Бұл адам күнде таңертең аш қарынға сарымсақ жеген және оның ерекше тәжірибесі немен аяқталғанын көрейік.

Егер сіз денсаулығыңыздың өзгеруін және жақсаруын қаласаңыз, ол мақсатқа жетудің ең жақсы жолы қандай? Мүмкін сіз диетаны теңестіріп, зиянды тағамдарды тұтынуды тоқтатқан шығарсыз. Бәлкім, сіз кешенді витаминдер қабылдауға кірісесіз бе, бірақ не үшін босқа ақша жұмсау керек?

Бұл адам жер бетіндегі ең пайдалы өнімдердің бірін тұтыну арқылы өзінің денсаулығын жақсартуға шешім қабылдады. Тақырып әрине сарымсақ туралы. Осы кісі күн сайын аш қарынға бір сарымсақты жеп отырған!

Нәтижені білгіңіз келе ме? Бұдан әрі қарай қараңыз!
1. Сарымсақ түрлі бактериялық инфекциялармен күреседі!

Сарымсақ саңырауқұлақ инфекцияларының қаупін төмендетеді.

2. Қан қысымын қалыпқа келтіреді.

3. Артериялардың бітелуін және қартаюын тежейді.

4. Рак клеткаларына қарсы күресуге көмектеседі

5. Антиокоагулянт ретінде әрекет етеді, қан құрамында пайда болуын алдын алады.

6. Сарымсақ — салқын тигенге қарсы жақсы құрал.

7. Бауыр ауруын және жүрек-тамыр ауруларын болдырмауға көмектеседі

8. Қандағы холестерин деңгейін бақылауға мүмкіндік береді

9. Иммунитетті күшейтеді

10. Нерв жүйесінің жұмысын жақсартады

Сарымсақты үнемі пайдаланудың арқасында адам әлдеқайда сау және күшті болады.

Егер сіз сарымсақты бағаламасаңыз, онда оған деген көзқарасыңызды өзгертудің уақыты келді!

Қызым тұр-тұр, айнам-ау, ботам-ау тұрағой енді, сабақтан кешігетін болдың ғой, -деді Сәлимә әжей ұйқыда жатқан немересін еркелетіп оятып. Күн кешегідей емес қатты аяз, кеше ауа-райында циклон болады деп еді рас екен. Мына күннің салқындығы бет қаратар емес, түрі жамандеп ас үйдегі таңғы асты әзірлеп өз-өзімен сөйлесіп жүргені. Немересі Айшада ұйқысын қимай әже онда сабаққа бармай-ақ қояйын деді. Жоқ ботам-ау сабақтан қалуға болмайды. Келе ғой күнім шәйіңді ішіп ал, жұмыртқада қуырып қойдым таңғы асыңды іше ғой деді, немересінің асты-үстіне түсіп. Әже сабақтан кешігіп қалмаймыз ба сағат сегізде сабақ басталады деді сағат тілінің 7-ден кеткенін нұсқап немересі үстелге отыра кетіп. Мына күннің аязы қатты, оның үстіне түнімен қар ұйытқып жерді біраз қар басқан маршутпен барсақ кешігетін болармыз, жолдан такси тоқтатып мінерміз деді әжесі.
Әже мен тамақ ішіп болдым, барып киінемін жарай ма деп немересі ас үйден шыға бергені сол еді, әжесінің қызым қолыңды жууды ұмытпа деген дауысы саңқ етіп шыға кетті. Сәлимә әжейде жанталасып ас үйді реттеп, түскі астың тамағын мұздатқыштан шығарғаны сол екен кіре беріс жақтан әже шығайық кешігеміз деген немересі Айшаның даусы шықты. Қазір ботам күте тұр етігіңді кие бер мен қазір киініп алайын деген әжесінің дауысыда ас үй жақтан естілді. Жүр қызым деп әжесі үйдің кілтін алып, қолына немересінің сөмкесін ұстап сыртқа ентелей шыға берді.
Даладағы күннің ызғары 3-ші қабаттағы подьезге жетеді.Төменгі қабатқа түскен сайын желдің ызғары құлақ тесердей ысқырып тұр. Сыртқы есікті аша бергені сол еді қатты желдің екпіні есікті оңай аштырар емес оның үстіне есікке де мұз қатыпты. Әупірімде немересінің қолынан жетелей далаға шығып еді Астананың желі кісіні қаңбақтай ұшыратын түрі бар.Тобықтан асатын қардың қалыңдығыда аяқты адымдап бастырар емес.Немересін жетелей жол бойына шығып такси тоқтатып еді, зулаған көліктердің біреуі бұрылып тоқтайтын түрі жоқ.
Шамамен 10-минуттай уақыт өткенде Лада маркалы ақ көлік келіп тоқтай кетті. Сәлимә әжейде жалма-жан көліктің есігін ашып 34-ші мектепке 500 теңге деді. Ой апа күннің мынандай аязында 500-іңіз не 1200 теңге болады деді әдеттегі бағаны есе көтеріп. Айналайын-ау күнде 400-теңгеге барып жүрген жерім еді дей бергені сол еді, таксидегі жігіттің апа онда басқа такси тоқтатыңыз деп көліктің есігін жабуға ұмтылғаны, немересінің дірдектеген түрін көріп жарайды балам 1200 болсада барайын деп көліктің ішіне бүрсең қағып отыра кетті.
Апа бізге ренішіңіз болмасын жұмыс болса осы такси, отбасы асырау, жан бағу керек дегендей. Қазір бензинде қымбат, оның үстіне ерегескендей мына күннің құтырғанын көрмеймісің?-деп таксиші жігітте күндегі әуеніне сала кетті. Оныңда дұрыс шығар балам деп Сәлимә әжейде әңгімені одан әрі жалғағысы келмей, шаршаулы үнмен жауап қатты. Мектепке жетем дегенше таксиші жігіт біресе музыка қосып, біресе ауа-райын сөз етіп өз-өзімен арпалысып келеді. Арада 15-минут уақытта межелеген мектепке де жетті. Балам-ау анау пешоходтың жанына тоқтай ғой деді, ақшасын таксишіге ұстатып. Көліктен түсіп немересінің қолынан ұстап мектепке қарай жүре бергені сол еді. Жаңағы өздері келген такси көлігі қалың жауған қардан байқамады ма орнынан сәл ұзай бере жолдың шетіндегі бетонға машинасын соғып тұрды да қалды.Осы уақытта Сәлимә әжей немересі Айша екеуі бүрсең қаға, асығыс жүріп мектепке қарай кетіп бара жатты.

Әлеуметтік желілерден « Голливудтық жұлдыз ҚР-ның азаматтығын алмақшы» деген тақырыптағы жаңалықтарды көзіңіз шалған болар. Екі бірдей елдің азаматы Кэри Тагаваның қандай оймен қазақстандық болғысы келетіндігін жете түсінбедім.
Өскемен қаласына шетелдік бір топ танымал жұлдыздар, атап айтсам, Майкл Мэдсен, Бай Лин, Марк Дакаскас және Эрик Асенов ШҚО жайлы фильм түсірмек оймен келген болатын. Фильмнің нақты қандай жанрда түсірілетіндігі белгісіз. Ал Кэри Тагава туындыға продюсерлік ете отырып, Абай мен Шәкәрім туған өлкеге деген тамаша таңданысын жасырмады.
К. Тагаваның «жапондықтардың түбірі Қазақстанда жатыр, екі ұлттың генетикалық коды бір» деген сөзіне не қуанарымды, не қорқу керек екендігімді түсінбедім. Әрине, жат елдің жұлдызы еліміздің мерейін бір көтеріп тастағанына қуандым. Бірақ түбіміз түрік деп жүріп, бір-ақ сәтте жапондықтармен аталас бола жаздағанымыз көңіліме күдік ұялатты. Үндінің Лакшмиі жердің астына тыныштық бермей, қалың қытай жер бетіндегі жұртты зар қақсатып жүргендіктен бе, тіпті жаңа да жағымды жаңалыққа үркіп қарайтын болдық.
Бір қуантарлығы Ата Заңымыздың үшінші азаматтық бермейтіндігі. Кэри Тагава АҚШ мен Жапония елінің азаматы. Ал өзге елдің азаматы кәмелет жасқа толмаса, ата-бабалары қазақ жерін мекен етіп, белгілі бір себептермен көшіп кетсе және ҚР-ның құрметті азаматы, еңбек сіңірген қайраткері болса ғана мемлекетімізідің азаматы немесе азаматшасы атана алады. Тагава мырзаның 18 жасқа қайта айналып келмейтіні анық. Азаматтық алу үшін қазақстандық туыстарын тауып, шежіресін шегелеп алуы қажет немесе ең кем дегенде халқымыздың әртісі атануы тиіс. Бұлардың біріне де қолы жетпесе, өзге елдің азаматтығынан бас тартуы тиіс. Жапондық жарық жұлдыздың «ағамыз» болып шығу-шықпауы уақыт еншісінде. Ал шырайлы шығысымызды барша әлемге көрсететін болашақ туынды тек туристтерді тартса екен. Дархан даламызға өзгенің «көзін тигізіп», жер дауына ұласпаса игі еді…

Есін білгелі көріп келе жатқаны табан мен ұлтарақ. Дене болмысы да кәсібіне икемделіп қалған: жауырыны еңкіш тартып, мойыны төменге қарай иіліп отырады, басының иығынан жоғары көтеріле қоюы да тым сирек. Қыл тектес қалың қасына дейін төменге қарай қайырылып өсіп, кірпігіне жалғасқан. Мұрынын пысылдатып тартқыштай береді. Үнемі төменге қарап отырғандықтан мұрынына өзі мидың артық сұйығы деп есептейтін мұрынбоқ жиі жиналып қалатын болса керек. Қолындағы жібі үзіліп кетсе немесе шегесі қисық қағылса мұрынның пысылдаған дауысы тым жиілеп кетеді. Құйрығын басып отырған орындығы шағын, тізесін тым бүкпей отырғанына қарап бойының тапал екенін білуге болады. Шашы? Қысы жазы жібі тарқатыла бастаған ескі, кір сіңген майлы малақайын басынан шешпегендіктен шаштаразға баруы сирек. Бурыл шашы желкесіне түсіп, құлағының үстінен бұйраланып малақай астынан шыға келген кезде ғана бір барады. Тырнақтарының айналасына, саусақтарының жарылған, жырылған тұстарына сұп-сұр кір сіңген. Кейде мүк өсіп келе жатырғандай елестейді. Сұқ саусағы мен бармағына жұққан желімді алжапқышына сүрткіштей бергендіктен, киімі салтақ-салтақ. Кейде жұмыс аяқталар уақытта қырылдаған дауысымен әуені де, сөзі де түсініксіз әндететіні бар. Бірақ бұл құбылысты байқағандар жоқтың қасы.
Бұл етікші. Атының кім екені де белгісіз. Өткен-кеткеннің аяқ киімін тігеді, ақысын алады. Тапсырыс берушінің бетіне емес, үнемі аяғына, тапсырған затына қарайды. Аяғындағы жылтыраған жаңа аяқ киімін көрсе іштей қанша уақытта тозатынын жобалайды. Шеберлігін біреу келіп мақтаса аяқ астынан абыржып, терлеп-тепшіп, қасы, мұрыны, ауызы жыбырлап ыңғайсыз жағдайға түседі. Бұндай кезде қандай жауап қайтару керек екенін ол білмеуі де мүмкін. Сосын іштей әлгі кісінің мақтауы сыртқа естілді ме екен деп елеңдейді. Әсіресі көрші дүңгіршектегі самса сататын жуан белді, ақсары әйелдің естігенін қалап тұрғанын өзі де жөндеп сезбейді.
Жұмыс аяқталып дүңгіршегін кілттеп, сыртқа шықты. Қарыны аш болмаса да жаңа біз атап өткен әйелден самса алды. Оны сол жерде тұрып жеді. Бұған назар аудармастан үлкен пышағымен асығыс пияз турап жатқан әйелге бірдеңе айтқысы келгендей ішке қарай елеңдеп қарап қояды. Жып-жылы ұлтарақ салып бергені үшін біреудің алғыс айтқанын, иа болмаса ақшасын артығымен төлеп, бұны арқасынан қағып, бас бармағын шошайтып «Мынауский шеберсің!» деп мақтап кеткен әлгі жігіт туралы айтқысы келді ме кім білсін? Самсасын тауысып болып, қалтасынан кір сіңген сұр шүберегін алып ауызын сүртті де, бетіндегі әжімдерін жиырып күлімсірегендей кейіп танытып, төмен қараған күйі: «Рахмет!» деді. Өзіне қаратылып айтылған «Сен әлі осы жерде тұр ма едің?» деген самсашы әйелдің нәзік дауысын ести сала ыстық шай ұрттағандай қолқасынан бастап, ішіне дейін жылып кетті. «Иә, бүгін табыс көп болды, тапсырыстарды ерте аяқтадым» деп жауап қайтарғысы келеді. Бірақ сұрақ пен жауаптың арасында біраз уақыт өтіп кеткен соң бұл сөздерді айту орынсыз екенін біледі де, үндемеді. Бүгежектеп кетіп бара жатып, артына бұрылып, дүңгіршек терезесінен аппақ білектері дір дір етіп әлі пияз тураған әйел сұлбасына қарады. Ол болса көзінен ыршып түскен жасты алжапқышымен асығыс сүрте салып, кері жұмысын жалғастыра берді.
Өз өлшемінен үлкендеу болса да жап жаңа костюм киіп алған арық жігіт дүңгіршекке келіп, самсашы әйелмен қалжыңдаса бастады. Аяқ киімінің тозығы жеткен, күтімсіз екенін көрмесе жұрт бұл жігітті бір мекемеде бастық, немесе әйтеуір әкімдердің жанында жүретін белсенділердің біреуі деп ойлауы мүмкін. Самса пісіретін ыстық пештің қызуына беті алабұрта қызарып терезеден басын ғана шығарған күйі әзілдесіп тұрған ана әйел де солай ойлауы мүмкін. Күлімдеуге икемсіз езуін тартып етікші де жымиды. Кімге, неге жымиғаны белгісіз.
Күнделікті автобусына мінді де, адамдардың әңгімесін тыңдады. Калада болған атышулы қылмысты талқылап жатты біреулер, біреулер жанармай қымбатшылығын әңгіме етті. Тас жол төселінбеген балшықты көшелерге күйініп отырды көрші көшеде тұратын жүзі таныс кемпір. Дауысы қаттырақ шыққан сайын аяғымен онсыз да бауыры сөгілгелі тұрған ескі автобустыұ еденін тепсініп қояды. Ескі етігіне жұққан балшық көптен бері жуылмай, тас цементке айнала бастапты. Бұл да алуан мәнді әңгіменің біріне ілескісі келгендей ерінін икемдеген. Алайда не айтарын білмеді. Тағы да езуін құлағына қарай сүйкімсіздеу созыңқырап жымиған кейіп танытты да артынша ыңғайсызданып қалды. Біреулер күліп отырғанымды байқап қалды ма дегендей көзіне қарай бұйраланып өскен қастарының астынан көзін жасқаншақтана жоғары көтерген. Бұл отырған тұсқа қарап отырған ешкім де жоқ екен.
Қала сыртындағы жабайы теректер қаптаған күтімсіз саяжайдағы үйшігіне кірді. Күні бойы жылы пештің жанындағы жатқан қара ала арық мысық тырнақтарын еденге қадап тұрып, керіліп алды да мияулап, аяғына оратылды. Етікші пешті жағып, сүт жылытты.
«Көшемізге тасжол салса жақсы болар еді-ау» деп күбірледі. Мысық жылы сүтке мұртын малды…

4 наурызда Америка киноакадемиясының «Оскар» киносыйлығы үлестіріледі. Биыл фавориттердің үздік үштігінде:

• Гильермо дель Тороның «Су пішіні» фэнтези-мелодрамасы — 13 номинация
• Кристофер Ноланның «Дюнкерк» әскери драмасы — 8 номинация
• Мартин Макдонахтың «Эббинг, Миссури шекарасындағы үш билборд» драмасы – 7 номинация.

Енді биыл «Оскарды» кім алады деген сұраққа жауап іздеп көреміз. Болжамды осыған дейін үлестірілген әртүрлі киножүлделер негізінде жасайтын боламыз:

Сонымен біздің болжамды түйіндесек, тізім былай болады екен:
Үздік фильм, үздік актриса, екінші пландағы үздік актер, үздік түпнұсқа сценарий — «Эббинг, Миссури шекарасындағы үш билборд» (Фрэнсис МакДорманд, Сэм Рокуэлл, Мартин МакДона)
Үздік актер — Гари Олдман («Ауыр кезең»).
Екінші пландағы үздік актриса — Эллисон Дженни («Мен, Тоня»).
Үздік режиссер — Гильермо дель Торо («Су пішіні»)

Дарвиннің теориясы бойынша маймылтектес тіршілік иелері еңбек арқылы саналы адамға айналды. Бірақ еңбек етпес бұрын маймылдар ағаш басынан жерге түсуі керек қой. Дәл осы тұста арақ көмекке келеді.

АҚШ-тағы Дартмут колледжінің зерттеушілері осындай тұжырым ұсынып отыр. Оны мен өзіміздің National Geographic Қазақстан журналынан оқып қалдым. Осы қуанышты жаңалықпен бөліскім келіп кетті.

Мақаладан үзінді келтірейін:
«Берклидегі Калифорния университетінің физиологі Роберт Дадли – «мас маймыл» болжамы жайлы алғаш ой ұсынған адам. Оның ойынша, ағаштан жерге түсуге батылы барған примат жемістің жаңа түріне қол жеткізді-міс. «Егер сен алкогольдің иісін сезіп, жемісті өзгелерден бұрын алсаң, ол – сенің артықшылығың, – дейді Дадли. – Сен өзіңді жеңімпаз сезініп, калорияға да қарық боласың». Бұл өзгеріс өз кезегінде жаңа өмір салтының пайда болуына итермеледі.[1]».

Оны мен қалай елестетем? Он шақты миллион жыл бұрын ата-бабаларымыз жердегі жыртқыштардың кесірінен ағаш басында тіршілік етеді. Бірақ ағаш басындағы азық шексіз емес, сондықтан пісіп жетілген, иісі бұрқылап жерде шашылып жатқан жеміс-жидектерге қалай да қол жеткізу қажет болады. Сосын ішінен бір батылы аса сақтықпен жерге түсіп, бұзыла бастаған жемістің дәмін татып көреді. Бұзылған жеміс ашытқы бөлетіні белгілі. Ал ашытқы дегеніміз бүкіл алкоголь атаулының негізі. Көп жеп қойғаннан кейін әлгі примат бабамыз аздап көңіл-күйі көтеріліп, тіпті маңайдағы жыртқыштарға сес көрсетіп қояды. Сосын ол енді жемісті жерден теріп жеуді әдетке айналдырады. Өйткені ол әрі тәтті, әрі көңіл-күйді көтеріп, ерекше сезімге бөлейді. Артынан басқа приматтар да оның ісін қайталайды. Оларға да ұнайды. Уақыт өте келе „адам болғысы“ келген маймылдар уақытының көп бөлігін жер бетінде өткізуге бейімделеді. Ал әрі қарайғы эволюцияны менсіз-ақ өздерің білесіңдер: тас қарулар, от жағып үйрену, пісіріп үйрену, дәнді-дақылдар теру мен оны егу және ҚР үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы.

Алкоголдің адамзат дамуы үшін рөлі бұнымен бітпейді. Көне дәуірдің ғұламалары қалдырған, біздің заманымызға дейін сақталған тарихи һәм мәдени мұралар мен жәдігерлер арақ-шараптың көмегімен дүниеге келгенге ұқсайды. Өйткені алкоголь адамға шабыт сыйлайды. Шабытсыз бұл жақұттар пайда болмас еді. Тағы да НатГео дерегіне жүгінеміз:

»Шынтуайтында, жер-жаһанда дәнді-дақылдардың түр-түрінен жасалған алкоголь жайлы деректер өркениеттің алғашқы кезеңінен бастау алады. Пенсильвания университетінің биомолекула археологі Патрик МакГоверн: «Мұның бәрі жай сәйкестік емес», – дейді. Оның айтуынша, Тас дәуіріндегі ғұрыптардан бермен адамның ақыл-есін өзгертіп жіберетін ішімдік атаулы шығармашылыққа шабыт бітіріп, тіл мен өнердің дамуына серпін берген. Адамзат тарихының шар­уашылық жүргізуден бастап, жазудың пайда болғанына дейінгі дәуір аралығына көз жіберсек, оның қай-қайсысында да ішімдікпен бір байланыстың болуы әбден ықтимал. «Әлемнің әр түкпірінен табылған бұлтартпас деректер алкогольді ішімдіктің адамзат мәдениеті үшін маңызды роль атқарғаны анық, – дейді МакГоверн. – Отыз жыл бұрын бұл дерек дәл бүгінгідей мақұлдана қоймаған еді». Әзіл-шынын араластыра сөйлеген МакГоверннің айтуынша, ішімдіктің адамзат баласының ажырамас бір бөлігіне айналғаны сонша, біз енді өзімізді «Хомо ішкіштер» деп атасақ та болатындай.[2]".

Осыдан келіп адамдардың араққа құмарлығының себебі де анықталатындай. Демек бұл біздің қанымызға сіңген әуестік, бізді ғасырлар бойы алға жылжытып келген инстинкт. Ендігәрі ішкішті кінәлауға асықпа, өйткені бұл геніне программаланып қойылған нәрсе.

Ендеше алкоголь өнімдерін жеккөрінішті қылып көрсету әдетімізден арылып, оның адамзат тарихындағы маңызды рөлін мойындайтын кез келді, ағайын.

Сілтеме:
[1][2]: «Тоғыз мың жылдық құштарлық» © National Geographic Қазақстан, 2017

Желі қолданушылары «Сталиннің өлімі» комедиясын Қазақстанда көрсетілмей қоюын талқылап жатыр.

Желі қолданушылары қазақ қыздары басқа ұлт өкілдеріне тұрмысқа шығуы керек пе, жоқ па деген тақырыпты талқылады.

1896 жыл. Германияның Цюрих қаласындағы политехникалық училищеде жаратылыстану ғылымы бойынша дәріс өтіп жатқан бір профессор өзінің студенттерінен «Құдай бар ма?» — деп сұрады. Студенттердің бірі орнынан ұшып тұрып «Әрине, құдай бар» — деп жауап берді. Профессор әлгі студентке жақындай түсіп, келесі сұрағын қойды:
— Егер құдай бар болса, онда әлемдегі жанды-жансыз, көзге көрінетін және көрінбейтін жаратылыстың барлығын да құдай жаратқан ғой, солай ма?
— Иә, солай.
— Адам бойындағы мейірім, иман, ізгілік, махаббат сезімдерін де құдай жаратқан ба?
— «Әрине, әлгінде өзіңіз айтқандай, жанды-жансыз, көзге көрінетін және көрінбейтін жаратылыстың барлығын құдай жаратқан, ендеше бұл қасиеттерді де адамға құдай дарытқан» — деді студент ерекше көтеріңкі үнмен.
— Ал енді, осы жақсы қасиеттермен бірге адамдардың бойында зұлымдық, жауыздық, іштарлық, жек көрушілік, күншілдік сияқты жаман қасиеттер де бар ғой, бұлар да жаратылыстан тыс емес, сонда бұл қасиеттерді де құдай жаратқаны ғой?
— «Мүмкін...» — деген студенттің дауысы енді бәсең естілді де, одан әрі ол жарытып ештеңе деместен, күмілжіп төмен қарап еді, профессор өз сөзін әрі қарай жалғады.
— Мүмкін дейсің бе? Ал осындай жаман қасиеттерді де құдай жаратқан болса, онда сол құдайдың өзінің бойында жақсы қасиеттермен бірге осындай жаман қасиеттер де болғаны ғой, себебі, табиғаттың іргелі заңына сүйенсек, ешнәрсе жоқтан пайда болмайды емес пе, әркім өзінде барды ғана береді ғой.
Әлгі студент еш жауап қата алмастан үнсіз тұр. Енді өз біліміне масаттанған профессордың дауысы көтеріңкі шықты:
— Ал, егер жаратушы құдайдың өзінің бойында осындай жақсы да, жаман да қасиеттер бар болса, онда құдайдың адамнан, яғни жұмырбасты пендеден айырмашылығы кәне? Көрдіңіздер ме, қымбатты менің шәкірттерім! Құдайға сенудің дұрыс емес екенін, діннің барлығы ойдан шығарылған аңыз екенін айтушы едім ғой, соны мен бүгін сендерге тағы да дәлелдеп тұрмын.
Осы кезде аудиторияда отырған басқа бір студент: «Профессор мырза, сізге бір сұрақ қоюға рұқсат етіңіз» — деді.
— Әлбетте
— Табиғатта суық деген жаратылыс бар ма?
— Әрине, бар. Сен немене, мүлдем тоңып көрмегенбісің?
Аудиториядағы өзге студенттер ду күлді. Оны елемеген жас жігіт сөзін жалғады.
— Қателесесіз профессор мырза, табиғатта суық деген жаратылыс жоқ, тек жылу деген жаратылыс бар. Жылу оттан пайда болады, яғни жылуды тудырушы көз, ол – от. Ал суық ештеңеден пайда болмайды, суықты тудырушы көз табиғатта жоқ. Суық деген ұғымды адамдар жылудың жоқтығын немесе жылудың аздығын сипаттау үшін қолданады. Басқаша айтсақ, қай жерде жылу жоқ немесе қай жерде жылу аз сол жерде өздігінен суықтық орнайды. Жаратылыстағы қай нәрсенің де бар екенін оның энергиясымен өлшейміз, ал физика ғылымында жылу энергиясы деген өлшем бар да, суықтың энергиясы деген өлшем жоқ қой, демек, суық деген жаратылыс жоқ.
Енді профессор үнсіз қалды. «Тағы бір сұрағым бар» — деді жас жігіт.
— Табиғатта қараңғылық деген жаратылыс бар ма?
— Бар әрине. Түн деген қараңғылық емес пе?
Бұл жолы профессордың жауабы сенімсіз естілді, студенттер де әлгіндей ойсыз күлкіден тыйылып, жым-жырт тыңдап қалған.
— Сіз тағы да қателестіңіз профессор мырза, табиғатта қараңғылық деген жаратылыс жоқ, тек жарық деген жаратылыс бар. Жарықты тудырушы табиғи көз бар, ол – от. Ал қараңғылықты тудырушы көз жоқ. Қараңғылық неден пайда болады? Қай жерде жарық жоқ немесе аз, сол жерде қараңғылық орнайды. Қараңғы деген ұғымды адамдар жарықтың аздығын немесе жоқтығын сипаттау үшін қолданады. Ғылымда жарықтың энергиясы, жарық толқыны, жарықтың массасы деген өлшемдер бар, ал қараңғылықтың энергиясы, қараңғылықтың массасы деген өлшемдер жоқ. Олай болса, қараңғылық деген жаратылыс жоқ. Ал, енді әлгі сіздің сұрақтарыңызға жауап берейін. Зұлымдық, жауыздық, іштарлық, т.б. толып жатқан жаман қасиеттерді құдай жаратқан жоқ. Құдай отты жаратты, оттан тарайтын жылу мен жарық сәулені жаратты, адам бойындағы мейірім мен махаббатты жаратты. От жоқ жерде өздігінен суықтық пен қараңғылық орнайтыны сияқты, қай жерде махаббат жоқ, қай жерде мейірім-шапағат жоқ, қай жерде адамның адамға деген ізгі қарым-қатынасы жоқ, қай жерде имандылық жоқ, сол жерде зұлымдық та, жауыздық та, арамзалық та, ұятсыздық та, іштарлық та, күншілдік те өз-өзінен пайда болады.
Әлгі профессор боп-боз болып сазарып, көзін бір нүктеден алмастан, үнсіз, меңіреу күйде орнынан қозғалмай қалды. Ал профессорға ұтымды жауап берген жас студент – кейіннен әлемге әйгілі ғұлама болған, салыстырмалылық теориясын ашқан, фотоэффект құбылысын ашқан, физика ғылымы бойынша үш жүзден астам еңбектер жазған Альберт Эйнштейн болатын.

Аударған Алмат Рахметов.

Биылғы жылы өзіме көптеген мақсаттарымды орындау үшін, алдыма үлкен жоспарларды қойып отырмын. Соның бірі Кіріс-шығыс күнделігі. Яғни 2018-ші жылдың қаңтар айының бірінен бастап тапқан табысыммен, жұмсаған әр теңгемді (ойын-сауыққа, жолақы, ішіп-жеу, тамаққа, қонақтық, сыйлықтар,) күнделікті кіріс-шығыс күнделігіме жазып отыру. Осы арқылы айлық табысымды барынша реттеу, мейлінше шығындарды азайту.
Кіріс-шығыс күнделік журналын жазу маған не береді?
1. кіріс-шығындарымды реттеу,
2. әр тапқан табысымның қайда жұмсалғанын анықтап отыру,
3. мүмкіндігінше шығындарымды азайтып, артық ақшаны өз қорыма қосу, жинау,
4. әр айдың бірінші аптасында кіріс-шығыс журналымды реттеп, әлеуметтік желіде көппен бөлісу.
Осы арқылы күнделікті жұмсалатын әр теңгемнің қайда жұмсалғанын, тапқан табысым арқылы есептеп реттеудің жақсы шешімі.
Құрметті оқырман сізде өз табысыңызды реттеп, менің қатарыма қосылыңыз. Алға қарай жоспар құрып, бірге кіріс-шығыс күнделік журналын жүргізейік.
Іске сәт!!!