Қазақ киносы

Соңғы уақыттарда Интернет жылдам дамып келе жатқанына қарамастан, жер бетіндегі адамдардың көп бөлігі, әлі де болса, сиқырлы қобдишадағы кинодан бастарталар емес.Оған дәлел Мемлекетімізде жыл санап кинотеатрлар санының артуы. Әлемде Халықаралық кино күнін 28 желтоқсанда атап өтеді. Себебі дәл осы күні, 1895 жылы ағайынды Луи және Огюст Люмьерлер киноны ойлап тапқан. Жалпы кино (гр. kіneo – жылжытамын, жылжимын)- өнердің бір саласы, кинематографияның техникалық негізде қалыптасқан көркем шығармашылық түрі.

Әлемдік киноның даму жолын үлкен 4 кезеңге бөліп қарауға болады. Алғашқы кезеңі – тұңғыш киноның шыққан жылы. Әрине, кино пайда болысымен түрлі түсті, дыбысты болып шыққан жоқ. Ол көптеген асулардан өтіп, дәл қазіргі қалпына келді. Оның дүниеге келуімен, «театрлар жабылады» дегендер де болды. Алғаш кино “жанды фотография” түрінде пайда болып, көп кешікпей көркем фильм, деректі кино және ғылыми-көпшілік кино деп аталатын үш салаға бөлінді. Тұңғыш фильмдерде баяндалатын оқиға таспаға ірі бөлшектермен түсіріліп, бір-бірімен астына жазылған мәтіндер арқылы ғана жалғасты. Кинода дыбыс болмағандықтан, актерлер сөйлейтін сөздің орнын театрлық шебер ойынымен, бейнелі ыммен толықтырды. Кино өнері дамуының екінші кезеңі – 20-ғасырдың басынан басталды. Бұл дыбыссыз (“мылқау”) киноның өз алдына өнер болып қалыптасқан кезі. КСРО-да С.М. Эйзенштейннің “Потемкин” бронды кемесі” (1925), “Қазан” (1927), В.И. Пудовкиннің “Ана” (1926), “Санкт-Петербургтің ақыры” (1927), А.П. Довженконың “Арсенал” (1928), т.б. фильмдері дүниежүзілік кино өнерінің дамуына ықпал етті. Германияда “көңіл жұбату” және экспрессионистік фильмдермен қатар демократиялық бағыттағы кинокартиналар, АҚШ киносында Ч.Чаплиннің, Э. Штрогеймнің, К.Видордың фильмдері дүниеге келді. Кино өнері дамуының үшінші кезеңі 20 ғ-дың 30-40-жылдарын қамтиды. Бұл кезеңде кинотаспаға дыбыс жазу техникасы игерілді. Кинодраматургия қауырт өркендеді. Дыбысты киноның пайда болуы актерлер шығармашылығына кең жол ашты. Кеңес кинематографистері Ф.М. Эрмлер мен С.И. Юткевичтің “Жолығыс” (1932), Г.Н. және С.Д. Васильевтердің “Чапаев” (1934), Г.М. Козинцев пен Л.З. Траубергтің “Максим туралы трилогия” (1935 – 39), Е.Л. Дзиганның “Біз Кронштадтанбыз” (1936), А.Г. Зархи мен И.Е. Хейфицтің “Балтық депутаты” (1937), А.П. Довженконың “Щорс” (1939) секілді фильмдерінде кеңес идеологиясы басты орын алды. Неміс-фашист басқыншылары КСРО-ға шабуыл жасаған кезден бастап деректі киноның рөлі артты. Соғыс жылдарындағы кеңес азаматтарының ерлігін бейнелеген “Ауком секретары” (1942, реж. И.А. Пырьев), “Ол Отанын қорғайды” (1943, реж. Ф.М. Эрмлер), “Кемпірқосақ” (1944, реж. М.С. Донской), “217-адам” (1944, реж. М.И. Ромм), “Шапқыншылық” (1945, реж. А.М. Роом) атты фильмдер шығарылды. Бұл дыбыссыз (“мылқау”) киноның өз алдына өнер болып қалыптасқан кезі. 2-дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін, кино өнері дамуының жаңа кезеңі басталды(төртінші кезең). Бұл жылдары кинотехниканың жетіле түсуімен бірге кино өнеріндегі көркемдік тәсілдер де молайды. Түрлі түсті кино түсіру тәсілі жүзеге асты. АҚШ-та, кейін басқа елдерде кең экранды және панорамалы фильмдер пайда болды. Дыбыс жазу сапасы артып, кең экранды фильмдерде стереодыбыс қолданылды. Балаларға арналған мультипликациялық фильмдер шығара бастады.
100 жылдық тарихы бар кино, Қазақстанға кешігіп келді. Қазан төңкерісінен кейін пайда болған қазақ киносының алғашқы туындысы «Амангелді» деп аталды. «Ленфильм» студиясында түсірілген көркем фильм ұлт батыры Амангелді Иманов туралы болатын. Оның режиссері Марк Левин болса, Амангелдіні сомдаған әртіс Елубай Өмірзақов еді. Міне, осылай алғаш қазақ киносы өмірге келді.
Сұрапыл соғыс жыларында «Мосфильм» мен «Ленфильм» киностудиялары бөлімшесінің Алматыда болуы қазақ киносының одан әрі өркендеуіне әсерін тигізді. Бұл студиялар Алматыда өзара бірлесіп, ЦОКС (Біріккен орталық киностудия) деген атпен өзінің қызметін бастады. 1941 жылы 12 қыркүйектеАлматыда көркем фильмдер шығаратын киностудия ұйымдасып, 1944 жылы ол Алматының көркем және деректі-шежіреліқ фильмдер студиясы (1960 жылдан «Қазақфильм») деп аталды. Дәл осы мерейлі күнді, яғни 12 қыркүйекті «Қазақ киносының күні» деп атауды Қазақстан кинематографистер одағының төрағасы Бауыржан Нөгербеков, 2005 жылы ұсынған болатын. Сол уақыттан бері бұл атаулы күн тойлануда.
Қазақ киносында «Амангелдіден» кейін талай-талай ұлт бейнесін, қазақ тағдырын, бүгіні мен кешегісін суреттейтін туындылар дүниеге келді. Әсіресе ел жадында «Менің атым Қожа», «Тақиялы періште», «Девушка джигит» және т.б. көптеген фильмдер сақталып қалған. Жарты ғасырдай тарихы бар бұл туындылар әлі де болса көрерменнің сұранысында. Қазақ киностудиясы алғашқы ұйымдасқан кезінен бастап 100-ден астам көркем фильм және 500-дей деректі фильм шығарды. Бұл фильмдер тақырыбы жағынан әр алуан. Экранға қазақ халқының өткен өмірін көрсететін,“Абай әні” (1946), “Шоқан Уәлиханов” (1957), “Қыз Жібек” (1972), “Сұлтан Бейбарыс” (1989), “Отырардың күйреуі” (1992), “Махаббат бекеті” (1993), “Жамбылдың жастық шағы” (1996), т.б. картиналар шықты. Балаларға арналған “Қанатты сыйлық” (1956), “Менің атым Қожа” (1963), “Қызыл тас заставасы маңында” (1969), “Көксерек” (1973), “Алпамыс мектепке барады” (1976), “Балалық шақтың кермек дәмі” (1983), “Сүйрік” (1984), “Ауылым Алатаудың баурайында” (1985), т.б. секілді фильмдер жарық көрді.
Алайда Тәуелсіздік алғаннан кейін киноның жағдайы мүлде өзгерді. Бұрын идеология құралы саналатын өнер түрінің Қазақстанда дамуы баяулап, сапасы да төмендеді. Тек соңғы жылдарда ғана бұл салаға қайта көңіл бөліне бастады. Өмірге көптеген жаңа туындылар келді. Шедевр-фильм, оқиғалы-фильм, ұмытылатын-фильмдер бар, сандай-ақ ерекше фильмдер де бар. Мұндай кино көрерменің жүрегіне бірден жол тауып, ерекше әсер қалдырады. Олардың тіптен өмірге, киноға деген көз қарастары, тілдері бөлек. Бұл туындылар барлық бұқараға дініне, ұлтына, мәдениетіне бөлместен түсінікті болуды өздеріне мақсат еткен. Мәселен, ондай ерекше киноға Сергей Дворцевтың «Қызғалдағы» (Тюльпан) жатады. Бұл фильм Канны қаласында (Франция) өткен Халықаралық кинофестивальде «Ерекше көзқарас» байқауының бас жүлдесін жеңіп алған болатын. «Қызғалдақ» фильмі Қазақстанның ауылдары мен шалғайдағы аймақтарында тұратын шопандардың тауқыметті өмірі жайлы сыр шертеді.
Естеріңізде болар, 2009 жылы 11 ақпан күні режиссер Ермек Тұрсынов Алматыда БАҚ мен киносыншыларға өзінің жаңа туындысының жабық көрсетілімін өткізген болатын. Алайда бұл кино көрермендеріне жетпестен үлкен сынға ұшырады. «Келін» деп аталатын шығарманың ерекшелігі – фильмде ешқандай сөз, кейіпкерлердің диалогтары жоқ еді. Бұл фильмді біреулер «тамаша туынды» десе, екіншісі «қазақ ұлтынның намысын таптайды» деді. Екі жақтың да пікірі орынды, алайда, дәл осы фильм кино тарихындағы алғаш пайда болған фильмдерге ұқсас. Дыбысы жоқ. Режиссердың атқарған жұмысын бағаламауға болмас.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдардағы тағы бір жаңалық бұл, әуесқой режиссерлердің пайда болуы. 2008 жылы Қазақ киносына мүлдем қатысы жоқ, беймәлім режиссер Еркін Рақышевтың «Жаралы сезім» туындысы көрерменге жол тартты. Алғаш экранға шығысымен үлкен сынға іліккен туынды, қарапайым халық арасында жақсы бағаланды. Алайда мамандар бұл фильмді, режиссердың атына кір келтіру деп те санады. Бірақ, қанша сынға, теріс пікірге ілінген туынды, ақыры қазақ киносына жаңа леп алып келді. Одан кейін де «Қарой», «Бақсы», «Қайрат-чемпион. Девственник №1» кинолары көрерменін бей-жай қалдыра алмады. Тіптен, қарапайым халық қалып, жоғары лауазымды адамдар да киноға қызығушылығын танытты. Депутаттар талай жиында осы киноларды сөз етіп, «Мәдениет Министрлігі қайда қарап отыр» деген де болатын.
Жалпы, кино 4 салаға бөлінеді: көркем фильм, деректі, мультипликациялық және ғылыми-көпшілік кино. Көркем фильм кино өнерінің негізгі және кең таралған түрі. Ол әдеби шығарма желісі немесе арнайы жазылған сценарий бойынша актерлердің қатысуымен жасалады. Мұндай фильмдерге жоғарыда аталған кинолардың барлығы кіреді. Деректі киноға тарихта, өмірде болған мәні зор оқиғаларды баяндайтын фильмдер мен киножурналдар жатады.Кез келген қоғамда деректі киноның орны ерекше. Себебі бұл кинолар-сол қоғамның тарихы. Өткені мен бүгінін, мәдениеті, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрыпын келешек ұрпаққа қалдыру. Әр деректі кино бір оқиғаның куәсі. Мәселен, «Ұлылардың ұрпағы». Туындыда ғалым Құдайберген Жұбановтан бастап Ажар Жұбановаға дейінгі бір әулеттің тарихы көрсетілген, «Қазақтың Бауыржаны», фильмді үкімет тапсырысымен Бауыржан Момышұлының 100 жылдық мерейтойына арнап режиссер Қалила Омаров түсірді, «Қазақстан Ұлы Отан соғысында»(1985), «Қарасаздан шыққан мұңлы ақын»(1991) және т.б. «Қазақфильмның» соңғы деректі киносы Қазақтың біртуар ақыны Қасым Аманжоловтың 100 жылдығына арнаған туындысы. Мультипликациялық кино суреттер мен қуыршақтарға қимыл бере отырып жасалады. Ғылыми-көпшілік кино — жұртшылыққа жаратылыс пен әлеуметтік құбылыстарды ұғындыратын, өнер сырларымен таныстыратын фильмдер жиынтығы.
Қазақ киносы дегенде алдымен «Қыз Жібек» пен «Біздің сүйікті дәрігер» сынды классикалық дүниелер елестейтіні сөзсіз. Алайда қазіргі уақытта отандастарымыз соңғы шыққан туындыларға да жоғары баға беруде. «Қызыл қоян жайлы әңгіме», «Жоюшы», «Менің балалық шағымның аспаны», «Ғашық жүрек» сынды фильмдер шет елдік картиналарға қарағанда халыққа кеңінен танылды. Көпшілік бұл фильмдерді жылы қабылдады. Тіптен, Мемлекет тарапынан да көмек көрсетілуде. Деректерге сүйенсек
2003-2008 жылдардағы «Ұлттық филмдер өндірісіне» республикалық бюджеттен1392527 мың теңге көлемде қаражат бөлінген. Осы жылдар ішінде 80 фильм жарық көрген. Олардың арасында: 33 көркем (соның ішінде -7 қысқа метражды) фильм, 30 деректі фильм, 16 анимациялық фильм бар екен. Бүгінгі таңда көптеген көрермен қазақ киносы нашар, түсірілуі де шет елдік әріптестерінікімен салыстыруға келмейді деп ренжиді. Әрине, бұл орынды болар. Алайда «көш жүре түзеледі» деген халық емеспіз бе, уақыт өте бізде «Голибуд» түсірген киноны түсірерміз. Ал, әзірге осығанда шүкір. Қазақ киносы-қазақ тарихы. Өшпес із қалдырар мәдени мұра. Ертенгі күнге бүгіннен естелік.

Тар заман

Тар заман — 12 бөлімнен тұратын кинотуынды. Қоюшы-режиссері –Мұрат Бидосов, сценарий авторы – Сержан Зәкірұлы.
Оқиға желісі Алашорда үкіметін құру жолында ортақ мұратқа топтасқан алаш зиялыларының өміріне құрылған. Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатов, Смағұл Сәдуақас, Мұстафа Шоқай, Жүсіпбек Аймауытов сынды тұлғалардың көркем образдары бір туындыда көрініс табады. Басты кейіпкерлердің бірі – Әлихан Бөкейхановтың тартысқа толы драмалық кезеңі суреттеліп, оның ел үшін күрескен еңбегі, айналасына топталған тарихы тұлғалармен байланысы, көзқарасы мен ұстанымы көркемдік шешімдермен өріледі.
Алашорданың 100 жылдығына орай түсірілген телесериалға театр артистері: Дулыға Ақмолда, Жалғас Толғанбай, Үсіпхан Сейтімбет және белгілі театр және кино артистері: Медғат Өмірәлиев, Кенен Ақүрпеков, Балтабай Сейтмамыт, Тұрсын Құралиев, Мәмбет Қожағалиев, Олжас Абай, Ұлан Болатбек, Жұлдызбек Жұманбай, Дархан Сүлейменов және т.б. түскен.
Кино желісін тамашалап отырып көзіңе еріксіз жас үйіріледі. Қандай текті ұлылар ұрпағы екенімізді тағы бір мәрте есімізге салғандай. Өздерінің құстың қанатындай қысқа ғұмырларында артына қалдырып үлгерген мұралары бүгінімізге дейін азығымыз болып келе жатыр десек асыра айтқанымыз емес. Кейде ойлайды екенсің сол кісілер пайғамбар жасына дейін өмір сүретін болса басқа халыққа жазар дүние қалмас еді-ау деп.
Бірақ, толық ашылмай тарихтың көлеңкелі тұсының толықтыруы болып тұрған жерлері де қаншама. Толық ашылмайды да ау сол жылдар.

1-бөлім: www.youtube.com/watch?v=fyu_OFXcFFc
2-бөлім: www.youtube.com/watch?v=7mYzAq_EG6M
3-бөлім: www.youtube.com/watch?v=n7ZNF7wPQWU
4-бөлім: www.youtube.com/watch?v=xvtEuN8LEzI
5-бөлім: www.youtube.com/watch?v=z_aggxm1b0M
6-бөлім: www.youtube.com/watch?v=tMXA21PMlg4
7-бөлім: www.youtube.com/watch?v=xHEAi27IeEU
8-бөлім: www.youtube.com/watch?v=qguUglAvwQc
9-бөлім: www.youtube.com/watch?v=RAfRJB7JT_E
10-бөлім: www.youtube.com/watch?v=sRxv7TDiPck
11-бөлім: www.youtube.com/watch?v=J8yc1kTZbns
12-бөлім: www.youtube.com/watch?v=mV1vYgtD46w

"Малай әйелдің әңгімесі" сериалын көруге 5 себеп

«Малай әйелдің әңгімесі», немесе «The Handmaid’s Tale» — канадалық жазушы Маргарет Этвудтың аттас романына негізделген америкалық сериал. Премьерасы 2017 жылы болды, ал қазір екінші маусымы көрсетіліп жатыр.

Теледрама көрермендер мен сыншылардың жүрегін бірден жаулап алды. Алғашқы маусымы талай беделді сыйлықтарға ие болды, соның ішінде екі «Алтын глобус» пен төрт «Эмми» бар.

Сериалды көрерменге ұсынушы Hulu сервисі оны үшінші маусымға ұзартты.

Сюжеті болашақта, қазіргі АҚШ аумағында құрылған Галаад деген тоталитар мемлекетте өрбиді. Елде діни теократия негізінде басқарылатын режим орнайды, бізге үйреншікті болып қалған көп нәрсеге тыйым салынады. Қысқасы қазіргі Америка қоғамына қарама-қайшы заман болады. Сонымен қатар тоталитаризм Галаадтың жалғыз проблемасы емес. Қиын экологиялық жағдайға байланысты офицерлер мен шенділердің әйелдері бедеуге айналады. Қоғамда еш статусы жоқ қарапайым әйелдер еркінен тыс малай ретінде чиновниктердің үйлеріне қабылданып, соларға бала туып беруі тиіс. Негізгі оқиғалар осындай бір малай әйелдің атынан баяндалады.

Бұндай қызықты сериал көрермен назарынан тыс қалмауы керек деп есептейміз. Сондықтан «Малай әйелдің әңгімесін» көруге бес себепті атап өтпекпіз. Сонымен кеттік:
Әрі қарай

Оскар 2018: Кім жеңеді?

Киностан: Оскар 2018: Кім жеңеді?4 наурызда Америка киноакадемиясының «Оскар» киносыйлығы үлестіріледі. Биыл фавориттердің үздік үштігінде:
  • Гильермо дель Тороның «Су пішіні» фэнтези-мелодрамасы — 13 номинация
  • Кристофер Ноланның «Дюнкерк» әскери драмасы — 8 номинация
  • Мартин Макдонахтың «Эббинг, Миссури шекарасындағы үш билборд» драмасы – 7 номинация.
Енді биыл «Оскарды» кім алады деген сұраққа жауап іздеп көреміз. Болжамды осыған дейін үлестірілген әртүрлі киножүлделер негізінде жасайтын боламыз:

Сонымен біздің болжамды түйіндесек, тізім былай болады екен:
Үздік фильм, үздік актриса, екінші пландағы үздік актер, үздік түпнұсқа сценарий — «Эббинг, Миссури шекарасындағы үш билборд» (Фрэнсис МакДорманд, Сэм Рокуэлл, Мартин МакДона)
Үздік актер — Гари Олдман («Ауыр кезең»).
Екінші пландағы үздік актриса — Эллисон Дженни («Мен, Тоня»).
Үздік режиссер — Гильермо дель Торо («Су пішіні»)
Әрі қарай

Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы

Киностан: Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы
Жиырмасыншы ғасырдың арғы-бергі кезеңдерінде түсірілген үлкенді-кішілі «Мумияларды» білесіз бе, жоқ па — ол жағынан хабарым жоқ, бірақ 1999 жылы жарық көрген, кейінірек екі сиквелге, бір приквелге һәм мультсериалға ұласқан «Мумия» жайында естігеніңіз анық. Әйтеуір, жоқ дегенде Арнольд Вослу ойнаған тірі өлік есіңізде бар шығар.

Universal Pictures басшылығы шым-шытырық оқиғалар мен суперқаһармандар жаулап алған кинематографқа жаңа "әулетті" әкеліп тықты. «Франкенштейн», «Франкенштейннің қалыңдығы», «Дракула», "Қасқыр-адам", "Қара лагунадан шыққан мақұлық", «Көрінбейтін адам» және осы «Мумия» секілді студияның классикалық хоррор-кейіпкерлері кіретін бұл жоба «Түнек әлем» деп аталады.

Киностан: Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы
Студия «Түнек әлемнің» алғашқы фильмі ретінде 2014 жылы «Дракуланы» көрсеткісі келген болатын, алайда кейінірек оны бөлек жоба етіп, циклді «Мумиядан» бастауды шешіпті. Екі туындыны да көрген адам ретінде олары дұрыс болған екен деп отырмын.

Осындай арқалаған ауыр жауапкершілігі бар, DC мен Марвелдің сансыз кейіпкерлерін санап, шатаса бастаған көрерменді мүлдем жаңа ғаламмен таныстырмақшы болған «Мумия» осы аптада Қазақстанның прокатына шықты.

Жылдың басты фильмдерінің бірі саналған бұл ремейк, менің ойымша, сәтті шыққан жазғы блокбастерлердің біріне айналуы тиіс. Ұлы дүние күтудің қажеті жоқ, әлбетте. Драйв, экшн, үрей, флешбектердегі Аманет ханшайымның сұлулығы мен археолог әйелді ойнаған Аннабелль Уоллистің сүйкімділігі, бірді-екілі сәтті әзіл — әдемі аттракцион.

Киностан: Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы
Арнайы әсерін айтып, талдап жатпайын. Үлкен студия бұл қиындық туғызбауы керек. Сюжеті де қарапайым. Дәл қазір қызығы — актерлер.

«Ел жатса да, енекем жатпайды» деген жұмбақтың жауабына келетін, сай-файы бар, экшны бар түрлі жобалардың тұрақты қонағы Том Круз мұнда бас рөлге ие. Ник Мортон дейтін арамзалау, ақымақтау, жалдамалы әскер болып жүріп, барған елінің тарихи құндылықтарын үптеп кетуге тырысатын кейіпкерді ойнайды. Жанында тарихи құпияларды жаны сүйетін, Ежелгі Египетті зерттейтін Дженни Холси есімді археолог болады. Бұл екеуі туралы мақтап яки даттап әлдене дей қою қиын, өздеріне берілген міндеттерді белгілі бір деңгейде орындап шыққан.

Киностан: Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы
Жеке ойым, фильмнің ең әсерлі жері — Аманет ханшайым туралы, оның өткенін суреттейтін сәттер, құр сүйегі қалған мумиядан бұрынғы бейнесіне оралатын жерін көрсететін кадрлар. Тегі алжирлік София Бутелла «Кингсманда» көрген жерімнен ұнап еді, «Мумиядан» кейін болашағанынан үміт ететін сүйікті актрисама айналды.

Киностан: Мумия: Үлкен әңгіменің әлқиссасы
Аманеттен кейінгі тамаша — Рассел Кроудың ойнауындағы доктор Генри Джекил. Құбыжықтарға қарсы күресетін құпия ұйымның басшысы генри Джекилдің өзі — монстр. Бұл кейіпкер туралы керемет туындылар алды әдебиетте, қала берді кинода бар, гуглдатып көруге кеңес беремін.

Юниверсалдың жаңа әлемінен үлкен үміт күтемін. «Dark Universe» жаһандық әдебиеттің классикалық шығармаларындағы кейіпкерлерден тұрады — бұл ересек аудиторияның жанына жағады деп ойлаймын. Жоғарыдағы Том Круз бен Рассел Кроу, одан бөлек Джонни Деп пен Хавьер Бардемм бар әлем жаман болмауы тиіс.

Әрі қарай

"Ла-Ла-Ленд" туралы

Жағымсыз жаңалықтар, атыс-шабыс фильмдер сананы улап, күнделікті күйбең тіршілікке одан сайын күңгірттік беретіні рас қой. Олай болса, осындай қыстың аязды күндері бір сәтке жазға барғыңыз келсе, осы фильмді көруді ұсынамын.
Мюзикл біздің күнде тамашалай бермейтін жанрымыз. Алайда эстетикалық сұлулық, стиль, қызыл-жасыл түстер, мөлдір махаббат және өнерге ғашықтық сізді, әсіресе, қыздар қауымын бірден баурап алары анық.
Фильмде сондай бір жеңілдік, шынайылық, пәктік бар. Әдепсіз, көз жұмарлық кадрлар мүлдем жоқ. Маған ұнағаны да осы!
Бұл жерде картинаның әрі режиссері әрі сценарий авторын айта кету керек. 32 жасар американдық Дэмиен Шазель бұдан бұрын Whiplash (Одержимость) фильмімен көзге түскен болатын. Фильмді көрген адам болса, екі фильм арасындағы тақырып ұқсастығын бірден байқайды:
— өнерге адалдық;
— джаз;
— өнер жолындағы қиындықтар мен құрбандықтар;
Оның үстіне режиссердің фишкасына айналған камераны 180 градусқа ерсілі-қарсылы бұру арқылы екі әрекеттің, екі кейіпкердің байланысын көрсету әдісі бірден көзге түседі. 2014 жылғы шығармасында барабаншы мен дирижер арасында өрбісе, «Ла-ла-лендте» музыкантшы мен билеп жүрген қыз арасындағы керемет үйлесімділік осы әдіспен орындалған.
Тағы бір айта кетерлігі, екі картинадан да Джей Кей Симмонсты көруге болады: «Одержимость» фильмінде екінші пландағы рөлі арқылы «Оскарды» алса, бұл шығармада эпизодта ғана көрінеді. Шазельдің Симмонсқа азғантай да болса рөл бергеніне қарағанда, оның режиссердің бойтұмарына айналғаны анық.
Әрі қарай

Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдар

Жора-жолдастармен кездесе қалып, сериал туралы әңгіме бола қалса — әркім өз сүйіктісін айта жөнеледі емес пе? Мен де сөйтейін дедім (реалда өзеуреп сөз бермейсіңдер ғой, сондықтан осы жерге жазайын жақсылап). Неге күшті сериалдарды мен ғана көре беруім керек, достарым дауылбай құсап нашар телешоуларға мәз болып қашанғы жүре береді деген ізгілеу ниет қой, баяғы :D

11.22.63

Киностан: Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдар8 эпизодтан тұратын фантастикалық мини-сериал. Стивен Кингтің аттас романына негізделген.

Сюжетте Джейк Эппинг есімді мұғалім туралы баяндалады. Әйелінен ажырасып, көңіл-күйі болмай жүрген кезде, күн сайын тамақтанатын дәмхананың иесі бір құпияны ашады: оның шолананда өткен шаққа апаратын қуыс бар. Бір ерекшелігі — уақытты да, жерді де таңдай алмайсың, қашан кірсең де тек 1958 жылдың 9 қыркүйегіне ғана тап боласың. Тағы бір ерекшелігі — өткен шақта қанша жыл өткізсең де, қайтып оралғанда қазіргі шақта 2 минут қана өтеді. Яғни, сағат 12:00-де аттанған болсаң, қартайып бүкіл өміріңді өткізіп келсең де өзіңнің заманыңды сағат 12:02 -ні көрсетіп тұрады. Үшінші ерекшелігі — әрбір саяхатың бұрынғы саяхатыңды «нөлдетіп» жібереді. Яғни, өткен шақты күрделі өзгерістерге ұшыратып келдім делік: тиісті адамдарыңызды құтқардыңыз, жаман адамдардың көзін құрттыңыз, болашаққа кері әсерін тигезген оқиғалардың алдын алдыңыз, сөйтіп ерекше мақтанышпен өз уақытыңызға оралдыңыз. Кенет тағы да сапарлағыз келіп кетті де, жаңағы қуысқа кіріп кеттіңіз делік. Сол кезде осыған дейін істегендеріңіздің барлығы жойылады. Бәрін басынан бастау керек болады.

Қысқаша айтқанда, дәмхана қожайыны Джейкке өтініш жасайды — ол бастаған істі жалғастыру. Дәмхана иесі бірнеше жылын өткен шақта өткізіп, президент Джон Кеннеди өлімінің алдын алмақ болған екен. Президентке оқ атқан адамды да анықтаған. Тек сол оқиғаны болғызбау керек. Мұғалім келісім береді.

Басты рөлді Джеймс Франко сомдайды.

*****

Ұятсыздар | Shameless

Киностан: Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдарБритандық сериалға негізделген америкалық ремейк. Бірақ білетіндердің айтуынша — түпнұсқадан да керемет болып шыққан. Бұны нақты бір жанрға байлап қою қиын, жылатарлық сәттері де, шек сілеңді қатыратын тұстары да бар. Нағыз ересектерге арналған сериал дер едім, өйткені цензурасыз түсірілген өнімдердің бірі.

Негізгі оқиға Галлагерлер отбасының төңірегінде өрбиді. Осылардың арқасында Американы басқа қырынан танисыз — зәулім ғимараттар жоқ, кинодағыдай штампттар болмайды. Кір-қожалақ, лас, азғын, жарлы Америка. Чикагоның жерүйлерінде тұрып жатқан халықтың өмірі. Өз басым, осы сериалдан кейін Голливуд салып кеткен көптеген стереотиптерден арылдым.

Фрэнк деген алқаш, нашақор әке бар. Әйелі басқа біреумен кетіп қалған. Алты баланы асырап отыр. Асырап отыр деген жай сөз ғана, негізінде олардың бәріне баяғыда еменнің үлкен бұтағын қойған. Бар ауыртпалық 23 жасар үлкен қыздың мойнында. Тағдырдың тауқыметін қанша тартса да, балалар өмірден тыс қалмауға тырысады, ауыр тұрмыстарына қарамастан түрлі қызықтарды бастан бастан өткізеді. Кейіпкерлер саналуан және әрқайсысы жеке әлем, сондықтан әрбір персонажға жеке сериал түсіруге болатын шығар.

Сериал 2011 жылдан бері көрсетіліп келе жатыр. Қазірше 6 маусымы бар, жетіншісі келесі жылы шығады.

*****

Біртүрлі жағдайлар | Stranger Things

Киностан: Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдарСериалды жасаушы Росс Даффер және Мэтт Даффер есімді егіз мамандар "ұзақ кино" түсіруді мақсат еткен екен. Шынымен де кино көріп отырғандай әсерде боласыз: 80 жылдардың атмосферасы, оператор мен композитордың керемет жұмысы, т.б. детальдар сериалдың алғашқы минутынан-ақ баурап алады.

Көптеген танымал кино мамандары бұны тіпті феномен деп бағалап жатыр. Әсіресе, Вайнона Райдердің шеберлігі ерекше аталуда.

Ағайынды режиссерлер фильмге сценарий жазу барысында Спилбергтің, Карпентер мен Крэйвеннің жұмыстарынан шабыт алғандарын жасырмайды. Стивен Кингтің де шығармаларын оқып шығыпты.

Оқиға 1983 жылы Хокинс деген қалашықта орын алады. Достарымен қараңғы түскенше ойнап қалған бала үйге қайтар жолда із-түссіз жоғалып кетеді. Тергеу жүргізген полиция оны өлдіге санайды. Ал түрлі тылсым құбылыстарға мән берген анасы қайғылы оқиғаның растығына сенгісі келмейді. Баланың достары тіпті өз тергеулерін жүргізеді.

Бастапқыда 8 эпизодты мини-сериал деп жарияланған болатын. Бірақ финалдағы сюжет әрі қарай дамытуға мүмкіндік бергендіктен, оның үстіне жобаның үлкен танымалдығы екінші маусымға жол ашып беріп отыр.

*****

Картадан тұрғызылған үй | House of Cards

Киностан: Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдарСаясатты ұнататындар үшін тамаша туынды :). Ұнатпайтындарды да жалықтырмайды деп ойлаймын. Саяси драмада басты рөлдерде Америка киносының алыптары — Кевин Спейси мен Робин Райт ойнайды.

Оқиғалардан шынайы тұлғаларға ұқсастықтар іздемей-ақ қойыңыз. Сериал АҚШ-тың Ақ үйі төңірегіндегі оқиғаларды суреттейді демесеңіз, тұлғалар да, сюжеттік желі де ойдан құрастырылған, идеясы ВВС-дің аттас сериалынан алынған.

Сюжат жайлы қысқаша: Демократиялық партияның конгрессмені, қолынан іс келетін Фрэнк Андервудқа ерекше ұсыныс түскен еді: ол Гаррет Уокерге президент болуға көмектеседі, соның сайлауалды кампаниясына қызмет етіп, ұйымдастыру шараларымен айналысады, ақысына ертең Уокер президенттікке сайланған соң Андервудқа Мемлекеттік хатшы қызметі берілуі тиіс болатын. Бірақ Гаррет президент болғаннан кейін уәдесін ұмытып кетеді. Ашуға булыққан Фрэнк президентті орнынан кетіруге уәде береді. Әрине жария түрде емес — өз-өзіне. Бұл үшін оның бойында барлық алғышарттар бар еді — ол ақылды, алдын болжағыш стратег, адамның ішіндегісін ұғатын айлакер, жеке пайдасы үшін тайынбайтын сұм адам. Әйелі де өзіне сай азулы қаншық. Сөйтіп екеуі билік үшін астыртын жоспарларын іске асыруға көшеді.

Сериалда ерлі-зайыпты саясаткерлердің жеке амбициялары ғана көрсетіліп қоймай, Американың ішкі және сыртқы саясатына, саяси тұлғалар арасындағы интригалар мен бәсекеге, түрле шиеленістерге мән беріледі.

2013 жылдан бері 4 маусымы көрсетілді. Бесіншісі 2017 жылы шығады.

*****

Marvel мен Netflix бірлестігінің суперқаһармандарға арналған сериалдар легі

Киностан: Менің достарымның назарынан тыс қалған күшті сериалдарМарвелдің кино әлемінен әзірге орын таба алмаған, бірақ көңіл бөлуге тұрарлық төрт қаһарманына сериал жасау туралы шешім қабылданады. Сөйтіп Marvel мен Netflix арасында мәміле жасалады. Келісімге сәйкес: Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage және Iron Fist есімді төрт персонажға арналған төрт бөлек сериал, сонымен қатар осы төртеуінің басын біріктіретін тағы бір кроссовер-сериал түсірілуде.

Қазір бастапқы екеуіне арналған тележобалар жарық көріп үлгерді. Қалған екеуіне арналған жобалар және бәрін біріктіретін кроссовер енді шығады. Бір қызығы — аталған қаһармандар Кек алушылар әлемінде өмір сүреді, сериалда тіпті олар туралы да бір-екі ауыз айтылып кетеді. Төртеуі де бір қалада өмір сүреді және бір-бірін таниды.

1. Басбұзар / Daredevil
2015 жылдан бастап шықты. Екі маусымы көрсетілді, үшінші маусымына тапсырыс берілді. Ол аз десеңіз — осы сериалдың жоспардан тыс тағы бір спин-оффы туралы айтылып жатыр. Сериалда көрсетілген Жазалаушы (The Punisher) деген антиқаһарман көрермендер арасында ерекше танымал болғаны сонша, ол туралы бөлек жоба түсіруге шешім қабылданыпты.
Басбұзар, яғни Мэтт Мердок бала кезінде қайғылы оқиғадан кейін көзі көрмей қалады, есесіне басқа сезу мүшелерінің жұмысы бірнеше есеге артады. Күндіз ол — қарапайым адвокат, түнде қылмыспен күресуші.

2. Джессика Джонс / Jessica Jones
2015 жылы шықты. Бір маусымы көрсетілді, екіншісі әзірленіп жатыр. Джессиканың ерекше қасиеттері: биікке секіре алады, күші көп, машиналарды оп-оңай көтеріп жүре береді. Жекеменшік детектив ретінде түрлі қылмыстарды тергейді.

3. Люк Кейдж / Luke Cage
Алғашқы маусымы биыл 30 қыркүйектен бастап көрсетіледі. Бір эксперименттің нәтижесінде ерекше қасиетке ие болған. Оған оқ дарымайды, соққы батпайды, терісіне зақым келмейді. Бұның да күші көп. Комикс бойынша Джессика Джонстың күйеуі.

4. Темір жұдырық / Iron Fist
2017 жылдан бастап көрсетіледі. Кунг-фуді жетік меңгерген қаһарман. Мистикалық күшке ие.

5. Қорғаушылар / The Defenders
Жоғарыда аталған төрт кейіпкерді біріктіретін жоба. 2017 жылы шығуы тиіс.
Әрі қарай

Мұхаммед Әли туралы фильмдер

Мұхаммед Әлиді кино әлемінде Майкл Манның «Али» көркем картинасы арқылы ғана білеміз. Чемпионды Уилл Смит сомдаған еді. Фильмде Кассиус Клэйдің қара нәсілділердің құқығын қорғаушы ретіндегі қырына баса мән беріледі, ал оның 1974 жылы Заирде өткен Джордж Форманмен жекпе-жегі фильмнің кульминациясы ретінде берілген. Демек, «Али» фильмі осы аңыз тұлғаның толық өмірін суреттемейді, боксерлік карьерасының бүге-шегесіне аса көп тоқталмайды, азаматтық белсенділігінен хабар беретін көріністер толық емес. Бұны заңдылық деп те қарастыру керек, өйткені осындай ұлы тұлғаның бүкіл өмірін бір кинокартинаға сыйғызу мүмкін емес.

Сондықтан, Мұхаммед Әлидің өмірі мен карьерасынан толыққанды ақпарат алу үшін, оны жақынырақ білу үшін бір емес, бірнеше фильмді көріп шығу керек болады. Құдайға шүкір, чемпион туралы деректі фильмдер аз емес екен.

«Немесе оны Кассиус Клэй деп танимыз» («A.k.a. Cassius Clay»), 1970 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Бұл деректі картина бокстан аса ауыр салмақтағы әлем чемпионы болған, Ислам дінін қабылдағанға дейін Кассиус Клэй деген атпен белгілі Мұхаммед Әли туралы баяндайды. Режиссер Әлидің Генри Купермен, Флойд Паттерсонмен, Джерри Куорримен, Сонни Листонмен өткізген жекпе-жектерінен таспаларды бір киноға жинастырған. Әли өзін бокс тарихындағы ең ұлы адам деп атайды. Марқұм Малькольм Икс чемпион туралы өз ойымен бөліседі.

«Мұхаммед Әли: Қабілет, ақыл және жігер» («Muhammad Ali: Skill, Brains & Guts»), 1975 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Фильмде Мұхаммед Әли карьерасындағы ең жарқын сәттерін еске алады. «Көбелекше қалықтап, араша шағып алатын» чемпион жұдырықтасқан қарсыластары туралы айтады. Үздік жекпе-жектерінен кадрлар көрсетіледі, сұхбаттары бар.

«Ең ұлы» («The Greatest»), 1977 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Өмірбаяндық көркем фильмде басты рөлді Мұхаммед Әлидің өзі сомдады. Сюжет бойынша Кассиус Клэй Ислам дінін қабылдап, Мұхаммед Әли деген есімді алады. Кейін ол Вьетнамдағы соғысқа барудан бас тартады. Бұл шешімі оның кәсіби карьерасына кеселін тигізеді, бірақ соттасу барысында Әли жеңіске жетеді.

«Біз патша болғанда» («When We Were Kings»), 1996 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Әлидің ең қиын жекпе-жегі – Джордж Форманмен кездесуі туралы деректі фильм. Екеуі 1974 жылы 30 қазанда Заир астанасы Киншаса қаласында жұдырықтасқан еді. Сол кездесу Конго халқы үшін үлкен оқиғаға айналды, ел басшысының қаржыландыруымен тікелей трансляция әлем бойынша көрсетілді, бокс шарасына орай үлкен музыкалық фестиваль да ұйымдастырылды.

«Біз патша болғанда» — үздік деректі фильм номинациясы бойынша «Оскар» алды.

«Мұхаммед Әли – Әлемнің көзімен» («Muhammad Ali — Through the Eyes of the World»), 2001 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Мұхаммед Әли спорт тарихындағы ең ұлы тұлға ғана емес, ол азаматтық құқық үшін күрескен қозғалыс мүшелерінің бірі, діни сенімі үшін принципке бара алған қайсар адам, өзіне тән мінезі мен харизмасы бар ерекше жан. Деректі картинада ескі таспалар, оның достарынан, отбасы мүшелерінен, табынушыларынан алынған сұхбаттар бар.

«Әлидің 65-і» («Ali’s 65»), 2006 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
ESPN арнасы өндірген телевизиялық деректі фильмде Әлидің бокстағы жетістігі қоғамның рингтен тыс бөлігіне қалай ықпал еткенін баяндайды. Кейбір спортшылар тек спорт әлемінде ғана талант болып қалса, кейбіреулердің мұрасы өз кәсібінен тыс әлемге де әсер ете алады. Мұхаммед сондай ерекше адамдардың бірі, ол Америка тарихына ықпал етті. Фильмге сондай-ақ Әлиге 1960 жылғы Олимпиада «алтынын» алып берген жекпе-жек, 1975 жылғы Джо Фрейзермен жұдырықтасуы енген.

«Маниладағы триллер» («Thrilla in Manila»), 2008 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
1971 жылы Мұхаммед Әли мен Джо Фрейзер рингте кездесті. Бұл сол кезең үшін бокс әлеміндегі ең басты оқиға еді. Жұдырықтасуға дейін Мұхаммед көпшілік алдында қарсыласын кекетіп-мұқатумен болады, «Горилла», «Том ағай», «Кемтар» деген аттар тақты. Алайда, Джо Фрейзер судьялардың шешімімен жеңіске жетеді. Бұл Әлидің карьерасындағы алғашқы жеңіліс еді. 1974 жылы матч-реванш болды, бұл жолы судьялар жеңісті Әлиге берді. Бірақ екі боксшының арасындағы текетірес бұнымен бітпеді. Фрейзер мен Әли арасындағы үшінші жекпе-жекті Филиппин астанасы Манилада өткізуге шешім қабылданады. 14 раундқа созылған кескілескен шайқас болады, айқын басымдыққа ие нақты жеңімпаз анықталмайды. Алайда судьялардың шешімімен Әли жеңімпаз деп танылып, чемпиондық атағын сақтап қалады. Деректі фильм осы оқиғаны бүге-шегесіне дейін баяндап береді.

«Мұхаммед Әли: Майамиде жасалған» («Muhammad Ali: Made in Miami»), 2008 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
1960 жылы Кассиус Клэй еісмді жас боксшы Майамиге келген еді. Осы жерге ол аса ауыр салмақтың чемпионы болу үшін келеді. Ақырында ол аңызға айналды. Фильмде боксшының жақындары, соның ішінде бапкері Анджело Данди, дәрігері Ферди Пачеко сөз сөйлейді. Бұл фильм боксшының Майамидегі эволюциясын көрсетеді.

«Әлимен бетпе-бет» («Facing Ali»), 2009 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Деректі кинокартинада Мұхаммед Әли онымен жұдырықтасқан боксшылар көзімен баяндалады. Әлимен жекпе-жек өткізген үздік 10 боксшы сұхбат берген. Олардың ішінде, Джордж Форман, Джо Фрейзер секілді Әлидің қас жаулары бар. Сөйтіп, Мұхаммед Әлиді оның қарсыластары айтқан әңгімелер арқылы басқаша тануға мүмкіндік ашылады.

«Әлидің он екісі» («Ali’s Dozen»), 2006 жыл

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Мұхаммед Әлидің карьерасындағы ең үздік 12 жекпе-жек туралы баяндайтын деректі фильм. Оның рингтегі төбелестеріне куә болған адамдардың сұхбаттары келтірілген.

«Мұхаммед Әли – Адам, қадамдары, сөздері» («Muhammad Ali — The Man, The Moves, The Mouth»), 2012

Киностан: Мұхаммед Әли туралы фильмдер
Бұл деректі фильм чемпион өмірінің ретроспективасы десе де болады. Фильмде оның өміріндегі негізгі оқиғалар, жеңістері мен сәтсіздіктері баяндалады. Боксшының рингтегі басты кездесулерінен сирек кадрлар көрсетіледі.
Аталған кинотуындылар Мұхаммед Әли туралы толық картинаны қалыптастыруға септігін тигізеді деп үміттенеміз.

Қосымша дерек:
Мұхаммед Әли (Muhammad Ali, туған кездегі аты-жөні — Кассиус Марселлус Клэй) — Американың кәсіпқой боксшысы, ауыр салмақ категориясында жұдырықтасты; бокс тарихындағы ең танымал боксшылардың бірі. Өмір сүрген кезеңі — 17 қаңтар 1942 — 3 маусым 2016.

1960 жылғы XVII Олимпиада ойындарының жартылай ауыр салмақ бойынша чемпионы, ауыр салмақтағы абсолюттік әлем чемпионы (1964—1966, 1974—1978).
Әрі қарай

Авторлық кинодан табыс табуға бола ма?

Әдетте кино өнерін екіге жіктеп жатамыз – бұқаралық және авторлық. Бұқаралық фильмдер өндірісі бизнес жоба ретінде қарастырылады, сәйкесінше, бұндай өнімдердің басты мақсаттарының бірі – табыс табу. Авторлық киномен әуестенетіндер үшін жағдай сәл басқашалау – олар жұмыстарына қаржыны өз қалтасынан, не болмаса, тынымсыз шапқылап, қалталы азаматтардың табалдырығын тоздырып жүріп жинаған демеушілік көмектен табады. Әдетте авторлық кино табыс әкелмейді, түрлі фестивальдар аралап, конкурстық ғұмырмен шектеледі.

Бірақ фестивальдарға да белсене қатысып, жалпы қауымға да кеңінен тарай алатын фильмдер бар, сондай өнімдерді жасай алатын әмбебап, интеллектуал шеберлер кездеседі. Көп емес, әрине. Бірақ бар.

Киностан: Авторлық кинодан табыс табуға бола ма?
«The Hollywood Reporter: Russian Edition» (THR) басылымы ағайынды Коэндердің және солар түсірген «Цезарь жасасын!» фильмінің мысалында тәуелсіз және авторлық киноның коммерциялық қырлары туралы баяндапты. Мақала авторы Владимир Захаров, жазбасында артхаус тек жүлделер жинап қоймай, кассалық жетістіктерге де жете алатыны жайында айтыпты. Сол материалдың еркін тәржімәсін назарларыңызға ұсынамыз.

Ағайынды Коэндер бизнес-тәртіпке және жауапкершілікке өздерінің алғашқы жобалары — «Жай ғана қан» («Blood Simple») фильмін түсіру кезінде-ақ үйренген. Картинаны қаржыландыру үшін олар «Зұлым өліктерді» («Evil Dead») түсірген Сэм Рэймидің жолын таңдапты: Джоэл мен Итан оператор Барри Зонненфельдпен бірге екі минуттық трейлер түсіріп, оны болашақ инвесторларға көрсетеді.

Жас Джоэл Коэн қолына трейлер мен 16 мм-лік проекторды ұстап алып, дантистердің, архитекторлардың, сұлулық салон басшыларының, Миннесотаның басқа да белгілі кәсіпкерлерінің табалдырығын тоздырады. Жиырма шақты кездесудің ішінен біреуі қаржы бөлуге келіскен, сөйтіп ол 750 мың долларды жинауға бір жылға жуық уақытын жұмсапты.

Киностан: Авторлық кинодан табыс табуға бола ма?
«Жай ғана қан» жобасында 60 шақты инвестор болған, олардың басым бөлігі өндіріске 5-10 мың доллар көлемінде қаржы салғандар. Бір қызығы – ағайындылар осы алғашқы фильмдерінен кейін өз өнімдеріне ешқашан қаржы іздемеген екен. «Жай ғана қан» «Санденс» фестивалінің бас жүлдесін иемденеді және кинотеатрлардан көрсетіледі. Осыдан кейін режиссерлерге ақша ұсынатын ниеттілер өздері табылатын болған.

Тәуелсіз кино әдетте алдын-ала сатылым арқылы қаржыландырылады. Дайын сценариймен және қатысуға келісім берген жұлдыздармен продюсер немесе режиссер болашақ прокатшысын іздейді. Өз өніміңе серіктестер іздеуге Канн кинофестивалі секілді ірі форумдар аясында өтетін кинонарықтар арқылы қол жеткізуге болады. Сатушы бұндайда бірден ақша алмайды, тек жобаның дамуына ықпал ететін уәде-келісімдерге қол жеткізеді. Осындай уәделердің арқасында инвестиция мен кредит тартуға мүмкіндік туады.

Қазір ағайынды Коэндерге инвесторлардың өздері кезекке тұратын көрінеді. Бұған «Бартон Финктің» («Barton Fink») Канндағы жетістіктері, екеуінің алғашқы «Оскарлары» көп септігін тигізіпті. «Цезарь жасасын!» және тағы бірқатар фильмдерді олар британдық Working Title киностудиясымен бірге істеді, «Льюин Дэвистің ішкі әлемін» француздардың Studio Canal компаниясы қаржыландырды, ал «Нағыз мәрттік» («True Grit») әдетте боевиктер түсіретін Skydance есебінен қаржыландырылды.

Киностан: Авторлық кинодан табыс табуға бола ма?
Кім қаржы құйса да, ағайынды Коэндер шығармашылық еркіндікті және ақырғы монтаж құқығын қашан да өздеріне қалдырады. Сөйте тұра олар ақшалай табысқа да қол жеткізіп жүр. Джоэл мен Итанның карьерасында бір ғана күйреу болды: олардың алғашқы голливудтық тәжірибесі — «Хадсакердің өкілі» («The Hudsucker Proxy»). Warner Bros. студиясы өндірген жоба 40 млн долларлық бюджетпен 3 миллиондай ғана тапты.

Осыдан кейін ағайындылар шағын бюджетті жобаларға қайтып оралып, 7 миллионға «Фаргоны» түсірді. Олардың қаржылық стратегиясы да осылай қалыптасты: күмәнді жобалар шағын бюджетке түсіріліп, шектеулі прокатпен шығады, ал елеп-екшелген, бұқараға түсінікті фильмдер ірі өндірістік шығындармен, атақты жұлдыздармен жасалады және барынша көп кинотеатрларды қамтуға тырысады.

Жобаның ауқымына қарамастан, киножүлделер мен фестивальдар жарнама мен маркетинг үшін маңызды болып қала береді. Коэндер өнімдерін Каннға да, Венецияға да әкелуге тырысады, сондай-ақ марапаттар маусымы – қыркүйек-желтоқсан аралығында оларды прокатқа да жіберуге ұмтылады. Мысалы «Нағыз мәрттік» 2010 жылы Рождество қарсаңында жарық көрді және келесі жылдың сәуір айының соңына да дейін Америкада экраннан түскен жоқ. Бұндай жетістікке марапаттар маусымы әсер еткені анық, фильмнің марапатталғаны туралы әрбір жаңалық оның кинотеатрдағы көрсетілім кезеңін ұзарта түсті.

Бірақ олардың соңғы туындылары «Цезарь жасасынның» жағдайы сәл басқашалау. Фильм «Оскар» номинанттары жарияланғаннан кейін көрсетіле бастады. Марапаттар маусымына сәйкес келмеуі оның кассалық түсіміне кері әсерін тигізуі де мүмкін еді. Алайда, фильм Берлин фестивалінде таныстырылғанын да ұмытпау керек. Түрлі қатерге қарамастан картина шығынын екі есе ақтап алды.

АҒАЙЫНДЫ КОЭНДЕРДІҢ ЕҢ КАССАЛЫ ФИЛЬМДЕРІ
Киностан: Авторлық кинодан табыс табуға бола ма?
Әрі қарай