Оқушылар сарайында IV «Аялаған Астана — 2016» республикалық конкурсы аяқталды. Оған Қазақстанның барлық өңірлерінен 7-мен 13 жас аралығындағы 11 талантты бала қатысты.
Биыл астаналық Сәдуақас Жанель телекөрермендердің ең көп дауысын жинап, Гран-при иеленді. Сонымен қатар, жеңімпаз «Артек» лагерінде өтетін «Балалар Жаңа толқыны — 2016» халықаралық конкурсына қатысуға жолдама алды. «Қазақстан» телеарнасының шығармашылықты қолдау бойынша «АҚ Балапан» сертификаты Маңғыстау облысының өкілі Аружан Сағынғалиеваға табысталды.
Конкурс «Қазақстан» телеарнасының тікелей эфирінде өтті, жас қатысушылардың өнерін жобаның бас продюсері Лина Арифулина бастаған халықаралық қазылар алқасы бағалады. Соның ішінде, белгілі қазақстандық әртістер Гүлнұр Оразымбетова, Серік Ибрагимов, Құрмаш Маханов және «Балалар Жаңа толқыны» конкурсының бас директоры Александр Румянцев те бар. Тыңдармандар қатысушыларға сәйкес номер бойынша СМС жіберу арқылы дауыс берді.
Конкурсты ұйымдастырушылар – Астана қаласының әкімдігі, «АРС» компаниясы(Ресей), «Қазақстан» РТРК және «Нұр Отан» партиясы.
.
Цирк өнері марафонына әлемнің 8 мемлекетінің үздік әртістері қатысады. Дүниежүзілік фестивальдардың жеңімпаздары мен жүлдегерлері, өз жанрларындағы нағыз шеберлер, цирк әулеттерінің өкілдері қала тұрғындары мен қонақтарын қуантпақ. Атап айтқанда, Белоруссия, Голландия, Қазақстан, Қырғызстан, Моңғолия, Ресей, Түркменстан және Эфиопия әртістері елордалық цирк күмбезінің астында өз өнерін ортаға салады. Олардың көбі Астанаға алғаш рет келеді.
Фестиваль көрермендері Африканың экозитикалық алыптарының шоуын тамашалайды – керік Багира және мүйізтұмсық Бони, сондай-ақ, үйретілген аюлар мен маймылдар манежге шығады.
Сонымен қатар келушілер назарына акробаттардың өзіне абурап алатын номерлерін, соның ішінде акробаттық жол, ауада тартылған жіп үстінде өнер көрсететін, моноцикл мінген эквилибристтер, арқанмен жүретіндер, сондай-ақ, эфиопиялық әртістердің орындауындағы икарийлік ойындар. Фестиваль бағдарламасына гимнастикалық жанрлар да енгізілді.
Фестиваль барысында ұйымдастырылатын жарқын оқиғалардың бірі — «Кавалькада» мерекелікшеруі — қатысушыларшілденің 1-і мен 4-і күні сағат 17.00-де үрмелі аспаптар оркестрінің сүйемелдеуімен қала көшелерімен жүріп өтеді. Цирк әртістері Қабанбай батыр даңғылының бойымен Достық көшесіне дейін барады, содан кейін Түркістан және Қонаев көшелерімен жүріп, шеру Қабанбай батыр даңғылында Астаналық цирктің жанында аяқталады.
Елорда тұрғындары мен қонақтары бір апта бойы шілденің 2-сі мен 7-сі аралығында үздік цирк ұжымдарының өнерін тамашалайды.
Фестиваль Астанада осымен тоғызыншы рет өткізіледі. Осы уақыттың ішінде «Азия жаңғырығы» цирк өнері әлеміндегі өзіндік брендке айналып, жоғары көркемдік, ұйымдастырушылық және техникалық деңгейде өтетін маңызды шара болып табылады. Астаналық цирк жыл сайын төрткүл дүниеге жаңа әртістердің талантты, түрлі жанрлардағы әртістердің– сайқымазақтар мен акробаттардың, жонглерлар мен эквилибристтердің, гимнасттардың, сиқыршылардың және аң үйретушілердің есімдерін жария етеді.
Айта кетейік, биылғы фестиваль Қазақстанның Тәуелсіздігінің 2 жылдығына арналады және әлемдік цирк өнерінің басты жетістіктерін кеңінен таратуға, үздік дәстүрлер мен бағыттарды сақтауға және ұлғайтуға бағытталған.
Astana Art Fest екінші қазіргі заманғы өнер фестивалінің ашылуына екі күн қалды. Бүгін көптен күткен шараны ұйымдастырушылар мен оған қатысушылар биылғы шараның тұжрымдамасы, инсталляциялар туралы айтып беріп, айырықша перфоманстарды таныстырды.
Аталған шара барысында 42 өнер қайраткері 50 астам туындысын көпшілік назарына ұсынады. Фестиваль аясында конкурстық және білім беру бағдарламалары, шеберлік дәрістер мен шығармашылық зертханалар ұйымдастырылады.
— Биылғы фестиваль бағытының негізгі идеясы – адам энергиясы. Ашық аспан астында өтетін көрмеде қазіргі заманғы өнер, сәулет, өнеркәсіптік дизайн және музыка саласындағы суретшілеріміздің туындылары қойылады. Шілденің 4-і мен 6-сы аралығында Елорда күнін мерекелеу аясында 8-ден кешкі 12-ге дейін кеш қонақтары Швейцария мен Германиядан келген диджейлердің музыкасын тыңдайды, — деді Astana Art Fest 2016 ұйымдастырушыларының бірі Әнуар Нұрпейісов.
Шараны өткізудің басты идеяларының бірі барша әлемде кеңінен таралып жатқан көше театрларын дамыту болып табылады. Биыл Astana Art Fest фестиваліне тек қазақстандық театрлар ғана қатысады.
Art фестивалі шілденің 4-і мен 6-сы аралығында Нұржол желегінде өтеді. Қазіргі заманғы өнер әлеміндегі шара үш күнге жалғасады. Сонымен қатар, маңызды мәселелерді тақылауға арналған Astana Art Forum пікірталас алаңы жасалмақ. Оған ғалымдар, дизайнерлер, суретшілер және т.б. қатысады. Фестиваль ҚР Ұлттық музейінде Art Fest Gala Night шарасымен аяқталады, онда Швейцария, Ұлыбритания және Қазақстанның әртістерінің, мәскеулік медиапоэзия зертханасының ерекше қойылымдарын тамашалауға болады.
Елорданың туған күнінде «Хан Шатыр» СОО жанындағы алаңда дәстүр бойынша нағыз ежелгі көшпелілер ауылы орын тебеді. Мерекелік шаралар тізбегіндегі көптен күтетін оқиғалардың бірі «Мыңжылдықтар тоғысындағы Астана» көшпелілер өркениеті фестивалі 3 шілде күні шымылдығын ашады. Аталмыш шара шілденің 6-сына дейін жалғасады.
Ұйымдастырушылар ата-бабаларымыздың өмірі мен тұрмыс-тіршілігі жайлы баяндап беретін қанық бағдарлама әзірледі. Қонақтар таңғы сағат 11-ден кешкі 22.30-ға дейінэтноауылдың көшпелі халқының мәдениетінің әралуандылығын тамашалай алады.
Қалашыққа келетін ең кішкентай қонақтар үшін кіреберісте киізден алаңқай жасалады, бұрын балалар нақ осындай алаңда ойнаған. Осы жерде жас білімқұмарлар мереке күндері киіз үй құруды үйренеді. Сонымен қатар, фестиваль қонақтары «Көшпелілер музейін» аралайды, қазақ ұлттық ойындарынан сайыстарға қатысады. Көшпелілер циркі, би ұжымдарының өнері, дәстүрлі «Ат жалында» атты каскадерлік шоу, «Саят» аушы құстар думаны және салт-жоралық, музыкалық фольклор фестиваль бағдарламасы көрермендерін одан сайын қызықтыра түспек. Ал «Костюмдер тарихы» бағдарламасында ұлы дала төсінде балалар киген киім-кешекпен, оның тарихымен танысуға болады.
Әдеттегідей, фестивальге Қазақстанның өңірлерінен ғана емес, сонымен қатар, таяу шетелдерден де халық қолөнерінің шеберлері келеді. Шеберлік дәрістер барысында қолөнершілер қарапайым жіптен ою-өрнекті кілем тоқу немесе металл кесегінен көздің жауын алатын әшекейлер жасау өнерін ортаға салады. Сондай-ақ олардың еңбектерін қолданбалы өнер заттары сатылатын жәрмеңкеден табуға болады.
Фестивальдің әр күні ерекше сазды концерттер ұйымдастырылады. Мысалы, шараның ашылуында сағат 16.00-де ұлт-азаттық көтерілістің 100 жылдығына арналған эпикалық әндерді тыңдауға болады. Ал кешкесағат 21.30-дан 22.30-ға дейін қонақтар Нұрлан Өнербаевтың концертін тамашалайды.
Келесі күні қазақ халқының ұлы ақыны Жамбыл Жабаевтың 170 жылдығына орайластырылған концерт өтеді. Мұнда ақынның қанатты шабытпен дүниеге келген шығармаларын тыңдауға болады.
Ал шараның соңында келушілер «Жүйелі сөз» дәстүрлі ақындар айтысын тамашалайды.
Мұнымен қоса, 5 шілдеде сағат 16.00-де қонақтар үшін атақты әнші, композитор Дәнеш Рақышевтың 90 жылдығына орайластырылған «Күміс көмей» дәріс концерт ұйымдастырылады. Содан кейін сағат 19.00 ақындар ақтық сында сөз жарыстырады, мерекелік жыр сайысының қорытындысы шығарылады.
Фестивальдің соңғы күні жыр төгліп, күй күмбірлейді. «Хассак» және «Сарыарқа» фольклорлық-этнографиялық ансамбльдердің концертінен кейін сағат 17.00 еліміздің Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған эпос кеші өткізіледі. Аталмыш кең ауқымды шараның шымылдығы дәстүрлі «Астана-Арқау» түркі музыкасы фестивалімен жабылады.
Көшпелілер өркениеті фестивалі сағат 20.00 «Той тарқар» шарасымен салтанатты түрде жабылады.
Интернет бетін кезіп жүріп іздегенде табылмайтын, әдетінше, одан үміт үзгенде өздігінен көзге түсетін электронды зат болғаны «Raincat» компьютерлік ойыны.
Осыдан:
-Балдырған жастағы балаға арналған компьютерлік ойын табу қиын, -деп ойын іштей білдіріп жатқандар болса мені түсініп жатар.
Raincat ойынын сынап көрдім, ұнады. Platformer жанрындағы ойын. Ойын бірнеше деңгейде тұрады. Ойын мақсаты ондағы «ойын персонажын» бастапқы орыннан финишти орынға дейін қозғалысын тоқтатпай жеткізу. Персонаж финишке дейін жолын жүріп өту үшін бір платформадан екінші платформаға өтуі тиіс. Кейде персонажға платформадан платформаға көшу үшін оған power-up заттары қажет. Осы затқа иемденгенде ойын персонажы ерекше мүмкіншілікке немесе ерекше қасиетке біраз уақыт иеленеді. Power-up затымен иелену уақытты өтіп кеткен соң ойын персонажы өзінің бастап қалыпты жағдайына оралады. Біз қарастырып отырған ойында power-up заты платформа үстінен жүріп өту үшінде қажет.
Raincat ойынындағы персонаж судан қорқатын мысық. Ойын персонажы бір орында тұрғанды ұнатпайды, тек үстіне су тимесе серуендеп жүре береді. Жолында қабырға кездестірсе теріс бұрылып алып кері бағытта жолын жалғай береді.
Ойынның әр деңгейінде бірдей ойын кезеңдері орындалады:
1) Персонаждың финишке дейін жүріп өтуі тиіс жолда оған көмек ретінде power-up заттарды орналастыру ойыншыға табысталған;
2) Персонажге «Go» бұйрығы беріледі;
3) Персонаж жол жөнекей орналастырған power-up заттарды жинап жолын жалғастыруға мүмкіншілік алады.
4) Егер персонаж үсті су болса онда персонаж қимылы тоқтатыладыда бәрін басынан бастау қажет.
5) Егер персонаж қапада қалса, екі кедергінің ортасында, онда ойыншы клавиатурадан «ESC» батырмасын басу қажет.
6) Персонаж финишке жеткенде оған сыйлық беріледі. Ойыншы болса оның сыйлық алғанынан қуанғанын көреді. Балдырған жастағы бала ойыншының орнында болса персонажға өз бойындағыдай жан бітіріп бір қуанышына ортақтас болғаны ойынның қызығы.
Ойын жүріп жатқан программаның тетрезесінің оң жағында power-up заттары орналастырған. Астыңғы жағында «Go» бұйрығын беруге арналған батырма бар.
Бұл ойынды АҚШ-тағы Карнеги-Меллон университетінің студенттер жасапты.
Ойынды балаға ұсынбас бұрын, ойын барысын қалайша ана тілінде түсіндіру керектігін ойластырдым. Баламның «мынау не?» деп саусағын шұқшитып сұрағанда аңырап қалмау үшін power-up заттарына «қанатты бәтеңке», «серіппелі таяқ», «ролликті таяқтай», «қалқан» деп атауларды ойластырып үлгердім.
Кейбіреуінің атауын балам бірден өзі тапты.
-Папа, мынау, -жауабын сөзбен жеткізе алмай екі қолымен шашышын төбеге жинап, -кептіреді, -фэн, -деді.
«Go», «Stop» сөздерін не үшін қажетігін көп түсіндірудің қажеті болмады. Ойын барысымен таныстрып шығайын деп оның көзінше ойынның бірінші деңгейін соғына дейін ойнап шықтым. Балам бірден ойын мақсатын мақсатын түсініп алды.
-Папа, «гоу» бастым, мысық кетті, -дей берді.
P.S.: «Ойын барысымен таныстрып шығайын деп оның көзінше ойынның бірінші деңгейін соғына дейін ойнап шықтым. Балам бірден ойын мақсатын мақсатын түсініп алды». Педагогикада бұны «оқушы білімді игергенде өтетін бірінші деңгей» дейді, яғни, көріп-білгенін қайталап шығу.
Балдырған жастағы балаға «мынау не?» деген сұрақ қою арқылы дүниені танып-білу орынды. Онысын түсініп отырмын. Әлі алдымызда білім алудың тағы бірнеше деңгейі тосып тұр. Осы жерден ойымды доғарайын. Жалғастыра берсе шыға бермекші.
Астанада 4 тілді (қазақ, орыс, ағылшын, қытай) аудиожүйемен жабдықталған екі қабатты экскурсиялық автобустар жүретін болды. Қазіргі кезде Есіл өзенінің сол жағалауында ұзындығы 20 км артық арнайы тұйық маршрут әзірленді.
2014 жылы елордада жеке меншікті компания осы сияқты автобустарды пайдаланған болатын. Бүгінде жобаны «Астана Конвеншн бюро» ЖШС жеке меншікті инвестор «Sightseeing tours» ЖШС есебінен жүзеге асыруда.
Экскурсиялық автобус елорданың көптеген көрікті жерлерінің жанынан өтеді, және қозғалыс барысында мына аялдамаларға тоқтайды:
— «Думан» ОО,
— «Хан Шатыр» СОО,
— «Қазақ Елі» монументі жанындағы алаң,
— «Астана Бәйтерек»монументі.
Сонымен қатар, Есіл өзенінің оң жағалауын да қамтып, маршрутты ұзарту көзделген, онда келесі аялдамалар болады:
— Астана Парк – Тұран даңғылындағы орталық кіреберіс;
— Есіл өзенінің жағалауы, жаяу жүргіншілер көпірінің жанында;
— Абай даңғылы, Орталық алаң;
— Республика даңғылы Иманов көшесінің бұрышы;
— ҚР Қарулы күштерінің Әскери-тарихи музейі.
Есіл өзеніндегі маршруттың ұзындығы – 80–100 минут, автобустардың интервалы 30–40 минут, жұмыс уақыты – сағат 10:00-20:00. Билеттерді алдын ала өтінім беру арқылы және автобустың ішінде сатып алуға болады. Егер экскурсияға қатысқыңыз келсе мына телефон бойынша хабарласуға болады: 8-777- 222-28-38.
Билеттің құны санатқа (балалар, ересектер, зейнеткерлер, студенттер, ерекше қажеттіліктері бар тұлғалар) байланысты әртүрлі болады.
Мұнымен қоса, «Hop-on/Hop-off» билет жүйесі қарастырылған, яғни, жолаушы кез келген сәтте автобустан түсіп, музей немесе көрікті жерлерді аралайды, содан кейін кез келген арнайы аялдама кешенінен экскурсиялық автобусқа қайта отыра алады.
3 шілдеде «Хан Шатыр» СОО жанындағы алаңда «Мыңжылдықтар тоғысындағы Астана» көшпелілер өркениеті фестивалі өз шымылдығын ашады. Дәстүр бойынша Елорданың туған күніне орайнағыз ежелгі көшпелілер ауылы орын тебеді. Мұнда ата-бабаларымыздың тыныс-тіршілігімен және тұрмысымен танысуға болады.
Аумақта «Көшпелілер музейі» ашылады. Көшпелілер циркі, би ұжымдарының өнері, дәстүрлі «Ат жалында» атты каскадерлік шоу, «Саят» аушы құстар думаны және салт-жоралық, музыкалық фольклор фестиваль бағдарламасы көрермендерін одан сайын қызықтыра түспек. Қалашыққа келетін ең кішкентай қонақтар үшін кіреберісте киізден алаңқай жасалады. Ал «Костюмдер тарихы» бағдарламасында Ұлы дала төсінде киген киім-кешекпен, оның тарихымен танысуға болады.
Этноауыл қонақтары қазақ халқының мәдениетінің әралуандылығымен таңғы сағат 11-ден кешкі 22.30-ға дейін таныса алады. Әдеттегідей, шараға Қазақстанның өңірлерінен ғана емес, сонымен қатар, таяу шетелдерден де халық қолөнерінің шеберлері келеді. Шеберлік дәрістер барысында қолөнершілер қарапайым жіптен ою-өрнекті кілем тоқу немесе металл кесегінен көздің жауын алатын әшекейлер жасау өнерін ортаға салады. Сондай-ақ олардың еңбектерін қолданбалы өнер заттары сатылатын жәрмеңкеден табуға болады.
Сонымен қатар, күн сайын ерекше сазды концерттер ұйымдастырылады. Мысалы, шараның ашылуында сағат 16.00-де ұлт-азаттық көтерілістің 100 жылдығына арналған эпикалық әндерді тыңдауға болады. Ал кешке сағат 21.30-дан 22.30-ға дейін қонақтар Нұрлан Өнербаевтың концертін тамашалайды. Келесі күні қазақ халқының ұлы ақыны Жамбыл Жабаевтың 170 жылдығына орайластырылған концерт өтеді. Мұнда ақынның қанатты шабытпен дүниеге келген шығармаларын тыңдауға болады. Ал шараның соңында келушілер «Жүйелі сөз» дәстүрлі ақындар айтысын тамашалайды.
5 шілдеде сағат 16.00-де қонақтар үшін атақты әнші, композитор Дәнеш Рақышевтың 90 жылдығына орайластырылған «Күміс көмей» дәріс концерт ұйымдастырылады. Содан кейін сағат 19.00 ақындар ақтық сында сөз жарыстырады.
Фестивальдің соңғы күні жыр төгіліп, күй күмбірлейді. «Хассак» және «Сарыарқа» фольклорлық-этнографиялық ансамбльдердің концертінен кейін сағат 17.00 еліміздің Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған эпос кеші өткізіледі. Аталмыш кең ауқымды шараның шымылдығы дәстүрлі «Астана-Арқау» түркі музыкасы фестивалімен жабылады.
Көшпелілер өркениеті фестивалі сағат 20.00 «Той тарқар» шарасымен салтанатты түрде жабылады.