Ауылда өскендіктен көбіміздің көзіміз бала кезімізден сойылып жатқан малды көруге үйреніп кеткен болар. Бала кезімізде үлкендер жылына бір рет таң алакеуімде ұйқымыздан тұрғызтып алып, қой сойғанда сол малдың бір сирағына жармасқызтып қоюшы еді. сөйтсем айтқа шалынған құрбандықтың шарапаты тие берсін дегендері екен ғой. Кейін дін жақсылап енебастаған тұста құрбандықты айт намазынан соң соятын болды. Хош, айтпағым бұл емес.
Ауылда өстік. Сойылып жатқан малдың қанына көзіміз үйренді. Тіпті бауыздауына шәугіммен су құйып тұрамыз. Барлығы заңды секілді бала көңілге. Дегенмен сол кезде есейе келе сол малды өзіңнің де бауыздайтының, сол кезде қандай әсерде болатының жайлы ойлар мазалай қоймайды.

«Артембазар» деген базар жақта күніне 300 теңгеге жалданып жұмыс істеуге болад деп естідім. © Satibaldi

Әрі-үнемдеп бері үнемдеген, алдыңғы жұмысымның соңғы айлығы да таусылды. Шүкірфонымды кепілдікке тастап, ақша алайын деп едім, әттең үш күн бұрын «Жомарт-Ломбардтқа» өткізіппін…

— Апай, саламатсыз, анау күнтізбелеріңіз қаншадан? — дедім.

«Есектің көтін жу да мал тап» деген. Бірақ жақын маңда зообақ жоқ, ал қолымнан келетін жалғыз амал тап сол сәтте тек сауда қылу еді. Қалтамды сығып 300 теңге шығарып, жақын маңдағы дүңгіршекке беттеген сәтім еді.

Бұл мақалада компьютер не себептен жай жасайтыны туралы жазылмақ. Компьютердің жай жасау себептері алуан түрлі, сондықтан біз осы мақалада көп жағдайда компьютердің жай жасауына алып келітін себептерді жазуды жөн көрдік.

1. Температура. Көп қоданушылар процессерінің температурасы қандай екенін біле бермейді. Ал оны «Everest» деген бағдарламамен білуге болады. Бағдарламаны қосасыз да, ашылған терезеден «Компьютер» дегенді таңдайсыз. Сосын «датчик» дегенді басасыз. Егер процессордың температурасы 50 градустан едәуір жоғары болатын болса, кішкене ойға түсіп, неге жоғары температура деп қиналсаңыз болады.
Жоғары температураны төмен түсіру үшін кулерді шаңнан тазалап, дұрыс айналып тұр ма, соны тексеру керек. Кулер мен процессордың ортасына термапаста жағыңыз.

2. Реестр. Компьютерге көп бағдарламаларды қондырып және сол бағдарламаларды кетіріп жатамыз. Бірақ кетірген бағдарламаларымыздың қалдықтары реестрде қала береді. Сөйтіп уақыт өте Реестрде керек емес қоқыстар жинала береді. Кетірілген бағдарламалардан қалған қалдықтарды «CCleaner» деген бағдарламаның көмегімен тазалауға болады. «CCleaner» бағдарламасы қолдануға оңай.
Бағдарламаны қосамыз да, «Реестр» деген бөлімді таңдаймыз. Барлығын белгілеп «поиск проблем»-ді басамыз. Бағдарлама керек емес файлдар мен қателерді табады. Табылған қателердің барлығын таңдаймыз да, «исправить»-ті басамыз. Сол кезде бағдарлама кетіретінін кетіріп, қателерді жөндеп береді.

3. Егер компьютеріңізде жедел жадының аумағы кішкентай болатын болса, компьютеріңіз жие қатып қала беру мүмкін. Сондықтан «мой компьютер» үстінен тышқанның оң жағын басамыз да, сосын «свойства» → «дополнительно» → «быстродействие» → «параметры» → «дополнительно» → «виртуальная память» → «изменить» → «особый размер»-ге кіреміз, жобалап «1500 – 2000»-дай аумақты жазамыз да, бірнеше рет «ОК» басамыз.

4. Автозапуск. Компьютерге кейбір бағдарламаны қондырғанда «Автозапуск»-ке де жазылады. Ондай бағдарламалар компьютер қосылған кезде автоматты түрде қосылады. Егер сондай бағдарламалар көп болатын болса, компьютер жие қатып қала береді. Себебі компьютердегі жедел жадының аумағын көп қосылып тұрған бағдарламалар алып отырады. Ондай бағдарламаларды «Автозапуск»-тен алып тастау үшін «пуск» → «выполнить» бамасыз, содан кейін «msconfig» жазамызда, «ОК» басамыз.
Ашылған терезеден «автозагрузка»-ны таңдаймызда, сол жердегі керек емес бағдарламалардан белгілерді(галочки) алып тастаймыз. Бірақ абай болыңыз, системаға қатысты және антивирусты автоматты қосылудан алып тастап жүрмеңіз. «применить» басамыз, сосын «ОК» басамыз. Содан кейін компьютерді сөндіріп қосамыз. Қосылғанда жүйеде өзгеріс бар деген терезе шығу тиіс. Келесі қосылғанда қайталап шыға бермеу үшін сол терезеден белгіні(галочка) алып тастаймыз.

5. «Жұмыс үстелі». Егер жұмыс үстелінде үлкен аумақты файлдар болатын болса, ол ескі компьютерлердің жие қатуына алып келеді. Сондықтан жұмыс үстелінде үлкен аумақты файлдарды немесе папкілерді сақтамаған жөн. Тағы жұмыс үстеленді немесе «Мои документы»-дағы файлдармен папкілер аумақты Операциялық жүйе тұратын С дискісінен алады, сондықтан Операциялық жүйе тұратын С дискісін толтырмау үшін улкен аумақты файлдарыңызды немесе папкілеріңізді басқа бөлімдегі дискілерге сақтаңыз.

6. «Вирустар». Түрлі вирустар компьютеріңіздің жие қатуына себтігін тігізеді. Сондықтан антивирустық бағдарламаларыңызды жие жаңартып, аз дегенде күніне бір рет тексеріп отырыңыз. Флешкілерді ашудан бұрын тексеріп жүріңіз. Тағыда «доктор веб»-тің шағын бағдарламасын қолдансаңыз болады. Бағдарламаның аты «DrWebCureit»

Енді соңында айтарым компьютеріңізге кез келген қоқыстарды жинай бермеңіз. Ғаламтордан жүктелген файлдар мен бағдарламаларға сақтықпен қараңыз.

Мақала мына сайттан алынды.

Шіркін дүкееен! Дүкен болған жақсы ғой. Қонақ келсе ең алдымен сасқалақтап, тапырақтап дүкенге жүгіреміз, ішіміз пысса да сонда барып қомағай көзді тойдыруға тырысамыз. Керекті де сүйікті нәрселерімізді де сол жерден табамыз. Алайда кейде дүкеннен қапаланып не болмаса ашуланып шығатын кездеріміз де болып жатады. Өйткені ол жерде көкбет САТУШЫ бар… Ол өте ашушаң, қашан көрсең түнеріп, өміріне өкпелі болып тұрады…

Керекті нәрсеңізді алуға дүкенге бардыңыз делік. Сатушы бетіңе бақшиып қарап «Не керек? Айта беріңіз!» деді. Сіз де сасқалақтап:
— Сүт беріңізші-десеңіз, сатушы тағы да баж етті:
— Әй қазағым-ау қандайы керек? Саған қай сүт ұнайтындығын бетіңе қарап білем ба?- деп дүрс етті. Шыдай алмаған сіз де өз мінезіңізді көрсете бастадыңыз.
— Апай-ау! Немене сонша айғайлайсыз??? Тіпті тауардың түрін көруге де мұрша бермедіңі ғой… Анау да осыны күтіп тұрғандай шыж-быж етті… Ары қарай не болатынын өзіңіз білесіз. Кейде төбелес те болып жатады...

Міне мұндай жағдай орын алмас үшін тұтынушы төмендегі 10 қағиданы есте ұстауы шарт.

1. Не үшін барам? Не қажет? Дүкенге кірерден бұрын өзіңізге осы 2 сұрақты қойыңыз.
Бұл сауалдарды өзіңізге қойып, оның жауабын толықтай білуіңіз өте маңызды. Себебі, жетер жеріңе жетіп алып не үшін келгеніңді ұмытып қалу сатушының зығырданын қайнатады. Сосын ол айқайламай кім айқайласын??!

Бүгін яғни 18 — Маусым күні Sigma никті Алмас атты «Керекшінің» туылған күні…
30-ға аттап, осы жасыңда Орда бұзуына тілектеспін, бала шағаң өсіп, үлкендерін тың боп отыра берсін… Туылған күнінмен бро…

Шілде айының, ысыған күні. Он беске толған кезім. Үйдің көлеңкесінде отырмын, ойымда суға барып түсіп келу. Жаяу емес, қара биені жайдақ мініп алып, ауыл шетіндегі су бөгеуіне бару. Ол үшін биені жайылып жүрген жерінен ұстап, жүгендеу керек. Әкем қалаға, нағашы апам көрші үйге алаша құрып беруге кеткен, анам жұмысында. Үйде өзім қожамын. Сондықтан қорықпастан өз ойымды іске асыра бастадым.

«Дома Дома» сөзімен белгілі Big Som ды рэптен азым аз хабары бар адам біледі. Жаңа клипін тауып алдым. Бөліскім келіп осында салып отырмын. Қайбір жылдары жерлесім (Big Som) Ресейдің рэп-конкурстан барлық орысты шаң жұттырып бірінші орын алып келген еді.

Маңғышлақ-Алматы пойызына әдетімше сөмкемді арқалап отыра берген бойда, корридорда тұтқаға сүйеніп терезеге қарап, бір аяғын көтеріп тұрған бір сұлуды байқадым.
Әп-әдемі. Терісінің мінсіздігі, қою қара шашы… тұра тұрыңдар, мені байқаған сияқты — көзінің қиығымен қарады. Қолында кітабы бар, сыртында «Одиннадцать Минут» деп тұр екен.
Оқығанды сүйетін қыз болса керек. Оның үстіне Пауло Коэльо… Кемінде «мәмбет қыз» емес.
Басымды изедім де жақындадым.

Көзіңді жұм. Сен мені анық естіп тұрсың, қолыңды алға соз, менің қолымнан ұста, жетегіме ер, басыңды еш жаққа бұрма, естіген дыбысқа мән берме. Біз келдік.

Көзіңді аш. Біз жансыз қаладамыз, үйлердің сырттарының сылаулары сұр түсті қатпар-қатпар болған қабыршық, екі жылда бір бүркіп жауатын көк түсті жаңбыр суы жиналған шаңды қабыршық қылып қатырады.

Барлық үйлердің күнге қараған жағынан қарасаң арт жағында бір-ақ пейзажды көресің -үлкен қара тау. Жел тұрса тау үстінен сұр шаң-тозаңнан тұратын бұлт үзіліп ұшады.

Қазір көз алдыңда сағым көресің, жайылған мыңдаған табын-табын жабайы жылқыны, қалың шөпке шалынып жыртқыштан үркіп шауып бара жатқан елікті ұшып жүрген кіші, үлкен құстарға толы аспанды көресің.

Қайтатын уақыт келді. Көзіңді жұм. Қорықпа, қараңғы түнекке батсаң. Артқа бір қадам жаса, екінші қадамыңды жаса, үшіңді қадамыңда сүрінесін, менің қолымнан қолыңды үзесің. Көзіңді ашқанға асықпа, соққан жүрегіңді есті, кең демалып кеудеңнен деміңді шығар, демалғанда көзіңді аш.

Қаршығалар еуропаның тек бір елінде — Исландияда кездеспейді.

***

Хамелеон тілін өз денесінің тең жартысына тең қашықтыққа лақтыра алады. Сонымен қатар, оның көздері бір-біріне тәуелсіз айнала алады, сондықтан да хамелеон бір мезгілде басын қимылдатпай барлық бағытқа қарай алады.

***

Түйе құстың жұмыртқасы қатып пісу үшін оны 40 минуттай қайнату керек.