Мемлекет басшысы жетекші шетелдік және отандық БАҚ-қа сұхбат берді. Сұхбат барысында Қазақстанның экономикалық, әлеуметтік, мәдени дамуы жайлы айтып кетті. Елбасының негізгі пікірлері туралы толығырақ ORTCOM.KZ порталынан оқи аласыз.

Астана қаласының құрылуы Қазақстанның дербес мемлекет ретінде қалыптасуының ең ауыр кезеңінде дамуға серпін берді, деп мәлім етті Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев.

— Кеңес Одағы құлдырағаннан кейін ауқатты ел бола алатынымызға күмән келтіргендер көп болды. Астана бұл жағынан шенеуніктер мен халықтың дамуына серпін берді. Жаңа елорда – болашағымыздың және еліміздің ұлы мүмкіндіктерінің бейнесі. Астананың арқасында басқа да қалалар дамып келеді, — деп атап өтті Елбасы.

Елбасының пікірінше, елорда ғылыми, мәдени, спорттық орталыққа айналды.

— Бұл қала қай жағынан алып қарасақ та, болашақтың қаласы. Астанада «ЭКСПО-2017» көрмесін өткізу, жаңа орталықтардың салынуы қала келбетін жақсы жағынан көрсетеді. Астана ғылыми ілгерілеудің, барша қазақстандық ұлттың дамуының орталығына айналады, — деді Нұрсұлтан Назарбаев.

astana.gov.kz

Астана қаласы Статистика департаментінің хабарлауынша, елорда халқының саны ағымдағы есеп бойынша 2015 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша 866 039, соның ішінде «Алматы» ауданы бойынша – 381 635 (44,1%), «Есіл» ауданы бойынша – 133 402 (15,4%), «Сарыарқа» ауданы бойынша – 351 002 (40,5%) адамды құрады.

Жыл басымен салыстырғанда Астана қаласы халқының жалпы саны 13 157, соның ішінде «Алматы» ауданы бойынша — 1781 адамға, «Есіл» ауданы бойынша — 6574 адамға, «Сарыарқа» ауданы бойынша 4802 адамға артқан. Үстіміздегі жылдың қаңтар-шілде айларында халықтың табиғи өсімі 12 684 адамды, көші-қон өсімі 473 адамды құрады.

Аталған мерзімде Астана қаласы бойынша тұтастай алғанда 149 95 сәби туған, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8,5% көп. Сонымен қатар, халықтың табиғи өсімі өткен жылғы қаңтар-шілдемен салыстырғанда 8% өсіп, 12 684 адамды құрады.

2015 жылғы қаңтар-шілдеде АХАТ органдарында тіркелген некелер саны өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,1% азайды, ажырасулар саны 10% өскен.

astana.gov.kz

Астанадағы айнадай жарқыраған ғимараттардың бой көтеруіне былтыр ғана ашылған «ҚазҚұрылысШыны» ЖШС айтарлықтай үлес қосып үлгеріпті. Шынында, энергия үнемдегіш әйнек пакеттер мен қауіпсіз шыны өңдейтін зауыттың алғашқы қадамдары қалай екен? Осы мақсатта Индустриалды паркте орын тепкен кәсіпорынды бетке алған едік.

Астанадағы алып өндіріс алаңының бір мүйісін мекендеген шыны зауытының іші қайнаған қызу тірлік. Қол қусырып қарап отырған жан жоқ. Бізді жылы қарсы алған кәсіпорын директоры Әнуар Алдамұратов жұмыс барысымен таныстыра жүріп, ашылғанына аз ғана уақыт болған өндіріс ошағының бітірген ісін айтып, ағынан жарылды.

– Біздің өнімдеріміздің артықшылығы – энергия үнемдейтіндігі, — деп атап көрсетті зауыт директоры Әнуар Алдамұратов. – Қыста бөлме іші жылуының 50 пайызы терезе арқылы сыртқа кетіп қалады. Жылудың сақталмауы шынымен қапталған нысандарда бұл көрсеткіштен әлдеқайда жоғары. Біз өңдеген құрылыс материалдарымен жылу мәселесін оңтайлы шешуге болады. Шыныларымыз қауіпсіздік деңгейінің жоғарылығымен, экологиялық тиімділігімен және қуат сақтағыштығымен сипатталады. Қаламыздың өркендеуіне үлес қоса алсақ, ісіміздің алға басқаны. Қазірдің өзінде Астанадағы тірліктің қарқынына қарқын қосқан әлемдік ЕХРО көрмесі үшін тұрғызылып жатқан ғимараттарды шынымен қамтамасыз етуді қолға алдық. Одан бөлек, тағы бірнеше үлкен жобаларға қатысамыз. Ол – астаналықтар асыға күткен «Абу Даби Плаза» мұнарасы, «Talan Towers» кешені. Осы құрылыстар аяқталса, бұл ғимараттарды биіктігі ғана ерекшелемейді, сондай-ақ, біз өңдеген шынылар айдындай жарқыратып көрсетеді, — деді Ә.Алдамұратов

Аузымызды аштырмастан кәсіпорынның аяқ алысын аңдатқан зауыт басшысы бізді алдымен әлі өңделмеген, қалыпқа түспеген шынылар сақталатын қоймаға бастап жүрді. Ондағы десте-десте шикі өнімдерді шекаралас Ресей жөнелтеді екен. Ресейден келеді дегеніміз болмаса, бұл шикізаттар АҚШ-тың «Guardian», Англияның «Pilkington», Жапонияның «AGC» атты әлемдік деңгейдегі шыны компанияларына тиесілі.

Қоймадан шыққан шынылар бірінші түрлі өлшемде кесіледі. Тынымсыз қозғалған адамдардың қарасы көп болғанымен, жұмыс күшінің денін арнаулы аппараттар құрайды. Зауыт шыны өндірудегі шаруаны жеделдететін әлемдік алдыңғы қатарлы технологиялармен толықтай қамтылған. Мысалы, Германиядан алдырған заманауи «Bystronіc» жабдығы жылына 300 мың шаршы метр шыны кесуге мүмкіндік береді. Кесу жылдамдығы – минутына 120 метр.

Шыныны жылтырата қашау, ойықтар жасау, тесу, кесу сынды жұмыстар италиялық «Intermac Master 45» аппараты арқылы атқарылады. Одан соң материал «Emar» жуу машинасында жуылып, кептіріліп пешке салынады. Ал, шынылардың шыңдалатын орны – Испаниядан әкелінген «Heat Soak Test» пеші. Бұл пеш шынының қолданылу уақытын 50 жылға дейін ұзартып, қауіпсіздігін арттырып, энерготиімділігін одан әрі үдете түседі.

Бұдан бөлек, кәсіпорындағы шыныларды түрлі-түсті бояу, жиектеу және тағы басқа ұсақ-түйек шаруалар нәзік қолды арулардан артылмайды. Сондай-ақ, жүкті тасымалдау, көтеру сияқты жұмыстарды құрыш білектілер арнаулы машиналар арқылы оңай жайғастыра салады екен.

Зауыт директорының айтуынша, кәсіпорын алғаш ашылғанда 58 адамды жұмыспен қамтамасыз етіпті. Ал, қазір жұмысшылар саны 90 адамға жетіп жығылады. Күнделікті нәпақасын осы жерден теріп жеп жүрген еңбекқорлар жұмысқа қабылданарда алдымен 2-3 ай оқу курсынан өтеді. Өйткені, мұндағы қаптаған технологияның тілін үйрететін елімізде ешқандай оқу орны жоқ. Арнаулы бейімдеу сынағынан сүрінбей өткен үйренушілер оператор болып жұмысқа алынады. 1-2 жыл тәжірибе жинап, тісқаққан маманға айналған операторлар шебер дәрежесіне көтеріледі. Тиісінше, еңбекақылары да жоғарылайды. Операторлардың орташа еңбекақысы 110-120 мың теңгені құраса, шеберлердің айлығы 150 мың теңгенің үстінде.

– Мен зауыт ашылғанда жұмысқа үйренуші емес, үйретуші ретінде қабылдандым. Себебі, мен бұған дейін басқа кәсіпорындарда біраз тәжірибе жинағанмын. Мына жерде орналасқан технологияның бәрін бес саусағымдай білемін. Осындай дамыған заманда адамның мықтығылы күшінде емес, білімінде екенін сөзсіз мойындайсың. Өйткені, дене күшін жұмсамастан, роботтық машиналармен бәрін әп-сәтте орындай саламыз. Тек басқара алсаң, жетіп жатыр, — деді шебер Алмат Әлжанов.

Астанада ашыла салысымен, қаланың шаруасына білек сыбана кірісіп кетіп, үлкен жобаларға ауыз салған зауыттың алғашқы адымдары таңғаларлық емес. Себебі, аталмыш «ҚазҚұрылысШыны» қатардағы өндірісшілердің бірі емес, Қазақстан нарығында тәжірибесі мол. Компанияның негізі 2004 жылы Алматы қаласында қаланған. Астанада жұмысын бастаған бұл зауыт – «ҚазҚұрылысШынының» екінші өндіріс орны.

Елордадағы «ҚазШыныҚұрылыс» өнімдері бүгінгі таңда Астана, Көкшетау, Петропавл, Павлодар, Өскемен қалаларына тарайды. Зауыт жақында Өскемен қаласында іргесі қаланған «Huyndai center» нысанын шынымен қаптап шығыпты. Күніне 5 мыңнан 15 мың шаршы метрге дейін өнімді өңдеп, дайындайтын кәсіпорын қазірдің өзінде Астанадағы шыны нарығының 30-40 пайызын құрап отыр.

Астана қаласы Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының хабарлауынша, 2015 жылдың 1 қыркүйектегі жағдайы бойынша жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 96,9 мың бірлікті құрады. 2014 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда өсім — 9,5%.

Шағын және орта кәсіпкерлік саласында 234,8 мың адам (2015 жылдың І тоқсанында) жұмыс істейді, бұл өткен жылғы кезеңмен салыстырғанда 17,8% артық. Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау мақсатында «Бизнестің жол картасы — 2020» бағдарламасы жүзеге асырылады. Бағдарлама аясында ағымдағы жылы республикалық бюджеттен 3 млрд теңге бөлінді.

«Бизнестің жол картасы — 2020» бағдарламасы жүзеге асырылғаннан бері 83,9 млрд теңгені құрайтын 470 жоба, ал 2015 жылы жалпы құны 11,4 млрд теңгелік 57 жоба мақұлданды.

«Астана» ФК матчының билеттері 21 қыркүйекте онлайн-сатылымға түсті, деп хабарлайды Sports.kz. Ұйымдастырушылар билеттердің көбін онлайн режимде сатуды жоспарлап отыр.
Билеттердің саны шектелген, бір адам банк карточкасы мен электронды поштасы арқылы тек 4 билет қана ала алады. Енді кезекте тұрудың қажеті жоқ, себебі қол астында ұялы телефон, планшет немесе компьютер болса, алдағы ойынға билеттерді оңайлықпен алуға болады. Бағалар УЕФА өкілдерімен реттеліп белгіленген. Ал «Галатасарай» мен «Бенфикаға» қарсы өткізетін ойынға арналған билеттердің құны 2000 теңге мен 10000 теңгенің аралығында болады. Ал мадридтік «Атлетикомен» өткізетін матч билеті ең қымбаты болмақ, яғни 12000 теңгені құрайды. Үш матчтың билеттері де бір уақытта сатылымға шығады. Осылайша жанкүйерлер өздеріне ыңғайлы орындарды таңдай алады. Сондай-ақ әлемге аты мәлім фастфуд компаниялары «Астана» құрамасының 30000 жанкүйерін тамақтандыруға дайын. Айта кетейік, матч Астана уақыты бойынша сағат 22:00-де басталады. Дәл осы күні ұйымдастырушылар жанкүйерлерді тасымалдау үшін арнайы автобус бөліп отыр. Автобус арқылы жанкүйерлер «Астана Аренаға» дейін және ойын аяқталғаннан соң қалаға дейін жетіп қалады. Автобус 30 қыркүйек күні Астана уақыты бойынша сағат 19:00-де жанкүйерлерді мына мекенжайлар бойынша алып кетеді: 1. «Қазақстан» спорт кешені; 2. Мұнайтпасов атындағы стадион; 3. «Нұр Астана» мешіті; 4. Салтанат Сарайы.

сілтеме

Ертеңнен бастап Астанадағы кейбір қоғамдық көліктердің жүру бағыты уақытша өзгереді. Бұл – елордадағы Уәлиханов-Омаров көшелері қиылысының жабылуына байланысты орын алған жағдай. Аталған көшелерде жылу жүйелерін жөндеу жұмыстары жүргізілмек. Астанадағы Уәлиханов-Омаров көшелері қиылысындағы қозғалыс бүгін сағат 23:00-ден бастап шектеледі.

Бұл уақытша келеңсіздіктер қысқы маусымға дайындық шаралары себебінен болып отыр. Елордалықтарды орталықтандырылған жылумен уақытылы қамтамасыз ету мақсатында аталған ауданда жылу желілерін жөндеу жұмыстары жүргізілмек. Қозғалыс 30 қыркүйекке дейін қайта жанданады деп жоспарлануда. Осыдан кейін Республика-Жангелді көшелеріндегі қозғалыс бір бағытта тоқтатылмақ. Алайда жол полициясы басқарамасы бұл шаралар тұрғындарды айтарлықтай әбігерге салмайды деп сендіреді.
Нұрлан Уваев, Астана қаласының Жол полициясы басқармасы жол бақылау бөлімінің бастығы:

— Жол полициясы бекеттерінің орналасу орындары белгіленді. Жақын маңдағы қиылыстардағы қозғалысты реттеу үшін барлық шаралар қолға алынды. Мұнымен қоса жөндеу жұмыстары аяқталғанға дейін бас-аяғы 20 қоғамдық көліктің жүру бағыты да уақытша өзгереді.

Тұрсынғали Жакенов, Көлік басқармасы жолаушылар тасымалын ұйымдастыру бөлімінің бас маманы:

— № 4, 16, 24, 30, 39, 70, 73 бағдарлары Сембинов көшесі арқылы айналып, ары қарай қолданыстағы сызба бойынша жүреді. № 1, 2, 13, 26, 33, 38, 42, 48, 49, 52, 76, 103, 127 бағдарлары Республика даңғылы арқылы айналып, ары қарай қолданыстағы сызба бойынша жүреді.

Астана қаласының Жол полициясы басқармасы елорда тұрғындары мен қонақтарына алдын ала басқа қозғалыс бағытын таңдап, мұқият болуға, сондай-ақ жол белгілерін қатаң сақтауға шақырады.

сілтеме

Астанада фотоэлектр модулдерін немесе күн батареяларын шығаратын зауыт жұмыс істейді. Шикізат ретінде отандық кремний пайдаланылады. Зауыттың жылдық қуаттылығы — 50 МВт.

Күн батареяларын шығару тұтастай Қазақстанда жүзеге асырылады және негізгі шикізат — кремний өндіруден бастап ол үш кезеңге бөлінеді.

Рустам Османбеков, «Astana Solar» ЖШС жөндеу инженері:

– «Astana Solar» – Қазақстанда фотоэлектр индустриясын дамытудың тік интеграцияланған жүйенің «KazPV» деп аталатын тізбегінің бір түйіні. Бұл жоба үш кезеңнен тұрады:

Алматы обл. Үштөбе қ. шикізат өндіру, онда кремний өндіріліп, екінші кезең Өскемен қаласына жіберіледі. Кремний түрлі қоспаларды тазарту арқылы өңделеді, содан кейін блоктар дайындалады, ұяшықтарға бөлінеді — күн ұяшықтары жасалады. Кейін олар Астанаға жеткізіліп, соңғы кезеңде дайын өнімі — күн модулдері дайындалады.

Зауыт толығымен автоматтандырылған. Қол еңбегі аз пайдаланылады, негізінен, жұмыс барысын бақылау және өнім сапасын тексеру кезінде ғана. Зауытта шығарылған батарея 25 жылға дейін жұмыс істейді.

Кәсіби кадрлар — «Astana Solar» ЖШС мақтанышы, мұнда түрлі саладан 200 жуық қазақстандық маман жұмыс істейді. Зауыттың үзіліссіз жұмысын қамтамасыз ету үшін 8 сағаттан екі ауысыммен 25 адамнан тұратын 4 өндірістік бригада бар.

Зауыттың өнімділігі – сағатына 30 модульді, тәулігіне – 240 модульді құрайды. Кәсіпорын жылына қуаттылығы 50 МВт-тық дайын фотоэлектр модульдерін, 217 000 астам фотоэлектр модулін шығаруға мүмкіндік беретін қазіргі заманға сай еуропалық автоматтандырылған қондырғылармен жабдықталған.

Айта кетейік, Қазақстанның «жасыл экономикаға» өтуіне және «Энергия үнемдеу – 2020» бағдарламасын жүзеге асыруға орай жобаның өзектілігі артады.

Рустам Османбеков, «Astana Solar» ЖШС жөндеу инженері:

– Біздің зауыт үшін мұндай шара өте маңызды. Өйткені басқа елдерде баламалары бар, бірақ біз сапаға кепіл береміз. Сондай-ақ орналасқан жері де тиімді, біз әрқашан да көмектесеміз және кепіл береміз. Еліміздің әрбір тұрғыны отандық өнімді және «Қазақстанда жасалған» акциясын қолдауы қажет.

Зауыттың құрылысы Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялды-инновациялық даму бойынша мемлекеттік бағдарламасының және Қазақстанның Индустрияландыру картасының бөлігі болып табылады.

Елорда әкімдігінде өткен кезекті аппарат отырысы барысында қалалық сенбіліктің қорытындылары шығарылып, қаланың санитарлық жағдайы талқыланды. Сенбілікке алғаш рет 100 мыңға жуық адам қатысты. Елорда әкімі тұрмыстық қалдықтарды пайдаға асыруды жақсартуды, мегаполистердің озық халықаралық тәжірибесін зерттеуді және пайдалануды тапсырды, деп хабарлады Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі

– Астана қаласы үшін ең маңызды мәселелердің бірі – шағын және орта бизнесті дамыту. Оны дамыту бойынша жауапкершілік күшейтілуде, келешегі бар жобалар жетерлік, бірақ нәтиже ойдағыдай емес. Бұған алдымен бюрократиялық кедергілер көп. Мысалы, өзіне тиесілі жер телімінде сауданы жолға қою үшін кәсіпкерлер түрлі процедуралардан өтуге көп уақытын жұмсайды. Мемлекеттік құрылымдар кәсіпкерлерге көп тосқауыл қоюдан жарысқа түсетін секілді, — деді Әділбек Жақсыбеков.

Елорда әкімі демалыс күндері қалалық базарларды, атап айтқанда, «Шанхай», «Алаша» базарларын аралап, инфрақұрылымды ретке келтіруді нұсқады.

Саудагерлер мен тұтынушыларға күннен күнге базарға жету қиынға соғуда. Қала басшысы аз уақыттың ішінде қоғамдық көліктердің бағыттарын оңтайландыруды, сондай-ақ, «Шанхай» базары аумағында қалааралық бағытта қатынайтын автобус бекетін салу үшін инвестор тартуды тапсырды.

Астана қаласы Тілдерді дамыту басқармасының ұйымдастыруымен Қазақстан халқы тілдерінің XVII қалалық фестивалі аясында «Мемлекеттік тіл – мемлекеттік қызметте» атты байқауы өтті.

Қызметкерлер арасындағы мемекеттік тілдің маңыздылығын арттырып, қолданыс аясын кеңейту мақсатында өткізілген сайыс төрт кезеңге бөлінді.

Байқауға қатысқан қалалық Құрылыс басқармасы, Кәсіпкерлік пен өнеркәсіп басқармасы, Статистика департаменті және Кіріс департаментінің қызметкерлері өздерінің алғыр, тілге шешен екендерін дәлелдеді. Бұл төрт мемлекеттік мекеме – байқау ережесі бойынша қалалық басқармалар мен құрылымдық мекемелер арасынан іріктелгендер.

Шара басталардан бұрын мінберге көтерілген ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты Абай Тасболатов байқау өткізіліп отырған Мемлекеттік басқару академиясының ғимаратында кезінде әскери салаға қатысты талай терминдерді талқылағандарын айтып, қатысушыларға «тілге деген құрметіміз кемімей, әрқашан бағалап жүрейік» деген ниетін жеткізді.

Байқауға ҚР Парламент Мәжілісінің редакциялау және аударма бөлімінің басшысы Дәуітәлі Омашұлы бастаған зиялы қауым өкілдері қазылық етті.

Сонымен, тіл сайысының бас жүлдесін Астана қаласының Статистика департаменті жеңіп алды. Екінші орынды Құрылыс басқармасы иеленсе, Кіріс департаменті үшінші орынды місе тұтты.

Қазақстан Премьер-лигасының 26-турында «Астана» клубы өз алаңында алматылық «Қайратты» қабылдады. Биылғы Еурокубок ойындарында ерекше көзге түскен еліміздің үздік екі командасы үшін бұл матч өте маңызды кездесу еді.

Тісқаққан қос клубтың текетіресінде «Қайратты» жолы болып кетті. Алматылықтарға сәттілік жолдас болды деуіміздің себебі, бұл ойын айқын басымдылықпен аяқталмады. Небары бір гол айырмашылығымен алға шыққан «Қайраттан» «Астана» кем ойнамады.

Матчтағы жалғыз голдың авторы – Исаэль Барбоза. Осы нәтижелі ойыннан соң «Қайрат» ҚПЛ кестесінде 32 ұпаймен топ бастады. Ал, астаналықтар – 28 ұпаймен екінші орында. Бірақ «Астана» клубының әлі бір ойыны кем. Егер ол кездесуді жеңіспен өткізсе, «Қайраттан» 1 ұпайға қалмақ.

Сондықтан екі «қошқардың» бәсекесі мұнымен түгесілген жоқ. «Астананың» чемпион болу мүмкіндігі бар. Ол үшін Алматыдағы Орталық стадионда өтетін қарымта матчқа бар күш-жігерін салады.