ОАР-ның бұрынғы президенті, 94 жаста, Йоханнесбург

Мен жайлы бір адам: «Туғанында ол Ролихлахла-«қалтылдаған ағаш» деген есімді иеленді, кейін Нельсон Манделаға айналып, әлемді солқылдатты» депті. Менен құдай-адам жасамақ болатын әрекеттерді ұнатпаймын. Мені де «өз әлсіздіктері бар Мандела» ретінде білгендерін қалаймын.
Менің елімде, алдымен түрмеге отырады, сосын президент болады.
Мен жете ұққан бір нәрсе: Ерлік — қорқыныштың шетте қалып қоюы емес, сол қорқынышты жеңу. Ерлік жасаушы-ештеңеден қорықпайтын адам емес, сол қорқынышымен күресе білетін жан.

Адай бауырларыма арналады...

Адайлар орыстарды ұстап тұра алмады. Орыстар қазақ жеріне кіріп кетті. Сөйтіп білгенін жасады.
Ал біз, НАЙМАНДАР, қазақ жеріне қытайлардың қаптауына тосқауыл бола алдық, шыны керек. Әлі күнге дейін тосқауыл болып келудеміз!!!

… жалғастырыңыздар...

Бобурым Азаға арналады

… Өткенде alashaman -мен сөйлестім… Тарих туралы…
… Абылай заманында адай тайпасы шөбі шүйгін, малға жайлы оңтүстікті жайлайды екен. Бірақ, Абылай мықты стратег қой. Мүмкін адай ақсақалдарына құпия тапсырма берілген болуы керек… Бір түнде елдің батысына бүкіл адай көшіп кетіпті. Логикаға салып қарасаң, шөбі шүйгін таулы өлкеден тақыр жер жазық далаға бекерден-бекер көшпейді… Қалың орман орыстан, қызуқанды түркіменнен елді, жерді қорғау үшін солай жасалынған болуы керек… Оны тарихшылар өздері анықтап алар…

Күнделікті өмірдің жүріс-тұрысында аяқ астында пайда болған көрініс өз кезегін алады. Соның ішінде жақсысы да бар, жаманы да бар. Ұсақ-түйегі лезде көңілден кетсе -кейбіреулері жылдар бойы мазалайды. 2010 жылдар тұсында, жаз айында, жылдар бойы мені мазалайтын көрініске тап болдым.
Жұмыстан қайтқанда МСБ-2** ауруханалар ғимараттарының сыртымен айналып өтіп, автобус аялдамасына жетіп, әрі қарай автобуспен жолымды жалғайтынмын.
Автобус аялдамасына төте жолмен де жетуге болады. Ауруханалар ғимараттарының аулалары арқылы жүрсем болғаны. Бірақ ырымдап жүрмеуге тырысатынмын.
Ауруханалар ғимараттары үш жерден кіріп-шығатын қақпалары бар темір дуалмен қоршалған.
Темір дуал қоршаудың бойымен келе жатсам, жаңбыр суы дәл одан шыққан қақпаның тұсында көлшіп жиналыпты. Әрі қарай жол жалғаудың мүмкіншілігі жоқ болғандықтан, ауруханалар ауласын кесіп өтіп, автобус аялдамасына шықпақшы болдым.
Ауруханалар ғимараттарының араларымен келемін. «Өкпе аурулары» келесі ғимарат «қатерлі ісік… аруларды емдейтін..»,- деп іштей ойымды аяқтап үлгерген жоқпын алдымда кенеттен пайда болған көріністен тұрып қалдым.

Жұмыстағы немесе пәтердегі дәретханаларда, әсіресе ортақ әжетханаларда унитаз қақпағын ерлердің қайта-қайта көтеріп қою әдеттері олардың әйел қауымына қатысты көзқарасының көрсеткіші ме және бұл дискриминацияға жатады ма?! Ортақ тойлеттен шыққан ер адамнан кейін әйел адам кіріп, унитаз қақпағына қарап, оның әйел қауымын қай деңгейге қоятынын білетіндей. Ал егер ол еркек сол әйелдің танысы, досы немесе әріптесі болса ше, жалпы қарым-қатынастағы аздаған түсініспеушілікке осы да себеп болып жатса, таң қалудың қажеті жоқ сияқты. Бірақ бұл туралы ашық айтыла бермейді.
Жалпы солтүстік еуропа елдерінде ерлер мен әйелдер құқығы тең екені баршамызға белгілі. Осы аптада Швеция елінің парламенті ерлерді кіші дәреттерін отырып алуға міндеттейтін заңжобаны қарайды. Оны ұсынушы депутат Вигго Хансеннің санауынша, бұл гигиена деңгейін көтеріп, ерлер мен әйелдер теңдігін нығайтып, простата алдын алады.
Заңжоба авторларының ойынша, егер ерлер кіші дәреттерін отырып алып үйренсе, отбасыда ыдыс-аяқ сылдырлау жағдайлары азаяды екен.

Мектепте оқып жүргенде «Онг Бактың» ішіндегі төбелес сәттерін қайталап көруден жалықпайтынмын. Қазірде сағындыртып барып, қарап тұрамын. Джеки Чан мен Джет Лидің фильмдерін содан бастап көрмей кеттім, себебі оларды еріксіз Тони Джаамен салыстырып қарағасын, көңілім түсіп, арзан зат қарап отырғандай күй кешетін болдым. Джекидікі қарғып-секіру, соққысы аз, тез-тез қимылдар жиыны, Джет Лидікі балет сияқты болып қалды.

Тони Джаа көптеген адамдар үшін әдемі, ерекше бастысы табиғи құбылыс болды. Ол несімен ерекшеленді:
Біріншіден, оның соққыларының күші экранның мына бетінен де сезілетін. Яғни қажетсіз шыр көбелек айналусыз тізе мен шынтақтан көзделіп, бар күшімен ұрылғандықтан ғо.
Екіншіден, ол экранға тай боксын әкелді. Оған дейін тек азғантай адамдар арасына таныс спорт түрін әлем кинотеатрларына әкелгені болды. Муай-тайдың өзіндік ұлттық спецификасы, арнайы баулары, техникасы шынымен де жаңа леп болып келді бізге.
Үшіншіден, ғаламторда Тони Джааның картинаны әртүрлі елдерге таныстырудағы көрсеткен өнерлері болды. Яғни Тони өзінің командасымен фильмде жасаған біршама қиын да қызық трюктары мен соққыларын фильмнен тыс шараларда, көшеде көрсетті. Осылайша кете беруге болады.
Тони Джааның әзірше тек 4 фильмі ғана бар. Атышулы «Онг Бактың» 3 бөлімі және «Честь дракона» немесе«Том Юм Гун» деп те аталады. «Онг бактың» 2-ші және 3-ші бөлімдерін әлем салқын қарсы алды деп жатады, алайда менің ойымша олар картинаның бірінші бөлімінен төбелес техникасы мен жаңалықтары жөнінен оқ бойы озды. Көрерменге ұнамағаны оның тек тайлықтардың өздеріне ғана таныс тарихи сипатта түсірілуі болған сияқты.
Тони Джаа үйленді жақында. Кішкентайлы болды.
Уайымдайтынымыз соңғы 2010 жылғы соңғы «Онг Бак 3» фильмінен кейін жаңа туынды ұсынбады. 2013 жылдың қысында көруіміз тиіс «Честь дракона 2» фильмі туралы ештеңе айтылмай қалды.
Одан кейін, Тони Джааға еліктеп туған басқа дүниелер туралы керекинфода жазылған екен. «Рейд» туралы. Сөз жоқ, әдемі идея, түрлі қарулы төбелестер легі, алайда онда стиль жоқ, ерекшелік жоқ, көп төбелес әдемі емес, мәнсіз төбелес болып, кайф сыйламайды.
Посттың соңында өзімнің үш сүйікті төбелестерімнің тізімін бере кетейін:
1. Тони Джаа «Онг Бак 1,2,3» және «Честь Дракона»
2. Брэд Питт пен Эрик Бана «Троя»
3. «Пипец» фильміндегі Аарон Джонсонның бір бейшараны құтқаратын сәті

Соңғы 2-3 күнде «Георгий лентасы» туралы пікірлер көбейіп кетті. Біршама адамдар «Ол біздің лента емес, патшалық Ресейдің таңғаны т.б.» деген пікірлер білдіруде. Тіпті кейбіреулер Оны мемлекеттік тудағы оюды пайдалану арқылы "Қазақстандық нұсқасын" қабылдайық деп те "үндеу" тастап отыр…
ОСЫ МӘСЕЛЕГЕ ҚАТЫСТЫ ЖЕКЕ ПІКІРІМ:
Біріншіден, ол жай ғана белгі. ІІ-дүниежүзілік соғыстан бері келе жатқан орден-медальдарды әсемдеу құралы ғана. Бітті. Басқа ештеңе де емес.
Екіншіден, айналайындар-ау, ол тарих қой. Кеңес үкіметі құрамында соғысқанымызды ешкім жасырмайды ғой?!.. Тарихтың өзі болмағанмен, тіпті тарихи маңызы болмағанмен де ол белгіні аталарымыз тақты. Тағады да, музейлерде олар тұрады да. Ал, тарихты қандай күйде болса да сыйлау қажет. 90-жылдардан бері Ленин ескерткіштерін құлатып жатыр. Ия, кеңес үкіметі Қазақ халқына жайсыз болды. Бірақ қандай болғанда да ол — ТАРИХ! Орын ауыстырумен (елеусіз жерлерге орын ауыстыруымен) келісем, ал түбімен жойып, талқандап тастауға қарсымын өз басым.
Үшіншіден, әр бұрынғы одақтас республика осындай белгілерді жойса, өз тарихын өздері бұрмалап қайта жазып шықса, тарихи шындық дегеніміз қайда қалады?!..
Төртіншіден, бұл шара да, барлығын қазақшалаймыз деп «гипер» сөзін — «ерен» сөзімен, «компьютер» сөзін — «белгісаяр» сөзімен, «балкон» сөзін — "қылтима" сөзімен алмастырмақшы болып жатқан айқайпатриоттардың ісі ғана деп білем.
Түсіндірме: мен кейбіреулеріңіз ойлап отырғандай кеңестік дәуірді аңсаушы т.б. емеспін. Тәуелсіз Қазақстанның патриотымын. Бірақ, өткен тарихты бұрмалауға қарсымын!

Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде нацистер басып алған аумақтарда неміс сарбаздарынан бала тапқан жергілікті әйелдер аз болған жоқ. Нацизмге деген жеккөрініш заманында өскен балалардың кейбіреуі бүгінде Германиядан туыстарын тауып жатыр. Бірақ бұл оңайға түспей тұр.
60 жыл өткен соң
Жуырда американдық «Вашингтон Пост» газеттінің тарихи зерттеулер жайында сөз қозғады. Әңгіме нақты бір адамның, Жан-Жак Делорм деген француздың тағдырынан басталады.Бірде, талай жыл бойы шешесі тіс жармай, жасырып келген құпияны балаға әжесі ашып береді. Әжесі балаға неміс сарбазының фотосуреті салынған сары конвертті көрсетеді. Сөйтсе, Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде нацистердің Францияға басқыншылығы уақытында әлгі неміс сарбазы шешесінің көңілдесі болған екен. «Сол сәтте мен бәрін түсіндім, — дейді Жан-Жак Делорм. — Әйтеуір, менің әкем болған екен ғой».Тарихи есеп бойынша, гитлерлік әскердің Еуропаны билеп тұрған төрт жылдық басқыншылығы уағында неміс сарбаздарынан 800 мыңнан астам бала жарық дүниеге келген. Оның 200 мыңға жуығы бір Францияға ғана тиесілі. Шешелері оларды тура Жан-Жак Делорм сияқты шыққан тегін жасырумен, масқарашылықпен өсірді.Олар неден жазықты болғандарын түсінбестен мектепте кемсітушілік пен келемеж көріп өсті. Немістер елден кеткеннен кейін олармен байланыста болған көптеген әйелдерді бастарын тақырлап, тыржалаңаш шешіндіріп жұрт көзінше көшемен өткізіп, масқаралады. Делормның анасы «Отанға опасыздық жасаған» деген айыппен түрмеге жабылды.Ал, бүгінде, 60 жыл өткеннен кейін барып, сол балалардың кейбіреулері соншама уақыт бойы қинаған ұятты жеңіп, өздерінің түп-тамырларын қозғай бастады. Ол – ол ма, өздерінің неміс туыстарын іздеуге көшкендері де бар.
ФРАНЦУЗДЫҢ НЕМІС ТУЫСТАРЫ
Жан-Жак үшін өзінің немістік түбірін анықтаудың сәті түсті. Оның әкесі Ганс Гоффман соғысқа дейін наубайханашы болыпты. Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанда әскерге шақырылған ол басып алынған Парижде орналасқан әскери оркестрге тап болған.Гоффман виолончельде ойнай алатын. Осы өнері оны майданнан алып қалған. Ол париждік қызды өзіне қызметші етіп ұстаған. Үшінші рейхтың қабырғасы қақырап, соғыс аяқталуға жақындаған уақытта Ганс Гоффман баварлық ауылдардың бірінде, 1945 жылғы сәуірдің 25-інде, американдық танктердің шабуылы кезінде қаза болған.«Бұл жаңалық мені тыныштандыра қоймады, — дейді Жан-Жак Делорм. — Есесіне әкелі, әпкелі, немере бауырлы болдым. Отбасыма игілік болсын».Жан-Жак Делормның өзі 65 жаста. Көп жыл Француз Ривьеріндегі Ментон қалашығында пошталық бөлімде жұмыс істеп, зейнеткерлікке шыққан.
ЖҮРЕККЕ ӘМІР ЖҮРМЕЙДІ
Өзімен тағдырлас адамдарға жәрдемдесу үшін Жан-Жак Делорм үш жыл бұрын «Жүрекке шекара жоқ» деген ұйым құрған. Бүгіндері ұйымның құрамында 300 адам – неміс сарбаздарының балалары бар. Соғыстың перзенттері бір-бірімен араласып, ұзақ уақыт түсіне алмай келген, қабылдай алмайтын ортада өмір бойы айтуға дәті бармаған тақырыптары төңірегінде сөйлеседі.Ұйым қараша айында жалпы сиез өткізіп, жиналғандар өз тағдырлары туралы әңгімеледі, Еуропадағы осынау ортақ құбылыстың ауқымы мен қыр-сырын түсіндірген мамандарды тыңдады.Эвтаназия сынағы жүргізілген Германиядағы нацизм құрбандары мемориалының директоры Георг Лилиенталь гитлершілердің басқыншылығында болған елдерде әңгіме қызып тұрғанымен соғыс перзенттері тақырыбына дайын немістер өте аз екенін хабарлайды.Себебі, бөтен елдерде балалы болған көптеген неміс сарбаздарының өз үйінде жұбайлары мен балалары бар еді. Георг Лилиенталь көп әкелердің өмірде жоқ екенін, сондықтан кейбір ғана соғыс перзенттерін өгей бауырлары қуана қарсы алғанын айтады.Ал, көпшілігін неміс отбасылары қабылдаған жоқ. «Әлі біраз уақыт өту керек», — деп толықтырады Георг Лилиенталь.
ЖАҢА ЖЫЛДАҒЫ КЕЗДЕСУ
Жуырда француздың сыртқы істер министрі Бернар Кушнер Германиядан туыстарын тапқандарға азаматтық беруін сұрап, неміс үкіметіне қолқа салды.Кейбір балалар немістік төлқұжат алып та үлгерді, енді біреулері азаматтық алу үшін құжат тапсыруда. Георг Лилиенталь болжап отырғандай, мұндай бастама көп ұзамай өзге де елдерде бас көтермек. Оның айтуынша, өмір бойы ол балалардың алдынан шығып келе жатқан мәселелер мен қиындықтар әлі күнге олардың жанын жаралауда.12 жастан жаны тыныштық таппаған Жан-Жак Делорм өз әке-шешесінің құпиясын қазбалап жүріп, шешесінің соғыстан кейінгі күйеуіне Делормды бала етуге құқық беретін отбасылық құжат тауып алған.Содан бастап Жан-Жак айналасындағылардан шындықты сұрауға кіріскен. Бірақ оған ешкім ештеңе айтпаған. Сол кезден бастап бұл жабысқақ ой жанын жеген бала өзін өсірген әжесін мазалаған. Шешесін сұрақтың астына алған. Әжесі бұлтақтап, жалтарып отырған. Шешесі ашу шақырып, жауап беруден қашқақтаған.Нормандиядағы шағын қалашықтағы мектептегілер бұған немістің баласы екенін бетіне басты. Бала ер жете бастаған шақта шындықтың беті ашылуға жақындады. Ал, әжесі тәуекелге бел буып, баланың нағыз әкесінің фотосуреттерін көрсеткен сәтте ащы шындықтың беті біржола ашылды.«Біз жауыздардың балалары едік, — деп Делорм соғыстан кейінгі Франциядағы нацистерге деген жаппай өшпенділік уақытын еске алады. — Өзімнің тегім туралы айтсам болды, олардың бәрі де өздерін менен аулақ ұстайтын. Сосын бұл туралы сөз қозғамауды әдетіме айналдырдым».Делормның анасы 1994 жылы қайтыс болды, ал, Жан-Жак өзінің немістік түп-тұқиянын одан сайын белсене іздеуге көшті. 2007 жылы Делорм бауырларымен көрісу үшін немістің Майнц қаласына аттанды.Олар өз әкелерінің нацистер кезінде басып алынған Франциядағы жүрістері туралы ештеңе білген емес. Біршама күрделі сәттерден кейін олар Делормды отбасы мүшесі ретінде қош алған.Содан бері үшеуі де бір-біріне жаңа жылдық құттықтау мен сыйлық жолдап келеді. Және жақында ғана олар бірде Францияға, енді бірде Германияға, жылына бір рет бір-біріне қонаққа баратын болып келіскен

Мәтіннің тақырыбы өзгертіліп алынған, түпнұсқа www.azattyq.org/content/Kazakhstan_ww2_soviet_germany_/1915399.html осы сілтемеде

Сэр Алекс Фергюсон осы маусымның аяғында жаттықтырушылық карьерасын аяқтайтын болды. Шындығында, Сэр Алекстің әйтеуір бір күні кететіні анық еді (Шотландтық болғанмен Дункан Маклауд емес қой).

Бапкер 2002-жылы отставкаға кетпек болды. Алайда, ол маусымда Манчестер Юнайтедтің трофейсіз қалуы Фергюсонды шешімін өзгертуге мәжбүр етті. Оған мың тәубе. Өйткені, одан бері Сэр Алекстің командасы ішкі чемпионатты 6 рет ұтып алды.

Жалпы, МЮ бапкері ретінде Сэр Алекс Фергюсон қырыққа жуық трофей жеңіп алыпты:
Ағылшын премьер лигасы: 13 (1993, 1994, 1996, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013)
Чемпиондар лигасы: 2 (1999, 2008)
Англия кубогі: 5 (1994, 1996, 1999, 2004)
Ағылшын лигасының кубогі: 4 (1992, 2006, 2009, 2010)
Комьютинити Шилд (Суперкубок): 10 (1990, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011)
Клубтар арасындағы әлем чемпионаты: 1 (2008)
Европа суперкубогі: 1 (1991)
Құрлықаралық кубок: 1 (1999)
Кубок иегерлерінің кубогі: 1 (1991)

Негізі Сэр Алекстің бір күні болмаса бір күні кететініне көптен бері дайынмын. Бірақ, сонда да бұл хабар жай түскендей естілді. Келесі маусымнан бастап, ол алаңның шетінде сағызын өршелене шайнап тұрмайды, арбитрлерге әлденені дәлелдеп айқайламайды, ойыннан соң баласындай футболшыларды құшақтамайды. Ол енді Бобби Чарльтонмен бірге трибунада отырады. Біртүрлі жараспайтын сияқты. 70-тен асса да айбары мен қуаты қайтпаған Фергюсон әлі де талай жас бапкерді шаңында қалдыра алады. Мен оған сенем. Бірақ, оның карьерасын осылай чемпион ретінде аяқтағанына қуаныштымын.

Рахмет саған САФ!

Достар, Samsung Electronics демеушілік етіп, блогплатформалар арасында «Фотоаулау» атты байқау ұйымдастырып жатыр. Оған «Керекинфо» еркін блог жүйесінің алматылық блогшылары де қатыса алады.
Келесі аптада (13 мен 15 мамыр аралығында) өтетін байқаудың сипаты мынандай:

Әр блогплатформа 5 адамнан тұратын команда шығарады. Командаларға 5 күн бойы өткізушінің арнайы промо-парақшасы арқылы тапсырмалар беріледі. Команда мүшелері Алматы қаласында жасырылған жерді/затты тауып, сол жерге барып, демеуші тарапынан берілетін жаңа фотокамерамен суретке түсірулері тиіс. Суреттер төмендегі промо-парақшаға жүктеледі. Ойын аяқталғаннан кейін Samsung Electronics компаниясы жеңімпазды анықтап, команда мүшелерін бағалы сыйлықтармен марапаттайды.