II бөлім. Алқашқы эксперименттер. (Проект: «Зымырандар»)
(Жалғасы. Басы — өткен постта.)
Тасты түсініктер: стабилизатор, жекпе-жек, контактілі соғыс, контактісіз соғыс
Әңгімеміздің өткен бірінші бөлімінде зымыранның шығу себептерін тегжей-ежгейлі, тіфьу епті – гежей-жегейлі, очм қарастырған болатынбыз, нақтың, және оған Aizhantabyn ештеңе демеген болатын. Әфсанамыздың екінші бөлімінде бұл озық қару түрінің шығу тарихына әрі қарай үңілсек дейміз. Бұл қалған бөлімдерді және осы күнгі, Зымыранға Қарсы Қорғаныс жүйесі айналасындағы терминдер мен хай-вайлардың табиғатын Табиғаттың өлеңдерінсіз-ақ түсінуге мұрындық болады. Кімге ауыздық ұнаса – ауыздық бола қойсын. Зайып ал қылмаңдарш нақ, әжесстер өңшең.
Жалпы, зымырандардың алқашқы модельдері екі мың жыл бұрын шықты деуге болады. Тарихтың тасақ беттерін аударыстырсақ, қытай жылнамаларында фейерверкті аспандатып атуға зымырандар пайдаланғаны туралы қорс-қорс жльапъ отырып баяндалады.
Бұдан басқа, зымырандарды әскери мақсатта пайдалану еуропалық, үндіирандық дереккөттерде де айтылған. Әрине, бұл жерде көті қарақты оқырманда: «эмнеге оларды тек 20 ғасырда ғана кеңінен пайдалана бастады?» деген заңсыз сұрақ кесарь тілігі арқылы туып отыр. Ендеше, әскери техника тарихшылары мұны – алқашқы зымырандардың қатты ауытқуға бейімдігімен байланыстырады. Мысалы, жаудың атты әскерін көздеп тұрып атқан зымыран кері қарай ұшып, өзіңнің нақ енегіңе қадалу қауіпі жоғары еді. Бұл жағынан көне зымырандардың сипаттамасы шамамен ішінен желін жіберіп қоя берген шарға ұқсайды: ұшу траекториясын бір Шиваның өзі білед, әнасс. Оның үстіне түтікше типті қарулар да (тапанша, мүшкет, зеңбірек) дамып, контактілі жекпе-жек соғыста әлдеқайда тиімді екендігін көрсетті.
Бірақ, адам шығыны аз кететін контактісіз соғыс идеясы да көптеген әскерилердің тасын сыздатып жүрген еді. Ешқайда есек арытып бармай-ақ, жауыңды алыстан отырып талқандау мүмкіндігі генералдардың көтіне құрт болып түсті. Соның бір көрінісі ретінде өткендегі әлманақтағы құбыжық-зеңбіректі айтар едік, әнассты.
Осы кезде, шамамен 1920 жылдан бастап, сонау көне замандардағы зымыранға ғалым-бұтақбастардың назарбы қайтадан ауды. Олар зымыранның неге ауытқуға бейім екендігін зерттей бастады. Ақыры дәлдеп атуға – зымыранның құйрығына стабилизатор салса жеткілікті екенін ұқты. Стабилизатор дегеніміз – бәріңіз білетін ұшақтың, дротик, садақ жебелерінің көтіндегі қанатша. Ол ұшатын дененің берілген бағытты ұстап отыруына мүмкіндік береді. «Лібә, ойымызға баяғыдан қалай келмеген!» — десті ғалым-бұтақбастар тастарын қасып. Оның үстіне, ұшақ ойлап табылғаннан кейін малзаттың аэродинамика саласындағы білім базысы әлдеқайда молайған болатын.
Көне замандарда оқ-дәрінің жануынан туатын орасан зор қысым мен температураға төтеп беретін сауыт жасау технологиясы жоқ болатын. Енді ол да пайда болды. Металлдар үлкен көлемде өндірілетін болғасын, кәдімгідей арзандады. Айталық, электролиздік әдіс шыққанға дейін 1 килограмм алюминийдің құны – 1 килограмм күміске тең еді. Қазір осыны цветметші Домаққа айтып көр, Камазынан секіріп түсіп, бетіңе тарқылдап күліп кетсін, пяншікатаңанә.
Естіп отырғандарыңыздай, көне замандардағы зымыранға жабдық жасау мәселесі тек 20 ғасырда шешілген. Дереу эксперименттер басталды. Көп күттіргеннен кейін алғашқы делінетін – немістің V-2, енессе, кешірерсіз – немесе — Aggregatten-4 деген аттыкімен белгілі зымырандар келді. Қашықтықтан соғысу эрасы басталды. Ол туралы әңгімеміздің келесі бөлімінде толғап, шерімізді тарқатпақпыз. Шешесстің.
Тасты түсініктер: стабилизатор, жекпе-жек, контактілі соғыс, контактісіз соғыс
Әңгімеміздің өткен бірінші бөлімінде зымыранның шығу себептерін тегжей-ежгейлі, тіфьу епті – гежей-жегейлі, очм қарастырған болатынбыз, нақтың, және оған Aizhantabyn ештеңе демеген болатын. Әфсанамыздың екінші бөлімінде бұл озық қару түрінің шығу тарихына әрі қарай үңілсек дейміз. Бұл қалған бөлімдерді және осы күнгі, Зымыранға Қарсы Қорғаныс жүйесі айналасындағы терминдер мен хай-вайлардың табиғатын Табиғаттың өлеңдерінсіз-ақ түсінуге мұрындық болады. Кімге ауыздық ұнаса – ауыздық бола қойсын. Зайып ал қылмаңдарш нақ, әжесстер өңшең.
Жалпы, зымырандардың алқашқы модельдері екі мың жыл бұрын шықты деуге болады. Тарихтың тасақ беттерін аударыстырсақ, қытай жылнамаларында фейерверкті аспандатып атуға зымырандар пайдаланғаны туралы қорс-қорс жльапъ отырып баяндалады.
Бұдан басқа, зымырандарды әскери мақсатта пайдалану еуропалық, үндіирандық дереккөттерде де айтылған. Әрине, бұл жерде көті қарақты оқырманда: «эмнеге оларды тек 20 ғасырда ғана кеңінен пайдалана бастады?» деген заңсыз сұрақ кесарь тілігі арқылы туып отыр. Ендеше, әскери техника тарихшылары мұны – алқашқы зымырандардың қатты ауытқуға бейімдігімен байланыстырады. Мысалы, жаудың атты әскерін көздеп тұрып атқан зымыран кері қарай ұшып, өзіңнің нақ енегіңе қадалу қауіпі жоғары еді. Бұл жағынан көне зымырандардың сипаттамасы шамамен ішінен желін жіберіп қоя берген шарға ұқсайды: ұшу траекториясын бір Шиваның өзі білед, әнасс. Оның үстіне түтікше типті қарулар да (тапанша, мүшкет, зеңбірек) дамып, контактілі жекпе-жек соғыста әлдеқайда тиімді екендігін көрсетті.
Бірақ, адам шығыны аз кететін контактісіз соғыс идеясы да көптеген әскерилердің тасын сыздатып жүрген еді. Ешқайда есек арытып бармай-ақ, жауыңды алыстан отырып талқандау мүмкіндігі генералдардың көтіне құрт болып түсті. Соның бір көрінісі ретінде өткендегі әлманақтағы құбыжық-зеңбіректі айтар едік, әнассты.
Осы кезде, шамамен 1920 жылдан бастап, сонау көне замандардағы зымыранға ғалым-бұтақбастардың назарбы қайтадан ауды. Олар зымыранның неге ауытқуға бейім екендігін зерттей бастады. Ақыры дәлдеп атуға – зымыранның құйрығына стабилизатор салса жеткілікті екенін ұқты. Стабилизатор дегеніміз – бәріңіз білетін ұшақтың, дротик, садақ жебелерінің көтіндегі қанатша. Ол ұшатын дененің берілген бағытты ұстап отыруына мүмкіндік береді. «Лібә, ойымызға баяғыдан қалай келмеген!» — десті ғалым-бұтақбастар тастарын қасып. Оның үстіне, ұшақ ойлап табылғаннан кейін малзаттың аэродинамика саласындағы білім базысы әлдеқайда молайған болатын.
Көне замандарда оқ-дәрінің жануынан туатын орасан зор қысым мен температураға төтеп беретін сауыт жасау технологиясы жоқ болатын. Енді ол да пайда болды. Металлдар үлкен көлемде өндірілетін болғасын, кәдімгідей арзандады. Айталық, электролиздік әдіс шыққанға дейін 1 килограмм алюминийдің құны – 1 килограмм күміске тең еді. Қазір осыны цветметші Домаққа айтып көр, Камазынан секіріп түсіп, бетіңе тарқылдап күліп кетсін, пяншікатаңанә.
Естіп отырғандарыңыздай, көне замандардағы зымыранға жабдық жасау мәселесі тек 20 ғасырда шешілген. Дереу эксперименттер басталды. Көп күттіргеннен кейін алғашқы делінетін – немістің V-2, енессе, кешірерсіз – немесе — Aggregatten-4 деген аттыкімен белгілі зымырандар келді. Қашықтықтан соғысу эрасы басталды. Ол туралы әңгімеміздің келесі бөлімінде толғап, шерімізді тарқатпақпыз. Шешесстің.
Нейтронды бомба туралы айтыңызшыыыыы
Өлтірдің!!!