Санасы аз болса, қашады ол бірден,
Азапты көреді — бостандық аңсаса.
Ғашықтық дегені — бақыт қой ең таза,
Сәтсіздік пен бопса — махаббатсыз жүрген.
Шаттықтың ұлығы — сұлуды тербеген,
Еркіндік, тыныштық емес пе тегін у?
Білгенге ырыс-құт — сезімге берілу.
Жүректің суығы — тірі өлгенге тең.

«Досың қазақтан болсын» деген ізгі ниетті, ілтипат сипатты пікірдің аурасына ауырған қазекеме «ащы ақиқаттың өткір шындығын» шырмаған хақ оқиға аса мәлім емес-тын. Ислам әканың «Досың қазақтан болсын. Ол сені сатпайды, бауырмал адал халық» деген сыңайдағы тұжырымын өзбектің БАҚ-ы кеңінен таратып, хассақтардың қазіргі ұрпағы ере жариялады. Ел артынд… аузындағы әңгіме — осы.
Шын мәнінде толық мәтінде «Досың қазақтан болсын. Ол сені сатпайды, бауырмал, адал халық. Бұл далбандарды зато сендерге лақтырып кету оңайырақ болады. Тем более, досың болғасын подлянка күтпейді» деген болатын Өзбасы. Бірақ бізге қалай жетті, солай жетті енді...

Кәрімов әкам өз спортшыларын әр әлемпиадаға аттандырарда: «Сукілер біләт, медаль алғандарың өздеріңе жақсы. Бірақ медаль алмасаңдар да, қазақтан қалғандарың — лоқтық. 1/16-дан тігілсеңдер де, қазақтан ұтылмаңдар нақ!» деп бата беретінін біреу білсе, 17 миллион білмейтін.



Алайда қазақтай қайсар халықтың Қабанбайдай батыр бабасымен қоса, Тазша баладай суайт кейіпкері барын да ұмытпаған жөн болатын. Өзбек басшысының шын пиғылын білетін біздің ақылман ойлы шенеуніктеріміз бен көреген функционерлеріміз «Операция Ө» деп аталған ұлы жоспар құруға кірісті.
Ол — өзбек басшысының көзін құрту еді.
Әрине, тікелей қастандық қылу — адамдыққа жат, жоғары саяси деңгейде орынсыз, қылмыс атаулының үлкені. Олай-бұлай бола қалса, жаны сірі Кастро да емес ол, бір-екі шабуылдан соң-ақ Аид ақсақалдың ауылына аттануы әбден мүмкін еді. Өзбек комитеті де «Моссад» емес дегендей...
Сондықтан, елдегі басқа шаруаның бәрін шешіп қойған (галстуктерін де) біздің ақылмандар іске басқаша кірісті.
Сөйтіп, кабинетке үйренген қауым арасында кіл ығай мен сығайдың басқосуы болды. Бір ірі тұлғаның өз адал еңбегімен тапқан ақшасына салдырған мүбәрак вилласында (енесін, ойнап айтам нақу, ондай вилла жоқ қо), жабық есік жағдайында жиналыс өтті. Есік шынымен жабық болатын. Бақылау камералары дарбаза шетінен өмірге құштар кейіппен қарап тұрды. Вилла қақпасының алдында сұсты, тағдырға ызалы қап-қара иттер мен олардың қап-қара кәдімгі иттері күзетте жүрді. Овчарка мен питбуль болатын соңғылары. Нұрлыбек пен Гриша болатын алдыңғылары.

— Тәәә-әәәкс, ағайын, туыс бауырлар… Кхм, ой, тойыс, әріптестер! Мемлекеттік маңызы бар мәселені талқылауға келгенімізді білесіздер. Қара уылдырықтан ала отырыңыздар. Кімде қандай ұсыныс бар? — деді сөзбасшы.
Бірінші болып иегі жып-жылтыр семіз кісі сөз бастады.
— Исламды құрту үшін сақалы шоқшаларды кеңінен пайдалану жайлы ұсыныс бар...
— Өй, бұл Исламды емес қой олардың құртатыны… — семізді тыйып тастағанға бәрі үнсіз бас изесті. Бір-екеуі «Машалла» деді іштей сыбырлап.
Келесі бір белсендінің:
— Кешіріңіздер, мен айтайын, әлімжеттік желіде жүрген суретке және үш әріптен тұратын мемлекеттік ұйымның есебіне сенсек… — деп қостап келе жатқаны сол еді, сөзбасшы сөзін бөлді.
— Сіз үшін фейсбуктің әлімжеттік желі деп аталатынын білеміз. Ал үш әріп дегеніңіз ЦОН ба?
— Үш әріп деген үш әріп қой. Сол дерекке сенсек, Ислам ақамыз ақтан аздап алыңқырайтын көрінеді.
— Сіз сонда ішімдікке цианид салуды немесе «паленый столичныйды» жібере салуды ұсынасыз ба, блеәт нақұй? — Телевидение жоқта, үй жағдайында мұндай зиялы қауым да өзара осылай сөйлесе беретін.
Әлгіннен үнсіз отырған көзі сығыр жылтыр бет галстугын ағыта, осы жерде сөзге араласты:
— Жоқ, мен ұсынатын басқа идея бар.
— Сөйлеңіз, жепутат мырза.
— Бізге не керек? Әканың әрақты сілтегені керек. Бірақ легально болуы керек пе ол похмель? Болуы керек. Ол қатты ішіп, 79 жастағы организм шыдамай жүріп кетуі мүмкін. Сондықтан повод керек пе? Керек.
Уощм, ел боп, жұрт боп, не қатты қайғыртуымыз керек, не қатты қуантуымыз керек.
— Қайғырту не получится. Ол үшін ескі замандардан қалған 2-3 қазақтың мазары жатыр деп сылтауратып, Жизаққа дейінгі жерді қайта тартып алу керек. Немесе, Олимпиадада алғашқы ондыққа кіріп кетіп, 10 алтын алып, өзбектерді көтте қалдыруға болады. көріп отырғандарыңыздай, екеуі де нереальный нәрсе. Сол себепті, мен сіздерге от обратного қимылдауды ұсынамын.
Ең принципиалды спортымыз — бокста өзбектерден аяусыз жеңіліп, олардан жалпы есепте қалып қояйық. Басқа амал жоқ.
— Сөйтсе?
— Сонда Кәрімов әкам қуаныштан жүзі бал-бұл жанып, қассақтардың аузын тігіп кеттік деп, банкет жағалап, ақаңнан сілтейтін болады. Ал оның ар жағы инсульт емей немене?
— Ғажап идея! Бізде Парламентте мұндай ұсыныстар айтыла бермейді...
Осы тұста спортқа тақырып ауаны ауғанын естіген сығыр көз жұқа кісі көзілдірігін түзеді де:
— Кешіріңіздер, мен ауыр атлетиканың майын ішкен маман ретінде айтайын, біз бұған үлес қоса алмаймыз! Менен кемі 3 алтын шығады! Өзбектерде өзі ауыр атлетикада бір ғана фаворит бар, оның өзі біздің чемпионнан ұтылады. Біз Қазақстанды жалпыкомандалық есепте көтермесек, түсіруіміз қиын… Екінші жаттығуда мықты спортшыларымыз бәрінен…
— Тәк, сен өйтіп неғыма! Ал мен спортқа жауапты тұлға ретінде Ильиніңді де, басқасын да қатыстырмаймын! Басқа, әлсіз спортшылар жіберіңдер! Иә, айтпақшы, штанга көтеру екі жаттығуға бөліне ме не?
— Левеке, бұныңыз қалай?! Олар көп жыл дайындалды емес пе?
— Все, все, әңгіме бітті! Себеп табамыз. Бұрынғы жүлдесімен қосып тартып аламыз. дәрі іштә, үйтті-бүйтті деп шығарып жіберіңдер. Олар итак пәтер-мәшінелерін алып алды.
Келесі, бокстан қысылуымыз керек. Өзағамдар өзі ыштанга көтеру мен бокстан басқа спорттан алтын медаль ала алмайды. Бізге лимит — бір алтын, чтобы халық шуламау үшін. Қалған выскочкаларымызды қысып, құлатып, ал өзбектерді көтеру керек.
— Кешіріңіз, бізде кемі 3-4 спортшы алтынға үміткер. Өзбектермен шамалас медаль аламыз деп тұрмыз.
— Никаких шамалас! Бір алтын болсын, ана Даниярды ваще құлатып тастаңдар, онсыз да алтынды көп алады ол. Тем более, вахабиттермен араласа ма, бірдеңе.
— Ол баланы құлату қиын. Қалай да алады ол. Вот, Иванды көндіруге болады. Вася деген спортшы көнбейд, бірақ орыс қо, мейлі, оның үстіне ешкім ол үшін тұрмайды. Соны қысып жібереміз, алтын болмауын қадағалаймыз.
— Әділбек ше? Ол да фаворит қо.
— Әділбек? Алтын? Пхахаха, ағасы, осы екі сөздің бір-біріне кереғар, үйлесімсіз екенін көрмейсіз бе?!
— Уощм, өзбектерді алға шығарыңдар. Жеке матчта жеңілсін бәрі. Ана Біржанға айт, өзіміздің бала ғо, таяқ жесін кездесіп жатса.
— Көрерміз енді… Құраманың бапкері өзіндік пікірі бар жігіт еді…
— Қой, сөзді қой. Егер де дейді, кімде-кім дейді, тыңдамаса дейді, орнынан аламыз деңдер дейд та!..
— Жақсы, жолдастар! Ендеше, алдымызда Ұлы даланың ұлы мақсаты тұр. Барлығы еліміздің болашағы үшін. Бәлки, біздің ерлігіміз бен еңбегімізді ұрпақтар білмей кетер, бірақ біз оған мұңаймаймыз. Үлкен саясат болғасын, ондай-мұндай болад… Тарихтың парақтары әлі-ақ ашады айқара…
— Онда шартты түрде «Операция Ө» деп аталған жасырын жобаны бастауға пәрмен беремін!

«Операция Ө» деген атау — мысалы, Өзбек, не Өлімпиада, не Өлім болып дешифрленетінін біз білмейміз. Алайда, оқиғада баяндалған барлық жоспар соңғы сағаттарда орындалып үлгерді деседі. Ол үшін тіпті Сотомайорды да жығуға тура келіпті-мыс. 22-орын — қазақ спортының кемшін қалуы емес, көреген функционерлердің сарабдал саясаты ғана екен.
Ал Ислам әка сол жеңісті қуаныштан 3 күн ішіп кетіп, банкеттің алдын бермей, тост айтыпты. Содан жүрек шіркін шыдамай жүріп кеткен екен.
Көпке қолжетімсіз ақиқат оқиға осылай болған деседі. Бірақ кім білсін, бұл өмірде болмаған оқиға да болуы мүмкін ғой, жиынның қазақ тілінде өткеніне қарасақ…

Жазбада сіз ұқсатқан кейіпкерлер жай ғана сәйкестік, өмірдегі тұлғалармен ұшырасуы кездейсоқтық болып табылады.

КІРІСПЕ

Негізі біз ше, к*т ашығыш халықпыз. Біреу бірдеңе жасаса да жақпаймыз, біз жасаған нәрсені біреу сынаса да жақпайды. Нейтрал ұстаным жоқ. Не алқашпыз, не уақап фанатикпіз…

Маған жеткізушінің айтуына қарас ам, бұл шамамен 1970-80 жылдардың арасында болған оқиға екен.



Маман да, адам да қат жүз шақты түтіні бар ауылға шүйкедей қара кемпір көшіп келгенде — ешкім кет демепті. Ақкөңіл де көпшіл ауыл халқының жастар жағы — енді әжеміз болады десіп; кемпір-сампырлар шүйіркелесетін құрбы таптық десе, қуақы шалдар — кекетіп-мұқататын тағы бір қубас кемпір артық болмайды депті.

Қара кемпіріңе ауыл өмірі таныс сияқты. Келе сала қараусыз тұрған үйлердің бірін әктеп кіріп алып, жұрт жинаған жылудан келген сиыр, қой-ешкі, тауық-үндікті кәнігі ауыл адамынша бағып-қағып әкете алыпты. Әйтеуір, бірер айдан соң жергіліктілерден айырмашылығы болмай қалыпты.

Бар уайым-қайғысы — жем-шөп пен өндірістік жарыстағы орын болған ауылға, бәле үш айдан кейін келеді. Еңгезердей, елдің алдындағы тепсе темір үзетін азаматтар бірінен соң бірі төсек тартып жығылса, қариялардың есі ауысып («алжып»), дел-құлы болады да қалады. Бураны жығатын балуан жігіттерге дейін көз алдында семіп бара жатады. Кешегі тойлы ауыл бірер айда қара жамылады.

Мұндай жағдайда ауыл не істейді? Жөн-жоралғы, дін-жоралғының барлығын жасайды, бірақ ештеңе көмектеспейді. Енді ауылды қойып, белгісіз кесел осы ауылдан шыққан адамдарды да жалмай бастайды. Бірінің оқудағы баласы, бірінің қызметтегі ағасының шаруалары насырға шауып, оңбауға қарайды. Таңы да, кеші де әнмен басталатын ауыл осылайша күйреген жылы шашымның жартысы ағарып, кісі болдым дейді жеткізуші аға.

Тоқетері, жем-шөп науқанында шөпті артық бастырып, қалғанын көрші аудандарға сататын бір кездегі шіріген бай кент — сол жылы қалт-құлт еткен тақыр кедейге айналып шыға келеді. Мұндай көрсеткіш үшін басың кететін заман екен. Буыншақ-түйіншегін сайлап, осы кеткеннен шатылмай-сотталмай қайтсам жақсы деп, совхоз директоры түнделетіп аудан орталығына жолға шығады. Ауылдан отыз шақырымдай ұзаған кезде жолға әлдекім жүгіріп шығып, бастықтың машинасын тоқтатады. Қараса… бұрынғы почтальон екен…
***

Почтальон совхоз бастығын өзі тұратын жеркепеге алып барып, ауылдағы оқиғалар мен өзінің жоғалу себебін айта бастайды.

— Алғашқы күдігім әлі ешкім ауырмаған кезде-ақ пайда болды. Білесіз бе, анау қубас қара кемпірдің пенсиясы — 350 сом! Ондай пенсия тек қана дербес пенсионерде ғана болады! Енді қараңыз: кім өлетін шағында сонау қаладан, ыстық-салқын суы ағып тұрған үйін тастап, бір күн от жақпасаң қатырып тастайын ауылға келеді? Кім өзі? Мақсаты не?

Екінші күдігім. Жеңіс күніне берілетін премияны апарғам. Есігі ашық тұр екен, апеке құтты болсын деп, айғайлап тұрып кіріп барып едім, кемпір үстелден бірдеңелерді тез-тез жинаймын деп, шашып алды. Қарасам — отыз шақты біп-бірдей фото, сосын барлығы да — бір адамның суреті! Кемпір сонда маған жаман қарады, баяғы біз қарсы алатын момын кемпірдің табы да қалған жоқ. Содан кейін әлгі жайсыз оқиғалар да басталды. Кесірі тиер деп, сізге апыл-ғұпыл арыз жазып, қаладағы ағама тайып отырдым. Бірақ мазам кетіп, бей-жай жүре алмадым. Аңшылар артеліне жалданып алып, өзім осылай — ауылды сыртынан бақылап жүрмін.

— Мәссаған! — дейді сонда ауыл директоры, — енді есіме түсті! Жаздыгүндері: "үйде бір солдаттың суреті жатыр, қайдан келген өзі?" деп жүрген бір-екі адамды көргем, мән бермеппін! Сонда ол не болуы мүмкін?

***
Ауданға бармай, ауылға қайтып келген почтальон мен директор таң ата машинаның дабылымен жұртты дүрліктіріп оятады да, алаңға жиналуларын сұрайды.

Мұндай төтенше жиналыс күнде болмағасын, халық тез жиналады. Директор мен поштальон білетіндерін тәптіштеп айтып береді. Сол-ақ екен, әйелдер жағы шулап қоя береді. Бірінен соң бірі барып, үйлерінен табылған солдаттың фотосын алып келеді. Үйдегі альбомдардың бірінен түсіп қалған фото деп, мән бермепті. Байқаса, солдаттың фотосы — қабырғада ілулі фотолардың артына қыстырылып кеткен екен! Және қабырғадағы сурет кімдікі болса — сол бірден төсекке жығылатынға ұқсайды.

Ашулы халық бірден қара кемпірдің үйіне қарай беттейді. Амал не, кемпір жаяулатып тайып отырыпты дала жаққа. 3-4 күннен соң үсіп өлген күйі табылыпты ен далада.

Кейін анықталғандай, әлгі фотодағы солдат — қара кемпірдің жалғыз ұлы екен. Соғысқа осы ауылдан аттанған. Және кемпірдің өзі де осы ауылдың адамы болған екен кезінде. Бұл ауыл — соғыста бір-ақ адам қаза болған бақытымен белгілі ауыл екен. Ал қаза тапқан «бір-ақ» адам — әлгі кемпірдің ұлы екен. Құсадан әбден жынданып кеткен кемпірді бір кездері облыс орталығына алып кеткен. Кемпір одан соң есін жиып, тіпті табысты қызметте де болғанға ұқсайды. Өлген кісінің фотосымен кесел жіберу — сығандарда бар екен. Ендеше кемпірің құзғындықты қалада солардан көрген ғой. Кейін зейнетке шығады. Іші пысады, сосын «тек қана осының ұлын алған» құдай мен ауылда кеткен кегі есіне түседі. Құсасы қайта меңдейді. Кегін алған түрі шығар. Енді біз білмейміз.

Білетініміз, ауылда кемпірдің үйін өртеп, оған бүкіл ауылдағы үйлерде қабырғада ілулі тұрған фотолардың барлығы тасталғаны. Артында солдаттың фотосы бар-жоғына қарамастан. Содан-ақ салдар айығып, шаруа оңала бастапты. «Байқасаң, біздің ауылдағы үйлерде қабырғаға фото ілмейді және біреулерге альбом көрсетуге сараң, — дейді жеткізуші маған күліп, — және, қазіргілер ол хикаятты білмейді де. Жәй, балаларға фото ілуге болмайды деген тәрбие бергенбіз, солай кеткенбіз...».

Кастельяно әлемдегі ең әдемі, ауқымы кең, көп меңгерілетін тілдердің қатарында.

Осылайша, 4 желтоқсан күні өткен «Астана интернет форумы» таңертең басталып кешке аяқталды. Форумның пайдалы ақпараттары көөөп болғанын айта беруден жалықпаймын. Ұйымдастырушылардың барлығына рахмет, ризамыз!
Интернеттен танитын біраз адамды, өмірде көрген деген де қызық нәрсе.)



Қарағандылықтар:



Интернет форумға жиналғандар:



Тер төгіп, еңбектеніп, жүгіріп жүрген Ұйымдастырушылармен және Блогқұрылтай2015 -те танысып, қайта қауышқан, жүздері ып-ыстық көріне кететін адамдар:










Интернеттен ғана таныс, өмірде алғаш көрген адамдарым:)







Аршат ағайды да көрдік:)



Интернет форумның соңы Sanaq.kz рейтинг жүйесінің сайттар конкурсындағы жүлдегерлерді марапаттаумен аяқталды. Жүргізуші Мерей Ермұханов болды. Бұ кісіні де алғаш көруім.



Орын алған озық сайттарды айта кетсем:

3 ші орындар:
* «Егемен Қазақстан» сайты
* «Блогтайм» сайты
* «Жайдарман» сайты
* " Серпін.кз" сайты
* «Ислам.кз» сайты

2 орын:

* ".Отырар.кз" сайты
* «Дәмді әлем.кз» сайты
* "Әдемі портал.кз" сайты
* "Ұлттық спорт.кз" сайты
* «Жақсы.кз» сайты.

1 орын:

* «7 күн» сайты
* «Керекинфо» сайты
* «Киностан» сайты
* «Ақтау.кз» сайты
* «Ислам.кз» сайты

Қуаныштымыз, құттықтаймыз! Қазақ тілді сайттардың саны мен сапасының арта беруін тілейміз!



Өз басым келгеніме өкінбеймін, жан-жақты мәліметтерге қанық болғаныма қуанамын! Рахмет!

Әже дінің жеке принциптеріңе сәйкес келмей, екі оттың ортасында қалатын кездерің болады ма? Мұсылман болып туылып, бірақ іштей христиан емеспін бе деген күмән жегідей жейді ме? Иудейше піштіріліп, мұсылманша намаз оқығың келіп кете ме? Атаң будда,

Қазақ Хандығы тарихына арналған мультимедиалық сайттың тұсаукесері

Интернеттің жалпы пайда болғанына біраз жыл болса да Қазақстанға әдеттегідей бұл да кеш жетті. Қазақтар интернетпен 1997 жылдары таныса бастады немесе естіді сондай сөз бар екенін. Сол кезден бері мектеп бітіріп, үниверситетке түсетіндей жасқа жетіп қалыппыз. Ендеше осы бір 18 жылдық кезеңде біз интернеттен не үйрендік, интернет бізге не берді, соны қарап көрейік 18 пунктте.

1. Yahoo
Кезінде дүркіреп тұрған бұл алпауытпен қазақтар танысып үлгермеді. Жоқ, бұл портал әлі де бар. Бірақ қазақтарға қазір керек емес. 90-жылдар соңдарында Яхудан пошта ашып үлгерген қазақтар әлбетте бар. Дегенмен қазір олар да қолданбайды ау? Соңғы қолданушылары қазақстандық оппозиция өкілдері, онда да конспирация үшін мессенджерін пайдаланған. Яғни, қазаққа алғашқы мессенджер түсінігін ендірген, сезіндіріп көрген осы Яху.

2. Mail.ru
Үлкен ұстаз, Ағартушы, Ана, Қайнар бұлақ! Халық аузында Майылру атанып кеткен бұл интернет феномені мойындау керек қазақтардың интернет сауатын ашқан бірден бір қызмет түрі. Моймир, Пошта, Музыка, Файлдар, Ойындар, Агент! Бір агенттің өзі не тұрады? Талай қазақтың ұл-қызы осы арқылы жыныстық сауатын да ашқан жоқ па?

3. Google
Қазақтарға түк бере алмады. Поштасы қиын, түсініксіз, ашылмайды. Іздеуі нашар, дым таба алмайсың. Басқа қызметтері дым түсініксіз. Жұрт несіне мақтайды? Бірақ Play Market-тен приложение алып жүрміз. Ол да пайда.

4. Яндекс
Картасын қарауды үйрендік. Басқа түгі жоқ.

5. Айқын
Қазақтарға пікір жазуды үйреткен сайт еді. Аноним пікірдің айдыны еді ғой Айқын! Небір боқтық сөздер, небір өсек, небір анайылық, барлығы осы сайтта шыққан болмашы бір мақаланың астында самсап тұрушы еді. Ойлашы, 100-150 пікір! Ал қазіргі нұсқасы өкінішке орай ондай емес, пікір түгіл бір мақала 150 рет оқылса қалай? Десек те коменттеудің көсемі ретінде мәңгі бақи Қазнет тарихында қаласың, Айқын.

6. Егемен
Қазақ интернетінің Меккесі! Жыл сайын тамыз айында грант тізімін қарауға келетін "қажылардың" арқасында сайт кейде ашылмай да қалады. Грантты гранд газет! (Тақырып қалай кетті? ;) )

7. Facebook
Өздерінің айтуы бойынша Моймирдан қашып келген қазақ босқындарының сайты. Өздерін зиялы қауым және қоғам қайраткері санайтындар да осында. Орташа жасы ғана үлкен демесең сол ВК аудиториясымен тең интеллект, Моймир деңгейіндегі әңгімелер аздап саясат қосылған. Қазаққа түк бермеді, түк үйретпеді. Банға жіберу, мақсатсыз тегтеу, лайк қайыршылығы, өсек айту, жамандау, сынау, күлу сияқты негатив нәрселерге ғана үйретті. Бірақ қазаққа бұдан басқа не керек еді өзі? Осы емес пе керегі?

8. ВК
Орфография мен пунктуацияға үлкен бұтақ қою, ақылдылау бір сөзбен графика жасау, қауымдастық құру, адам жинау, боқтасу, порно және кино қарау. Біраз нәрсе беріпті ВК қазаққа.

9. Instagram
Кім қайда, кіммен жүр? Кім кіммен селфи түсті? Мына боқмұрын бала кімнің баласы және неге лайк басуым керек? Кім не жеп отыр? Осы сұрақтарға жауап іздегендер үшін өте пайдалы қызмет.

10. Абай
Кезінде газетке мақала өткізе алмай жүргендер үшін жұмақ сайт. Небір ұзын-құлаш мақалалар, қаншама көл-көсір пафос толы, бос пікірлер! Қазақты жазуға үйреткен сайт. Нақты ештеңесіз, көп әріпті, бос мақала жазу. Айтпақшы секс-боттар арқылы трафик жинаған қазақ сайты бұл. Солай да статистика жасауға болатынын үйретті. Осындай сайттар ашып қойып, тендерден ақша алып отыруға болатынын да үйреніп алды бұл қазақ. Тендер шығарып бере алатын адамың болса әрине.

11. Егов
Егов куәлігін алу үшін бәрібір оффлайн режимде ЦОН-ға барғызатын сайт. Сабырлы болуды, жүйкесін бақылауда ұстауды, сертификаттарды қалай орнату керегін үйреткен сайт. Үйден шықпай-ақ онлайн режимде мемлекеттік мекеме азабын сезіндіретін сайт.

12. Solai.de
Форум мен чат түсінігін ашып берген сайт. Форум мәдениетінің өлуімен қатар сайттың өзі де өлді. Бірақ форумның не екенін үйреніп кетті қазақ. Қазақты Сатыбалдымен таныстырып да кетті. Айтпақшы Sayan3 қайда қазір?

13. КерекИнфо
Ешкімге ұнамайтын, жауыз, анайы блогерлер мафиясының ұясы. Жасандылық пен пафосты аямай тепкілейтін жер. Әрине бұл кімге ұнасын? Бірақ блог жазу мен сапалы пікірталас құруды, троллингті үйретті. Жаман ба?

14. WhatsApp
Қоғам интеллектінің айнасы. Түрлі санаттағы сауатсыздықтың сахнасы. Дегенмен Агенттен үйренген біраз нәрсе осында да кәдеге жарап жатыр. Қыз сындыру, топтық чаттағы бұрынғы сыныптасыңды тауып алу, порно бөлісу, жауыздықты видео арқылы насихаттау, түрлі графикалар лақтыру арқылы діншіл болып көріну жалғасуда әлі. Айтпақшы менің аудандық білім басқармасындағы әдіскер-мұғалім апам да шылауларды ажырата алмайды екен, ужссс…

15. Казконтент
Бірнеше жылдан бері мемлекеттің тонналап бөлген ақшасымен бәрібір сапалы дүние жасау мүмкін емес екенін дәлелдеп келуде. Яғни, мәселе ақшада емес, Карл! Соны түсіндік. Айтпақшы, білесіз бе, Ел.кз негізінде әлеуметтік желі екен!

16. Твиттер
Микроблоггинг кезінде агентшіл қазақтан қалған нәрсе, сондықтан Твиттер қазақты тарта қоймады. Дегенмен шетелдік жұлдыздарды және қазақ ақындарының жазғандарын оқып тұруға болатынын көрдік. Сосын Өркен және Тимур деген адамдардың бар екенін білдік. Басқа ештеңе үйрене алмады қазақ. Агенттің блогы жақсы еді…

17. Олимп
«Интернеттен қалай ақша табуға болады?» деген сұраққа нақты жауап тапқан сайтымыз. Бірақ тапқаннан кеткені көптеу болып көрінді. Сонда да қоймайды қазақ, әлі ақша «тауып» жатыр. Жарайды көмектесе кетейін, бүгін Джокович пен Маррэй форамен алады.

18. Алаш айнасы
Газетті жауып сайт қылғаннан пәлендей ештеңе өзгермейтінін үйрендік. Интернет-журналистика қазақтан әлі де болса алыстау екенін көрдік. Тобырдың малдығын пайдаланып, секс-контент арқылы статистика жасауға болатынын білдік.

Мына жинақтағы роликтерді қарап, бір сәт ойланып көріңіз: Пара алу да, беру де қылмыс.