Діни және Ұлтшыл істер агенттігіне қарасты «Руханият: дін мен діл» басқармасы 2012 жылға арналған Наурыздың келу уақыттарын жариялады.

Кестеге қарайтын болсақ Наурызға ең алдымен еліміздің шығыс аймағындағы Владимировка ауылының тұрғындары кіреді. Олар таңғы сағат 04:10-да Наурызды қарсы алуларына болады. Алматы қаласы үшін Наурыз уақыты 04:57, елордамыз Астанада 04:58. Ал, Наурызды жұрттың соңы болып қарсы алушы Батыс Қазақстан облысы, Сайқын ауылының тұрғындары болмақ. Олар үшін Наурыз уақыты 05:32.


Халық Наурызды жылы палаткаларда отырып, асыға күтуде © voxpopuli.kz

ҚЫЗЫҚТЫ ДЕРЕКТЕР
-«Қызыл Телпек» ертегісінің авторы Шарль Перро «Циркуль мен сызғыштың махаббаты» деген де ертегі жазған
-Наполеон Бонопарт математикалық еңбектер жазған. Геометрияда «Наполеон есебі» деген бір факт бар
-«Соғыс пен бейбітшілік» романының авторы Л.Н.Толстой бастауыш сынып оқушыларына басқа оқулықтармен қатар, арифметика оқулығын да жазған

Еркелеген үмітім үкіленген
Еркелесең ғажайып бір күйге енгем.
Елітіп бар еркімді алып қойдың
Виртуалдық сезім деген осы ма екен...?

Виртуалды ешқашан мойындамай
Жүруші едім бұл жерді ойыма алмай.
Үйленбеген жас баладай қобалжимын
Реалға жетпей жатып бұным қалай?

Сеземін реалда да кездесерміз
Жазбаймыз ол кезде біз сөйлесеміз.
Айтуға сөз жетпеген жағдайларда
«Басқаша тілдермен де» түсінісерміз.

Түсінерміз бір-бірімізді ымдасақ та
Бір үмітке бір үмітті жалғасақ та
Сеземін, сол себепті күтіп жүрмін
Кездесердей елде жоқ бір ғажапқа…

Сөкпеңдер, жүрегі дүк*дүк етіп жүрген жігіттің келісімімен қойдым.  

Ресейлік ғалымдар, қазіргі алкогольді ішімдіктердің құрамында, адамның психологиясына тез әрі кері әсер ететін зиянды заттар барын айтып, дабыл қағуда.

БҰЛЫҢҒЫР

Денесінің қай жері ауыратынын сезуден қалды, өңі ме түсі ме, әлде… ана өмірдің табалдырығынан аттап тұр ма?! Ауыр соққыдан көгеріп, күмбедей боп ісінген көзі ашылу былай тұрсын, кірпігін қимылдатқанда-ақ, денесінде жан барын білдіріп, ашып ауыра бастады. Іштен ойша мырс күлді: « Еее, маған о дүние қайдан бұйырсын, тірі екем ғой».
Кеудесі дымқылданып қалыпты, тағы да. Осыны сезгенде ғана, өзінің жақында ғана жас босанғаны есіне түсті. Сәбиі ненің күнін көріп жатыр екен, әлде анау жастыққа тұншықтырып, ендігі… Одан әрі ойлауға дәті жетпегенмен де, кеше кешкі сойқаннан денесінде тамтық қалмаған жас ана, немқұрайдылық танытып жата берді.
Тіпті, мынау өмірде сәбидің отбасындағы қуаныш екенін ол сезінбейтіндей. Қырқынан шығып та үлгермеген шақалақтың түнімен нендей күн көргені ол үшін енді бәрібір.
Басы шым ете қалғанда селк ете түсті. Кеше, ата-анамның сөзін аяқ асты еттің деп, удай мас болып алған күйеуі мұны құлақ-шекеден бір салғанда ол бала емізіп отыр еді ғой. Бұл не қорғанарын, не сәбиді алып қашарын білмей сасқанда бала өзі отырған төсекке құлады, сол кезде басынан тағы бір соққы тиді, одан кейін өзі де есін білмейді. Осымен екінші рет, ауыр соққыны көтере алмай бірден есінен танып құлайтын болды.
Бойын шайтан баурап алған күйеуі, талып жатқан мұны көргенде одан әрі еліреді. Көздеріне қан толып, былқ-сылқ жатқан әйелін өлімші етіп ұрады, тепкілейді, сөйтіп әбден сілесі қатып құлағанда ғана жаны жай табады. Бұл соңғы жарты ай көлеміндегі төртінші сабауы. Сондағы себебі: «әйелінің қабағы ашылмайды, тоңтеріс жүреді, ата-енесіне жылы шырай танытпайды, кейде тіпті шәй да құйып бермейді».
Ал, өзін «нағыз еркек» санайтын батырымыз «әйелді еркінсітпеу керек», деген ауыл көшесіндегі пәлсапаны шала мас отырып әбден құлағына құйып алған.
«Қазір қай уақыт болды екен? Маған енді бәрібір емес пе?!». Денесі қалшылдап қатты мұздағанын сезді. «Мейлі. Өзі қайда жатырмын?» ауырсынса да, өзінің қайда жатқанын білу үшін көзін ашуға талпынды. Басын әзер көтеріп, көзін сығырайта жан-жағына қарады. «Түк көрінбейді, тағы да жертөлеге әкеліп тастапты. Мейлі». Өткен жолы да осылай жертөлеге әкеліп тастаған-ты. Бірақ онда есін жия салысымен еңбектеп, әзер дегенде жоғары көтеріліп, үйге кірген болатын, сәбиі үшін.
Бұл жолы жағдайы тым ауыр ма, әлде кім білсін, жағдайы беймәлім күйде қалған сәбиінің жағдайына алаңдауға шамасы келер емес.
Оқуға түсе алмаған соң, сатушы болып кіші-гірім дүкенге жүмысқа тұрды. Бұл дүкеннің маңында қала сыртындағы ауылдарға адам таситын таксилер тұратын. Су, темекі алып жүретін бұл жігіт, бір көргеннен көзіне жылы ұшыраған. Бас аяғы бір ай өтпей танысып, жақын араласа бастады. Алты айдан кейін, жүкті болып, тұрмысқа шығуға бел буды. Кіші гірім той. Той иелері де, қыз берген құдалар да көңілсіздеу тарасып еді, сол кезде.
Бұл тоғыз ай бойы дүкенде саудасын жасай берді, перзентханаға жұмысынан күйеуі әкеліп салған.
Босанды, қыз екен. Сәби бағудың жәйін білмейтін бұған нағыз қиындық енді басталды. Күйеуіне де, ата-енесіне де қарауға мүмкіндік жоқ, өзімен-өзі, түнде шаршап құлайды. Алғашында қыз тудың деп наразы болған күйеуі, келіншегінің бұл жайын ұғу былай тұрсын, көргісі де келмеді. Бойында тек ыза тұрды, оны басу үшін арақ ішеді. Бірақ ақаң бойынан сол ыза-кекті сыртқы шағарғанша асығатындай ма?!
Он бес күндей жас әкеге де, жас анаға да, тіпті бұл дұниеден хабарсыз нәрестенің де өмірінен сән кетті.
Енді міне, ұра берсе құдай да өледінің кері болып ана жатыр. Ол үшін енді мына өмірдің қызығы жоқ. Тіпті дәл қазір топан су жүрсе де, оған енді бәрібір. Ой да, үміт те, ештеңе жоқ. Бос қуыс.
Оның кешегі арақтан басы дыңылдап әзер оянғанда, аштықтан шыңғырып жылаған нәрестенің даусы келді, құлағына. Бұл жылаған өзінің сәбиі-ау, тумай жатып шақалаққа қиянат жасадым –ау, тіпті отбасым бар ау деп ойлау, миына да кіріп-шықпай, басын жазу қамымен далаға шықты.
Жылай-жылай сілесі қатты. Ешкім оны жұбата алмады. Қолына алғандардың ешбірінен өзіне таныс иісті таппады. Ойпырау, бұл өмірде адамның адамға деген жанашырлығы қайда, біреуге зәбір көрсетіп жатқанда, оны неге ешкім арашалмайды, бұл не деген немқұрайдылық дегендей сәби тағы жылады, тағы жылады. Осылай, жөргегінде қатыгездіктің дәмін татты шақалақ.
Ал, баласының әлем-тапырақ түрін көргеннен-ақ, одан үндемей құтылып, өлтірсе де өз қатыны деп бастарын ала қашқан әке-шеше, тіпті қарындасы да сәбидің шешесі қайда екенін білмейді. Оның талып қалғанынан бейхабар болғандықтан күйеуінен қашып, көршілердің бірінің үйінде жатыр ма деп, іздемеді де.
Араққа деген құмарлығы күннен күнге артқан әке, жала жансар шеше, шырылдап жылап, бұл дүниеден жәрдем сұраған нәресте… Бір отбасының болашағы БҰЛЫҢҒЫР…

Риза Исаева

Жақында FaraOn1 баурымыздың сұрауымен Солтүстік Қазақстан аймағындағы жастардың блог платформасын ашып берген едім. КерекИнфода жинаған тәжірибесі бар, әрі қарай өзі алып кетті. Атын да өзі қойды, Теріскей деп.

www.teriskey.kz

Түн
Түсімде, түн ауған екен таңғы уақ
Екуміз биге барыппыз ар жағы болды сандырақ…
-Сен сосын вальс биледің
Басқа жігітпен мәз болып
Қызғаныш кернеп бойымды
Мен болсам тұрдым қанжылап…
Көрсетті ғой мына қыз
Әбігерімнен алып әлекті
Ұрғым кеп еді жігітті
Көзінен қорықтым бәленің
Қажымұқан болып тұғанда
Қысып бір алар едім ғой
Өле алмай жүріп өзімнің
Зорымның қараш дәмемнің
Сен сосын дедің-
Кешірші, сүйемін сені ашуыңды бас.
Бақытқа басым майланып осы сөзің үшін болдым мас.
Жердегі барлық байлықпен
Мәнсапты жинап берсең де
Титтей-ақ осы түсімнің
Тырнағына да татымас
Сен сосын қайта бүліндің
Бабыңа түсіп бастапқы
Қабағым қарс түйіліп
Табанға тағы тас батты
Селк етіп шошып оянсам
Сен жоқсын бірақ тек қана
Жастыққа тамған жып жылы
Жалғыз-ақ тамшы жас қапты…

Авторы Ықылас Ожай
Мен осы өлең жолын 1 курста ЕҰУ-нің 5 жатақханасында тұрғанда, 5- курс студенті Алмас ағамыздан жазып алып жаттап алған едім… Бұл өлең менің бой тұмарым болды десем қателеспеймин… Талай вечерлер, талай жылаған қыздар… біраз достарым осы өлеңге тәнті болды… Осы өлеңмен сіздермен де бөлісуді жөн көрдім.

Баяғыда осыдан отыз бес жыл бұрын, Кеңестік бір мықты спортшы, спорттан қоштасады. Қарасаңыз жайғана оқиға, кім кетпей жатыр дейсің осы спорттан… Бірақ бұл оқиға өзгеше болды. Себебі, (санай отырыңыз..) әңгіме әлемнің 11 дүркін рекордсмені, 17 дүркін әлем чемпионы, 13 рет Европаны бағындырған, 7 мәрте КСРО ның чемпиноны болған тұлға жайлы болмақ. Спорт әлемінде осындай тұлғалар саусақпен санарлық. Дәл осылай атақты спортшы, өзінің бабының келіскен, шарықтау шыңында спорттан қош айтысады. Мәскеуден жеке аяқ киім тігу шеберханасын ашу оның арманы болатын. Иа солай, ол өз талантын Ераван көлінің кірге толы мұз қатқан тұңғйық тереңіне батырды. Ал ол үшін ешкім, ешқашан оны кіналай алмасы қақ.

…1976 жылыдың 16 қыркүйегінде Ереван қаласында дамба үстінен жүріп бара жатқан тралейбус суға құлады.Тоқсан екі жолаушы он метрлік тереңдікке тірідей батты. Маңдайға жазылған өлімнен құтылу мүмкін болмады, тек мына жағдай болмаса: дәл сол кезде суға жүзуден әлемнің бірнеше чемпионы Шаварш Карапетян кезекті жатығуын өзен жанында өткізіп жатқан еді. Опат нәтижесін шығарған эксперт мамандар: ешікм ешқашан өмірде осындайіс әрекетті ітсей алмас еді, тіпті физикалық тұрғыдан алсаңыз да, -деген. Лай, кір өзенге кірпік қақпастан секіріп түсіп, тралейбустың артқы терезесін аяғымен сындырып, естен таңған жолаушыларды құтара бастаған. Жиырма минуттай мұзды суда тұру бұл ерлік еді. Жиырма адамды ажал ауызынан құтқарды.Негізінде тралейбустан жиырмадан көп адамды қсыртқа алып шығады, бірақ біразы мерт болды. Шаварш кезекті рет суға секіргенін және үсті басының сынған терезе сынықтарының жабысып қансырағанын дамба маңына жиналғандар көрген болатын.

Кейінріек, — Сол кезде ең қорқыныштысы не болды? — деген сұраққа Шаварш Карапетян: «Мен қанша мықты дайындықта болсам да, су астында көп тұра алмайтынымды білдім және көп адамды құтқара алмайтынымды түсіндім. Су астында түк көрінбеді, мен тек сезіп ұстап көру арқылы ғана адамдарды құтқардым. Бірде мен өз қолымда былғары орындық алғанымды көрдім Соны көрдімде менің қателігм, адам өмірімен пара пар екенін түсіндім, ал сол орындық менің түсіме мың рет кірген шығар. — дейді спортшы».

Спортшы осы оқиғандан кейін ауыр пневмониялық ауруға шалдығып, оның қанында кір судан жуқпалы ауру жұққаны анықталады. Ал көлгеге өз кезегінде қалалық қоқыс сулар құйылған екен, сіра содан да болар… Дәрігерлер әреңдеп жүріп Шавраштың өмірін құтқарады, бірақ спортпен мәңгіге қош айтысады. Ал атақты спортшы, әлем чемпионы — Шаварш Карапетян мүгедек болып қалды..

Өз өміріне, спорттық ғұмырына балта шапқан Шаварш Карапетян, адамдарға деген махаббатын ұмытқан емес. Адам өмірі үшін спорттық ғұмыры сол Ереван көлінінің тұңғиығына кетті. Жаратқан иемиіз оның осы ерлігі үшін, қорқынышқа толы жиырма минутын мыңдап еселеген болар…

Менің ойымша: дәл осында адамдардан бүгінгі жастар үлгі аласа деймін. Баларалды осылай тәрбиелесе ғой шіркін… Мектепте осында ерліктерді үлгі қылып айтса ғой… Дәл осы оқиғадан тура 11 жыл өткеннен соң мен дүниеге келдім… Бірақ осы адам туралы, осы қайғылы оқиға туралы бүгін білдім!!! Тек 36 жыл өткеннен соң.!!!

P.S. Шаварш Карапетян бүгінде Мәскеуде тұрады. Құдай қалап, Мәскеуге барып жатсам, осы ҰЛЫ АДАМДЫ іздеп тауып қолын қысар едім…

video.mail.ru/mail/mika_jan_forever/_myvideo/2.html

"Қара киімді әйел" (The Woman in Black) хоррорында Дэниел Рэдклифф әйелінен айырылып қалғаннан кейін ауыр қайғыда жүрген жалғыз басты әке рөлінде ойнайды. Бірақ, оны алда тағы бір ауыр сынақ күтіп тұр. Үрейлі фильмдер жанрындағы дебюті жайында актер Cinema Blend ресурсына берген сұхбатында әңгімеледі.

Знаете, каковы главные правила съема?! Их нет! © Доктор Хитч «Правило съема: Метод Хитча»

Параллель әлем
Каспидің бойындағы кафедегі сүйкімді даяшымен қылжақтасып болып, шашлык пен сыра ақысын төлеп, орнымнан тұрдым да, қарсымдағы айнаға бір қарадым. Бәрі орнында екен. Жолайы, манадан бері тесіліп отырған бір қыздың есімі мен телефонын жазып алып, есікке беттедім.
Ақтау Сити жоспары елді еліткен 2007-ші жыл, біртүрлі жыл еді өзі… Талай жергілікті жастардың алдын ала мақтанышына айналған 3Д-да салынған суреттеріне арбалып, ұзақ қарап, жүрегіміз елжірейтін еді…