10-12 маусым аралығындағы үш күнде Қарағанды облысына қарасты «Спасск» оқу-жаттығу орталығының полигоннында әскери-патриоттық клубтарының өкілдері, әскери мектептердің оқушылары және ЖОО-ның әскери кафедраларының студенттері қатысқан «Айбын» республикалық әскери-патриоттық жастардың алғашқы жиыны болып өтті. Осы жиынның жабылу рәсіміне бірқатар астаналық журналистермен қатар KazTube порталының блогері де барып қайтқан болатын. Оларды Қорғаныс министрлігіне қарасты әскери ұшақпен алып барды.


Бұл байқауға белсенді жастардың 800-ден аса өкілдері бас қосты. Қатысушылар өздерінің машығын, дене даярлығы мен қиындықтарды еңсере білу қабілеттерін көрсетуі тиіс болатын. Сонымен қатар белтемір мен серіпедегі жаттығулар, пневматикалық винтовкадан оқ ату, 100 м. қашықтыққа жүгіру, ұзындыққа секіру, арқан тарту, газтұмша (противогаз), жалпы әскери қорғаныс жиынтығын кию, АК-74 автоматын бөлектеу және құрастыру бойынша спорттың әскери-қолданбалы түрлерінен жеңімпаздар мен жүлдегерлер анықталды.

Жабылу салтанатына ҚР Қорғаныс министрі Иманғали Тасмағамбетов келіп, Қарулы күштердің Жоғары Бас қолбасшысы — ҚР президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жиынға қатысушыларға жолдаған хатын жеткізді.


Хатында Елбасымыз жастарға ыстық ықыласын білдіріп, "Әскерге, оның заманға сай қарулануына және әскери дайындығына қамқорлық — Қазақстанды нығайту жолындағы 100 нақты қадамның — Ұлт Жоспарының маңызды бөлігі. Оны жүзеге асыру ісі басталып та кетті" дей келе, жиынға қатысушыларға төзімділік, мықтылық, әскери бейімділік, командалық рух және өзара жолдастық көмекке адалдық тіледі.

Қорғаныс министрі Елбасы тілегін жеткізген соң, жеңіске жеткен командаларды марапаттады. Сайыстар барысында жалпы командалық бірінші жүлделі орындарды: әскери-патриоттық клубтар арасында Астана қаласындағы «Жасұлан» әскери-патриоттық клубының, ЖОО әскери кафедралары арасында Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің, республикалық әскери мектеп-интернаттар арасында Т. Бигелдинов атындағы Қарағанды республикалық мектеп-интернатының командалары иеленді.

Сонымен қатар орын алған командаларды марапаттауға Ауған соғысының ардагерлері Бақытжан Ертаев пен Бақытбек Смағұл және Қарағанды облысының әкімі Нұрмұхамбет Әбдібеков те қатысты.



Жиын соңы әскерилердің өнер көрсетуіне ұласып, байкерлердің, ұшқыштардың жаттығуларымен, парашютшілердің секіруімен аяқталды.






Толығырақ фото көргіңіз келсе, мына жазбада жарияланған.

Ішкі істер министрлігіне барған блогерлерді ең бірінші баспасөз қызметінің қызметкерлері қарсы алып, осы министрлік туралы қысқаша ақпарат берді де, бөлімдерді аралатуға жол бастады. Алғашқы таныстырылған «Автоматтандырылған дактилоскопиялық зерттеу (папилон) жүйесі» болды. Бұнда адамдардың саусақ таңбалары мен портреттерін анықтайды екен. Алайда бұл бөлімнің жұмыстары құпия болғандықтан көп нәрсені көрсету қиын. Дегенмен қалай жұмыс жасайтынынан аздап болса да хабар берді (оны бейнесюжеттен көруге болады).



Келесі кірген бөлім «Жедел басқару орталығы» болды. Айнала толы экран. Сол экрандардан Астананың тіршілігі алақандағыдай көрініп тұр десе де болғаны. Алайда оларға тоқталмас бұрын, 102 бөліміндегілер туралы айтып өткен дұрыс. Бұнда бірнеше қызметкер қоңыраудың келіп түсуін күтіп отырады. Әр соғылған телефонның қай жерден екенін көрсететін картасы тұрған компьютер алдарында. Сонан соң сол жердегі кезекші полицейге хабарласып, шаруаның оңтайлы шешілуін қамтамасыз етеді.


Ал камераларға келсек. Олардың жан-жаққа бұрылуын осындағы қызметкерлер жасап, бақылайды екен. Қалада сегіз жүзге жуық камера бар. EXPO2017‬ көрмесіне дейін 3 мың камера іске қосылады. Бұл елордадағы қаншама қылмыстың алдын алар еді.
Сонымен қатар бұнда адамды өздігінен танитын камера орнатылуда. Алайда ол тесттік режимде. Егер бәрі ойдағыдай болса, қолданысқа енгізіледі. Іздеуде жүрген қылмыскерді табуға бұл камераның көмегі өте қажет болар еді.

Блогерлердің келесі танысқан бөлімі зерттеу лобороториясы болды. Алайда бұнда бәрі өте құпия болғандықтан, ауызша түсіндірілгені болмаса фотоға да, видеоға да түсіруге тыйым салынды. Ақ халат киген қызметкерлердің ісі ДНК арқылы, қан арқылы қылмыскерді немесе танылуы мүмкін емес мәйтті анықтау. Бұнда негізінен көп жұмыс автоматтандырылған. ТМД бойынша соңғы үлгідегі шетелдік аппараттар. Барлығын жергілікті қызметкерлер меңгерген.
Ең соңғы кірген бөлім ол — Ішкі істер министрлігінің музейі еді. Мекемеге қарасты болғандықтан кішкентай болар деген ой келеді. Сөйтсе бірнеше залға бөлінген үлкендігі таң қалдырды. Бұнда сонау совет заманынан бастап ішкі істер қызметі құрылғалы бергі тарихи мұралар — қару-жарақтар, құжаттар, әскери киім үлгілері, т.б. эксонаттарға толы екен.
Бұл музейге кіру біраз қиындық келтіреді. Ең әуелі сұраныс хат жіберу керек. Содан соң өздері хабарласып, кіру-кірмеуіңіз туралы хабарлайды. Сонан соң барып, көруге мүмкіндігіңіз белгілі болады.




Бұл блогтур туралы мына бейнесюжет арқылы толығырақ білуге мүмкіндігіңіз бар.

Жапырақ ем тағдырымнан үзілген,
Ұрламашы,
Ұрламашы күзімнен
Неге келіп мазалайсың түсіме,
Бірге бола алмаймыз ғой біз мүлдем.

Ақ шәлі едім,
Ақ бұлт жерге түсірген,
Аппақ қардай көз алдыңа тізілген.
Қарайтпашы, қарайтпашы жанымды
Қабағыңа қатқан мұздың жүзімен

Жаңбыр ма едім
Жолдарыңа жауатын,
Талып кетті,
Талып кетті қанатым…
Мен қонатын биік енді белгісіз,
Мен киетін киім де енді қара тым.

Құс тартатын ноталарын қайғы — әнім
Жүрегіңде болған едім…
Қайдамын?..
Жылатпашы,
Жылатпашы жанарды
Жанар отым сөнгеннен соң айтамын.

Самал ма едім бағыңда есіп тұратын,
Мен шығармын жауабы жоқ сұрағың
Ғайып болғам, өзім күзбен көшкенмін,
Өмір сүріп жүрген менің құр атым.

Жұлдыз БЕЙСЕКОВА.

Жалғас ЕРТАЙ: Интернетте жазылған мақалаларды талқылау
blogcamp-2015 жазғы мектеп

АЭСА, қысқасы. Бәзбіреулер секілді кеткен командаларды сөгуішлер қатарынан емеспін. Әрине, көрермендер үшін жақсы командалардың маусымда болғаны жақсырақ. Оның үстіне, бастаған нәрсені соңына дейін аяқтау уәжіп қой. Бірақ, не болса да, әрекет еріккеннен жасалмағаны түсінікті… Қысқасы, қандай жолмен екені маңызды емес, Жайдарманнан тағы бір түлектер ұшты, үлкен өмірге жоллдама ап кетті, кіржиіп, Медиум тілінше айтсам, ересек нан табуға да аяқ басты. Тоқетері, АЭСА-сыздықтағы ақырғы ширек финалда былай бастан өткердік…

Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың тапсырмасы бойынша «Нұр Отан» партиясы 2015 – 2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасын әзірледі. Қоғамдық талқылауға ұсынылған Бағдарламаға бастауыш партия ұйымдары, өңірлік филиалдар, ҚР Парламенті депутаттары, сарапшылар, қоғамдық ұйымдардан 800-ден аса ұсыныс түскен. Бағдарлама жобасы мемлекеттік органдармен келісімделіп, партияның Мәжілістегі фракциясы, партияның барлық өңірлердегі кеңестерінде бірауыздан қолдау тапты. Ұсыныстар ескеріліп, толықтырылған бағдарлама 2014 жылдың 11 қарашасында «Нұр Отан» партиясы Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысында қабылданды.



Осы бағдарлама аясында сыбайлас жемқорлыққа үлкен соққы жасалуы күтілетін 5 басты нысананы талқылап көрейік.

1. Жоғары Оқу Орындары

– 2015 жылдан бастап жыл сайын кешенді әлеуметтік зерттеулер негізінде жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша жария рейтингін түзу;

– онлайн-портал құру, жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын қалыптастыру арқылы ЖОО жұмысының ашықтығын қамтамасыз ету;

ЖОО-лар және жалпы білім саласы қазір парақорлық кең тараған салалардың бірі. Арнайы сайт құрылып, парақорлық рейтингі жарияланып тұратын болса жағдай біраз түзеліп қалады.

2. Бизнес

– 2015 жылдан бастап шағын және орта бизнеске жасалатын барлық жоспарлы тексеруді алып тастау, сондай-ақ, жоспардан тыс бақылау қажеттілігін объективті көрсететін кәсіпкерлік саласындағы тәуекелдерді басқарудың жаңа жүйесін енгізу;

– 2015 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін жою рәсімдерін жеңілдету;

– 2016 жылдан бастап хабардар ету тәртібіне және өзін-өзі реттеуге көшіру жолымен берілетін рұқсаттар санын 50%-ға қысқарту;

– мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке араласуын заңнамалық жолмен қысқарту.

Бизнеске жасалатын әкімшілік кедергілерді азайту — орта және шағын бизнестің дамуы үшін жақсы себеп болмақшы. Бұл саладағы бюрократиялық кедергілерді, рұқсаттарды мейлінше азайту және заңнамаларды жеңілдету арқылы жемқорлықтың алдын алуға болады.

3. Мемлекеттік қызмет

– 2015 жылдан бастап барлық рұқсаттарды электронды түрде беруді қамтамасыз етуге;

– 2016 жылға қарай әлеуметтік маңызды мемлекеттік қызметтерді 100% электронды пішімге көшіруге;

– 2020 жылы мемлекеттік қызметтің кем дегенде 80%-ын, 2025 жылы 100%-ын электронды түрде көрсетуге;

– 2025 жылы мемлекеттік қызметтердің кем дегенде жартысын «бір терезе» қағидатымен (ХҚО-лар арқылы) көрсетуге;

Тұрмыстық жемқорлықты азайту арқылы халықтың билікке деген сенімін нығайтуға болады. Қағазбастылықты азайтып, электронды қызметтер арқылы уақыт үнемделуі жолға қойылса — бұл нысанадағы мақсаттар жүзеге асады деген сөз.

4. Құқық қорғау

– сот залдарын 2020 жылға қарай аудио, бейнежазба жүйелерімен толық жарақтандыру;

– үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерін тарта отырып, барлық сот процесіне қатысушылар мен кәсіби заңгерлердің арасында өткізілетін, алынған нәтижелердің жариялылығын және 2016 жылға қарай соттар мен судьялар рейтингін жасауды қарастыратын мерзімдік әлеуметтік зерттеулермен барлық соттарды пара-пар қамту;

– 2015 жылдан бастап азаматтық қоғам институттарының, оның ішінде құқық қорғау органдарының қоғамдық кеңестері өкілдерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта өткізілетін іс-шараларға міндетті түрде қатысуы қажет деп есептейді.

Құқық қорғау органдары және сот жүйесі — сыбайлас жемқорлық кең бойлаған салалардың бірі. Аталмыш аралар жүзеге асатын болса, халықтың құқықтық сауаты артатын болса — билікке сенім арта түседі және мөлдірлік, жариялылық арқылы осы саладағы жемқорлық азаяды.

5. Мемлекеттік сатып алу

– конкурстық ресімдерді қолданусыз және бір көзден тәсілімен мемлекеттік сатып алулар кезінде тауарлар, жұмыстар мен қызмет көрсетулер тізбесін қысқарту;

– квазимемлекеттік секторда қаржыны тиімді жұмсау үшін сатып алу және бақылау үдерістерін реттеу.

Мемлекет қаржысын дұрыс игермеу, мемлекеттік сатып алулардың бақыланбауы, бағалардың қадағаланбай әділ бәсекелестіктің болмауы — қазіргі үлкен мәселелердің бірі. Триллиондаған теңгенің босқа шашылуына жол бермеу арқылы мемлекет қаржысын дұрыс жұмсау, үнемдеу, нақты бағаға сәйкес сапалы қызмет алу — бұл нысананың басты мақсаттары болмақ.



Бағдарламаның негізгі мақсаты – қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбейтін көзқарас пен құқықтық сананы қалыптастыру, мемлекетті, қоғам мен бизнесті осы әлеуметтік кесапатқа қарсы жұмылдыру болып табылады.

Мемлекет, қоғам және бизнестің сенім, өзара жауапкершілік, әріптестік, айқындық, ашықтық пен есептілік қағидаттарына негізделген жаңа үлгідегі қарым-қатынасын қалыптастыру – Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізудің өзекті шарты.

Бағдарламаның толық нұсқасын мына жерден қарай аласыз: nurotan.kz

Мына жинақтағы роликтерді қарап, бір сәт ойланып көріңіз: Пара алу да, беру де қылмыс.

Екінші күнде де ғимаратқа кірудегі іркілістер жалғасты. Әдеттегідей, уақытынан қазақтарша кеш басталды.
Алдыңғы шолулардан байқағаным — ең терең, түбір-қобырымен талдайтыным — сәлемдесу екен. Әр әзілді шайнауға тырысу тек осы сайысқа тән. Ол заңды да шығар, себебі, бұл сайыста әр кезекті минатюра, элемент, қозғалыс — күлкілі болуы керек. Есесіне, фристайлдық, еркіндік бар. Ал соңғы сайыстар әдетте өзі тұтас бір нөмір болады. Деп өзім түйіп отырмын.
Әлқисса, өткен шолуымды қарасам, біршама мейірімді болған сияқтымын. Бұл қателік енді қайталанбайды.

Сәлемдесуді Күлкі терапиясы, Қарағанды бастады. Сап, тізбек. Кененнің «Көкшолағы» жайлы бастапқы нөмір — қызық, бірақ бәрібір ағартушылық функциясы басым. Былай-былай енді, болады. "...Әннің тарихын жақсы білетін КТ" — типі тарих маусымына байланыстыру, әйтеуір үйтіп-бүйтіп әкеп телу. Қайықтың үстінде — біршама тапқыр. Бидің ырымын жасады — мен жымидым. Бірақ кей фронтмендердің қимыл қораштығына. Өй, қойш… :)

2014 жылы «Нұр Отан» партиясының «StopҚылмыс» жобасы аясында «Жас Отан» Жоғары оқу орындарындағы сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтау мақсатында «Таза сессия» атты акция өткізді. Акция барысында 26/05 — 10/06 аралығында еліміздің 14 облысы және Астана, Алматы қалаларындағы студенттердің қатысуымен аноним сауалнама жүргізілді. Сауалнама нәтижесі бойынша қатысушылардың 90 пайызы ЖОО-да жемқорлықпен таныс екендерін айтқан.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша партия 2015 – 2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасына Жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша жария рейтингін шығарып отыру енгізілді.



Сауалнамаға еліміздің 62 ЖОО-нан 1200 адам қатысты. Оның 47% еркек, 53% әйел жынысты.

Сауалнамаға қатысушылардың орташа жасы 20 жас. Қатысушылардың 93,4% бакалавриатта, 5,2% — магистратурада, 1,4% — докторантурада білім алады.

Респонденттердің 40% грантта, ал 60% коммерциялық негізде оқиды.

Бір ЖОО-да 12 мың теңгеге бір сабақты шешуге болатын болса, кейбір ЖОО-да бұл сомаға сессияны түгелімен жабуға болады.

Жалпы, республика бойынша сессияны тапсырудың орташа құны 29 000 теңге. Бір сабақ бойынша проблеманы шешу құны шамамен 5000 теңге.

Курстық жұмысты сатып алудың орташа бағасы шамамен 13 000 теңгені құрайды. Ал ең арзан нұсқалары 2000-3000 теңгеден сатылады.

Республика бойынша дипломдық жұмыстардың орташа бағасы 60 000 теңге. Ең арзандарын 30 000 теңгеге сатып алуға болады. Басқа қаладан келгендер үшін жатақханадан орын алу көкейтесті мәселе. Бұл проблеманы шешудің құны орташа есеппен 15 000 теңгені құрады.

ЖОО-дағы парақорлықтың тағы бір түрі ақылы негізден грант бөліміне ауысу. Білім алудың ақылы формасынан грантқа ауысудың құны 500 000, кей аймақтарда бұл сома 100 000 теңгені құрайды. Орташа есеппен грантқа ауысу құны 250 000 теңге.

Парақорлықтың тағы бір кең тараған түрі – әскери кафедраға түсу және оқу. Бұл үшін орташа есеппен 500 000 теңге төлеуіңіз қажет.

Студенттердің пікірінше ЖОО жемқорлықтың негізгі себептері:

• студенттердің оқуға қызығушылығының болмауы (20,8%);
• бақылаудың болмауы (18,3%);
• оқытушылар құрамының жалақысының төмендігі (17,3%);
• кәсіпқойлық деңгейінің төмендігі (12,6%)

Жемқорлық негізінен мына кезеңдерде кездеседі:

• рейтинг және емтихандар кезінде (21,1%);
• сабаққа қатыспау (9,4%);
• курстық және дипломдық жұмыстарды тапсыру (6,4%).

P.S. Аталған акция дәстүрлі түрде биылғы жылы да өз жалғасын тауып, барлық аймақтардың оқу орындарында өткізіліп, қазіргі таңда деректер өңделу үстінде.

Ресейлік «Титан» компаниялар тобының басшысы Михаил Сутягинский «Ведомости» газетіндегі сұхбатында топ қазақстандық компаниялармен альянсқа қайта дайын екендігін айтыпты.

Ол кім тағы дейсіз бе? Бір кездері елімізде салтанатты түрде Ресеймен бірлесе ашылған «Силициум-Казахстан» кремний зауытының басшысы. Тіпті «Силициум-Казахстан» 2010-жылы ең жоғары сапалы кремний өніміне қол жеткізген көрінеді. Бірақ аталмыш зауыт қалай салтанатты ашылса, солай тып-тыныш жабылыпты-мыс. Енді Сутягинский сол тірлікті қайта жандандырғысы келіп отырған сыңайлы. Ол жақсы ма, жаман ба, әзірге белгісіз.



Михаил Сутягинский «Ресей мен Қазақстан – ынтымақтас мемлекеттер, олар бірнеше мемлекетаралық бірлестіктерде бірге жұмыс істеп отыр. Кремний секілді стратегиялық өнімді бірге өндіру жай пайда немесе табыстың мәселесі емес. Бұл сонымен қоса ұлттық мүдде мен қауіпсіздік мәселесі» деген екен. Сонымен қатар Ресей әзірге кремний өндірісінен көшбасшы болып отырған «қысықкөздерге» тәуелді болғысы келмейтіні анық ;)
«Екі оттың ортасында біз отырмыз», деп әлгі жерде саясат соғып кетсем, ә))) Қой құрысын, нем бар саясатта.


Қауіпсіздік мәселесі, шынында, өте маңызды мәселе. 2011 жылы Факультетімізге Солтүстік-батыс политехникалық университетінің (Фримонт қ., АҚШ) профессор Т.Т.Палташев «Кристаллдардағы жүйелер» курсынан дәріс оқығанда айтқан ең басты ойы – «кез-келген мемлекет әскери және жалпы инфраструктурада пайдаланылатын электроника, цифрлық техниканы әр мемлекет өз ішінен өндіру керек деген болатын. Себебі алда-жалда қауіп төне қалса, өзге елдің цифрлық құрылғысына жай ғана «әмір» жүрмей қалуы ықтималдығы бар. Өзге елден алынған қарапайым бағдаршамның өзі ол елмен қарым-қатынас нашарласа, басқаруға көнбей кетуі мүмкін. Ал электрониканың маңызды шикізаты – кремний екені екібастан. Оны өзімізден ең болмаса өндіру — қауіпсіздікті біртабан арттыру деген сөз. Ал елдегі электроника өндірісін дамыту үнемі күн тәртібінде тұру керек деп ойлаймын.