"Кім чемпион?" дегенге "аз-маз ақша тастап қойсам" деген едім? Басым қатып отыр, доп домалақ дейін десем, сол допты домалататын адам ғой. Немістер чемпион болады деп ойлаймын, бірақ француздардың жеңімпаз болғанын қалаймын.

Әр қалада әр түрлі ескерткіштер, әркімдерге қойылған ескерткіштер болады. Тіпті кейбірі қаланың символына да айналып кетеді.
Мынау ерінбеген құстардың барлығы басына саңғырып кеткен, қанаты талған құстардың сәл демалып алатын ескерткіш-бюстті кімдікі деп ойлайсыздар?

Біздің балалығымыздың басы Кеңес өкіметінің соңғы жылдарымен тұспа-тұс келді. Ендеше жоқшылық дегенді тәуелсіз Қазақстан болған кезімізде көрдім деп батыл айта аламын. Біз ержеткенге дейін тамақты картішкемен, талонмен алды ма шаруам жоқ. Бірақ 90-шы жылға дейін ел мамыражай тірлік кешкен секілді болып көрінеді.«Мамыражай емес,»Желтоқсанды"қайда қоясың?" демей-ақ қойыңыздар. Менің әңгімемнің бағытының саясатқа қатысы жоқ. Ауылда ол кездерде қылмыс атаулы көп болмайтын.Қазіргідей бір ауылдың жігіті,өз ауылының қызын зорлау дегенді ол кезде естімейсіз. Бірді айтып екіге кетпей-ақ қояйын.

Ауылдың тірлігі көбімізге белгілі. Бала біз үшін ең тәтті сусын лимонад еді ол кезде. сосын аңда саңда жейтін бөлке нанда тәтті болып көрінетін. Ауылда табаға піскен нанды жейміз ғой көбіне. Дегенмен ол кезде ауылдағылардың барлығы дерлік нанды өздері пісірмеуші еді.Ауылымыздағы жалғыз дүкенге ауданна әкелінетін бөлке нандар түсетін. Нанды бізбен көрші тұратын Мәдина атты әженің (ауылдың барлығы ол кісіні Мәдина апа деп атайтын) аудандағы Жетпісбай деген ұлы таситын. Сағат он екіде дүкенге нан келеді. Біздің ауыл шашыраңқырап жатыр.көп бөлігі таудың(Төбелерді тау деседі біздің ел/Табыл Досымов/)арғы бетінде, мына жақ мүйісінде 14 үй тұрамыз.Дегенмен, ауданнан келетін жол біздің жақты бірінші басып өтетін. Кей күндері 12-ге 15 минут қалғанда мамам (әжемді «мама» деймін әлі күнге)мені «хлебовозды» күтуге жұмсайды. Үйден 100 метрдей жерден өтетін грейдер жақа жүгіремін күшігімді ертіп алып. Мені көрген Жетпісбай машинасын тоқтатып,қолыма екі нан ұстататын. Кейде ақшасын мен береді, кейде үйге келгенде ала салатын. "Қымыз бар ма?" сұрайтыны осы? Мен басымды изеймін,"Қайтарда соғамын". Содан 12 жарымға қарай Жетпісбай біздің үйдің жанына қайтып келеді.Атаммен әңгімелеседі, қымыз ішеді. Біздің үйден киік еті үзілмейтін ол кезде. Аузының салымы ма,әлде соны әдейі есептей ме 1-ге қарай тамақ ішеміз.Киіктің еті қосылған қуырдақты жеп алып бірақ кететін. Жетпісбайдың қызық әдеті бар еді. Ауыл деген белгілі ғой. «Кухня» деп аталатын жазғы үйде отырамыз.Есігі шай ішкенде ашық тұрады. Қара шыбындардың бірі стөлден ұшып, енді бірі қонып жатады. Жетпісбай қымыз ішсе де, шай ішсе де бір қолына пышақ ұстап отыратын. Қонған шыбындардың басын «лып» еткізіп шауып тастайтын.Кейбірі сол жерде өледі, кейбірі бассыз ұшып кететін…

Сенсация және сюрприздерсіз ешқандай үлкен жарыс болмайды. Күтпеген жерден жоғары нәтиже көрсететіндер әрқашан табылады. Осы сұрақты Фейсбуктегі футболсүйер достарымнан сұрап көрген едім. Сауалнама нәтижесі бойынша көпшілік Польшадан (21% — 8 дауыс) сенсация күтетіндерін айтты. Одан кейінгі орында Ресей (18% — 7 дауыс), Хорватия (13%) мен Украинадан (13%) да сенсация күтушілер бар.

Романтикалық кеш. Қос ғашық мейрамхананың интимді күңгірт бөлмесінде бір-бірін көздерімен аймалап отыр. Үстел үстінде қымбат шампан, сәнделген салаттар мен сілекей ағызар тәттілер. Әйнек қабырғаның сыртында әсем қала — Ацсотононың силуеті көрінеді. Есілдің жағалауында жас отбасылар, кәрі-құртаң жайылып жүр. Бәрі сондай бақытты, мәз-мәйрам. Осы бір тамаша көрініс жалғаса берер еді, ал сен — көрермен осы бір тамаша өмірдің бір бөлшегі екеніңді сезініп, кеудеңді мақтаныш сезімі де керней бастайды.

Очм, Нығмет амиго тойға бара жатып, қатты оригинал тост ойлап келе жатад. Жарқ ете қалу керек қой епті, ел қатарлы айта салса іші өтед, ептібайымайдтың.
Содан не керек нақ, той болатын асханаға жақындап қалғанда, оған қарама-қарсы тұрған «Минутка» кафесіне кіріп алуды ұйғарад. 150 граммен отырып, жақсылап тост ойланып алу үшін. Кірсе,

Үйімнің 2 бөлмесін ЕВРО жасатпақ ниетпен адам іздедім. Мастер табылды, енді қасына көмекке адам керек деген соң ауылда қолы бос жүрген құда баланы шақырттым… 1 айдың көлемінде бітіріп шықты. Келіскен ақшаны беріп елге жібермек болдым. Ол батшағар «Ауылға барсам малға қаратып қояды, жалықтым… Ең болмағанда қаланы аралайын»- деді.
Күнде таңертең кетіп кешке келеді. Кейіндері «Бөлемнің, жиенімнің, құдамның, ауылдастың үйінде қонып қалдым», «Жұмыс таптым, параға 100 000 берсем болды, жақсы жұмыс» — деп жүрген. Бақандай бір айдан кейін келіп тұр. «Лібә, қалада жүріп қара жұмыс істеп не азап. Қаламмен күн көретін 21 ғасыр бұл!» — деп миығынан күліп қояды. Кеше ғана малға шөп шауып беріп, жапасын тазалап жүрген амиго «Девальвация», «Инфляция», «Депозит» деген сөздерді қосып сөйлейтінді шығарыпты. Мавроди ағаның қарамағына «МММ»ге кіріпті сөйтсем. Алдап, арбау бабымен сотталған көкем енді қазақстанға келіпті… Үлкен көшелерге де жарнамалар ілініпті…

Керекте кіргендер бар ма МММ-ге? Сонда шынымен БАТПАН ҚҰЙРЫҚ па?

"Өкіл әке" (Крестный отец) секілді гангстерлік фильмдер Америка кинематографиясының классикасына айналғалы қай заман. Көрермендердің көзайымына айналған сол мафиоз кейіпкерлер ойдан құрастырылған жоқ. Шынымен де сондай айлакер, ақылды да қатігез адамдар өмір сүрген. Бұндай әулет болып құрылған мафиялар Америкада жиырмасыншы ғасырдың басында кеңінен жайылды. Олар шынымен де жартыбастар еді. Заң, құқық дегендерге бас ауыртқан емес. Аса қатігездіктерімен тарихта қалды. Солар туралы әңгіме қозғаймын.

«Мағынасыз, даңғаза жиындар мен конференцияларды доғарыңдар!». © ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев

(Жалғасы. Басы — Қайыпомар Рәдішев. «Ауылдан Астанаға саяхат» — Акт #1. Министрліктер Үйі)

— Ана Леон-киллердегі кісі бар емес пе?

— Жан Рено ма?

— Жоқ лібә, әнебір ше?

-Қайсы?