Грибоедовтың «Горе от ума» деген шығармасын оқымасам да, тақырыбы маған өте жақын. «горе от ума» деп өзім жиі айтамын. Расында біздің жақсылық-жамандықтарымыздың бәрі-тек өзіміздің басымызда жатыр. Өмірімізді біз бақытты дейміз бе, бақытсыз дейміз бе ол тек өз қолымызда, дәлірек айтсақ, ойымызда.

Әр жазудың астына ілмектер қосу керек. Ілмектер не және не үшін керек? Ілмектер — сіздің мақалаңыздағы кілт сөздер, яғни қандай сөздер арқылы сіздің мақалаңыз іздеу жүйелеріне ілініп, қай сөздер бойынша табылғанын қалайсыз, сол сөздерді жазуыңыз керек. Қарап отырсам осы жерін көп адам түсінбеген сияқты, толық сөйлем немесе сөздердің арасына үтір қоймай бәрін бір сөйлем сияқты қылып жариялап жіберіп жүргендер бар. Ал кей қолданушылар өте сауатты қолданып жүр осы функцияны.



Араларын үтірмен бөлуді ұмытпаңыздар!

P.S профильдегі Қала деген жерге өз email адрестерін жазып жүргендерді түсінбедім, түсінікті болып Қала деп жазылып тұр ғой.

Желтоқсанның 31-і күні түске дейін жұмыста отырдық. Қырып жұмыс бітіргеніміз шамалы, бір бірімізге барып шай ішуден аспадық. Түске жақын кабинетке миығынан күліп әріптесім Альмира келді. Қолында қос парақ дәптердің беті. Яғни, хат. Баласы Руслан жазыпты. Кімге дейсіз бе? Сезген шығарсыз…әрине, Аяз атаға. Хат: «Сәлеметсіз бе, Аяз ата! Мен Семей қаласындағы №37 мектептің 2 сынып оқушысымын. Атым Руслан. Жаңа жылда сізден өтінерім: ата-анамның жалақысын көтерсеңіз екен, себебі, компьютеріме «Трон» ойынын сатып әпергендерін қалаймын» деп басталады. Русланның ата-анасы бізбен әріптес. Сөзінің жаны бар, біздің мекеме мемлекеттік бюджеттен тыс Акционерлік қоғамға жататындықтан, 2 жыл бойы жалақы өсуін үмітпен күтіп жүрміз. Жә, оны қойшы.
Бұндай басқа да отбасыларда кездесетін жайт шығар. Негізі, хатты оқып, ойға шомдым. Балалық шағымда Аяз атаға сендім бе? Сенген сияқтымын. Нақты есімде жоқ. Осылай хат жазып көрдім бе? Жоқ. Мектеп шыршасында тақпақ,ән айтқан балаларға ұсынатын 5 тал кәмпитіне разы болатынбыз. Қазіргі балалардың Аяз аталары да «крутой» ма дедім, әр баладан жеке –жеке тапсырыс қабылдайтын. Әйтеуір, бөбектердің үміттері үзілемесе болғаны…

Жалғасы. Басы өткен жазбада.

рте-ерте-ертеде, Жер-ананың қазіргідей кемеліне келіп, ақылының толыспай тұрған шағында, алты материк енші алып бір-бірінен бөлінбей тұрған кезде жападан-жалғыз алып мұхиттың ортасында орналасқан Зарлы атты кәрі құрлық болыпты.

Кәрі деп аталған себебі, басқа жерде саналы тірліктің нышаны енді байқалып келе жатқанда, Зарлы өркениеттің шыңына жетіп, маңызын сөзбен жеткізе алмайтын мәдениет пен өнеркәсіп негіздерін қалаған деседі. Сұңғақ бойлы, қазіргі өлшеммен айтсақ бойлары екі метрден асатын, жараған аттай шымыр денелі, бет-әлпеті әдемі зарлылықтар қолымызға тиіп отырған көненің көзіндей құжаттарға сенсек адам саналмаған. Тіпті, Зарлы тұрғындары да өздерін адам деп есептемеген. Оны айтасыз, сол дәуірде олар адамдарды жабайы, аң сипатты жануар қатарына қосқан, қолдарына түскен кісілерді жұмыс күші ретінде пайдаланып, адамдар тұратын жерден аулақ өмір сүргенді қалаған.

«Кәрістер мен түріктердің сериалдарын шаң қаптырып кеткен» /жүргізушілердің сөзінен/ осынау шоудың алдыңғы бөлімін тамашалап көрмеппін.Көрмедім дегенім өтірік айтқандық болар, үйдегілер асыға күтіп жүрген бағдарламаға бір-екі рет көз жүгірткеніммен көңілім толмаған еді. Арасында Қалдықыздың осы бағдарлама жайлы жазғандарын оқығаным бар. Бұл жолы қараған себебім, таңдалған ойыншылар /ойыншы дегенімді жөн санадым/ әскерде өздерін сынап жатыр деген соң қызықтырды. Өзім әскерде болғандықтан және келісім-шарт негізінде жалғастырғандықтан маған бұл тақырып қызықтырақ көрінді. Сонымен кешегі яғни 9-шы қаңтардағы нөмірін көргендегі ойларым.

рте-ерте-ертеде…ерте болғанда осыдан шамамен он жыл бұрын болса керек, Алатаудың етегіндегі Алматы дейтін қалада Айжан атты кішкентай қыз өмір сүріпті. Жасының қаншада екенін білмедім, бірақ папасы мен мамасының айтуынша “Нешедесің?” сұраған адамға бес саусағын тарбитып көрсетуін осыдан үш жыл бұрын қойса керек. Айтпақшы, алты жасында мектепке барған Айжан осы мен әңгімелеп отырған сәтте екінші класты әне-міне бітірейін деп жүр екен. Сөмкесі өзінен дәу, шашын екі өріп алған осы бір кішкентай сары қызды көрші-қолаң қатты жақсы көретін.

Айжанның әкесі сол бір дағдарыс жылдарында үйінің жанынан дүкен ашып, базардан тауар әкеліп сатып, алыпсатарлықпен айналыса бастады. Мектепте математикадан сабақ беретін мамасы да бәрін тастап жолдасының бір жағына шығуды жөн көріпті. Екі этажды, ел арасында “хрущевка” аталып кеткен үйдің бірінші қабатында орналасқан Айжандардың дүкені әп дегеннен-ақ айналадағы тұрғындардың тыным таппай сауда жасайтын орнына айналады.

Түпнұсқада “Кішкентай Факерлер” (Little Fockers) деп аталған, ал біздің кинотеатрларда “Факерлермен танысу – 2″ деп берілген отбасылық комедияны сиквелдің алғашқы бөлімдерін көрген адам асыға болсын, немқұрайды болсын күтті деп шешім шығаруға болатын шығар.

«Белгілі жиһангез Джеймс Кук бір саяхатында Атлант мұхитының шет, иесіз бір шалғайында көкте шеңбер сызып ұшып жүрген миллиондаған құс базарына тап болады. Шуылы құлақ тұндырар құстардың кейбірі сілесі құрып шаршағанда өздерін теңіздің тулаған толқынына тастап кеп жіберіп, өлім сағатын осылайша өздерін құрбан ету арқылы қабылдайды екен.
Бұған тек Джеймс Кук қана емес, ол аймақтағы балықшылар да ұзақ жылдар куә болып келе жатады. Орнитологтар да зерттеулерінде бұл құстардың жыл құстары екендігін, көктем және күзгі сапарларында әр тараптан келіп бір ноқтада, жоғарыда айтылған жерде топталатынын анықтағанымен неге бірінен соң бірі өздерін өлім құшағына ататынының түйінін тарқата алмай-ақ қояды.
Мұның сыры өткен ғасырда ғана ашылды. Бұл трагедияның орын алған жерінде бұрын арал болған екен. Жыл құстары келген және қайтқан сапарларында тұрақтап демалатын, орны ештеңемен айырбасталмайтын бұл арал зілзаладан соң су астында қалады. Түйсіктері алдамай әлгі құстар қалжырататын ұзын жолшылықта әлгі аралдың тұрған жерін жаңылмай тауып, демдерін басуға келеді. Болуға тиісті жерінен аралды таба алмаған соң әбден зорыққан, шаршаңқы сүлдерлерін амалсыз суға лақтырады».
Осы мәтінді қолымызға берген түрік тілінің оқытушысы Айтен ханым әрқайсымыздың өзімізді бір арал деп елестетуімізді және мына сауалдарға жауап беруімізді өтінді. Өмірдің ұзын жолшылығында тыныстап дем басатын, біреуді паналататын арал иесі бола алдыңыз ба сіз? Немесе орнынан таба алмасаң соған міндетті түрде жету, міндетті түрде паналау үшін құс секілді басың айналып, әлің құрығанша қанатыңды серпіп, жанқиярлық көрсететін аралың бар ма?
Барлығын шектеусіз бөлісе білетін дос, сапарға бірге аттана білетін жолдас, әрдайым жан тыныштығын сыйлай білетін жұбай, жету үшін жылдар бойы күрескен мақсатыңыз бар ма? Айналаңызға жақсылап тағы бір қараңыз. Сізге келген… Сізді паналаған… Сіз барған… Сіз паналаған…
Сосын мына шындықты көріңіз көзіңізбен: Сіздің солық алып, өз-өзіңізге келіп, паналай білетін қанша аралыңыз бар айналаңызда? Қанша досыңыз үшін сіз тыныс алып, өз-өзіне келіп, жанға жайлы қуат сезіне білу қажеттілігін тудырған аралсыз?..
Ойланып қалдық…