстандық шойын алынған болатын. Сол сәттен бастап, зауыт өз жемісін беріп, қазақ қара металлургиясының тарихы бастау алды.

Қала ішіндегі қала



КСРО-ның арнайы жобасымен салынған зауыттың аумағы тым үлкен. Шамамен 5 000 га-дай болады. Мұнда топырақтан дайын металл таптамасы алынғанға дейінгі барлық металлургиялық үдерістер жүреді. Сондықтан әр цех бір-біріне кедергі келтірмейтін бірақ тасымалдауғы ыңғайлы болатындай қашықтықта орналасқан. Бір цехтан шыққан өнім келесі цехқа теміржол арқылы жеткізіледі. Ал металлургтер, техқызметкерлер, басшылар болса арнайы автобустармен немесе трамвайлармен қатынайды. Зауыт ішінде әр көшенің өзіндік атаулары бар. Олар орналасқан жеріне, цехтарға байланысты қойылған. Мәселен Домна пешіне апаратын даңғыл жол «Доменная» көшесі деп аталады, одан әрі де Елбасымыз Н.Әбішұлының сүйікті көшесі санатындағы «Мостовая» көшесі. Бұл көшенің не ерекшелігі бар дейсіз бе? Көшенің ерекшелігі, осы жердегі көпір басқаларға қарағанда биік орналасқан, және соларада тұрып домна пешінің, зауыттың толық көрінісін тамашалауға болады. Автобустар мен жүк көліктеріне арналған жолдың жиегінде жаяу жүргіншілердің де жолы бар. Кей жерлерге гүл егіліп, кәдімгіндей көркейтіп қойған. Егер өндірістің шуы болмаса зауытта жүргеніңізді ұмытып кетесіз. Мұнда бөгде адамдардың кіруіне қатаң тиым салынған. Арнайы рұқсат қағазыңыз болмаса жолатпайды. Рұқсат қағаз алу үшін өмір қауіпсіздік ережесін жақсы білуіңіз керек. Себебі кез-келген шалыс басқан қадамыңыз өміріңізге қатер төндіруі мүмкін.

Өнім қайда жұмсалады?


Зауыттың қазіргі қожасы «АрселорМиттал Теміртау» компаниясы. Бұл компанияға еліміздегі бірқатар кен орындары мен Қарағанды көмір бассейнінің біраз бөлігі кіреді. Яғни кәсіпорын қажетті шикізатты сырттан әкелмей өздері өндіреді. Мұнда ең әуелі шойын және болат құймалар дайындалады. Ал дайын өнімнен қаңылтыр таптамалары, профлистер, арматуралар шығарылады. Олар құрылыс, машина жасау салаларында қолданылады. Зауыт өнімдерінің бір бөлігі алыс-жақын шет елдерге импортталса, келесі бір бөлігі ел ішінде саудаға салынады. Бейресми мәліметтерге сенер болсақ, Астана құрылысына жұмсалған металдың (арматура, қаңылтыр, металл блогтар) басым бөлігі Теміртауда өндірілген.

Болашақ металлургтер қайда оқиды?


Зауытта жұмыс істейтіндердің көпшілігі бұл кәсіпті атадан балаға мұра есебінде алған. Әрі шағын қалада зауыттан басқа жерде жақсы айлыққа жұмыс табу қиын. Жыл сайын мектеп бітірген түлектердің бір бөлігі басқа қалаға оқуға кетсе, көпшілігі Теміртау қаласындағы ҚМИУ-не (Қарағанды мемлекеттік индустриалық университеті) оқуға түседі. Бұл да университет күллі Орта Азиядағы тек металлург мамандарды ғана дайындайтын жалғыз оқу орны. Бұдан бөлек Теміртау политехникалық колледжінде де металлург мамандығын алып шығуға болады. Оқу орны мен зауыттың арасында өзара келісімшарт жасалған. Яғни студенттер теориядан оқыған білімдерін зауытқа барып пысықтап, практика жүзінде қолданып көреді. Бұл олардың білім деңгейлерінің арттыруына үлкен септігін тигізеді. Бұдан бөлек оқытушылар құрамы да жыл сайын шет елдерге барып, арнайы біліктілікті арттыру курстарында оқып келеді. Қысқаша айтқанда оқимын, білемін деген адамға білім алуға барлық жағдай жасалған (өзімнің басымнан өткен, көзіммен көргенмін). Тек бір әттеген-айы бар. Оқу материялдарының (сапалы оқулықтар) көпшілігі орыс тілінде және ескіріп қалған. Шам алып іздесеңіз де В.Г. Воскобойников, В.А. Кудрин, А.М. Якушевтер жазған «Общая металлургия» кітабынан артық оқулық таппайсыз. Рас бұл кітаптың ішіндегі біраз дүниелер ескіріп қалған және қазіргі өндірісте қолданылмайды. Дегенмен, жалпы түсінік қалыптастыру үшін таптырмас оқулық. Қазақ тілді оқулықтардың сапасы туралы сөз қозғаудың өзі артық. Ішіндегін не өзің түсінбейсің не ұстазың түсінбейді. Жалпы айтқанда екі жыл "қазақ тобында" орысша білім алып шыққан ем…

Дін және металлургия

Бұл жерде дінді тықпалап отырған жоқпын. Тек зауытта жүріп естіген әңгімемді айтсам деймін. Мен жұмыс істеп жүргенде біздің ауысымда Мұхтар деген ардагер металлург болды. Зейнетке шығуға дайындалып жүрген болатын. Сол бірде шай үстінде мына бір әңгімені айтқан болатын:

— Біз сәбет үкіметінің тұсында туып өстікқой. Дін туралы дым білмейміз. Жас кезде оқымадық, кәртайған соң миға кірмейді. Діни ілімім жоқ. Бірақ, өмірде көргенім бар. Мұсылманшылықта айтадығой, адам бір уыс топырақтан жаралды деп. Сол рас. Оның куәсі мынау зауыт. Өздерің қараңдаршы. Сонау Қарқаралы даласынан қазып әкелінген кен құрамында темір минералдары бар жәй ғана топырақ емес пе? Оны біздер жуып, үгіп, иелеп тазартамыз, артығын алып байытамыз. Осыдан соң кокспен араластырып шихта даярлаймыз. Оны домна пешіне жөнелтеді, сол жерде балқытылып, шойын өндіріледі. Шойынды конветер пешіне апарып болат қорытады. Дайын болған ерітінді «Болатты үздіксіз құю машинасында» қалыпқа құйылып құймаға айналады. Ол таптамадан өтіп, арматура, профлист, қаңылтыр тәрізді таптамаға айналып шыға келеді. Енді бір қарасаң басқа зауытта әлгі таптамадан машина жасалып шығуы мүмкін. Оны ешкім топырақтан жасалды деп айтпайды. Тіпті естеріне де алмайды. Ал енді өздерің ойлап көріңдерші. Топырақ әуелгі қалпын толық жоғалтып, машина бөлшегіне айналды. Егер біздер, яғни адамдар араласпасақ, білім жинамасақ ол өздігінен жасалмайтын еді. Демек, адамды құдай топырақтан жаратты дегені рас қой. Біз топыраққа ұқсамаймыз. Бірақ, уақыты келгенде топыраққа айналамыз. Ішкі ағзаларымыздың бәрі керемет үйлесімділікпен орналасқан. Құдды машина бөлшектері тәрізді. Егер біреуі дұрыс болмаса, деніміз сау болмайды.

Қара металлургтен қадір қашты

Жалпы қай халықтың болмасын дәстүр-салтына көз жүгіртсеңіз барлығы қара түсті жақтырмайды. Бұл түс туралы тек негативті пікірлер ғана айтылады. Не бір жамандық атаулыны, абройсыз дүниені осымен байланыстырады. Неге? Себебі қара түнектің түсі. Қорқыныш. Адамзат әуелден бастап қараңғылықпен алысып келді. Оны жек көрді. Сондықтан да ол туралы тек негативті көзқарасты ұстанады. Ұнамсыз дүниелерінің алдына қара сөзі жалғайды. Қара түске байланысты позитивті ойлар айтушылардың қатары сирек. Дегенмен, қараның бәрі абройсыздық емес. Мәселен біз әңгіме қылған "Қара металлургияны" жаман деп айта алмайсыз. Иә, рас жұмысы ауыр бірақ, беделі жоғары. Олар металды балқытады. Кәдімгі қара теміріңіз домна, конвертер пештерінен лава тәрізді атқылап ағып жатады. Көз алдыңызға ол цехтардағы ауа температурасының қай шамада болатынын бағамдай беріңіз. Металлургтер ыстықтан қорғану үшін үстеріне суконка киіп алады. Теріден тігілген ауыр әрі қалың киім, бірінші ұшқындаған металға күйуден сақтаса, екіншіден денеге ыстық өткізбей сақтайды.
Әр үйде кездесетін ине мен шанышқыдан бастап, қалада жол бермей ағылып жатқан автокөліктердің бөлшегіне дейін, тіпті баспанамызға дейін темірден дайындалған. Ендеше осы дүниелерді өндіріп отырған адамдардың беделі неге төмен болуы керек? Бірақ, соңғы уақытта қара металлургтерден маза мен қадір қаша бастағаны жасырын емес. Жиырма жылдай Теміртаудағы зауытқа иелік етіп, байлығын еселеп тойынған Лакшми Миттал бүгінде еркелікке басып жүр. Қыс ішінде айлықты қысқартамын, жұмысшылар санын азайтамын деп бір шықты, айлық бермейтін боп екі шықты. Одан қалды осыдан біраз уақыт бұрын Қазақстандағы актифтерінен құтылмақшы деген өсек таратты. Онысы өзінің талаптарын орындамай, «тәйт» деп орнына қойып қойған қазақстан билігіне көрсеткен қоқан лоққысы болуы керек. Егер ол Теміртаудан дәл қазір кете қалса жағдайдың қиындайтыны өтірік емес. Жаңа қожайын келіп, орналасып, жұмыс барысын түсінгенше талай уақыт өтіп кетеді. Ол кезге дейін елдің ахуалы төмендеп кетуі мүмкін. Осының бәрін шетелдіктер жақсы біледі. Сондықтан жаман қ… н тәрізді кетемін деп қорқытып отырған болуы бек мүмкін. Ресми ақпарат бұл өсекті жоққа шығарды. Бірақ, жел тұрмаса шөптің басы қимылдамайды емес пе?

P/S: Бүгін металлургтердің кәсіби мерекесі. От құрсауында жүрген бұрынғы әріптестерімді төл мерекелерімен шын жүректен құттықтаймын.

«Менің атым Кхан» атты болливудтың кинофильмін көрген боларсыздар. Сондағы бір сюжетте, Кхан есімді жігіт жолдан өтіп бара жатып, сары түс жанғанда немесе такси автокөліктері өткенде, жынданып, тәлтіректеп, айқайлап кететін эпизод бар…

Өзіме кезек берсем, сары түске тақырып таба алмай жүргенде осы бір ой сап ете қалды. Неге сары түстің аутист адамдарға әсерін жазбасқа? Жоғарыда айтылған киноны көргенде, мен де «сары түс аутисттерді қоздыратын түс екен» деген пікірде қалған болатынмын. Ал, ендеше, шындығына көз жеткізейік…
Интернет жалпы жақсы нәрсе ғой, үйден шықпай көп іс тындыруға болады. Сол секілді мен де deti-indigo74.ru/ сайтына сұрақ қою арқылы материал таптым. Сұрақ мынадай(орысша жаздым): Посмотрел фильм «Меня зовут Кхан», фильм про одного аутиста, там есть такой момент, что он не любит жёлтый цвет. Почему именно жёлтый? Или они просто могут не любить какой-то определённый цвет?


Мағынасы түсінікті болар, қазақшаға аудармадым.
Көп күтпей-ақ жауап та келді. Негізі жауап қысқаша болды. Тағы бір екі сұрақ қою арқылы қанағаттанарлық жауап алдым. Айта кетерлік, сұраққа белгілі маман-психолог, аутизммен ауыратын балалармен 10 жылдай жұмыс жасап келе жатқан кісі жауап берген болатын. Сондықтан, «ешқандай пікірталас тумас» деген ойдамын. Жауап ,әрине, орыс тілінде келді, мағынасы сай аударуға тырысып бақтым.
Шыдамдарыңызға тимей жауабын жазайын: "Аутизм — бұл дегенің қоғаммен, адамдармен қарым-қатынастан қорқудан туатын салдар. «Адам тек өзімен шектеліп қалады» деп те айтуға болады. Барлық аутисттерде тағамға, түске, дыбысқа өзіндік әуесшілдіктері немесе антипатиялары(ұнатпаушылық) бар. Бұлар жеке индивидтік жағдайлар. Барлығында бірдей аты аталмыш қасиеттер байқалмайды. Мен сізге бір аутист бала туралы айтып берейін. Ол сары түсті өте жақсы көреді. Алғашында, сары түсті бояуларды тамақ ретінде жеп қоятын. Кейіннен оған «бояу» жеу үшін емес, сурет салу үшін арналғанын түсіндірдік. Ал сары түске анық антипатия болғанын жолықтырмаппын.

«Сары түс» туралы «аңыз» өтірік болып шықты.
Аутисттердің кейбірінде, белгілі бір затқа қатты жек көрініштілік болу қасиеті бар екенін ескерттік. Мысалы, бір аутист киімнің түймелерін жақтырмайды екен, біреу ойыншықтарды ұнатпайды, ал енді біреуі сандарды көрсе қашады екен. Демек, ол кез-келген зат, құбылыс болуы мүмкін. «Сары түс» де болу мүмкін деп ойларсыздар, ия, әрине, бұл таңдауды да қаперден алып тастай алмаймыз. Алайда, тақырыпта айтқандай, «барлық аутизммен ауыратындар сары түсті көрсе қашады екен» деген пікірде қалу — теріс пікір екен.

Қызылорданың бүйіріндегі Байқоңыр білмейтін адам кемде кем. Ғарыш айлағының аты әлемге әйгілі. 60 жыл бұрын жер кіндігінен ұшырылатын зымырандарды құрастыратын қызметкерлерге арналып қала салынды. Көпшілік үшін жұмбақ саналатын қаланың тыныс-тіршілігімен танысып қайттық.

Алғашында Заря кейін Ленинск аталып, 1995 жылдан бері қала Байқоңыр атауын алды.

«Жұлдызды» қалаға келген әрбір адам алдымен мұражайға бас сұғады. Біз де сол дәстүрден жаңылмадық. Мұнда төрт зал бар. Кеңес Одағы тұсындағы Байқоңырдың тарихы, сынақтан өткен зымырандар, этнографиялық дүниелер мен көрме залында тамсандыратын дүниелерге толы. Жалпы, мұражайда ғарышкерлердің киетін киімі мен ішетен тамақтарына дейін қойылған.





«Байқоңыр» ғарыш айлағынан осы уақытқа дейін 2500-ден астам ракета мен 1500-ге жуық ғарыштық аппараттар ұшырылған.

Әлемде ғарыш айлағы Жапония, Үндістан, Франция, АҚШ елдерінде бар. Соның ең үлкені осы «Байқоңыр» ғарыш айлағы саналады. Мұнда ұшырылатын ракеталардың көлемі де, салмағы да үлкен. Сондықтан болар мұнда зымыранның көкке көтерілгенін тамашалауға келетін туристер көп.




Жергілікті халық мына жерді «Мотовоз» деп атайды. Яғни ғарыш айлағына жұмысқа баратындар таңғы сағат 6-дан бастап осы жерге жиналып, пойызға отырады.


Бүгінде ғарышты қалада 74 382 адам тұрады. Оның 60-ы қазақстандық азаматтар. Жер көлемі 5498 га. 350 көпқабатты тұрғын үй бар.

Қалада 14 мектеп, 2 музыкалық мектеп, 3 университет, 3 арнаулы оқу орны, қалалық мәдениет үйі, 2 қалалық аурухана, 3 емхана бар.
Мектеп демекші, мұндағы 6 қазақ мектебі және 1 балабақша жаңа оқу жылынан бастап қазақстандық білім беру стандартына көшетін болады.

Ал Қазақстан Үкіметі салған перзентхананы ресейліктердің балансына беру жөнінде жұмыстар жалғасып жатыр.

Қалада демалыс орындары жетерлік. Шаһардың он жылдығына арналып салынған стадион бар. Сондай-ақ, бассейн, демалыс парктері жұмыс істеп тұр.




Қаладағы ең үлкен көше Абай атымен аталады. Қазақтың бас ақынының ескерткіші де орнатылған.



Қаладағы әр бір ескерткіштің өзіндік ерекшелігі мен тарихы бар. Мәселен, мынау Байқоңырда 1960 жылы континентаралық баллистикалық Р-16 зымыранның алғаш рет сынақ ретінде ұшыру кезінде орын алған апаттан қаза болған адамдардың құрметіне қойылған ескерткіш.


Ал мынау «галактика» деп аталады. Күнді айнала орналасқан планеталар белгіленген.


Жалпы, ғарышқа байланысты қалада ескерткіш, макеттер көп.












Мына ғимаратта бұрын «Буран» ракетасы құрастырылған. Қазір «ҚР Президентінің «Байқоңыр» кешеніндегі арнаулы өкілінің қызметін қамтамасыз ету басқармасы» мемлекеттік мекемесі жұмыс жасайды.

Бір ерекшелігі мұнда әр адам басына бір талдан келеді десек те болады. Қалада 75 мыңнан астам түп ағаш бар екен. Көшелер мұнтаздай, тап-таза.



Күннің қызуы қайтуымен тұрғындар серуендеуге көшеге шығады. Басым көпшілігінің баратын жері «Источник». Яғни, дария жағасына барып, салқындап қайтады. Көшедегі су бұрқақтардың жанында балаларын ойнатады.




«Байқоңыр» Ресейге ұзақ уақытқа жалға берілген қала. «Жұлдызды» қаланың тіршілігі осындай. Қаланы мұнан әрі көріктендіріп, әлеуметтік-экономикалық тұрғыда дамыту бағытында жобалар жетерлік. Екі емелекет арасында арнайы бағдарлама да қабылданып, алқашқы қадамдары жасалуда. Барлығы сәтімен жүзеге асса бренд саналатын Байқоңырдың болашағы кемелдене түсері анық.

Бір қарағанда олардың сөйлейтін тілі, көретін көзі, еститін құлағы, иіскейтін мұрны, қысқасын айтқанда ешбір сезу мүшесі жоқ болып көрінеді. Сол себепті де оларды таптап өткенде немесе тамырымен жұлып алған кезде жүрегіміз дір етіп, бойымызда аяныш сезімі пайда болмайды. Ал шын мәнінде олардың жасы адамзат жасынан әлдеқайда үлкен. Олар жануарлар эволюциясын, жердің беткі қыртысын өзгерткен. Олар біз біле бермейтін сан түрлі қасиетке ие. Керек болса Сізді емдеп, ыстықтасаңыз — сая, тоңсаңыз жылу сыйлап, қарныңыз ашса азық бола алады. Ал жөнді-жөнсіз „жанын жаралай„ берсеңіз, Сізден өш алып, өлтіреді! Бұл жазба жер планетасының жаны, һәм ақылы – өсімдіктер туралы болмақ.

Despicable me 2 киносында алғаш пайда болған миниондар Пьер Коффин және Крис Реномен дыбысталған екен. Ең қызығы бұлардың тілінде. Ол арнайы ойлап табылған бір тіл ме? Мысал үшін, Аватар киносында арнайы лингвист мамандардың көмегімен На`ви тілі

Егер Сіз экономист, құрылысшы немесе инженер болсаңыз бері келіңіз.



Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінде Сіздің сала бойынша «Информатика магистрі» дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік пайда болды.

Университет «Желілік магистерлік программа «Информатика – қосымша мамандық» білім бағдарламасына абитуриент қабылдауды бастады.

Бұл мамандық басқа сала мамандарына Информатика магистрі дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік береді.

Мұндай бағдарлама Қазақстанда тұңғыш рет жасалып отыр.

Бағдарлама мақсаты – өзінің алғашқы мамандығының дағдыларын информатика облысындағы теориялық және техникалық дағдыларымен үйлестіре білетін әмбебап мамандарды даярлау.


Жоба Евросоюздың 5 университеті (Германия, Литва, Польша, Финляндия, Франция елдерінен), Орта Азияның 10 университеті (Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрменстан елдерінен) және Еуропаның үш кәсіпорнымен бірге жүзеге асырылып отыр.

Аталмыш мамандыққа: Экономика, Есеп және аудит, Менеджмент, Қаржы, Мемлекеттік және жергілікті басқару, Маркетинг, Статистика, Әлемдік экономика, Логистика (салалар бойынша), Құрылыс, Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрылғыларын өндіру, Тіршілік қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау, Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша) бакалаврлары құжат тапсыра алады.

Қабылдау комиссиясымен байланысу:
Қажымұқан көшесі 13, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, ОЗҒ-2 (СҚФ оқу ғимараты).
Тел.: 8(7172) 709500 (34212)
enupromis@gmail.com

Толығырақ ақпарат — http://promis.enu.kz/

Ой, жаным!

Биыл орыс тілді мектеп бітіргендеге қарағанда қазақ тілді бітірушілерге мемлекеттік грант көп. Жылда екі тілде тең бөлініп, нәтижесінде қазақ тілінде 100-125 бал жиғандардың бағы жанса, биыл мүмкіндік мол сияқты. Алысқа бармай ақ өзімді алайын мен түскен жылы, қазақ тобы жүзден асқан балмен түссе, орыс тобы адам азшылық келгендіктен алпыстан сәл ақ асқандар мемлекеттік грантка ие болып шыға келді. Биылғы жылы бұл пропорцияны түзеп, енді мектепті аяқтаған түлектердің қай тілде басымдық беретінін ескерді. Сонымен биылғы жылы қазақ тілінде 84302 оқушы болса орыс тілінде аяқтаушылар 40077 оқушы ғана. Білім және ғылым вице министрі Т. Балықбаевтын айтуынша қазақ тобына75 пайыз бөлінсе орыс тобына25 пайыз болмақшы. Айта кетейік биыл 39994 грант бөлінді. Оның ішінде бакалаврга 32 168, магистратурага 7241, докторантурага 623 бөлінді. Гранттардын басым бөлгі жылдағыдай техникалық мамандықтардың үлесінде.

Қазақстан оның ішінде Алматынын мақтанышына айналған 25 этажды " Қазақстан" қонақ үйі ішіне кіріп көру бала кезімен арман еді. Сол арман кеш болсада орындалып қана қоймай, журналист қауымы әлі шығып көрмеген 26 қабатқа көтерілдік. Айбарлы да сұсты көрінетін қонақ үй бағасын естігенде" қағыс естімедік па" құлағымызды тоса түстік. Бағасы 60 мың мен 25 мың арасында. Ең қызығы күрделі жондеулер реттелгенен кейін баға тағы төмендейді деген мәлімдемесі. Бұл нарықтық бәсекелестік, бұлардан өзге егер қонақтар қосымша ақылы қызмет түрін қолданса тағы біршама жеңілдіктер бар екен. 1978 жылдан қызмет етіп келе жатқан қонақ үйдің төбесіндегі " алтын тәж" қонақ үйдің символы іспетті екен. Бұл тәжді әр жерден кездестіре аласыз. Ұлттық жәдігер ретінде қастерлеп қарайтын қонақ үй басшылары ұлттық нақыштарға толы ою- өрнектерді сол қалпында сақтап қалған. Міне Қазақстан қонақ үйі. Қонақ үйдің қонақтарының басым бөлігі қазақтар екен, оған қонақ үйді аралап жүргенде көзіміз жетті. Той-томалақ жасайтын ағайынға қызық болар аздаған мәлімет бере кетейін. Мәселен банкет жасасаңыз арақ-шарап сусындар мен тағамдар алсаңыз тегін, ал шараптардың бағасы дүкендердегі баға. Той жасаймын деп шабылган халықты көзіміз көріп жүр. Брақ аяғында қызмет сапасы көңілге қонбай реніш туындап жатады. "Қазақстан" қонақ үйі бұл жағынан артықшылықтары басым. Жиын өткізуге не бәрі миллион теңге қаражат кетсе, менюде 22 мыңнан 29 мың теңге арасында екен. «Той жасаймын» десеңіз 600 ге дейін орын бар, оған қосымша балкондағы хауызды әсем орындарды қосыңыз.