Бұрын Кеңес өкіметінің кезінде, әрбір мамандықтың қажеттілігін, әрбір колхоз бен совхоздың қажеттілігін үнемі халық санасына құйып, үгіттеп отырушы еді. Есесіне етікшіден, пеш жағушыға дейін әрбір «совет» азаматы өзін елдің дамуына үлес қосып жүрген, демек өмірінің мағынасы бар, қоғамның маңызды бір бөлігі сезінетін.

Қазіргі телевидение, ойын-сауық газет жорналдарының көбі адамның түбегейлі мақсаты шетелде тұру, немесе «жұлдыз» болу, бизнес корпорацияның топ менеджері болу, пластикалық хирург болу екендігіне екпін салып, дизайнер, қыртым-сыртым тағы басқа сыртқы жылтыраққа қатысты арман қиял тамырына су құйып отыр. Бәріне универсал жауап — заман талабы солай!

Түрік сериалдарында не болады? Орташа есеппен қарап көрейік:



— Махаббат болады. Екі түрлі қарама қарсы полюстегі әлеуметтік топтардың махаббаты.
— Көзге шөп салу.
— Екі ғашықтың арасына түсетін біреу болады.
— Оқиға үлкен, зәулім үйде болады.
— Үйдегі қызметшілер ас бөлмесінде өсек айтады.
— Үй өте үлкен болса да маңызды нәрселерді адамдар тығылып сөйлеспей, қатты сөйлеседі. Нәтижесінде оны біреу естіп қояды.

Ия, солай, тығылып отырмын. Бүгін телефон көтермейм…
… Свято-Нұркен шіркеуінен өткен аптада ішіп кетуім себепті қаза болған дұғаларымды өтеп, көңілім жайланып келе жатқам. Базар маңына бұрыла бергенімде журик танысым әзірейілдей тап берді.
— Лібәәә, мына диктофонға сөйлеш! – дейд!
— Нені нақ?
— Очм, Еуразиялық Одаққа кіруіміз пайдалы ма, зиян ба – айта салш – дейд!
«Экономист емеспін ғой мен...» деп күмілжігенім де қақпайд ептіні: «а кім қазірде

Негізі маған өмір жолында әрқашан жақсы адамдар кездеседі (мың да бір алғыс). Кішкентай кезімнен сондай. Ол жай жүргізуші болсын, гид болсын, мұғалімдер болсын, көршілер болсын-бәрі де жан-жағын жайма шуақтап жүретін жарқын адамдар болып шығады. Күзде жұмыс барысында сұхбат алған суретші Ақжан да мені өзінің өмірге деген позитивті көзқарасымен, өзінің жағымды энергиясымен баурап алды.

Кездесу жері- орталық мұражайға кіргеннен кейін, ауыр рамкалардағы үлкен-үлкен суреттерді шапшаң тасып жүрген кішкентай қызды көрдім. Сөйтсем Ақжанның көрмесі аяқталып, суреттерін реттестіріп жүр екен. Бірден маған күле қарап, кішкене күте тұруымды сұрады. Қимылының бәрі де жеңіл, өзі де ерік берсең секіріп, жүгіріп, билеп кететіндей болып көрінді. Сонымен ол суреттерін жіберіп, маған өзінің ескі құрбысынша «кеттік, не істейміз?» дегендей күле қарады. Өзімді кәнігі фотографтарша сезініп мұражайдың алдында сұхбат үшін біраз суретке түсірдім. Әр суретті көре сала ол "қандай күшті, сен өзің шебер екенсің" деп қояды. Жымиамын. Сосын ол «ал енді мен сені түсірейін» деді. Келесі минуттарда журналист екенімді ұмытып, Ақжанның алдында мен «позировать» етіп жүрмін.

Сөйтіп не керек алдын ала дайындап қойған сұрақтарымды шығарып, диктофонды қоса берейін десем, Ақжан «сен тамақ іштің бе?», «жақында күшті бір кофейня ашылды, жүр кеттік соған» деді. Ақжанның кіп-кішкентай машинасында кетіп бара жатырмыз. Оның жеңіл айдауынан, жолға емес, маған қарап мәз болып сөйлеп отырғанынан менің жүрегім тамағыма тығылып отыр. «Енді қай жерге бұрылушы едік», «ой, кешіріңіздер» деумен болды ол. Неше жыл бойы Түркияда оқып, Алматының қасқыр жүргізушілеріне үйренбегені көрініп тұр.

Әйтеуір діттеген жерімізге келіп, екеуіміз «Кафетерианың» террасасында кофе ішіп, өнер жайлы әңгімелесіп отырмыз. Күн жылы, айналаның бәрі алтынға көмкерілгендей әп-әдемі. Дайындаған сұрақтарымнан бөлек, өнерде кімнің бағы жанатыны, танымал болу үшін не істеу керегі жайлы Ақжан еш қысылмастан, ашық та бүкпесіз жауап берді. Кейде отырып-отырып өз сөздерінен не менің сұрақтарымнан көзі жайнап кетеді. Басында жаңа бір нәрсе ойлап тауып жатқандай, не бір жаңа суреттің эскизын елестетіп жатқандай көрінді маған.

Кетерде ол керек жеріме әкеліп тастап, «рахмет, құрбым, тағы да кездесерміз деген үміттемін» деп өзінің суреттері жайында буклетті қолыма ұстатып қош айтысты. Прокатқа алған ескі кішкентай «мазда 3»-і Абай көшесінің жылдам ағысына тез қосылып, алыстай берді.

Иә, менің өмірімде алғаш рет суретшімен таныстығым осылай өтті. Ақжанның суреттерінен де өзіне тән риясыз қуанышты, позитивті энергияны, әсемдікті сезінесіз. Қызық болса Ақжанмен сұхбатты және суреттерді «Екпіннен» толықтай оқып, көре аласыздар.

… Азамат машина алды. Кәдуәлгі «Москвич». Бірнеше айдан соң көрсем: лобовойы жоқ (ішіп жүріп өзі сындырыпты), глушительдің ортасында бір-біріне жалғанатын жері болады екен, сол шығып кете береді (көпірден секірем деп тас үстіне түсіпті), бак бак емес, салон ішіндегі конистр, сигналы да істен шыққан. Оны руль астындағы сымдарды бірге жалғау арқылы іске қосады, бірақ, қосқан соң өшіру (сымдарды ажырату) қиын.
… Енді көз алдыңызға елестетіңіз: Азамат рульда, мен жанында отырмын. Менің аяқ астымда «бак» және «темекі шекпе, темекі шекпе» деп айқайлаған Азаматтың дауысы. Лобовойдың жоқтығы салдарынан жел ұрып тұр бетке. Жел болған соң шаң да болады (Ауылдағы асфальт сиқын білесіздер ғой). Түріміз адам көргісіз. Және ауылға кіре берісте жалғанған сигналдың ащы дауысы.
… Көргендердің бәрі қыран-топан .
… Эххх сол кездер-аййй…

Түс деуге де қолым бармай тұр, еске алу — десем, шындықтың ранчосына жақынырақ болар. Очм, ұйықтап жатып, ертедегі бір кадрды айна-қатесіз қайталап көрдім дә*.
Очм, көршім Сержан ата таң ата ауласындағы сәкіде ұйықтап жатқан үлкен жанұясының апшысын қуырвататын:
— О, мәжігүндер**, кещелер***, жатыпішер ептібайымайдтар, тал түс болды ғой, алты болд

Төлеген Мұхаметжанов — Вальс

Футболда талай қызық бар. Интернетті шарлап отырып,мына бір мақаланы көріп қалып едім. Назарларыңызда.