«Кәрістер мен түріктердің сериалдарын шаң қаптырып кеткен» /жүргізушілердің сөзінен/ осынау шоудың алдыңғы бөлімін тамашалап көрмеппін.Көрмедім дегенім өтірік айтқандық болар, үйдегілер асыға күтіп жүрген бағдарламаға бір-екі рет көз жүгірткеніммен көңілім толмаған еді. Арасында Қалдықыздың осы бағдарлама жайлы жазғандарын оқығаным бар. Бұл жолы қараған себебім, таңдалған ойыншылар /ойыншы дегенімді жөн санадым/ әскерде өздерін сынап жатыр деген соң қызықтырды. Өзім әскерде болғандықтан және келісім-шарт негізінде жалғастырғандықтан маған бұл тақырып қызықтырақ көрінді. Сонымен кешегі яғни 9-шы қаңтардағы нөмірін көргендегі ойларым.

Махаббат машақатынан балшы-балгер, кемпір-сампыр жағалап кететін қыз-келіншектер аз емес. Қу сезім не істетпейді дейсің? Оның үстіне жауапсыз болса… Дәстүрлі «халық» балгерлеріне баруды өз басыма ар санаған мен, кәдімгі өзіміздің жатақханада тұратын, астрологиядан хабары бар докторантқа бармақ болдым (ғылымның көмегіне жүгінгеннің несі айып екен?).
Негізі, әлгі жігіт – экология ғылымдарының кандидаты, әйткенмен, астрологиямен шұғылданып жүргеніне 20 жылдай болыпты. Ақылы түрде келесідей қызмет түрлерін көрсетеді:
— сүйген жігітіңмен (қызыңмен) мінез сәйкестігі, ажырасу ықтималдығы;
— сенің жеке қабілеттерің, мінездемең;
— бизнес-серіктеспен сәйкестігің, бизнестегі жаңа бастамалар, келісім шарттардың сәтті-сәтсіздігін болжау, тағысын-тағы;
— белгілі бір мерзімге (1 жыл, 1 ай деген сияқты) жұлдыз жорамал жасау.
Көз таныс болған соң, ол маған ақысыз қызмет көрсететін болды.
Болаттың «атасының» рөлінде астрологиялық карта сызатын программа ойнайды. Сол картаға қарап қойып «пал аша береді» екен.
Ең алдымен, оған өз туған жылымды, айымды, күнімді (жобамен сағатына дейін) және туған жерімді айттым. Мені оған жетелеп апарған сезімімнің объектісі туралы дәл сондай мәліметті бердім (алдын-ала жасырын және астыртын түрде анықтап алғам). Ол барлық ақпаратты программаға енгізді.
Жауапсыз махаббатым екеуміздің астрологиялық картамыз мәз болмай шықты. Болаттың айтуынша, біздер бір-бірімізге мүлдем сай келмейді екенбіз. Жұлдыздарымыз қарсы болмақ түгілі, бір-бірінен теріс айналып кетіпті. Қосыла қалғанның өзінде, жолдың бәрі ажырасудың ауылына алып барады екен. Тура «шын «ғашықтар» қосылмайды, қосылғанмен бір болмайдының» кебі. Сезімімнің бір жақтылығына байланысты, Болаттың айтқаны жаныма майдай жағып, кәдімгідей жұбаныш болды)))).
Оны қойшы деп, жеке астрологиялық картама көштік. Қабілеттерім, потенциалым жағынан көп аса жаңалықтар ести қоймадым. Жалпы әдеттегі жұлдызнамадан оқып жүргендерді тағы қайталап айтып берді. Картам мінекей:

Альбомымды қарап отырып студент кездегі Жаңа жыл фотоларын тауып алдым, қасына студенттік кезден басқа суреттерді қосып сіздермен бөлісе қояйын дедім.

Самат Смаковтың голдары

Әңгімемнің әлқиссасы жаңа жыл һәм Жезқазған. (Достарым мен және жұбайыммен барғанымды ескерте отырып әңгімені өз тарапмынан айтсам деймін) Сонымен "Қарағанды-Жезқазған" автобусынан 30-ы күні кешкі ондар шамасында (22.00)түстім. Жолда байқағанымдай бұл жақта қар атымен жоқ.Таксиге отырып, группаласымның үйіне тарттым.Жол құны 300 теңге. Бұндай ақшамен біздің қалада екі аялдаманың арасында ғана жүресіз.Су тегін көрінгені соншалық вокзалға екі рет барып келгім келіп кетті.Көптен көрмеген группаласымның үйінен былқытып асылған етті жеп алып көшеге шықтық.Таксидің ішінде келе жатқанда да жаяу аралағанда да «жаңа жылдарыңызбен» деген құттықтаулар мен баннерлердің аздығына көзім жетті.
31-желтоқсан күні күндізден шықтық көшеге.Көшеде үш сағат жүріп 4 масты әрең көрдім.оның өзінде құлап жатқан жоқ.Жәй мас.Түс ауа Сәтпаев қаласындағы кластасымызға тарттық. Бұл жақтағы алаңға мұздан қала орнатып қойыпты. Кешкілік сол қалашықтағы алаңда мерекелік концерт болды.Бір байқағаным әндердің 90 пайызы қазақ тіліндегі әндер.Орысша әндерді жәй поппури ретінде кіргізіп отырды.Ырза болғаным соншалық әншілердің сахнасына шығып, бір-екі өлеңге қосылып билеп,ән айттым.
Қар жоқ деиесеңіз бәрі жақсы.Тек "қара суық қара нарды да құлатады"-деп атам қазақ тегін айтпаса керек.Жел өңменіңнен өтеді.
Жезқазғандықтардың айтуынша бұндағылар «Наурыз мейрамын» қатты тойлайды-мыс… Көрмеген соң айта алмаймын. Сөйтіп Жезқазғандықтарға жаңа жылда жаңа қар тілеп қайттым Қарағандыға.

Қазақтың «Атан өлсе сойылар, атаң өлсе қойылар, енді маған мынадай Қансонар қайдан табылар» дейтұғын мақалын Түркия жағдайына орайластырып «Атан өлсе сойылар, Атаң өлсе қойылар, енді маған мынадай матч қайдан табылар» деп өзгерте аламыз. Иә, атам қазақтың аңшылыққа құмарлығын түріктердің футболға құмарлығымен теңестіруге болады.

(1-қыркүйек 2010-да «Аламанда» жарияланған)
Бес мың жыл бұрын Қытайда жемісін бере бастаған футбол ағашы әуел баста көңіл көтеру, ләззат алу үшін ойналған көрінеді. Алайда команда түрінде ойнауды ең бірінші ацтектер ойлап тапқан. Мұнымен қоса «футбол дуасының» да дәл солармен бірге ортаға шыққаны айтылады. Ацтектер заманында футболда жеңілген тарап берекенің артуы үшін Күнге құрбан еткен көрінеді. Осылай еткенде сәтсіздік олардың айналасынан ізін жоғалтады-мыс. Футбол ережелерінің қазірге жақын нұсқасының орнығуы және көпшілікті соңына ертуі ХІХ жүзжылға сәйкес келеді екен. Футболдың дамуымен бірге «футбол дуасы немесе сиқыры» да жандана түседі. Бұл туралы уругвайлық жазушы Эдуардо Галеаноның «Көлеңкеде және Күндегі футбол» кітабында да айтылады.

(Бұл да ертеректе жазылған жазбалардың бірі)


Жасырып қайтеміз, біз, қазақтар көбіне «Қыздың жолы жіңішке», «Байтал шауып бәйге алмас» деп етектілерден көп нәрсе күтпей, тек оларды асхананың ғана айналасынан көргіміз келеді. Түркияда да негізгі көзқарас осындай деуге болады. Еркектері ғана тыста қызмет атқарып, әйелдері көп жағдайда үйде ерінің жағдайын жасап, бала тарбиесімен айналысады. Бірақ оларда футболға жанкүйерлік жыныс таңдап жатпайды. Араларынан еркекке бергісіз әйел фанаттар да табылады. Командаларын сүйетіні сонша, бүкіл матчтарын жібермейді.

1-сәуір, 2010 жыл

Бiзде, Қазақстанда фанатизм терминi тек өнер, онда да эстрада алаңынан ғана жиi естiлетiн. Анау әншiге фанаты пәленбай гүл сыйлапты, мынау әншiге фанаты арғымак тұлпар мiнгiзiптi, т.т… тiзiлiп кете бередi. Футболдын айналасынан тек өткен жылы Англия мен Қазақстан құрамасынын өз алаңымыздағы кездесуiнде футболшыларымызға “қарсылас команданын қақпасы қай жерде екенін нұсқағысы келген” Медицина университетiнiн студентi Едiге Райды ғана мысалға келтiруге болады. Ал Түркияда керiсiнше, фанатизм десе алдымен футбол еске туседi. Бұл жазбаны жазуға да фанатизмге қатысты бір окиға себеп болды.

Жаңа 2011 Жыл құтты болсын Дабай.кз қолданушылары!