Тоқыма тоқу апа-әжелердің ісі деймісіз? Жо-жоқ. Бұл жасарып келе жатқан бүгінгі заман тренді. Бос уақытты тиімді өткізумен қатар, адамның физикалық және психологиялық денсаулығына өте пайдалы іс екенін естісеңіз, таңқалмаңыз. Ендеше, тоқыма тоқу туралы қызықты фактілердің топтамасын назарларыңызға ұсынамын.

1. Бұл қолөнердің қашан пайда болғанын нақты ешкім айта алмайды. Бірақ, кілем тоқудан бұрын, мата жасаудан кейін пайда болғаны белгілі.
2. Инстаграмда #knitting хештегі — 3 296 390 рет, #вязание хештегі -1 001 014 рет, #тоқыма хештегі — 340 рет қолданылыпты.
3. Тоқыма қолөнері араб әлемінде пайда болып, Еуропаға крест жорықтары арқылы таралды.
4. Тоқыма тоқу қан қысымын төмендетеді. Сондықтан, артериялдық гипертензияға шалдыққандарға пайдалы.
5. Жүннен, жібектен, мақтадан және басқа да мата талшықтарынан жасалған бұйымдар шіру процессіне қатты бейім болғандықтан, оның тарихын зерттеу қиын. Ал ине мен біздерді жануар сүйектерінен, шаш қыстырғыштардан ажырату мүмкін емес.

6. Әлемдегі ең жылдам тоқитын нидерландылық Мариям Тегел, ол минутына 118 ілмек (петля) тоқиды.
7. Ағылшын сөздігіне «кnitting», яғни «тоқу» термині 1440 жылы ғана енгені белгілі.
8. 4 000 жыл бұрын тоқылған шұлық Мысырда, перғауындар мазарынан табылған.
9. Төрт ғасыр бұрын тоқу үшін жүннің орнына жібек және мақта талшықтары қолданылған.
10. Алғашқы уақытта тоқыма тоқу тек ерлердің кәсібі болды. 1527 жылы Париждегі ерлер тоқыма гильдиясы әйелдерді бұл кәсіпке жолатпапты.

11. Орташа алғанда секспен 6 минут айналысқан адам 21 калория, ал жарты сағат тоқыма тоқыған адам 55 калория жұмсайды.
12. Тоқыма станогын 1859 жылы Уильям Ли атты гальвертондық дін қызметкері ойлап тапты. Оның 2500 механикалық құрағыштары болды.
13. Сандра Буллок, Вайнона Райдер, Камерон Диаз, Голди Хоун, Джулианна Мур сиақты шетелдік жұлдыздар тоқыма тоқудың фанаттары, қазақстандық жұлдыздар ше?
14. XVI ғасырда билік еткен шведтік патша Эриктің 27 жұп тоқылған шұлығы болған. Олар Испаниядан алынып, біреуінің бағасы сарай уәзірінің жылдық жалақысына тең болыпты.
15. Тоқыма тоқудың екі түрі бар. Бірі еуропалық, екіншісі – ағылшындық. Қытайда — ағылшындық, Жапония мен Түркияда – еуропалық. Ал, Қазақстанда ағылшындық техника көбірек қолданылады.

16. Тоқыма тоқу Тұманды Альбион еліне XIII ғасырда ғана барды. Тоқу үшін қолданылтын ине-біздерді темірен құю қымбат әрі қиын іс болғандықтан, Англияның матростары мен жауынгерлерінің тоқылған киімдері болған жоқ.
17. Америкалық Линда Бенне соңғы он жыл бойы тоқыма тоқу жылдамдығы бойынша чемпион. Ол 3 минутта 253 ілмек тоқиды.
18. 1946 жылы Америкада өткен тоқыма тоқу байқауын ер адам жеңді. Ал, басты бәйгені Есте Лаудердің өзі табыс етті.
19. Жүкті әйел тоқыма тоқыса – бала мойнына кіндігі оралып туады деген аңыз бар. Бұл жайт ұзақ уақыт қозғалыссыз отыру – екіқабат әйелдерге зиян дегенді ғана білдіреді.
20. АҚШ, Англия, Швеция, Финляндия, Норвегия елдерінде 2005 жылдан бастап, Халық алдында жаппай тоқу мейрамы өтеді.
21. Тоқтаусыз тоқу – көздің көру қабілетін төмендетеді.
22. «Ярнбомбинг» көшедегі ағаштар, орындықтар, қақпаларды тоқыма бұйымдармен көмкеру. Ол — шет елдерде дамып келе жатқан жаңа стритарттың түрі. Мақсаты — әлемді түрлі бояуларға бояу.
23. «Тоқылған камасутра» ағылшындық Джеральдин Уорнердің қуыршақтарды тоқу бойынша әдістеме-оқулығы. Ол үнді секс-өнерінің 12 позасын тоқылған қуыршақтар арқылы көрсетіп, «өз камасутраңды тоқып ал» деп ұран тастаған.

Еуропада депрессияға ұшыраған, жүйке-жүйесі сыр берген адамдарды емдеуде тоқыма терапиясы көптеп қолданылып жатыр. Тоқыма тоқу миды демалтып, көптеген стресстік жағдайлардың алдын алуға көмектеседі. Сондықтан оның пайдасы йогамен айналысумен пара-пар. Көптеген қыз-келіншектердің ермегіне айналған бұл қолөнердің қызықтарынан біраз сыр шерттік. Алып-қосарларыңыз болса, мархабат.

P.S. Суретте мүсінші Ерик Равелоның инсталяциясы.

Мен Ә.Нұршайықовтың «Махаббат қызық мол жылдар» деген романын қайта оқып бастадым. Осы романда өте қызық әрі маңызды жолдарды оқыған едім. Шығармадағы Меңтай деген басты кейіпкер бар еді ғой, сол қыз бірінші курста-ақ дипломдық жұмысының тақырыбын анықтап қойыпты. Маған Меңтайдың осы әрекеті ой салып, көкейімнен кетпей қойды. Дипломдық жұмыстың тақырыбын қалай таңдасам екен деп ұзақ ойда жүрдім. Осының әсерімен 4 курстағы таныс әпкеме барып ойымды айтқан едім, ол маған күлді. -Мен 4 курста оқимын, менің өзім әлі бұл тақырып жайында ойланған жоқпын. Оның қиын түгі де жоқ, бітіруге 1-2 ай қалғанда -ақ жазып үлгересің, -деді. Мен бұндай ауқымды тақырыпты қалай аз уақытта жазып бітіруге болатынын сұрадым. -Қазір интернет бар, кітаптардан көшіріп ала саласың,- деп жауап берді. Сөйтсем бұлар дипломдық жұмыстың 2-3 бетін «пәленше былай айтады, түгенше солай айтады» деп көшіре салады екен. Айтпақшы, бұл көшіруді қазір ғылым тілінде плагиат деп жатыр ғой. Бізде осымен айналысатын арнайы Ұлттық ғылыми техникалық ақпарат орталығы бар. Олардың дерегінше Қазақстандағы әрбір оныншы ғылыми жұмыс плагиат.
Сонымен, дипломдық жұмыс- бұл студенттің жоғарғы оқу орнын аяқтау кезінде жазылатын соңғы қорытынды өзіндік ғылыми тәжірибелік жұмысы. Демек, бітіруші дипломдық жұмысты өзі жазып, өзінің көзқарасы мен мамандықты қалай игергенін көрсету керек.
Ұлттық ғылыми техникалық ақпарат орталығының ұлттық ресурсты қалыптастыру департаментінің директоры Қамарсұлу Елеукенованың айтуынша плагиат жағымсыз құбылыс, ал онымен күресудің екі жолы бар. Жаза және «антиплагиат» жүйесін қалыптастыру. Алайда, соңғысының кемшіл тұстары да байқалатын көрінеді. Бұл әлі де шикі жүйе екендігін және оны одан әрі жетілдіру керектігін айтады биология ғылымының кандидаты Сержан Аманов. Плагиат жасау ғылымға қаншалықты әсерін тигізеді? Сіздіңше бұл дұрыс па, бұрыс па? Плагиатпен күресудің қандай тиімді жолдары бар?Өзіңіз дипломдық жұмысты қалай жаздыңыз?

Алтыншы құрылтай да аяқталды.
Қарап тұрсаң, тәулік сайын ауысып, апта сайын түрленіп тұратын қазіргі заманда аз уақыт та емес. Ауыз толтырып айтатын жетістігіміз де жоқ. Сол, майда жеңіс(шік)тер. Ия, жастар көптеп тартылып жатыр, спикерлердің деңгейі өскен, құрылтайға министр келді… бірақ… жазбаның деңгейі өсті ме? Қай блогшы инфографиканы қатырып жасайды? Кім фотошедевр түсірді? Құдай ауу, видеоблогтың өзін күнделікті түсіріп жүрген адам таппайсың ғой..
,-деп жылап бастасаң постты :)
Кеше блог әлемінің ақсақалы бар, қарасақалы бар (Mikhael емес), Көкбөрісі бар ақылдастық. Отыра қалып биылға, келесі жылға жоспар құрып та тастадық. Келесі жылғы блогқұрылтайдың форматын да анықтап тастадық. Бұл мәселелерді негізі құрылтай кезінде (бәріміз бірігіп) айтылуы, талқылануы керек еді, алайда белгілі бір себептерге байланысты өтпеді. Сонымен…

ФОРМАТ

— Келесі жылы блогқұрылтай ақылы негізде өтеді.
Спонсорлар табамыз, қосымша қаржы табамыз, алайда символикалық болса да жарна төлеп келеді қатысушылар.
— Тек блогшылар ғана қатыстырылады.
Әлеуметтік желі мен интернет қолданушылардың жиылысы емес, блогшылардың шарасы болғандықтан, осы бастан блогқа тіркеліп жазба жазуды бастасаңыздар. Мүмкін шектеу де қоярмыз. Мәселен, блогыңызда кемі 20 жазба болуы тиіс деген секілді.
— Блогшылар арасында рейтинг жүреді.
Өзін-өзі мойындатқан блогшыларға артықшылықтар беріледі. Ол жарна төлемеу, жатын орынды ұйымдастырушылар көтеру, жол ақысын ұйымдастырушылар көтеру секілді тағы да басқа жеңілдіктер берілуі мүмкін.
— Үздіктер анықталады.
«Жыл блогері», «Жыл жаңалығы», "Үздік видеоблогер" секілді тағы да басқа номинациялар беріліп үздіктерді анықтап отырамыз.
— Қай өңірде өтетінін өзіміз анықтаймыз.
Әкімшіліктермен хабарласып, қай өңір қабылдауға дайын екені анықталған соң дауыс беру арқылы өңірді анықтаймыз. Әкімшілік спонсор емес, қолдаушы (орын, автобус т.б.) ретінде қатыстырылуы мүмкін.

Онан бөлек...
Блогкемп аясында тағы да 4 шара ұйымдастыруға тырысамыз.



Шара Астана қаласында мамыр мейрамдары кезінде өтеді. Әзірге 8-9 мамыр деп отырмыз, бірақ датасы өзгеруі мүмкін. Аты айтып тұрғандай тақырыптар видеоға арналады. Ішіне: видеоблог, сценарий, жарық қою, ютюб баптаулары, монетизация секілді көптеген тақырыптар кіреді.
Шара ақылы. Суммасы 5000 теңгенің жобасында болуы мүмкін. Онан асырмауға тырысамыз. Қатысушылар шектеусіз (яғни тек блогшылар ғана қатысады деген шарт жоқ).



Шара тамыз-шілде айларында Шымкент қаласында өтеді. Форматы былтырғы «Жазғы мектеп» секілді. Тақырып: мәтін. Яғни, мәтін жазу, тақырып қою, пост құрылымы, СММ тағы да басқа мәселелерге арналады.
Шара ақылы. Нақты сомасын қазір айта алмаймыз, бірақ 20-25 000 шамасында болады. Қатысушылар шектеулі. 50-60 адамнан аспауы тиіс. Бұл шараға да кез-келген адам қатыса алады. Тек қана блогшылар болсын деген шектеу жоқ.



Шара Алматы қаласында қазан айында өтеді. Фото түсіру, ракурс, фото жанрлары, жарық таңдау тағы да басқа мәселелерге арналады. Шара ақылы. Шамамен 5000-10000 жобасында болады. Бұл шараға да кез-келген адам қатыса алады. Тек қана блогшылар болсын деген шектеу жоқ.



Барлық шараның қорытындысы есебінде «Астана интернет форумы» өтеді. Бұл жерде тек қана блог емес, интернет мәселелері, ақпараттық қауіпсіздік, ІТ секілді көптеген мәселелерге арналады. Шара ақылы. Шамамен 5000-10000 жобасында болады. Бұл шараға да кез-келген адам қатыса алады. Тек қана блогшылар болсын деген шектеу жоқ.

Әзірге осы. Жаңалықтар болса хабарландырып тұрамыз ;)

Бүгін, 30 наурыз күні, Астана қаласының әкімі Әділбек Жақсыбеков пен «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ Басқарма төрағасы Қаныш Төлеушин шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау бағдарламасын іске асыруда ынтымақтастық орнату туралы меморандумға қол қойды. Меморандум аясында әкімдік пен «Даму» қоры салалық шектеусіз ШОБ саласында стартап-жобаларды қолдау жөніндегі жаңа бағдарламаны жүзеге асыруға 2 млрд. теңге (әрқайсысы 1 млрд. теңгеден) бөледі.

Кәсіпкерліктің жоғары әлеуеті кез келген қаланың экономикасының ілгерілеуінің басты факторы болып табылады. Сондықтан Астана қаласы әкімдігі қызметінің басты міндеттерінің бірі бизнесті дамыту мен қолдау болып табылады. Жаңа Меморандумға Астана қаласы әкімдігінің және «Атамекен» Ұлттық Палатасының елордалық шағын және орта бизнесті қаржыландыру туралы алдын ала келісімі аясында қол жеткізілді.

Қалада кәсіпкерлік ортаны жетілдіру бойынша барлық қажетті жағдайлар жасалып жатыр және мемлекеттік-жеке меншік әріптестік принциптерімен бизнес-климатты жақсарту бойынша тұрақты жұмыстар жүргізілуде. Бүгінгі күні Астананың ЖӨӨ-дағы ШОБ-тың үлесі 61 пайызға жеткен. Бұл республикалық көрсеткіштен үш есеге артық. Астана несиелерді кепілдендіру бойынша республика бойынша бірінші орында, субсидиялау бойынша – екінші орында тұр. Сонымен қатар, кәсіпкерлік секторында салықтар есебінен түсетін түсімдер де оң нәтижесін беруде. Қазіргі кезде жергілікті бюджетке түсетін салықтың 65%-ынелордалық шағын және орта бизнестің үлесінде.

ШОБ саласында стартап-жобаларды қолдау идеясын Астана қаласының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы өткізген ІІІ Жыл сайынғы конференциясында елорда басшысы ұсынған болатын. Жаңа бағдарламаға қолданыстағы мемлекеттік бағдарламаларға қатысу үшін қызметі экономиканың басымды салаларының тізіміне енбеген кәсіпкерлер қатыса алады. Несиенің ең көп сомасы –50 млн. теңгеге дейін. Сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 7,9%, несие мерзімі – 7 жылға дейін. Жобаларды іріктеуді өңірлік Кәсіпкерлер палатасы жүзеге асырады.

Айта кетейік, қазіргі кезде елордада шағын және орта бизнеске қосымша қолдау көрсету және дамыту мақсатында «Даму» қорымен бірлесіп 29 жасқа дейінгі тұлғалар қатыса алатын жастар кәсіпкерлігін дамыту бағдарламасы мен сауда саласын мақсатты несиелеу бойынша бағдарламалар жүзеге асырылуда. Аталған бағдарламалар бойынша қаржыны игеру 100% құрады, оларды жүзеге асыру жұмыстары одан әрі жалғасады.

astana.gov.kz/kk/modules/material/10221

10-сыныпты бітіріп бүкіл жазғы демалысымды ауылда өткіздім. Күз білініп, сабақ уақыты жақындаған шақта тісім сыр беріп ауыра бастаған соң, Түркістандағы тіс емханасына барғанмын. Ол жақта алдын ала хабарласып уақыт белгілеу деген жоқ, қалай келесің солай жұрттың соңынан ұзынсонар кезекке тұрасың. Бір апта бойы ауылдан қалаға солай қатынап жүрдім. Кезекте тұрғанда арасында кітап оқып аласың немесе жаныңда отырғандармен əңгімелесесің. Əйтеуір солай уақытты өткізудің амалын табасың. Бір күні кезегімді күтіп отырғанда дəлізде танысып тұрған қыз бен жігіттің əңгімесін құлағым шалып қалды.Шалмағанда, кəдімгідей танысып отыр. Ол күн менің есімнен ешқашан кетпейтін шығар, бəлкім.Əлі күнге дейін екеуінің сөздері есімде сақталып қалыпты.
Əлгі екеуінің танысуы ұзаққа созылған соң əңгімеге кірісті.Сабазым айтады:
— Ауылдың қыздары тəрбиелі, қарапайым. Маған сондай қыздар ұнайды. Ауылдың қыздарын алғым келеді.
— Қоойш, тегі ауылдың қыздары қап-қара болады ғой, сосын олар таза жүрмейді, дымды білмейді, е мода дегенді түсінбейді, дұрыс киінудің ретін де білмейді. Иə, əлгі қалалық қызым дәл солай айтып отыр. Бірақ жігіт сөзінен таяр емес, қайта- қайта айтып, түсіндіріп те жатыр:
-Кім айтты, сен өзің ауылдың қыздарын көріп пе едің? Олар қазақы тәрбиемен өседі. Бəрі қара емес қой.Сен олай бәріне бірдей күйе жаға салмасаңшы.
— Енді сондай болады ғой, олар тек ауылдың ішінде жүреді.Малдың арасында сыртта, дым көрмеген, дым білмейді, солай қап-қара болып жүреді,-деп бой берер емес. Осылай оны-мұны айтып ұзақ əңгімелесті. Екеуі де өз ойларын өзгертпейді, бір-біріне бой берместен əңгімелерін жалғастыра берді.
Қалада білім алды демесе балалық шағымның көп бөлігін ауылда өткіздім ғой. Ауылда кіндік қаным тамып, иісі мен шаңына қанып өскен сол жерде отырған мен де ауылдың қызы емеспін бе. Иə, барып ана қыздың шашын жұлмай не істеп отырмын. Қалалықтың бетін тырнап бəрін айтқым келді. «Ол ойың дұрыс емес, мен де ауылдың қызымын, сен айтқандай қызға ұқсаймын ба?» деп бар сөзімді жайып салып түсіндіргім келді. Қаланың мəдениетіне жараспайтын сөзді айтуымен қоймай, бүкіл ауылдың қыздарына тіл тигізіп отыр ғой. Өз басым ауылда өскенім үшін Жаратқанға алғыс айтамын. Ауылда өспегенде салт-дəстүр мен əдебиетке қанып, қазақылықпен сусындалып өспес едім ғой. Шыдай алмай жаңағыларға қарай түрегеліп енді беттеп жүре бергенімде артымнан есіктің ашылған үні естілді. Кішкентай ғана денелі қара торы келген тіс дəрігері:
-Нұрхан Гүлбаршын, кіріңіз! -деп шақырмасы бар ма.
"Əттең бағанадан бері отырып, тура сол кезде шақырғанын қарашы" деген күйі ішімнен кіжініп амалсыздан ішке кірдім. Тез кірмесем менен соң тізіліп тұрған кезектегілер бажылдап шыға келеді емес пе.
Бірақ не керек əлгі қыздың ұсқынын көріп үлгердім. Сəннің сырына терең болмасам да аздап хабарым бар ғой, айтқан сөзіне қарап ойлап едім қаланың сəнқойы деп. Өзі ситиде тұратын адамға ұқсап көкірегін сонша кердеңдетуін. Бірақ соңынан ойладым, мен бәрібір оған сол кезде айтқаныммен түсінігі жоқ адамдарға жетпесе қиын ғой. Ер адамның сөзін құлаққа аспаған, менің сөзімді қайтсін. Бəрі адам санасының деңгейіне байланысты екенін түсіндім. Ауылда өс не қалада өс адамның адам болуы тәрбие мен санаға тікелей қатысты екен. Оның тұрған жері осындай деп қазақтың алтын бесігіне солайша күйе жақпас керек. Айналайындар, осыны оқып отырғандарда да сондай түсінік қалыптасса, өзгертіңдерші бұл пікірлеріңді. Сонда түсінік деген жоқ па, əлде өзін тым жоғары санай ма? Ауылдың қыздарын сыртынан көрмесе де естігенімен не көпіріп отыр деп қатты таң қалдым. Өмірде неше түрлі адамдар бар екен ғой.
Ее, қазір сол қыз не істеп жүр екен, бәлкім ойы өзгерген болар деп ойлаймын сол оқиға əр кез есіме түскен сайын. Кім білсін…

Топырағының татымы жоқ жерге ағаш ексең бейбақтың күйін бір кешесің. Ал, өңделген жерге егілген ағаштан жеміс шығара алмау – одан өткен сорақылық. Сонда өзгелердің келіп «қытайдың, иранның, өзбектің-ақ жемісін жеп жүре бермейсің бе?!» дегені, сын көзбен қарағаны, күмәнданғаны, күлгені – бәрі шамыңа қатты тиеді. Әйтеуір, тырысып-бағып пішіні қисайған жеміс шықса да, дәмі қандай болмасын айызың қанып жейсің ғой?! Есесіне, не жеп отырғаныңды білесің. Сатып алынғанның да сапасы қандай болатынынан хабардар боласың. Өз қолымен ағаш баптамағандар, оның байыбына барып, бас ауырта бермейді. Мақсат қойып, бір жолға бағытталып, сүрініп-шалынып жүргендер мен жолы болып кеткендердің де айырмашылығы осында болса керек.
Ерігіп отырып, еркіндіктің жолын тауып алдым
Достарыммен бір көште болайын деп, фейсбук желісіне тіркеліп, фотолар мен жеңіл-желпі посттар жазып жүргенмін. 4 курста өткен «Азаматтық журналистикаға» аңсарым ауып, сол туралы іздене бастадым. (Әлі де жауабын таппай келемін, шыны керек). Оның құрамдас бөлігі – блог дегенді де оқығанымыз бар. Содан не керек, профилінде «блогер» деген достарыммен жақын танысып жүріп, Астана интернет форумынан бір-ақ шықтым. Аздап ғаламтор тілі түсінікті бола бастады. Кейін Республикалық блогқұрылтайға қатысып, нәтижесінде, қазақша сайттар мен блогтарға тіркеліп шықтым. Тіпті, өзімнің де ойланып жүрген сайт жобамды қалай жарыққа шығаруға болатынын біліп алдым.
Арман – арманыңның орындалуымен ғана шектелсе ғой?!
Тіркелерін тіркеліп алып, не жазамын деп жүргенмін. Содан КерекИнфодан бастадым да, осындағы өзге қолданушылардың жазбасын қарап отырып, Аяулым атты қыздың «Армандар орындалады» дегеніне көзім түсті. Ол: «мамандықты мектеп жасынан-ақ анықтау керек»-депті. Ұстанымымыз ұқсас. Мен де осы қыз секілді бір жолға тұрақталып, қалғанының бәріне көз жұма қарап өстім. Ақыры арманым орындалып, бүгінгі таңда журналистика мамандығын тәмәмдайын деп отырған жайым бар. Тек, сол арман деген арманыңның орындалуымен ғана шектелсе ғой?! Әйтеуір, өкініш қосылады, қайтадан үміт пайда болады, бір құлап, қайта тұрып жүріп төрт жылдың өте шыққанын байқамай қалыппын. Қуанышым — көзқарасымда. Жоғарғы оқу орны мен отбасыдан жырақта тұрудың бала Айзатты есейтуге қауқары жеткеніне қуанамын.
Көкейге түсініксіз өкініштер келіп қонады
Төрт жыл бойы ақша төлеп теориялық білім алдым. Енді, сол білімді басымда шірітпей, тәжірбиеде әбден пайдаланғым келеді. Кеш те болса, осыны сезініп әрекет жасап жүргенде, қыз екенім, болашақ ұрпақ әкелуші ана екенім есіме түсіп кетеді. Сонда көкейге түсініксіз өкініштер келіп қонады. Шынында, 4 айда үйренетін теорияны оқуға 4 жылды бекер құртқан журналистиканы таңдағаныма өкінемін бе, әлде қоғамға бас болатын, ықпалы зор ер адам емес, қыз баласы болғаныма ма?! Неге бәрін тастап, жәй ғана мұғалім ба, балабақша тәрбиешісі ме немесе мүлде көзге түспейтін жерде жүретін жұмысқа бас қоя салмаймын деп те кетемін. Бұл сезімдер бір менде емес, журналистика саласында жүрген екінің бірінде болатынына күмәнім жоқ. Бағытты таңдауға қандай да бір батылдық жетпей жүреді. Ендеше, бұл құбылмалылыққа бір ғана жалын жетіспей тұрған секілді. Және оның жастығымызда ерте сөнуіне жол бермеймін.
Құлазысам, көтеретінім бар
Кейде жарты адамыңды кездестіруде, қызмет жолында кеш те болса қателесіп «бұл – менің адамым емес», «бұл – маған арналған мамандық емес» деп жатамыз. Ал, ата-ана мен бауырың сендік болудан ешқашан ажырамайды. Және жоғарыда айтып өткен жол торабында шатассаң да, соңына дейін демеулік етіп, ықыласын көрсететін – осы кісілер ғана. Маған да ата-анамның «Сен — Бауыржан мен Клараның қызысың. Қорықпа, саған сенетін біз бармыз» деген сөзі биікке шығарып отырады.
«Дұшпаның болса қорықпа, дұрыс жолға бағыттар...»
Мамандығым бойынша менің екі дұшпаным бар. Біріншісі – «Журналистика қызға тән емес» дейтіндер. Екіншісі – «Оқып-оқып құрып қалғыр уақытыңды бекерге құрттың-ау» дейтіндер. (Өздері құрып қалсын). Қандай өкініш болсын, сүріну болсын осы сөздерді ойлап, намысқа тырысып жігерленіп аламын. Себебі, мен кез-келген мамандықты өмірлік рөлге сай ыңғайлап алуға болатынына кәміл сенемін. Ал, осы сенімнің нәтижесінде жетістікке жеткен күні сіздермен бөлісетін боламын. Әзірге маған да сіздерге де сәттілік!
Өзім еккен ағаштың жемісі қышқыл болса да келесі жолы дәмді болады деген үмітпен оны баптай беремін, өсіре беремін! Менің мақтанышым болар мамандықты, біреудің мазағы болуға ешқашанда жол бермеймін. Ендеше, позитив жазамыз!

— Ұлым менің, мұрагерім, жалғасым,
Өлмей тұрып өзегің еш талмасын!
Өз көзіңмен көріп қайт — өсиетім,
Өмір қандай жоқтық болса жолдасың.

Мен қазір 14 жастамын. Біз жақта қаладағыдай бірінші сыныпқа 7 жасынан емес, 6 жастан барады. Ал мен 5 жасымнан барыппын. Әкем мен анам жанымда, бір әпкем қуанышым болып, екі ағам қорғанышым болып, бір сіңлім жұбанышым болып жүрген шақтарым. Әкемнің ерке қызы болып өстім. Әкеме еркелеп жүріп алты жасымда әкемнен айырылып қалдым. Аллаға да жақсы адам керек қой… Не керек, ол кезде түсінбедім. Мамам мен бауырларым мұңіайып жүрді. Олардың есі бар ғой. Сіңлім екеуіміз бала боп жүрміз әлі. Мен әкемді сағынатынмын. Недегенмен әкенің махаббаты ерекше ғой! Әкем аман кезінде мені машинасына отырғызып ауруханаға апаратын. Сары аурумен ауырдым. Сол кездерді де, яғни, әкемнің қасында болған сәттерімді сағынатынмын. Солай, мен «дәрігер боламын» дедім. хех, ол кезде «дәрігер» емес, «доқтр» дейтінмін. Мен мамама «дәрігер боламын» деп айтатынмын. Мамам болса, ыстық құшағына алып, «жарығым, менің қызым ең мықты дәрігер болады» дейтін еді. Кейін, өсе келе, үшінші сыныбымнан «операция жасайтын дәрігер боламын» дейтін болдым. Келесі жылы, бір дәрігерлер туралы кино көріп «хирург» сөзін үйреніп, «хирург боламын» дедім. Бесінші сынып. Әкемнің жоқтығын анық сезінетін уақыт еді. Әкемнің жол апатынан аман қалмағанын біліп, алдыма мақсат қойдым. Мақсатым- әкем сияқты жол апатына ұшыраған адамдарға Алладан кейін көмек беру. Мен адамдарға көмектесуге құштар болдым. Адамдарға екінші өмір сыйлап, олардың алғысын алғым келді. Қазір тоғызыншы сыныппын, шүкір. Өзім аманмын, аман кезде басқаларды аман алып қалу үшін оқып жүрмін. Тоғыз жылдан бері бір рет те мамандығымды ауыстырған емеспін. Достарым мен өзімнен үлкен мектептегі достарымның әлі не мамандық таңдарын білмейтіні мені қызықтырады. Сонда, олардың өмірінде мамандық таңдауға себеп болмаған ба? Кейбіреулер айтады "Үйдегілер врач боласың дейді, бірақ мен болғым келмейді" деп. Түсінбейтінім, адам мамандығын сүймесе қалай жұмыс жасайды. Оның үстіне, дәрігерлік оңай мамандық емес. Кейбіреулері айтады «ақшасы көп мамандық таңдаймын ғой» деп. Ақша табу үшін де оқу керек қой. Менен барлығы қандай пән таңдайтынымды сұрағанда, бірден «биология» деп жауап беремін. Олар күледі "ұятсыз" деп. Кейбірі «ойвууу, отырып қаласың ғой» дейді. Оларға жауабым: «отырып қалсамда, оқуымды оқып, хирург боламын». Басқа не айтамын? Олар менің неліктен дәрігер болуды қалайтынымды білмейді де, мазақ қылады. Хех, мен оларға күлуім керек. «Армансыз адам, қанатсыз құспен тең». Армандау керек. Мамам да айтады «армандар орындалады» деп. Мен мамамның барлық айтқан сөзіне сеніп үйренгенмін, бұл жолы да сенемін «армандар орындалады». Қазіргі таңда мен Кореяға барып оқуды мақсат еттім. Жыл сайын «дәрігер боламын» деген арманыма бір мақсат қосып келемін. Құдай қаласа, мектепті үздік аяқтап, грантқа түсіп, бірінші курстан кейін Оңтүстік Кореяға тегін жолдамамен оқуға барамын. Білесіздер, қазір шет елдің студенттерімен алмасып, тәжірибе алмасып жүр. Мен де солай Оңтүстік Кореяға тәжірибе алмасуға барамын. Сосын, Қазақстанға қайта келемін. Қазақстанның «менмін» деген ауруханасынан тәжірибе жинап, ауылыма үлкен аурухана тұрғызамын. Сол кезде маған сенбегендер ұялатын болады. Мақсатыма жеткенде үлкендер маған батасын берері анық. «Батаменен ел көгерер» дейді ғой. Арғы дүниеде жүріп, әкем менімен мақтанатын болады! Әлі талай адам «Темірханның қызы ғой...» деп айтатын болады!
Қарап отырсаңыздар, тоғыз жылдан бері мақсат етіп келген бұл мамандыққа бір ғана себеп-Алланың әкемді алып кетуі. Армандай білу керек, сол арманға жету үшін мақсат қоя білу керек. Анам айтады АРМАНДАР ОРЫНДАЛАДЫ! Мен арманыма жетемін және жеткен кезде осында жазамын.

Блог-Құрылтай кезінде ойнатылған Брейн-Ринг ойынында қойылған сұрақтар. Гуглдан іздемей өзіңіз тауып көріңіз жауаптарын.



Басында қоңырау, терезе жабатын перде, теледидар, жолбарыс, жираф, піл, ат, қораз, аю. Соңында – кереует, кітап, ай, кемпірқосақ, ат, піл, қауырсын, құс, карусель, жұлдыздар, терезе жабатын перде. Ортасында не?

Колониялық дәуірлерден қалған дәстүр бойынша, барлық штаттардың ағылшын, латын не өзге тілде ұраны болған. 1956 жылы Флориданың ұраны тұтас елдің ұранына айналды. Қазір бұл ұран бүкіл әлемге мәлім. Атаңыз.

Фин президенті Урхо Кекконеннің дана сөзіне сүйенсек, ұлттың болашағы мүлдем автомобильдер санына емес, басқа көлік түріне тәуелді. Қандай?

Қағаздың ең кіші форматын (6,1 x 9,1 см) арабтар құс қағаз деп атайды. Неге?

Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Ақ күшігім жүгіре-жүгіре буаз болды.

Аңыз бойынша, бұл ғұламаның соңғы сөзі әдеттегідей жаңылған жоқ: «Таңертең мен болмаймын». Бұл кім?

Үнді мифологиясындағы құдайлар Шива мен Парватидың Ганеша атты ұлдары Бақыт Құдайы болуы тиіс еді. Кішкентай кезінде бұзық болған Ганешаға ашуланған әкесі бір күні оның басын кесіп алады. Мұңайған Шиваны көрген ол алдынан өтіп бара жатқан жануардың басын кесіп алып, ұлының денесіне тағып қояды. Бұл қандай жануар еді?

Ескі қытай дәстүрі бойынша әңгіме барысында жасы кішілер үлкеннің көздеріне тек 2 рет қана қарайды. Қай кездерде?

Бір елдің өзінің домендік аймағы жергілікті сайттарға қарағанда коммерциялық мақсатта шетелдік сайттар үшін көп сатылады? Қандай ерекшелігі үшін шетелдіктер бұл аймақтан 138 еуроға домен сатып алады?

History арнасында жарияланған бір деректі фильм авторларының айтуынша бір жәндік екі құрлықты жалғап тұрған. Бұл қандай жәндік?

Интернет қолданушылардың қауіпсіздігі тақырыбындағы бір карикатурада ақша толы шелегі бар хакер бейнеленген. Ал, хакердің қолында не бар?

Еврей жұмбағы: Екеу құяд, біреу ішед. Біреу нені ішеді? Екі сөзбен айтыңыз.

Танымал музыкант Элтон Джонның жеке гербінде ақ және қара түсті 2 шеңбер бар. Қара шеңбер 1860 жылы шыққан нәрсені, ал, ақ шеңбер 1979 жылы шыққан нәрсені бейнелейді. Бұл қандай заттар?

Психологтардың есебі бойынша әйел бейтаныс еркекті 45 секундта бағалап шығады екен. 10 секунд жалпы дене бітіміне, 8 секунд көздеріне, 7 секунд шаштарына, 10 секунд ерні мен иегіне, 5 секунд иығына. Қалған секундтар нақты қай дене мүшесіне?

Бұл тағамды алғаш рет 1973 жылы Лос-Анжелесте Масита Итиро атты шеф-повар дайындаған деп саналады. Тағамның атын 2 сөзбен атаңыз.

Эскимостардың пікірінше бұл – сұйық, жеңіл, ауыр, нәзік, жылтыр. Бұдан басқа 200-дей сипаттамасы бар. Бұл не?

Ортағасырдағы алхимия кейін қазіргі замандағы химияға айналды. Ал ортағасырлық ятрохимия қазір қалай аталады?

Неміс тілінде Федер сөзі қауырсын дегенді білдіреді, ал баль – доп. Немістер Федербаль деп қай ойынды атайды?

Кек алуды итальянша айтып көріңіз?

«Айлақтағы үлкен толқын» сөзін жапонша айтыңыз?

Латыншада жаратылған — креатура, боялған – политура, сызылған – пинтура, қолмен жасалған — мануфактура. Ал түзетілген сөзі қалай аталады?

Нағашыларының тегі ирокездер тайпасы болған бұл джентельмен қазақ ғалымына бойы мен денесіне таңғалысын жасырмаған деседі.

2000 ж.ж. Принц атты футболшы «Перуджа» футбол клубынан шақырту алған кезде, мұның заңсыздығын Италия футбол одағының басшысы Франко Карраро ФИФА шенеунігі Жером Шампаньнің қолы қойылған құжатқа сүйене отырып атады. Ол құжатта бұл екі категория футболды бөлек ойнауы қажет делінген. Қай категориялар?

Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Жаралғанға жабысқан.

Таразда Блог-Құрылтай атымен өткен іс-шарадан кейін кей түсініктерді қайтадан қарау керек деген ойға келдім. Жиын өтті. Жақсы өтті. Бірақ, формат басқа, қатысушылар басқа, блогерлер аз. Неге бұлай болды, бізден қандай қателер кетті, енді не істейміз деместен бұрын алдымен негізгі терминдерді бір шолып шығайық.

БЛОГ
Адамның интернеттегі жеке күнделігі, түрлі тақырыптарда ойларын жазатын алаңы. Бұл алаңқай дербес стенделон домендегі блог немесе КерекИнфо, Массагет, Айтабер, Блогтайм, Wordpress.com, Blogspot, ЖЖ, Ювижн сияқты блог-платформаларда ашылған блог. Әлеуметтік желілердегі жеке апарақшалармен шатастыруға болмайды. Ол әр адамның виртуал әлемдегі паспорты. Ал, блог — күнделігі, дәптері.

БЛОГЕР
Алдыңғы пункттен түсінгеніңіздей Блогер — блог жүргізетін адам. Оны стилінен, никнеймінен, тақырыптарынан көпшілік онлайн немесе оффлайн танитын адам. Көбіне блогер бірнеше жерде емес, тек бір платформада жазады.

БЛОГГИНГ
Блог жүргізу, пікір жазу, блогосфера өміріне белсене қатысу.

БЛОГОСФЕРА
Блогерлердің тіршілік аймағы. Блогерлер ортасы. Блогерлер жиыны, түрлі іс-шаралары.

БЛОГКЕМП
Блогерлер жиналатын қала сыртындағы лагерь жиыны. Түрлі мастер-класстар және демалыс. Еркін форматта пікірталас. Негізгі мақсат — блогерлерді бір жерге жинап, һәм дәріс, һәм демалыс өткізу. Қатысу үшін жарна төленеді.

БЛОГ-ҚҰРЫЛТАЙ
Жылына бір рет өтетін кең көлемдегі жиын. Мақсат — танысу, білісу, тәжірибе алмасу, бірге қыдыру, қаламен танысу. Қатысу үшін жарна алынбайды, шығындары демеушілер тарапынан жабылады, сәйкесінше олардың да талаптары орындалады. Мысалы блог-турлар, экскурсиялар, пиар мақалалар, репортаждар арқылы.

БЛОГ-ТУР
Блогерлер арқылы жарнама жасауды көздейтін экскурсия түрі. Тапсырыс беруші жақтың талаптары бойынша блогерлер көрген білгендерін репортаж, сұхбат форматында жазады.

БЛОГИАДА
Берілген тақырыптар бойынша арнайы жүлде үшін жазылатын посттар жарысы.

Енді бастапқы тақырыпқа оралайық. Тараздағы Құрылтай Жамбыл облысы әкімдігінің демеушілігімен өтті, ұйымдастыру да олардың мойнында болды. Біз тек қонақ қатысушы ретінде бардық. Сондықтан қонақ «дастарханын» сынап кетуден аулақпыз. Тек блогерлікті өмір стилі ретінде ұстанатын топ ретінде негізгі түсініктердің өзгеруі, негізгі форматтан алшақтануы әлбетте жанымызға батты. Бұлай бұларын алдын ала білдік те. «Бұл кең көлемдегі соңғы құрылтай болуы мүмкін» деп жаздым да. Бірақ, бардық, көрдік, өз ортамызда жиналдық, өз құрылтайымызды да өткіздік. Бұл тұрғыда өте жақсы жиын болды. Көптен көрмеген достармен бас қостық, тәжірибе бөлістік, білмегенімізді үйрендік, бірге қыдырдық. Біздің негізгі мақсат та осы еді.

Жанымыз ашитыны — блогерліктің сөз ретінде де, іс ретінде де қадірі кете бастағаны. Ойлап қарасақ шын Құрылтай 2011, 2012 жылдары Алматы мен Астанада ғана өтіпті. Блогерлік те осы жылдардан кейін ұйқыға кете бастады. Басты себеп ретінде әлеуметтік желілердің танымал бола бастауын айтамыз. Сол жылдары Твиттерге тіркеле бастаған саясаткер, қоғам қайраткерлеріне блогер аты беріле бастауы осы үрдістің басы болды. Блогосфераны жандандыру мақсатында 2014, 2015 жылдары Блогиада жарысы өткізілді. Бірақ, бұл да тек уақытша нәтиже берді. Жарыстан соң қайтадан сылбырлық басталды. Керісінше адамдар тек ақшалай мотивация болмаса жазғысы келмейтіндей болып қалғандай болды.

Бірақ, бәрі өз қолымызда. Блогосфераны қайтадан тірілту үшін бір әрекеттер жасауымыз керек. Ең алдымен мына постта жазған негізгі түсініктерді өз орындарына қойып, әр нәрсені өз атымен атау керек. Блогерлікті қайтадан тренд, престиж ұғым қылуымыз қажет. Блогерлік өлді, бұрынғылар енді жазбайды, қазір жазатындар жастар деген оймен келіспеймін. Керісінше блогерлік 30 жастан кейін басталады деп ойлаймын. Адамның ойы да, тәжірибесі де қалыптасқан кез. Нағыз сапалы мақала, тұшымды ой жазатын кез. Ендеше не тұрыс? Кеттік, блогтарымызды қайтадан қолға алайық!