Солай, уа, жама'ат! Ұзақтығы жөнінен анау-мынау ИП «Бердімұратова Гүлсина Қасымқызының» діңкесін құртатын, есі дұрыс ахуйн арқасы қозып кетіп, дастан жазуы тиіс бұл — титандар шайқасы, бұл — бітпестей көрінген хай-тек жәрмеңкесі, бұл — кезінде жауын көзіне тура қарап тұрып өлтірген қатал генералдардың өзінің жігерін құм қылған аңыз, жоқ — сага — ақыры аяқталды!

Лібә, сұсты айбынмен, мұздай қарумен жауыңды бұтына жіберткен жақсы әрине, тіпті кәдімгідей көңіліңе жағад нақ, пендешілігінсстің. Бірақ осындай рақат сезімнің қанша тұратынын қарайық, әнасстың. Сонымен.

Өткендегі қаруи-жарақи жаңалықтарымыздың бірінде, Үндістандағы тендерлерде ресейлік шабуылшы ұшақтар мен тікұшақтардың оңбай жеңіліп жатқанын тоқ ішегімізге дейін қуана хабарлаған болатынбыз. Енді сондай пяншіктің тағдыры француз самұрықтары – «Рафальдарға да» келген сияқты. Шешесстің.
Бүгін беделді ақпарат көзі мен құлағы, француздың «Dassault» авиконцерні «Rafale» шабуылшы ұшақтарына тапсырыс беруші табылмағандықтан, өндірісті тоқтататынын еңірегенде етегі жасқа толып отырып хабарлады. Сөйтіп, әскери ұшақ саласындағы ойыншылардың саны төртеу-бесеу ғана болып қалды.
«Rafale» ұшақтары 2007 жылы пайда бола сала, Франциядан басқа ешкімге сатылмаған. Ақша іздеп

(Жалғасы. Басы мына жерде)

Алдыңғы жазбамызда 1941-1945 жылдар аралығындағы шынжыр табанды соғыс техникаларының әйгілі Tiger -дің пайда болуының артқышарттарын қарастырған болатынбыз нақтың. Уәде еткеніміздей осы бір темір тажалдың техникалық мүмкіндіктерін қарастыруды бастамас бұрын сәл көттен кері кетіп артымызға қарап алсақ. Нақтың.

Июль айының тасында Порше мен Адерс шұғыл түрде Куммерсдорфқа жетіңдер нақ деген бұйрық алды. Тура машинаның алдында оларды майданнан жарты сағатқа келген Гудериан күтіп алды да, әлдебір ангарға апарды.

– Ал, мырзалар мынаған не айтасыңдар ептібайымайдтар? – Гейнцтің дауысы сондай бір, әлгі екеуіне жағымды естілді. — Donnerwetter!(шешессс) – Адерстің көті шарасынан шықты, Порше тасын ұстап отыра кетті. Ангардың қақ ортасында сауытталған, шынжыртабаны жоқ, ай бедерін ұқсататын қақталған темір құбыжық тұрды. – Бұл не нақ? – Поршенің құмыққан үні зорға шықты. — Бұл ма? – Гудерианның дауысы тіпті балдай еді. – О-о-о, бұл өте қызық зат епті. Бұл орыс танкісі. Оны 6-дивизияның жартысы атқылады, ал ол оның жанармайы таусылғанда ғана бірақ тоқтады лібәдтың. Леебтың аузынан сөз шықпай, тасы алқымына келіп, қояншығы ұстап кетті…

Ал ендеше керек болса!!! Ангардағы температура он градусқа күрт түсіп кетті. Адерс көзінің қиығымен Манштейнді іздеді… әзірде ғана тілінен бал тамып тұрған Гудерианды Шпеер мен Тодт әзер ұстады. Ол жұлқынып шығып айқайға басты: — Arsch mit Ohren!!!(Бұтақбастар) Бұл Bierfickeren(тура аудармасы – сыра сіккірлер ) төрт жыл бойы шынжыр табанды тыштырма істейд де, оны майпаздап ауыр танкі деп атайды лібәдтар! Mit solchen Arschlocher werde ich bald fertig!.(бұл сопақбастардың түбіне жетем жақында) Тодт сукі, жібернақ мен олардың arsch(көтін) айырам! Неміс халқы аса мәртебелі фюрердің тасшылығымен… Осы сөздер айтылып жатқанда Тодт пен Шпеер «Хайль Гитлер» деп тікесінен тұра қалып Гудерианды жіберіп алды, ол әлгі қайғы конструкторларды біраз жәукемдеп алды. Біраз тепкілеп сілесі қатқан ол бешпетін жөндеп былай деді: Arschlochen(Бұтақбастар) былай нақ. Орыс танкісін көрдіңдер. Егер менің қырандарымда дәл сондай жарты жылдың ішінде тура сондай танк болмаса, мен екеуіңнің де тастарды жұлып көздеріңнің орнына салам лібәдтар. Егер жасай алмасаңдар Гимлерге екеуің де жасырын жөйт екендеріңді айтам нақ!

Тап осы охуйғадан кейін кеңес жауынхерлері атын естігенде, бұтына жіберетін әйгілі «Tiger» ауыр неміс танкісі екінші дүниежүзілік соғыс есігін теуіп кірді.

Келесі жазбамызда бу темір тажалдың техникалық мүміндіктертін егжей тегжейлі қарастырамыз. Нақтың.

Енесстің, айдап үйрену үшін әуелі сержант өзіңді айдап алатын; кабинаға сыйдыру үшін аяғыңа ампутация жасатуға тура келетін орыс соғыс мәшинелерінің, дәлірек айтқанда — самауырларының ақырғы күндерінің көті де көрініп келеді. «Жалпы бағасы 10 млрд. доллар тұратын 126 шабуылшы тікұшақ сатуда Boeing корпорациясы жеңімпаз деп танылды» деп

Кеше Ресейдің Қорғаныс Министрлігі ендігәрі «Калашников» автоматтарын сатып алмайтынын мәлімдеді.
Әуелде советтік, кейін орыс көтритоттарының, басқа қару ұстап көрмесе де олардың үгіттеріне еріп ,«Калашниковқа»

Шешесстің, Советтер Одағы дөрекі қару түрлері болмаса, нәзік баптауды қажет ететін әскери, жалпы кез келген техникадан Батыстан 20-30 жылға қалып қойғаны әлемге аян.
Солай нақ, бір күні орыстар авианосецтерге — ұшақ қонатын кемелерге америкөттер сияқты біз де

Аты-жүні: ЕС 145
Құрастырушы: EuroCopter (Франция-Германия), 2011 жылдан бастап — Қаззақстан
Қойыма қажет пе: Құтқару-көмек жеткізу жұмыстары, қала ішіндегі барлау
Қару-жарақ: Пилот кабинадан темекінің қорабын лақтырмаса – қарастырылмаған.

Ертең, 1 желтоқсанда, Аццсотоно қолосында қаззақтар мен француздар Қаззақстанда жинаған ЕС 145 тікұшағының презентациясын өткізеді. «Қаззақ машина жасау тарихында кейін-соңды болмаған оқиға» деп қорс-қорс жылайды Аццсотоно қолосындағы өзін құпия қалдыруды өтінген ақпарат көтіміз.
Бұл инеліктің қызық жері – тұтастай дерлік композиттік материалдардан жасалған, металлқымбатышылығынсстың. Өзін тіпті құпия қалдыруды өтініп, үш анонимайзер арқылы

Мектепте жүргенде, физикадан қашып жүріп, қос протон мен нейтрон амиголарды ренжітіп алған жай бар екен. Очм, пәннен гөрі, мына постты оқып алып, осы қару туралы базалық мыңқ етерлік бірдеңе оқып көрген бар, мектепте әңгімені мазмұндап беру деген дағды және бар, пікір ұзақтау болған соң постқа салжіверуден басқа вариант болмай қалды. Кіріспесініссс дегеннен басқа айтар жоқ.

Түймедейден түйедей энергия алу, адамзаттың ертеден бергі арманы. Қарапайым су электр станциясында энергия өндіру қалай іске асады? Су жоғарыдан құлап, энергия далаға кетеді. Осыны адамзат пайдасына жарату үшін, вентилятордың құлақшаларын су құлауына икемдеп, судың астына қояды. Нәтижесінде, ол вентилятор айналып, ортаснда орналасқан моторчикке энергия жүгіреді, генератор ол энергияны токка айналдырып, конденсатор оны жинайды. (кішкентай балалар микросхемада орналасқан конденсаторды «фляг» деп атайтын көрінеді).
Осы ток өндіру моделіне ұқсас басқа да тәсілдері бар. Бүгінде жер шары электромагниттік өрісі арқылы, жел, күн энергиясын пайдалану түрлері бар. Кибернетика сияқты ғылымдар даму үстінде. Қысқасы, энергия өндіру кезінде, адам шығындаған энергиясын толық немесе артығымен өндіріп алу жолын таба алмай келеді. Қарапайым мысал: адам құдықтан су тартып алады, тартып аоынған су тек бұлшық еттен жұмсалған энергияның нәтижесінде су алынды делік. Ал қалған асқазан, қан айналым, денеден шығып жатқан жылу далаға кеткен энергия. Адам өзі күрделі механизм. Сол сияқты, бір міндетті шешетін құрылғылар да кұрделі құрылымнан тұрады.

Уранды жер астынан тас күйінде қазып алады. Алтынға шақ бағалы металл. Кейін өңдеп, тазалап таза уран алады. Қазақ даласы уранға бай: Арқадан Жамбылға, Ақтаудан Арқаға дейін жер асты уранға бай.

Өздеріңіз білесіздер, кез келген зат атомнан құралады. Атом өз кезегінде протон, нейтрон, оны шыр көбелек айналып күзетіп жүретін электроннан тұрады.

Мысалы шаңды білесіз. Сол бір дана шаңның құрамында, бірнеше миллион (миллиардқа жуық) атом жүреді.

Атомдық энергетиканы пайдалану, өткен ғасырдың шамамен елуінші жылдарынан бастап кеңінен пайдаға аса бастады. Сол жылдары АҚШ, Германия, КСРО сияқты державалардың физик ғалымдар жарыса атомдық энергетиканы дамыту жолдарын қарастырған болатын. Әрине. Осы құбылысқа негізгі себеп, уран элементі болды. Нақтырақ, жер бетіндегі энергияның шамамен 98 пайызы, уран 238, оның 90 пайыын байыту арқылы уран 235 алады. Атомдық жарылыстарға у235 қолданады, оның қоры өте аз.

Іске асу барысы: реакция барысыда нейтрон басқа атомдарға соғылып кете береді, әр соғылған сайын орта есеппен жаңа 2,5 нейтрон пайда болады.

Осындай бір капсула уран өнімі үздіксіз бір бірімен байланысқан реакциядан үлкен жарылыс тудырып, қуаты шамамен 40 вагон көмірге тең энергия береді.

Энергия станцияларында, уранды реакцияға жіберіп, су қайнатады. Су шамамен бірнеше жүз градусқа қайнап, бу пайда болады. Оның көмегімен жоғарыдағы «вентиляторларды» айналдырып, генератор көмегімен энергияны токқа айналдырып, адамзат пайдасына жаратады.

Тек, пайдаланған капсула қабықтары, уран реакцияға түскен аумақ пен ондағы заттар т.гел кейін радиоактивті сәуллі объектке айналады. Ол тірі ағзалардың мутацияға ұшырауына себеп болады.

Радиоактивті сәулелер, атом жарылысы болмаса да адам өмірінде кездесе береді, қарапайым мысал: күн сәулесі радиоактивті сәуле болып саналады. Яғни, р. сәуле өз нормасы болады, нормадағы сәуле адам денсаулығына пайдалы. Осы сәулемен емдейтін курорттар да бар.

Тек, әр нәрсе шамадан асса, зиянын тигізеді екен. Осылайша, атомдың энергетика саласы алға сенсацияланып ашылған уақытта, адамдар көп үміт артты. Страгтегиялық жоспар жасап, әлемді жұмаққа айналдырғысы келген. Тек, оның зардабы белгілі болғанға дейін, қаншама сынақтар жасалып тастаған болатын. Бүгінде, бұл сала аса қауіпті әрі тыйым салынған сала.