Храмов қазандығы

Мектепте оқып жүрген кезінде оның ата-анасы жергілікті жылу қазандықтарында от жағушы болып еңбек ететін. Николай мен інісі оларға көмектесіп жүріп, кәдімгі әк тастарын қып-қызыл көмір шоғына тастап қоятын.
Алтай таулары мен Тоң (Дон) өзенінің арасында алып хандық құрған қазақ жері қарашекпеннің талапайында қалғалы қашан?! Анау Тулаңның алғашқы атауы әйгілі Жәнібек ханның анасы Тайтулланың есімі емес пе еді?! Астраханың –Хажытархан, Саратов – Сарытау, Челябинск – Селебе, Курган – Қорған, Тюмень – Төмен, Барнаул – Баранауыл, Усть-куть – Үстіқұт, Ачинск– Ащылы, Байкал – Байкөл, Енисей – Енесай, Ангара – Аңғар емес пе еді?! Асан Қайғы, Ақтанберлі, Шалкиіз, Доспанбеттер асқақ жырына ораған Еділден (Волга) иісі қазақ су ішпегелі қаншама ғасыр өтті?!www.zhasalash.kz/ruhaniyat/4843.html
Осының бәрі Софы Сматайдың «Елім-ай» романда тайға таңба басқандай көрініп тұр.