Автор: Арнур Ауезхан

«Қазақ әлемі» – екі достың оқиғасы арқылы road movie жанрында түсірілген туынды. Басты кейіпкер – сүйіктісінің қолын алып, ауылда қалғысы келсе, қыздың арманы – Америка. Осы қарама-қайшылықты шешу үшін кейіпкерлер «Нұрлан Қоянбаевты тауып алып келу керек» деген ойға келеді. Бұл сәттен бастап фильмнің негізгі желісі – қазақ болмысы мен қазіргі ұрпақтың ұлттық сана мәселесіне айналады. Нұрлан Қоянбаев фильмде өзін «қазақ болмысына ықпал еткен, тарихты танитын, отансүйер миллионер» ретінде көрсетеді. Бірақ ең қызығы – бұл фильмде өзін ойнайды. Өзін тек актер емес, ұлттық идеяның жетекшісі ретінде көрсетуі, кейде тіпті саясаткер не болашақ президент ретіндегі образды ишаралап беруі – ойландырады. Бұл фильмде реалистік актерлік шеберлік емес, өзін-өзі насихаттау алдыңғы қатарға шыққандай әсер қалдырады.Актерлік құрам кең емес, оқиға тек екі достың төңірегінде өрбиді. Екеуінің рөлі – өздерінің бұрынғы веб-сериалдарындағы жеңіл әзілге толы образдары. Бұл – фильмнің терең идеяны жеткізу мүмкіндігін шектейді. Ал Нұрлан Қоянбаевтың бейнесі – тек «қуатты тұлға» ретінде беріледі, бірақ бұл көрерменге жасанды әсер береді. Әзілдер – шынайы емес, күлкілі болудан алыс.
Кинематография тұрғысынан да фильм көркем туынды деңгейіне жете алмайды. Түсірілген кадрлар мен табиғат көріністері болғанымен, визуал эстетика мазмұнның әлсіздігін жаба алмайды. Туынды халықтың «көзі ашылсын» деген ниетпен түсірілгендей көрінгенімен, бұл мақсатқа жете алмаған.Фильмде айтылатын «қазақ кім?» деген сұрақ пен тарихқа шолу жасау әрекеті – маңызды әрі өзекті. Бірақ бұл ойлар нақты дерекке емес, продюсердің фанаттық көзқарасына сүйенеді. Бұл жерде шынайы тарихты көрсету емес, өз образын асқақтату басым. Сценарийде тереңдік, драматургия жоқ. Бұл жай ғана блог секілді түсірілген туынды.
Ең ауыр әсер қалдырған сәт – Нұрлан Қоянбаевтың есіміндегі «ҚоянбаЕВ» жалғауы. Қазақтың ұлт ретінде қалыптасуына үлес қоспақ болған тұлғаның орыс тіліндегі «-ев» жалғауын қолдануы – үлкен қайшылық. Бұл – тек грамматикалық мәселе емес, ұлттық болмыс, тарихи жады тұрғысынан ауыр жайт. Бұл тегтің артында тұтас ұлттың тарихы, зары жатыр. Қазақты қазақ еткісі келетін тұлғаның осындай тегпен шығуы – ішті ауыртады.
Идея жақсы – бірақ жеткізу жолы, көркем құралдар, актерлік шешімдер, режиссерлік ұстаным – бәрі де әлсіз. Басқа режиссерлер идеясын метафорамен, көркемдікпен жеткізсе, Нұрлан Қоянбаев оны тікелей баяндап береді. Бұл – кино емес, тарих сабағына айналып кеткен.Соңғы кездері Қоянбаевтың саясатқа бет бұра бастағаны байқалады. Бұл туынды – сол жолдағы алғашқы қадамдардың бірі сияқты.

Құлақтың кіріне қарап, кімнің қай ұлттан екенін, тіпті денесінен тер иісі қаншалықты шыға беретінін білуге болады дейді ғалымдар.

Бүгінде медицинаның жетілуі арқасында бұған дейін байқалмаған неврологиялық проблемалар ерте анықталуда. Бұрын тек «бала кеш сөйлейді» деп қараған жағдайлар қазір нақты диагнозға ие болып отыр. Соңғы жылдары Қазақстанда балалар арасында аутизм, сөйлеу дамуының кешеуілдеуі (ЗРР) және психикалық дамудың тежелуі (ЗПРР) диагноздары жиілеп барады. Бұл құбылыс ата-аналар мен мамандарды алаңдатып отыр. Мұндай диагноздардың көбеюіне не себеп? Бұл мәселені шешудің қандай жолдары бар? Осы сұрақтарға жауап іздеп көрейік.

Бәлкім қарсылас фильмдері нашар болған болар? Мен сценарий тұрғысынан ұнаттым және ойларым бір досымның пікірлерімен сәйкес келді. Екеуіміздің кейіпкерлер туралы ойларамыз бірдей шықты деуге болады.

Pew Research зерттеуінше атеистердің 70%-ы – еркектер. Gallup, World Values Survey зерттеулері де осыған жақын нәтиже берген. Ол былай өмірде де байқалады. Себептері мыналар:

Қарапайым, түсінікті тілде экспериментал сөрелер қою:

Шәйға бірдемелер: тәтті, торт, кекс, печенье.
Қонаққа апаратын: конфет, шоколад, сок, тәттілер.
Жейтін заттар: хотдог, сэндвич, ролтон, самса.
Қазақша үстел: бауырсақ, құрт, тары, талқан

Жұрт фотоға түсіріп, тегін жарнама істеп кетеді

OpenAI компаниясы Chatgpt-ге негізделген өзінің әлеуметтік желісін ашуы мүмкін. Әзірше нақты емес. Бірақ солай болатынына сенімдімін. Олардың ойынша сондай желідегі контент сапалы болады.

Бүгінде жасанды интеллект адамзат қызметінің түрлі салаларына еніп, тіпті шығармашылық пен тіл тәрізді нәзік бағыттарда да белсенді қолданыла бастады. Осы орайда көпшіліктің көкейінде «ЖИ кәсіби аудармашыларды алмастыра ала ма?» деген сауал туындайтыны заңды. Бұл сұрақ әсіресе қазақ-ағылшын бағытында жұмыс істейтін мамандар үшін өте өзекті.

Біз осы тақырып аясында қазақша-ағылшынша кәсіпқой аудармашы, салада бірнеше жылдық тәжірибесі бар маман – Асқар Базарбаймен арнайы сұхбаттастық. Ол өз кәсібінің ерекшеліктері туралы баяндап қана қоймай, жасанды интеллектінің қазіргі мүмкіндіктерін кәсіби тұрғыда бағалап, аударма саласының болашағына қатысты маңызды ойларымен бөлісті.

Олар миыңның қалай жұмыс істейтінін біледі.

Мысалы, былай дейді:
– Сен сырттай күліп жүресің, бірақ іштей шаршағансың
– Сен өзгелерге көмектесіп жүріп, өзіңді ұмыт қалдырасың
– Сенде үлкен потенциал бар, бірақ оны толық аша алмай жүрсің

Кофе ішу сәнге айналған заман. Бірі – ащы дәм іздейді, бірі – жұмсақтықты қалайды, енді бірі – инстаграмға әдемі кружкамен фото салғысы келеді. Ал сіздің кофе таңдауыңыз қандай?