Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 3-ші эфиріне "Әйел бақыты" командасы қатысты. Ойыншылар 11 сұрақтың алтауына дұрыс жауап берді.

1. Egemen.kz сайтында ең көп оқылған мақалалардың бірінде автор «ком­пьютерлік сауаттылық, шет тілдерін білу, мә­дени ашықтық сияқты факторлар әркімнің алға басуына сөзсіз қажетті алғышарттардың сана­тында» дейді. Мақала авторын атаңыз.
2. Барокко кезеңінің неміс композиторы Георг Гендель 1727 жылы ағылшын королі Георг ІІ нің таққа отыруына орай, «Садок дін қызметшісі» атты туынды жазады. Оның аранжировкасын 20 ғасыр соңында Тони Бриттен жасайды. Лондондағы академиялық хор орындайтын бұл туындыны миллиондар біледі… Ағылшын мен неміс дедік қой жаңа, осы екі тілге қоса ол французша да орындалады. Сол ағылшындар, немістер мен француздар осы әуеннің сүйемелдеуімен талай жетістікке жетіп жүргенін де айта кету керек, дегенмен ең табыстылар — олар емес. Бұл не әуен?
3. Шымкентте 100, Алматы мен Павлодарда 101, Қызылордада 102, Өскеменде 104. Астанада ше?
4. Қазақ радиосының ардагерлерінің бірі радиоға келместен бұрын мектепте орыс тілінің мұғалімі болған. Ал негізінде ҚазМУдың филология факультетін де, Шет тілдер институтының неміс тілі факультетін де оқымай тастап кеткен. Википедиадағы мәлімет бойынша оның азан шақырып қойған аты Мұхаммедқали. Біз бұл кісіні қандай атымен танимыз?
5. Қандай сахна әртістерін алтын деп атар едіңіз? tetkam.net ресурсының айтуы бойынша, Қазақстандағы бір музыка дүкендерінің біріне жергілікті сатып алушылар келіп, Жан Алтынның дискін сұрапты. Сатушылар каталог ақтарып болғанша, клиенттер дискті өздері-ақ тауып алыпты. Дискте кімнің музыкасы жазылыпты?
6. 2014 жылы Бразилияда ақша дизайны жаңартылады деп жарияланды. 100 реалдық банкнотта кімнің суреті болады деп хабарланды? Әлбетте футбол королі Пеленің суреті. Бұл хабардың жарияланған күнін дәл атаңыз
7. Бүгін кімнің туған күні, жігіттер? Соңғы октябрят пен тәуелсіздік ұрпақтарына Ленинге байланысты бір сауал қояйық: Ленин атындағы қалалар 20 ғ. 20 жылдардан бастап пайда болды. Мысалы, Кеңес кезінде оның атын қазіргі Санкт-Петербург (Ленинград), Худжант (Ленинабад, Тәжікстан), Гюмри (Ленинакан, Армения) сияқты қалалар иемденді. Ал Қазақстанның қай қаласы 1958-1995 жылдары аралығында күн көсемнің атында болды?
8. «Союз» ғарыш кемелерінің қонулары әдетте ұшу аймағынан алыс емес жерлерде өтетін. Ал «Союз-23» кемесінің 1976 жылы қонуы Кеңес космонавтикасы тарихында тұңғыш рет ерекше өтті, және ғарышкерлердің бірінің бұрынғы мамандығымен байланысты болды. Не ерекшелік ол?
9. 2000 жылдар ортасында Жапонияда әр тарауы 70-100 сөзден құралған романдар танымал болды. Бұл романдардың ерекшелігі — оларды не арқылы оқылуында еді?
10. 1878 жылы пошта із кесушісінің қолына «жұмбақ» открытка түседі.Мәскеулік хат жолдаушы Соловцов петербургтік Чигоринге С, Л, Ф деген сияқты әріптер мен мынадай біртүрлі мәтін жолдапты: Егер Петербург сөйтсе, Мәскеу де солай. Ал егер Петербург басқаша істесе, Мәскеу де басқаша. «Шифр!» деп ах ұрады із кесуші. «Мәскеу Петербурге көтеріліс жасауға белгі беріп жатыр!».Шифрлі открытканы бастығына жолдаған ол Чигорин мен Соловцовтың кім екенін анықтап, тергеу жүргізуді тапсырады. Ал олар… кімдер еді?
11. Луканка — болгарлардың ұлттық тағамдарының бірі. Аңыз бойынша болгар жерлерін түріктер басып алған кезде олар жергілікті тұрғындардың азық-түлігін де тартып ала бастаған. Бұған қарсылық ретінде болгарлар басты тағамдарының біріне нені қосып, жаңа тағам түріне луканка деген ат берді?

(пролог іспетті)
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта.
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта!

— Кхм… — деді бір кезде үш жарым сағат бойы үндемей, терезеден алыстағы әлденеге қарап тұрған клиент. Сосын креслоға жантая кетті.

Ең тартысты спорттық жарыстардың бірі – аралас жекпе жектен M-1 Challenge 76 халықаралық турнирі 22 сәуір Назрани (Ингушетия) қаласында өтеді. Аталмыш халықаралық аралас жекпе жекте ел намысын аралас жекпе жектер бойынша Қазақстан чемпионы, Азия чемпионатының күміс жүлдегері, аралас жекпе жек бойынша әлем біріншілігінің вице-чемпионы Сергей Морозов қорғайтын болады.
Талантты спортшының жанкүйерлері қарағандылық рэп-орындаушылар Әкежан Лұқпанов пен Антон Зенин спортшыны қолдап, ән жазып, бейнебаян түсірді. Ондағы мақсаттары – қазақстандықтарды отандасымызға жанкүйер болуға шақыру. www.youtube.com/watch?v=gVXfd_CazbU&feature=youtu.be
— Барлығы ойламаған жерден болды. Досым Әкежан Сергейдің мықты жігіт екенін, керемет күресетінін айтты. Осылайша біз өз спортшымызды қолдап, бейнебаян түсіруге бел будық. Бұл – қанаттандыратын ән. Онда тек спортшымызға деген қолдауымыз ғана емес, Отанымыз – Қазақстанға деген ыстық ықыласымызды жеткіздік, — деді B.u.ll.d.o.G деген лақап атты рэпер Антон.
Рэп-орындаушы Әкежан DIEZO Лұқпанов:
— Мен өзім екі жыл жекпе жек өнерімен айналысқанмын. Және Сергей Морозовты көптен байқап жүрмін. Оның күресу мәнері, адамгершілігі ұнайды. М1 Global халықаралық компаниясымен келісімшарт жасасқан алғашқы қазсқтандық спортшы болғанына қарамастан, қарапайымдылығын жоғалтпаған жан. Сондықтан оны қолдағымыз келді.
Халықаралық турнирде қазақстандық спортшының қарсыласы бразилиялық чемпион Фабрицио Сарраф болмақ. Сергей Морозов турнирге дайындықтың негізгі кезеңін аяқтады. Қазіргі таңда ол тәжірибелі бапкерлерімен туған қаласы Ақтөбеде жаттығуда.
— Әрине, алға түспей-ақ қояйын. Алайда, тек жеңіске деген ұмтылыс бар. Мен онда жеңу үшін барам. Бұл жекпе жектің мен үшін маңызы үлкен. Өткен жолы Ингушетияда жеңіліс тапқан едім… Маған бойымды тіктеп, қарымта қайтаруға мүмкіндік бергеніне қуаныштымын. Мені ондағылар жақсы біледі, маған жанкүйер болып, қолдау көрсетуде. Жеңіс не жеңіліс болатынын тек ринг шешеді. Тек шаршы алаңда ғана қарсыластың қандай артықшылықтары бар екені түсінікті болады. Алайда мен жеңіс үшін бара жатырмын», — дейді спортшы.
Айта кетейік, M-1 Challenge – 2008 жылдан бастап өткізіле бастаған аралас жекпе жектер бойынша турнирлердің тұтас топтамасы. Содан бері әлемнің түрлі елдерінде 75 турнир өтіп үлгерді. 2010 жылы командалық жарыстан алшақтап, чемпиондар белдігін бес салмақ дәрежесінде ойнату туралы шешім қабылданды.
Халықаралық аралас жекпе жекті қазақстандықтар Еуразия бірінші арнасынан 22 сәуір күні 23:00-де тамашалай алады.

Артта қалған өмірге бір қарайласам, барлық уақыт қолдағы телефонмен, əлеуметтік желіге шұқшиып өтіп барады екен. Адамдармен де сирек араласатын болдық. Кеше бір қызбен(группалас) кəдімгідей ашылып сөйлестік. Себебі, менің телефонымның қуат көзі, оның айлық тарифы бітіп қалған еді. Бұлар өшпесе біздің сөйлесуіміз неғайбыл. Қарап отырсам айналамдағы адамдарға, реальды өмірге қарағанда, вертуалды өмір қызығырақ сияқты. Отырыстарда, кештерде барлығы инста мен фейсбукке шұқшиып отырады. Оның ішінде мен де бармын. Мен мына жердемін деп салып жібереміз. Бұл мақтанғанымыз ба əлде басқа ма түсінбедім.
«Бір отбасының үйінде вай файы өшіп, туыстарымен амалсыз сөйлесіп, „жақсы адамдар екен“-дейтін əзіл шыны аралас əңгімені естіген боларсыздар». Біз бұған жете қоймадық, бірақ осы бетімізбен өрлей берсек, шыңыраудан бір-ақ шығарымыз анық. Желіні дерт дейміз. Мұның себебі де бар. Болып жатқан барлық келеңсіз оқиғалар, осы желінің жемісі. Əлемдік қоқыс деп те атайтынын естігем. Енді, осы дерттен құтылудың, сəл болса да жазылудың амалы барма?
Ғалымдар зерттепті. Көпшілік халықтың желіге кіруінің себебін. Адамда ішкі қанағаттану деген болады екен. Мысалы: бір адам өзіне көңілі толмайды. Сырт келбеті қисынсыз, болмаса өз-өзіне сенімділігі төмен. Оған «сен сұлусың», «саған мына киім жарасымды»деп ешкім айтпайды. Тіпті ата-анасы да. Осындай жағдайда адамда ішкі ашығу пайда болады. Ол қарынның ашуына мүлде ұқсамайды. Сол аштықтан құтылу үшін, желі арқылы тояттауға тырысады.

Нəтижесі: тəні ашылған суреттер мен ұяттқа қайшы келетін бейнелер. Жазылушыларынан келетін лайк, комментарий бəрінен іштей қанағаттанады. Бірақ бұл уақытша ғана. Əлгі ашығу қайта келгенде. Жоғарыдағы оқиға қайта қайталанады. Осы орайда желіге неге құмармыз деген сұраққа көпшіліктің пікірін сұрап едім.
Гүлжан 20 жаста
Қызықты, жаңалықтар көп. Достарыңның, туыс, таныстарыңның кайда не істеп жүргенін білесін. Телефоным жоқ болса, бірдеңе жетіспей тұрған сияқты.

Арай 19 жаста
Менің желіге күнде сурет жариялағым келіп тұрады. Себебі мен ұнататын адам көріп, лайк басуын қалап тұрамын. Ол көрмесе салған фото қызық емес болып қалады. Жетістікке жеткенімді адамдар көрсе деймін. Жақындарым қуанып, дұшпандарым қызғансын деген де ой бар.

Қамшының сабындай ғана ғұмырды желіге желімделіп өткізіп жатырмыз. Ата-аналарға, жəне барлық қолданушыға құлақ қағыс. Рухани ашықпас үшін мына емді қолдансақ.
Айналамыздағы адамдарға жылы қатынаста боласақ, бумеранг заңы бойынша қайта келеді. Достарымызға жақсы пікірлер айтайық(киімің жарасымды, шашыңда жақсы сəндепсің, бетіңді күшті əрлепсің) деген сияқты. Сонда, ашыққан бос орынды толтыру үшін желіге жүгінбейді. Соңғысы, ата-аналар балаларына жақсы сөздер айтып отырса «сен əдемісің», «сен өзіңe сенімдісің»,«сенің қолыңнан бəрі келеді» сынды сөздер. Сонда балаларыңыз сіз айтуға тиісті сөзді сырттан іздемейді. Егер, осы айтылған ойды қолданатын болсақ, күндердің бір күні, бұл дерттен де айығармыз деген сенімдемін.

Думан Кеңшілік

"Әдебиет әнегі" газетінен анықтама: Білә болайын, бұл өмірде ішкені де, тышқаны да қисынға келмейтін бір жазушылар болады. Квентин Тарақты сондай, шешестің, өткенде отбасылық драма жаздым деп екі парақ ұстап кеп тұр. Жо, кесін ғо, оған біреу бірдеңе деватқан жоқ, бірақ есі дұрыс адам таңғы бесте терезені тоқылдата ма!? А? Редакция? Редакция емес, еппашымайттың баласы, үйімнің, менің үйімнің терезесі! Жазғандары да сондай, бұтақ та түсініксіз, аяқ асты басталып кетеді де, кілт бітіп қалады, тым-тырыс тамақ ішіп отырып, атып тұрып, туалетке жүгірген адамның ісі бір. Білә болайын.

* * *

— Шылым тұтатсам..?

— Әрине, әрине…

Сабан сары шашын жалбырата жайып жіберген, бет-аузын баттастыра бояған орта жастардағы әйел орындықты сықырлатып қозғалақтады да, қолындағы клатчын қатты қысқан күйі қатып қалды.

Ер адам шиыршықтап шылымын шығарды. Оттық шытыр етті, кішкентай ғана көгілдір жалынын аспанға атты. Темекінің басы қызарып барып қарақошқылдана түсті. Әжім жиырған жұқа еріндер түтін будақтатты.

— Жолдасыңызды ерте келуге… келесі жолы… қарсы емессіз бе?

Отыз жыл отбасылық психологияның отымен кіріп, күлімен шыққан Эстебан Қарауов қарсы алдындағы клиентіне сығырая қарады.

— Келемін десе… Әрине, келеді ғой. Келейік, иә. Тек ол… еркектерді білесіз ғой, менің көзімше ашылып сөйлер қоя ма екен. Дәрігер десе жиырыла қалушы еді, осы жолы да көндіре алмадым.

— Хмм… Былай істейік онда, Клаудиа. Мен онымен өзім сөйлесейін келесіде. Сіз қажет болмассыз. Тек ертіп әкелсеңіз болды.

— Иә, иә, соны айтайын деп едім. Еркектерше ме еді, қалай, өздеріңіз сөйлессеңіздер.

Қысқы етігінің өкшесімен еденді тоқылдата басып, есікке беттеген әйелге қарап отырып Эстебан ішінен «күйеуіңнен таяқ жеп, жалғыз келмесең болды да» деп ойлады. Біртүрлі жағымсыз жасанды фальцет дауысын жақтырмай қалғаны да бар.

Кенет клиенткасы кілт тоқтады да, жайлап бұрылды.

— Иә, сұрағыңыз бар ма еді?

Үндемеді.

— Клаудиа?

Асықпай сырт еткізіп әуелі оң, сосын сол қолының қолғабын шешті. Тырнағы боялған, быртық, жуан саусақтарын сары шашына салып, салалап тұрды да… жұлып алды.

«Паригі нес?» деп ойлап үлгерді Эстебан.

Кенет "әйел" "Қаныңа тоймай тұрмаспын үстіңнен" деп гүжілдеп екі аттап алдына жетті де, алдында тұрған үстелді бір тепті. Ыңқ етіп екі бүктетілген мұның есін жидыртқан жоқ: шашынан тартып, бір қолын тамағына салып, шеңгелдеп ұстап алды да, өзіне қарай аударып түсірді. Әзір ғана темекі түтінін өкпесіне жұтқан күйі аң-таң отырып қалған Эстебан әуелі қақалып-шашалып, артынша қырылдап-сырылдап, өліп кете барды.

2015 жылдың 13 сәуірінде кинодан шыққаннан кейінгі жазған постымда «режиссер фанаттарын, қаншама доллар ақша салуға дайын аудиториясын жайдан-жай жібере салмас. „8“-шісі шығу керек» деген сияқты пікір қалдырғанмын. Енді міне, 2017 жылдың 15 сәуірінде 250 миллион долларға түсірілген «Форсаж 8» -ді бір демде көріп шықтым. 2 сағаттың қалай өткенін де байқамай қалыппын. Бір демалыстың ішінде әлем бойынша касса жинаудан жаңа рекорд орнатып тастады (әлем бойынша «Форсажа-7»-нің жалпы қоры 1.5 миллиард $ құраған болатын.)

Ертегі болып кетті деудің қажеті жоқ. Бұл киноның әлемі бөлек. Франшизаның барлық бөлімдеріндегідей мұнда да отбасы құндылығын жақсы насихаттаған. Қандай жағдай болмасын достардың бір-біріне деген сенімдерінің өшпеуі қызықтырады. Кинода О`Коннордың орны ойсырап тұр. Айтпақшы, «Форсаж 9»-да Брайан (Пол Уокер) қайта оралуы мүмкін. Себебі, Доминиктің (Вин Дизель) ойда жоқта пайда болған ұлының атын Брайан деп атады. Кинода қымбат көлік пен тоқтаусыз атыс-шабыстан бөлек әдемі әзіл де орнын тапқан. Роман Пирс (Тайриз Гибсон) еріксіз езу тарттырады.

Жалпы, FastFurious8-ді көріңіздер! Сол баяғыша қызықты, мықты және әсерлі!

Қарағандылықтарға ескертпе: Біздің Сарыарқа деген кинотеатрдан 3D көрмей-ақ қойыңыздар)

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал радиойынының екінші шығарыдымына Арулар командасы қатысты. 11 мүмкіндіктен 6 ұпай алды.

1. Оқушы немесе студент кезде кейбір адамдар оның соңы қайда деп іздейді екен. Мен де іздеп көргем, бірақ оның бос әурешілік екенін тез түсініп, қоя салғам. Ал біреу білер, біреу білмес, оның соңы 1048576 мен XFD-ның қиылысында екен. Оны екі сөзбен толық атымен атаңыз немесе үйреншікті ауызекі тілдегідей бір сөзбен.

2. Бір татар сайты бұны абайлап ашқан жөн деп кеңес береді. Жазушы Антон Чехов бұны өзі үшін 1901 жылы денсаулығы сыр берген кезде ашқан екен. Геродоттың жазуынша сақтар бұның құпиясын ғасырлар бойы ашпай сыр қылып сақтаған. Бұл не?

3. «Олардың ояну механизмі мынадай: әуелі барлаушылар оянады. Міне, содан соң олар жоғарыға өрлейді, күнге қыздырынады, сосын арқа қабаттары қызып кеткесін, төменге асығып, ұйықтап жатқан жолдастарына жылудың бөлігін әкеп береді. Содан кейін күнделікті күйбең тіршілік басталады». Міне, осындай бір-біріне арқасүйер және жүйелі процесс. Әңгіме нелер туралы айтылып отыр?

4. Ұлыбритания — дәстүрге берік ел. Дәстүр бойынша Ұлыбритания Парламентінің алғашқы сессиясы билеуші монархтың сөзімен басталады. Алайда 20-ғасырда бұл дәстүр 2 рет бұзылды, 1959 және 1963 жылдары. Екеуінде де бірдей себеппен. Бұл қандай себеп?

5. 1958 жылы негізі қаланған испан компаниясының логотипін әйгілі сюрреалист суретші, кім деп ойлайсыз, Сальвадор Дали жасап шықты. Каталон тіліндегі слоганын қазақ тіліне аударсақ — “Ол дөңгелек және ұзақ” деп аталатын компанияның бәріне мәлім өнімін атаңыз.

6. Манчестер Юнайтед командасының қатал мінезі, тәртіпке беріктігі, консерватив көзқарасымен танымал аңыз бапкері Сэр Алекс Фергюсон футболшыларына ұзын шаш өсірулеріне, мойындарына ауыр әшекейлер тағуына рұқсат бермепті. Тек кезінде француз Кантона бастап кеткен үрдіске тыйым сала алмапты. «Тыйым салайын десең 1 грамм да салмағы жоқ» дейді ол естелік кітабында. Фергюсон өзіне ұнамаса да неге тыйым сала алмады?

7. Құрметті ойыншылар! Сіздерге жауапты нақты жалқы атау түрінде беру қажет еместігін ескертеміз. 2007 жылғы деректерге сай, бұл мемлекеттің көлемі – Франциядан сәл үлкен. Онда 30 миллион адам тұрғын, соның ішінде 6,5 млн – қытайлар, 5 млн – үнділер, 6 млн – африкалықтар. Ресми дінге иек артушылар қатарында бірінші орын — ислам, екінші – христиандық, одан кейін буддизм мен индуизмге тиесілі. Бұндай мемлекетті үш сөзбен атаңыз.

8. Жазушы, сценарист Оксана Робскидің шығармаларында кей заттар құндылық, эксклюзивтік тұрғысынан қолжетімділік бойынша екіге бөлінеді екен. Қолжетімді нәрселерге мысалы Мерседес, Тойота, Бакарди жатады. Ал қолжетімсіз қымбат нәрселерге Bently, Jack Daniels, Cayenn. Жазушы шығармаларында бірінші топ үшін ИКСті, екінші топ үшін ИГРЕКті қолданады. ИКС пен ИГРЕКті атаңыз.

9. Нұрлан есімді 65 жасар философия ғылымдарының кандидаты, сценарист 11 жасында сабақтан әбден қалып, болашақ әнші Әлібек Дінішев, кейін Стратегиялық зерттеулер институтын басқарған Болат Сұлтанов секілді өзінің сыныптастарынан ажырап, тағы бір жылға қалып қойғанын есіне алады. Алайда, ол мектепке де барды, балық та аулады, шопандар тойына да белсене қатысты. Дегенмен не себепті сыныптан сыныпқа өтпей қалыпты?

10. Францияның Нант қаласында түрлі көрмелерге арналған парк бар. Парктың атынан да түсінуге болар еді бұл ерекшелігін. Парктың атын атаңыз.

11. Еуропалықтардың практикалық әзілқойлығы: Зальцбургтегі әуежайда онша білімпаз емес жолаушылар үшін арнайы табло орнатылған. Ол таблода осы екі субъектті шатастырып келген жолаушыларға ескерту мен 12762 деген цифр да бар. Қай екі субъект?

Қытайда біздің заманымыздан бұрынғы 11 ғасырда дені сау адамдардың танауына, шешекпен науқастанған адамның іріңді қабыршағын салатын болған. Үндістанда теріні сызаттап, сол жерге шешек қабыршағын ысқылаған, Грузияда шешек іріңі жұқтырылған инемен теріні шаншып егетін болған. Еуропада мұндай әдісті 17 ғасырдың аяғына дейін қолданып келген. Бірақ егудің мұндай әдісі ауыр асқынулармен аяқталып, кейде өлімге де әкелген, ал егілген адам айналасындағыларға жұқтырушы болған деседі.
Екпенің қысқаша тарихы осы. Қазір қоғам екпеге байланысты ойлары да екіге бөлінген. Бірінші тарап «залалды» десе, екіншісі «тегін болса болды» деп жүре береді. Кез келген тегіннің кейін сұрауы бар. Дəрігерлерден екпеге байланысты сұраған болатынмын. Мыңқ етіп бірдеңені айтқандай болады. Əйтеуір ауруға қарсы,- дейді. Ал кейбір дəрігерлер балаларына екпе салдырмайтын көрінеді. Кейінгі жылдары екпеге қатысты бірнеше даулы оқиғалар бар. Соны бірі- Жаңаөзенде. Қызылшаға қарсы екпе салынған балалар, Ақпанның ортасынан кейінгі екі апта ішінде қаладан 86 бала денелері жансызданып, талып ауруханаға түсті. Тіпті кейбіреуі қайта құлап көмекке жүгінген. Бұл нені көрсетеді. Дəрігерлердің салғырттығы ма? əлде дəрінің сапасыз болғаны ма?
Доктор Лоуренс Вилсонның зерттеуі бойынша, балалардың 70%-ы екпе салдырғаннан кейін қайтыс болған ал қалғаны апта өтпей жер қойнына тапсырылыпты. Артынша, Нейл З. Миллер «Новые исследования: Чем больше обязательных прививок в СТРАНЕ, тем выше уровень детской смертности»-деп дүр сілкіндірді.
Голландия мен Немістің тəуелсіз зерттеушілері екпе салдырмаған балалардан гөрі салдырған балалар аурушаң болып келетінін. Егер, балаларды егуді тоқтатса аурғандар саны дүрк төмендегенін байқаған.
Билл Гейтс әлемдегі адам санын реттеу үшін шошынарлық мәлімдеме жасаған болатын. Оның айтуынша: «Біз, алдымен халықтың санын көбейтіп алдық. Бүгінде әлемде 7 миллиард адам бар. Бұл сан шамамен 9 миллиардқа дейін көбейеді. Енді, егер біз жаңа вакциналар, денсаулық сақтау, репродуктивті денсаулық саласы бойынша үлкен жұмысты қолға алсақ, халықтың санын 10 немесе 15 процентке қысқарта аламыз» – деп жар салғаны бар.
Фармацевтиканың барлық табысы – дәрілік заттарды алудан түседі, ал оларды тек қана ауырған жағдайда ғана сатып аласыз. Ендеше, дені сау адам – нашар тұтынушы, ал сырқат адам – табыс түсіретін тұтынушы. Дәлірек айтқанда Қытайлардың: «тауарың тез өту үшін сапасыз ет» деген ұстанымы секілді. Сенің денсаулығың нашарласа, дәріні көбірек аласың. Демек балаға егілетін екпелердің кейбірі осыған дайындау сияқты.
Назерке 22 жаста
Менің ойымша, вакцина салудың еш кемшілігі жоқ. Керісінше, денсаулықтың мықты болуына септігін тигізеді. Алайда қазір екпеден ауру болды, адам өлді деген түрлі жан шошытарлық хабарлар естіп жүрміз. Дегенмен, бұл адамның өз денсаулығына жəне екпе салған дəрігердің кəсібилігіне байланысты деп ойлаймын. Көпшіліктің пікірі де дəл осы тектес.
Қортындылай келе, баланың имунитеті 6 жасқа дейін қалыптасады екен. Егер, кішкентай сəбиге вакцина қолданатын болса, əлі бұғанасы қатпаған балаға кері əсер ететін көрінеді. Сондықтан да өмір есігін жаңа ашқан сəбиді инемен тықпалай бермеген дұрыс сияқты. Ал сіздер қалай ойлайсыздар?

Бірнеше жыл бұрынғы бұл оқиға* махаббат мейрамы қарсаңында есіме түседі де тұрады.

Мен Ромеомын, сен Джульетта:
Сезімді тағдыр түзіпті-ау.
Еске салғандай сол сюжетті,
Бұл өлең аздап бұзықтау.