Астанадағы ҚР Ұлттық мұражайында Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл толуына орайластырылған ғылыми-тәжірибелік конференция өтті. Шараға елімізге белгілі қоғам қайраткерлері, халық қалаулылары, тарихшылар мен ғалымдар қатысты.

Конференцияның ашылу салтанатында сөз алған Астана қаласы әкімінің орынбасары Ермек Аманшаев жиналған қауымды атаулы мерекемен шын жүректен құттықтады.

Ермек Аманшаев, Астана қаласы әкімінің орынбасары:

— Қазақ хандығының мерейтойын тойлау елдігіміз бен бірлігіміздің одан әрі нығаюына септік жасайды. Қазақ хандығы Орта Азиядағы ең алғашқы болып құрылған спецификалық мемлекет.

Конференцияның басты мақсаты — өскелең ұрпақтың рухани тәрбиесіне көңіл бөлу, ұлы даланың ұлағатты тарихын дәріптеу болып табылады. Шара аясында осы тақырыпты толық қамтыған ірі баяндамалар мен кең зерттеулер оқылды.

astana.gov.kz

Астанада елордада орналасқан Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау жөніндегі комиссияның отырысы өтті. Астана қаласы Мәдениет басқармасының басшысы Болат Мажағұлов төрағалық ететін комиссия мүшелері тарихи-мәдени мұра нысандарының жағдайын сөз етіп, оларды сақтау мәселелерін қарастырды.

Жыл сайын қалада тарихи және мәдени нысандардың, түрлі монументтердің саны артып келеді. Бүгінгі таңда елордада 46, соның ішінде екі республикалық маңызды тарихи және мәдени ескерткіш бар.

— Тарихи және мәдени ескерткіштерді пайдалану көп жұмысты қажет етеді. Осы міндетті атқару үшін Қазіргі заманғы өнер мұражайының базасында «Ескерткіштер мен тарихи-мәдени мұра нысандарын сақтауды қамтамасыз ету дирекциясы» құрылды. Оған ғылыми жұмыстардан басқа барлық шаруашылық функциялар, соның ішінде қажет болған жағдайларда реставрация да жүктелді, – деді Болат Мажағұлов комиссия отырысында сөйлеген сөзінде.

Әрине, «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесі қарсаңында тарихи ескерткіштердің жағдайына ерекше назар аудару керек. Қазірден бастап шетелдік делегациялар мен туристер үшін экскурсиялар дайындап жатқан түрлі мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінен өтінімдер түсіп жатыр.

Көптеген тарихи ескерткіштер мен мәдени нысандар ондаған жылдар бойы пайдаланылып келеді, олардың бәрі де аса құнды, өйткені бұл – Қазақстанның тарихы, сондай-ақ, еліміздің өсімі мен жетістіктерінің белгісі болып табылады.

Астана қаласының тарихи және мәдени ескерткіштерін қорғау жөніндегі комиссия консультативтік-кеңестік орган болып табылады, оның құзыреттілігіне тарихи және мәдени нысандарды ескерткіштер деп тану, осы мәртебеден айыру, сонымен қатар оларды пайдалану, қорғау, есепке алу жатады.

astana.gov.kz

Астана қаласының әкімдігінде қала әкімінің орынбасары Е. Аманшаевтың жетекшелігімен Астана қаласы әкімдігінің жанындағы жұқпалы ауруларды төмендету бойынша штаб отырысы өтті. Жиын барысында 15-19 жас арасындағы тұлғаларға қызылшаға қарсы қосымша иммундау жүргізу мәселесі қарастырылды.

Аталмыш кампанияны өткізу үшін сапалы жағдайлар жасау, иммундау мерзімі, екпе қабылдағаннан кейін міндетті медициналық бақылау жүргізу, ақпараттық-түсіндірме жұмыстарын жүргізу бойынша мәселелер қарастырылды.

Қазіргі уақытта 21 580 жеткіншекке вакцина салу мәселесі өзекті болып отыр. Осыған орай, қаланың 10 емханаларында және 7 алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарында, сондай-ақ 110 білім беру ұйымдарында 127 екпе салу бөлмелері мен иммундау жүргізу үшін 142 жылжымалы бригадалар құрылған.

astana.gov.kz

Астана қаласының әкімдігінде әкімнің орынбасары Е. Аманшаевтың жетекшілігімен бүкіл әлемдегі маңызды проблемалардың бірі болып табылатын суицид мәселелері бойынша Астана қаласы әкімдігінің жанындағы денсаулық сақтау жөніндегі Үйлестіру кеңесінің кезекті отырысы өтті.

Суицид бойынша жалпы әлемдік көрсеткіш 100 мың халыққа 16 жағдайды құрайды және бүкіл әлемде суицид жетекші өлім себептерінен оныншы орында тұр, ал жас санаты бойынша 15-тен 44 жас аралығын құрайды – бұл жетекші үш өлімнің бір себебі болып табылады.

Халықаралық статистиканы зерттеу бойынша жүргізілген талдаудан ең төмен көрсеткіш мұсылман елдерінде (БАӘ, Әзірбайжан, Мысыр, Араб елдері мен Сирияда – 100 мың халыққа кемінде 6,5 жағдай) байқалады. Бұл діндар адамдарда тұрақты діни сенімдері жоқ адамдарға қарағанда суицид әрекеттеріне деген қауіп әлдеқайда төмен екендігімен байланысты.

Отырыс барысында халықтың осал тобы мен себептері анықталды, діни конфессияны қосқанда мемлекеттік және жеке құрылымның көптеген қоғам секторларын үйлестіретін және ынтымақтастықты талап ететін өз-өзіне қол жұмсауды ескерту бойынша жолдар талқыланды.

Діни бірлестіктердің өкілдері суицидке қатысты қоғам пікірімен ортақ, өйткені барлық әлем діндерінде өз-өзіне қол жұмсау жасалатын күнәнің ең ауыры болып табылады және тыйым салынған, бұл туралы Успендік кафедралды шіркеудің дін қызметшісі проторий Дмитрий мен наиб имамы Сәлімов Асхат айтып өтті.

Отырыстың қорытындысы бойынша халықтың осал топтарын анықтау, журналисттер үшін суицид мәселелерін дұрыс жариялау қағидалары бойынша тренинг жүргізу, интернет-ресурстарға блок қою бойынша құқықтық өрісін қарастыру, суицидті алдын алу бойынша баспа өнімдерін басып шығару және БАҚ пен қоғамдық орындарда әлеуметтік бейнероликтер мен жарнамаларды көрсетуге бағытталған негізгі басым бағыттары анықталды.

astana.gov.kz

Астанада Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің шешімі бойынша жарияланған «Қазақстанда іске асырылатын үздік әлеуметтік жобалар» республикалық байқауына қатысуға өтінімдерді қарастыру бойынша комиссияның отырысы өтті.

Байқаудың өңірлік іріктеуіне қатысу үшін өз қызметін қаржыландыру көздеріне қарамастан халықты әлеуметтік қорғау жүйесі шеңберінде жүзеге асыратын қоғамдық бірлестіктер, мүгедектер ұйымы, заңды тұлғалар және басқа да үкіметтік емес ұйымдармен іске асыратын 12 әлеуметтік жоба келіп түсті.

Өтінімдерді қарастыру нәтижесі бойынша комиссия республикалық көрмеге қатысу үшін 5 үздік әлеуметтік жобаланы іріктеді:

— Динаш Ауталипованың аурухана клоундары жөніндегі әлеуметтік жобасы;

— Бану Исқақованың «Жарайсың!» қазақстандық тауар маркасымен оңалту техникалық құралдарды өндіру бойынша жобасы;

— «Сенсорлы құралдардың соқырларға қолжетімділігі» жобасы;

— «Үнсіз әлем» қоғамдық қорының сурдоаударма қызметі орталығының жұмысы жөніндегі жобасы;

— Рамазан Сұлтановтың мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларына, ҰОС қатысушыларына және зейнеткерлерге жөндеу жұмыстарына ақысыз көмек көрсетуге бағытталған әлеуметтік жоба.

astana.gov.kz

Биыл 8 тамызда Қытайдың Шанхай қаласынан басталған «Жібек жолы» автошеруі еліміздің елордасы Астанаға келіп жетті. Жолаушылар осы ұзақ сапар барысында ЭКСПО көрмесі өтетін қалаларға арнайы ат басын тіреуді мақсат етіпті.

Керуен бағытының соңғы нүктесі – 2015 жылы ЭКСПО көрмесін өткізетін Италияның Милан қаласы. Жолға 8 көлікпен шыққан автошеру қатысушылары 16 мың шақырымды бағындырмақ. Қазақстаннан соң Ресей асып, Грузия, Түркия, Грекия елдерін кесіп өтіп, діттеген жері Италияға 31 қазан күні барып тоқтайды.

– Біздің бұл сапарымыз достық қарым-қатынасқа негізделген. Жаңа «Жібек жолы» мемлекеттер арасындағы байланысты нығайтып, стратегиялық ынтымақтастықты арттыруға септігін тигізеді деп сенеміз. ЭКСПО көрмесі өтетін қалалардың көтеріп отырған тақырыптары өте маңызды мәселе. Сондай игі іске әлем назарын аударуға біз аз да болса ықпал етсек – мақсатымыздың орындалғаны, — деді «Жібек жолы» авторшеруі комитетінің атқарушы директоры Фу Цзянь.

Қонақтарды жылы қарсы алған ҚР Мәдениет және Спорт министрлігі Спорт және дене шынықтыру істері комитетінің төрағасы Елсияр Қанағатов біздің елдің Шығыс пен Батыс елдерінің түйіскен жері екенін, өркениеттердің алтын көпірі болып келе жатқанын атап өтті.

Елсияр Қанағатовтың сөзін қолдаған Қытай Халық Республикасының Өнер қауымдастығы президенті Шенг Джонг Го Қазақстан Қытайды Еуропамен жалғайтын сенімді әріптес екенін айтты.

Мемлекет басшысы жетекші шетелдік және отандық БАҚ-қа сұхбат берді. Сұхбат барысында Қазақстанның экономикалық, әлеуметтік, мәдени дамуы жайлы айтып кетті. Елбасының негізгі пікірлері туралы толығырақ ORTCOM.KZ порталынан оқи аласыз.

Астана қаласының құрылуы Қазақстанның дербес мемлекет ретінде қалыптасуының ең ауыр кезеңінде дамуға серпін берді, деп мәлім етті Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев.

— Кеңес Одағы құлдырағаннан кейін ауқатты ел бола алатынымызға күмән келтіргендер көп болды. Астана бұл жағынан шенеуніктер мен халықтың дамуына серпін берді. Жаңа елорда – болашағымыздың және еліміздің ұлы мүмкіндіктерінің бейнесі. Астананың арқасында басқа да қалалар дамып келеді, — деп атап өтті Елбасы.

Елбасының пікірінше, елорда ғылыми, мәдени, спорттық орталыққа айналды.

— Бұл қала қай жағынан алып қарасақ та, болашақтың қаласы. Астанада «ЭКСПО-2017» көрмесін өткізу, жаңа орталықтардың салынуы қала келбетін жақсы жағынан көрсетеді. Астана ғылыми ілгерілеудің, барша қазақстандық ұлттың дамуының орталығына айналады, — деді Нұрсұлтан Назарбаев.

astana.gov.kz

Астана қаласы Статистика департаментінің хабарлауынша, елорда халқының саны ағымдағы есеп бойынша 2015 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша 866 039, соның ішінде «Алматы» ауданы бойынша – 381 635 (44,1%), «Есіл» ауданы бойынша – 133 402 (15,4%), «Сарыарқа» ауданы бойынша – 351 002 (40,5%) адамды құрады.

Жыл басымен салыстырғанда Астана қаласы халқының жалпы саны 13 157, соның ішінде «Алматы» ауданы бойынша — 1781 адамға, «Есіл» ауданы бойынша — 6574 адамға, «Сарыарқа» ауданы бойынша 4802 адамға артқан. Үстіміздегі жылдың қаңтар-шілде айларында халықтың табиғи өсімі 12 684 адамды, көші-қон өсімі 473 адамды құрады.

Аталған мерзімде Астана қаласы бойынша тұтастай алғанда 149 95 сәби туған, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8,5% көп. Сонымен қатар, халықтың табиғи өсімі өткен жылғы қаңтар-шілдемен салыстырғанда 8% өсіп, 12 684 адамды құрады.

2015 жылғы қаңтар-шілдеде АХАТ органдарында тіркелген некелер саны өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,1% азайды, ажырасулар саны 10% өскен.

astana.gov.kz

Астанадағы айнадай жарқыраған ғимараттардың бой көтеруіне былтыр ғана ашылған «ҚазҚұрылысШыны» ЖШС айтарлықтай үлес қосып үлгеріпті. Шынында, энергия үнемдегіш әйнек пакеттер мен қауіпсіз шыны өңдейтін зауыттың алғашқы қадамдары қалай екен? Осы мақсатта Индустриалды паркте орын тепкен кәсіпорынды бетке алған едік.

Астанадағы алып өндіріс алаңының бір мүйісін мекендеген шыны зауытының іші қайнаған қызу тірлік. Қол қусырып қарап отырған жан жоқ. Бізді жылы қарсы алған кәсіпорын директоры Әнуар Алдамұратов жұмыс барысымен таныстыра жүріп, ашылғанына аз ғана уақыт болған өндіріс ошағының бітірген ісін айтып, ағынан жарылды.

– Біздің өнімдеріміздің артықшылығы – энергия үнемдейтіндігі, — деп атап көрсетті зауыт директоры Әнуар Алдамұратов. – Қыста бөлме іші жылуының 50 пайызы терезе арқылы сыртқа кетіп қалады. Жылудың сақталмауы шынымен қапталған нысандарда бұл көрсеткіштен әлдеқайда жоғары. Біз өңдеген құрылыс материалдарымен жылу мәселесін оңтайлы шешуге болады. Шыныларымыз қауіпсіздік деңгейінің жоғарылығымен, экологиялық тиімділігімен және қуат сақтағыштығымен сипатталады. Қаламыздың өркендеуіне үлес қоса алсақ, ісіміздің алға басқаны. Қазірдің өзінде Астанадағы тірліктің қарқынына қарқын қосқан әлемдік ЕХРО көрмесі үшін тұрғызылып жатқан ғимараттарды шынымен қамтамасыз етуді қолға алдық. Одан бөлек, тағы бірнеше үлкен жобаларға қатысамыз. Ол – астаналықтар асыға күткен «Абу Даби Плаза» мұнарасы, «Talan Towers» кешені. Осы құрылыстар аяқталса, бұл ғимараттарды биіктігі ғана ерекшелемейді, сондай-ақ, біз өңдеген шынылар айдындай жарқыратып көрсетеді, — деді Ә.Алдамұратов

Аузымызды аштырмастан кәсіпорынның аяқ алысын аңдатқан зауыт басшысы бізді алдымен әлі өңделмеген, қалыпқа түспеген шынылар сақталатын қоймаға бастап жүрді. Ондағы десте-десте шикі өнімдерді шекаралас Ресей жөнелтеді екен. Ресейден келеді дегеніміз болмаса, бұл шикізаттар АҚШ-тың «Guardian», Англияның «Pilkington», Жапонияның «AGC» атты әлемдік деңгейдегі шыны компанияларына тиесілі.

Қоймадан шыққан шынылар бірінші түрлі өлшемде кесіледі. Тынымсыз қозғалған адамдардың қарасы көп болғанымен, жұмыс күшінің денін арнаулы аппараттар құрайды. Зауыт шыны өндірудегі шаруаны жеделдететін әлемдік алдыңғы қатарлы технологиялармен толықтай қамтылған. Мысалы, Германиядан алдырған заманауи «Bystronіc» жабдығы жылына 300 мың шаршы метр шыны кесуге мүмкіндік береді. Кесу жылдамдығы – минутына 120 метр.

Шыныны жылтырата қашау, ойықтар жасау, тесу, кесу сынды жұмыстар италиялық «Intermac Master 45» аппараты арқылы атқарылады. Одан соң материал «Emar» жуу машинасында жуылып, кептіріліп пешке салынады. Ал, шынылардың шыңдалатын орны – Испаниядан әкелінген «Heat Soak Test» пеші. Бұл пеш шынының қолданылу уақытын 50 жылға дейін ұзартып, қауіпсіздігін арттырып, энерготиімділігін одан әрі үдете түседі.

Бұдан бөлек, кәсіпорындағы шыныларды түрлі-түсті бояу, жиектеу және тағы басқа ұсақ-түйек шаруалар нәзік қолды арулардан артылмайды. Сондай-ақ, жүкті тасымалдау, көтеру сияқты жұмыстарды құрыш білектілер арнаулы машиналар арқылы оңай жайғастыра салады екен.

Зауыт директорының айтуынша, кәсіпорын алғаш ашылғанда 58 адамды жұмыспен қамтамасыз етіпті. Ал, қазір жұмысшылар саны 90 адамға жетіп жығылады. Күнделікті нәпақасын осы жерден теріп жеп жүрген еңбекқорлар жұмысқа қабылданарда алдымен 2-3 ай оқу курсынан өтеді. Өйткені, мұндағы қаптаған технологияның тілін үйрететін елімізде ешқандай оқу орны жоқ. Арнаулы бейімдеу сынағынан сүрінбей өткен үйренушілер оператор болып жұмысқа алынады. 1-2 жыл тәжірибе жинап, тісқаққан маманға айналған операторлар шебер дәрежесіне көтеріледі. Тиісінше, еңбекақылары да жоғарылайды. Операторлардың орташа еңбекақысы 110-120 мың теңгені құраса, шеберлердің айлығы 150 мың теңгенің үстінде.

– Мен зауыт ашылғанда жұмысқа үйренуші емес, үйретуші ретінде қабылдандым. Себебі, мен бұған дейін басқа кәсіпорындарда біраз тәжірибе жинағанмын. Мына жерде орналасқан технологияның бәрін бес саусағымдай білемін. Осындай дамыған заманда адамның мықтығылы күшінде емес, білімінде екенін сөзсіз мойындайсың. Өйткені, дене күшін жұмсамастан, роботтық машиналармен бәрін әп-сәтте орындай саламыз. Тек басқара алсаң, жетіп жатыр, — деді шебер Алмат Әлжанов.

Астанада ашыла салысымен, қаланың шаруасына білек сыбана кірісіп кетіп, үлкен жобаларға ауыз салған зауыттың алғашқы адымдары таңғаларлық емес. Себебі, аталмыш «ҚазҚұрылысШыны» қатардағы өндірісшілердің бірі емес, Қазақстан нарығында тәжірибесі мол. Компанияның негізі 2004 жылы Алматы қаласында қаланған. Астанада жұмысын бастаған бұл зауыт – «ҚазҚұрылысШынының» екінші өндіріс орны.

Елордадағы «ҚазШыныҚұрылыс» өнімдері бүгінгі таңда Астана, Көкшетау, Петропавл, Павлодар, Өскемен қалаларына тарайды. Зауыт жақында Өскемен қаласында іргесі қаланған «Huyndai center» нысанын шынымен қаптап шығыпты. Күніне 5 мыңнан 15 мың шаршы метрге дейін өнімді өңдеп, дайындайтын кәсіпорын қазірдің өзінде Астанадағы шыны нарығының 30-40 пайызын құрап отыр.

Астана қаласы Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының хабарлауынша, 2015 жылдың 1 қыркүйектегі жағдайы бойынша жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 96,9 мың бірлікті құрады. 2014 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда өсім — 9,5%.

Шағын және орта кәсіпкерлік саласында 234,8 мың адам (2015 жылдың І тоқсанында) жұмыс істейді, бұл өткен жылғы кезеңмен салыстырғанда 17,8% артық. Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау мақсатында «Бизнестің жол картасы — 2020» бағдарламасы жүзеге асырылады. Бағдарлама аясында ағымдағы жылы республикалық бюджеттен 3 млрд теңге бөлінді.

«Бизнестің жол картасы — 2020» бағдарламасы жүзеге асырылғаннан бері 83,9 млрд теңгені құрайтын 470 жоба, ал 2015 жылы жалпы құны 11,4 млрд теңгелік 57 жоба мақұлданды.