Ақыртөбе өткелдері: Емшінің "демі"

"… оларға балалалар және әжелер жем береді және сипады. Ал онда маған «оларға көп шағынады» деп айтты". © Надежда Белқожа
Кәззап халқының кәззап баласының өсек етуі бойынша, мынадай битжұғыс хихихикаяны тастарыңызға келтірейін.

Ақыртөбе. Кешхюрем жаңбыр сиіп, әжетін өтеді. Бұлттардың зайыбы шығып кеткен-нақ. Ағаштар желмен бірге Гейлымжан Дүмшеназарбтың соңғы шыққан гейортодоксалды әніне билеп жатыр-нақ. Гәляктің гейтаныстары біл[әе]Д. Кәззапстанның кең әл-джәзиралы даласында екеу келе жатады.

— Шыдасай-нақ! Кічкөне қалды, — дейді бұты терлеп.

Екіншісі ләм демейді, лох болған күйі қасында келе жатыр. Өзінің шашы ұзын-ей, бұты да жартылай қисық. Кәззап халқының кәззап қызы ғой-нақ! Лом жұтқан өзі, көп сөйлемейді. Қасындағы сайқал еркегінің бойы ұзын, тасы ескерткішке айналған. Боқтан басқаны білмейД.

Келген жеріне жеткен соң пидрені іздейді. Сөйтсе, кәззап халқында емЧ дейД екенҒо. Емшіні тауып, діджләъйеД. ЕмЧ өзінің услугасын ұйымдастырып, бұтақақысын айтаД. Емшінің емшегі жоқ екен. СПТУ-ға «бітірген» 97-жылғы амбал ғой. Қап-қара, тілі тіл емес, жалай берген ба лібәедть!?

— Уайымдай бермеЧ-нақ! Маған келген қатынның бәрі туған. Бәрінің туғаны маған ұқсайД. Енді сен колхозыңа қайта бер бұтыңды басып. Бір жұмасы әбден қанған кезде қатыныңды әкет-нақ! Әрекет жасаймын! Жылай бермей жоғал-нақ!

Сөйтіп, әлгі чмо үйіне қайтады. ЕмЧ болса тасын ұстаған күйі мәз. Қатын да жас екен. Содан бір жұма бойы әлгі қатынды «басып-басып», «дем» салады. Джолиді секірткен Бандерос дейсің бе, шаршайдыҒо-нақ. Әлгі чмо кеп қатынын әкетеД.

Сыболыш емЧ мәз. Келесі клиентін күтіп жүр. Кәззаптардың қатындарына "әрекет" жасамайтынына бұты ашып, тасы тұрады. Бұған да рахат, әрі «дем» салады, ақшасын да алады.

P.S. Кәззап халқында емЧ-қатындардың, кемпір-семпірлердің «демі» қандай болады екен лібәедтъ?! ЕптібайымайД!..
Әрі қарай

Құбыжықтың жазбалары

Азаматтардың мемлекеттiк оқу орындарында тегiн орта бiлiм алуына кепiлдiк берiледi. Орта бiлiм алу мiндеттi. Бағымызға конституцияда осындай бап бар.
Бір айдан соң жаңа оқу жылы басталады. Мұғалімдері білікті, оқушылары ынталы, ірге тасы биік, білімі нық мектеп мемлекеттің әулеметтік институтының бірі.
Жазба тақырыбыма келсек. «Құбыжықтың жазбалары» интернет көзінің шартты түрде атауы. Ішінде химия жалған және қиянат әкелетін ғылым, гравитация жоқ, кәдімгі табиғи тастың жаны бар, күн жүйесінде тағы да екі күн пайда болуы тиіс еді (олар газ планетасы айналып, салмағы кіші болғандықтан тұтанып жанбай қалыпты), фотосинтез өсімдік әлемінде жоқ. Автордың негізгі ойы мектептерде жалған білім беріледі дегенде. Көптеген дәлелдерін келтірген. Дәлелдеріне сену оңай. Жазбасының тілі жеңіл, оңай оқылады.
Келесі жазған жолдарымды жоққа шығаруға физик мұғалімдеріміздің білімі жеткілікті шығар.

Блог - bake: Құбыжықтың жазбалары
Автор жердің тартылыс күші оның бетімен жоғары тарқамайды. Жердің бетінен жоғары тарқаса, геостационарлық жер серігін өзіне тартып жерге құлатар деп жазыпты. Оның ойынша жасанды жер серігі көрінбейтін белдеудің үстінде тұр (жер серігі орбитаны құраған көрінбейтін белдеу бойымен рельстерде сырғанап жүреді). Дәлелсіз жазба еместігін еске сала кетейін. Әрбір сөзінде мән бар.
Дәл осындай ойды жоққа шығарып 1686 жылы Исаак Ньютонның Philosophie naturalis principia matematica кітабының баспагері Гожер Котестің кітапқа жазған алғы сөзінде жазылған.
Неліктен жұлдыздар секілді жанып көрінген планеталар Темірқазықты айнала қозғалмайды, жер бетіне қатысты ұшқан дене неліктен доға жасап барып жерге құлайды? Біріншісіне Кеплер, екіншісіне Галилей және Ньютон жауап берді деп классикалық білім тарихында есімдері қалды.
Гожер Котестің, Кеплердің, Ньютонның оппоненттері қазіргі заманда да табылады. Олардың да өз шындығы бар шығар. Бірақ отандық оқулықтарды, жалпы оқытудың мәні сынға алынып жатқанда, «Құбыжықтың жазбалары» оқушыларға пайдасын тигізбейді. Құбыжықтың жазбалары мектеп мұғалімдерінің біліміне және біліктілігіне сын. Егер осындай сынға тап болса, сүрінбей өткенін тілеймін.

Гожер Котестің жазғанын Иссак Ньютон «Математические начало натуральной философии», Л.С. Полака редакциясымен 1989 жылы Москвада «Наука» баспаханасынан шыққан кітапбының электронды көшірмесінен таныстым. 1686 жылғы латын тіліндегі түп нұсқадан 1936 жылы А.Н. Крылов аударыпты. Сол аударма кітапқа негіз болыпты. Бір қызығы кітаптың бас жағы кәдімгі қазіргі физика кітабына ұқсас.

PS: Қажет дегендерге құбыжықтың жазбаларына сілтемені жіберемін. Сілтемені ашық көрсетсем, оны жарнамалағанмен тең.
Әрі қарай

Надин путеводитель по Керекинфо: kariim

Думаю, что Его преосвященство преподобно-бесподобный мулла из Триполи Кариим ат Алмати более чем достоен Вашего внимания.

kariim , в доисламских литературах и документах — Жомарт Батырбеков, выпускник Триполийского Каддафийского Университета имени Государства. Окончил факультет «Вынесение фетв и загробный мир», имеет степень муджтахир II степени. Владеет казахским, арабским, марокканским арабским, русским, чагатайским языками. Многоженат, имеет всех жен.
Әрі қарай

"Сыр ақшамы" газетінің қосымшасы: ТАҚТАРДЫҢ ОЙЫНЫ

«Сыр ақшамы» газетінің қосымшасы: ТАҚТАРДЫҢ ОЙЫНЫ журналының шілде айында шыққан санында:

Жанжал: Ештеңе білмейтін Джон Сноу ҰБТ-да қалайша 115 алды?
Сән: Қыс келе жатыр. Тамыз айында Астанада не киеміз?
Тұлға: Тирион Ланнистер: Қарасуда Станнисті қалай мал қылдым?
Қаржы: Браавостың Темір Банкі қазақтарға кредит бермейді
Сұхбат: Дорн ПринціОберин: Маған негізі сенің көтенің ұнайды
Пайдалы кеңес: Жабайы отта үйде қалай жасаймыз?
Тарих: Қазақ хандарының бастардтары және қазіргі замандағы ағашка-бастардтар

Блог - Rafaello: Сыр ақшамы газетінің қосымшасы: ТАҚТАРДЫҢ ОЙЫНЫ
Әрі қарай

Надин путеводитель по Керекинфо: VKM

О, Надя-Надежда, я взял себе смелость ознакомить Вас с одиозными личностями зверинца по имени КерекИнфо. Ибо одно дело — озвереть вместе со всеми; а вот агнцу вроде Вас будет сложно в этом проклятом зоопарке.
Әрі қарай

Агеңқ Джөңи Сглш: Роуыңг АтЕкенсің

Кәззап халқының кәззап баласы АҚШ-та білімін жетімдірген соң елге оралады. «КәззапФилімге» тиын-тебенін тастайды. Жұмысқа неқұяға да алмайдыҒо. ДжільәейД...

Жақында (жақындамасаң жоғал-нақ) ХулиВот CinoCinemas жыншысы Роуыңг АтЕкенсіңмен бірге Кәззапстанға келген екен. Сонда ҚазГУ-дың кәнебереміз залында эңгілшінше білетін бірде-бір muslimMan, нөлде-нөл құрИсаТәңг болмай қалады-нақ. Әлгі кәззап халқының кәззап баласы неДізZәеТъ деп қойыма қарап отыра ма, оқығаны бар, телепон арқылы ызбандап шақырып алып, услугасы үшін жатқаны бар, орнынан бұтағымен қоса ұшып тұрады да:

— РоуӘкеңАуз, do you speak English? — деп сұраған ғойЧ.

(Кәззап баласының ғәдеті емес пе, шетелдің аммазатын көрсе, бұтағы бұртиып, дүйеіспек-дүйеіспек дей беретіні-нақғ...)

Роуыңг АтЕкенсің бұтына бір сиынды да, екі қолын бұтына быққан күйі:

— Айым Агеңқ Джөңи Сглш! Енді ай гей нот іспек Ңглш. ГбдьшЧ! — деп, қолтықтүгін иіскей берген екен.
Әрі қарай

Джиу-джитсу бойынша қорғану әдісі

Джиу-джитсу (дзюдзюцу) (жапонша. 柔術 [дзю: дзюцу] (info) — «мойынсұну өнері») — өзіне қарумен және олсыз жұмыс техникасын енгізетін жапондық жауынгерлік өнерлеріне қолданылатын жалпы ұғым. Дзю-дзюцу феодалдық Жапонияның самурайлары ішінде қарулы және қаруды қолданусыз самурайдың сауыт—саймандарымен қарсыласты жеңіп шығу әдісі ретінде дамыған. (ақпарат мына жақтан алынды)

Осы джиу-джитсу бойынша кез келген адам өзін қарсыласынан қорғай алады. Сондай әдістің бірін джиу-джитсу шебері үйретеді. Үйреніп алғандарыңыз өздеріңізге жақсы, видеоны қарағаныңыз бізге жақсы
Әрі қарай

Шетелдік әже

“Заманауи” немере.

Сағат 00.25. Қараңғы купе ішінде әжесі мен немересі Жаңаарқа станциясынан түсуге дайындалып жатыр. Күні бойы жүгіріп, әзер жатқан немересі енді ұйқы сұрап, тұра алмай жатыр, бала ғой.
— Айкоша, Айкош, тұр давай, приехали уже, — деп әжесі оятып жатыр.
Бұл бала да “заманауи” немеренің біреуі екен, қазақша сөйлемейтін. Әжесі күні бойы “қазақша сөйле” десе де, орысшасын тастата алмады. Е-е де, қазір сондай заман екен-ау, немереге сөзіміз өтпей, қайта өзіміз орысша сөйлеп кеткен. Нағыз масқара деп осыны айт. Ендігі қалғаны – шамалы уақыт күтіп, сол бүлдіршіндер бізді басқа бір үйге ұзатып, үйлендіруі ғана. Кім кімді тәрбиелеп жүр өзі?!
Әжесінен “Немереңіз неге орысша сөйлейді?” деп сұрасам, “Үйдегі әкесі мен шешесі орысша сөйлейді, соған қарап бұл да орысша” дейді. Өзі немересіне анда-санда барып тұрады, өйткені жас жұбайлар бөлек пәтерде тұрады екен. Ал ол жерде жас жұбайлар білгенін істейді, мама-папа жоқ қой енді. Классикалық жағдай ғой, Алла өзі кешірсін бұндай сөз үшін. Отағасы кредитті жабам деп таңертеңнен кешке дейін жұмыста, үйде бәйбішесі жалғыз өзі шаруаны тындырып, баланың тәрбиесімен айналысуға мәжбүр болады.

Енді осыны оқып алып “Ну и что, нормально ғой?!” деген адам – бала тәрбиесі дегенді ойыншық санаған, өзінің кішкентай кезін ұмыт қылып, “аспаннан топ ете қалып, осы күнге жеттім” деп ойлап жүрген адам. Ондай адамдар ары қарай оқымай-ақ қойсын, өйткені бұдан еш әсер де, пайда да болмайды.

Ана болу оңай ма еді?

Ер кісілерге түсіну қиын, тоғыз ай бала көтеру бақыты оларға бұйырмаған. Ал енді ол баланы өмірден аттанардай қиындықпен дүниеге әкеліп, бағу басқа дүние. Емізу, ұйықтту, алды-артын жуу, ұйқысыз түндер, мазасыздық (әсіресе бала ауырып қалса) – бұның бәрі ауыр шаруа. “Енді амал қанша, шыдау керек” десеңіздер келіспеймін емес келісемін, дұрыс әрине, шыдау керек. Алайда жас келінге аналықты түсіндіретін, ақылын айтып, жәрдемінде табылатын адамның болуы жас бәйбішеге едәуір жеңілдік беретіндігі сөзсіз. Оларды көбінесе ата-ене деп білеміз.
Ал қазір жас жұбайлар көбінесе ата¬-енесінен бөлек шыққандықтан, бәйбішеден басқа сәбимен айналысып, ойнайтын адам жоқ. Үйдің шаруасымен басы қатқан ананың жалғыз көмекшісі ол не (орысша) “Nickoledeon”, не (орысша) планшет. Өзіндік “тәрбие” беретін де солар. Оған қоса осы заманның “бақыт, молшылық пен абырой тілі” болып табылатын орыс тілінде сөйлесетін әкесі мен шешесінің “арқасында” бала түгелімен орысбай болып, кейін ата-әжесін “таң қалдырады”. Әжесінің қазақ тілі – енді оған шет тілі. Сосын шет тілде сөйлейтін әжесі “қазақша сөйле” десе қайдан сөйлесін, шет тілде сөйлеу оңай болып па еді?! Мектептерде қазақ тілін шет тілдер қатарына қоссақ қайтеді өзі?! (күлемін)

Шетелдік әже

Өкініштісі, мұндай бірін-бірі түсінбейтін “жұптардың” қазіргі кезде бір-екілеп емес, он-жиырмалап та емес, мың-мыңдап көбеюі. “Я не хочу-у...” деп ырбиып алып, әжесі мен атасы не деп жатқанын ұқпайтын немерелер ендігі заманда үйреншікті болып кетті.
Баяғыда қандай еді демей-ақ қояйын, осы, біздің қатарымыздың өзінде, “ата-әжесінің қолында өскен” бала деген бренд болатын, шын айтам. Ол да, тегіннен емес-тін. Өйткені ондай тәрбие көргендер расымен ерекше көрінетін. Ондай брендпен шыққандар шаруаға ыңғайы бар, бауырмал, бет-алды жоқ еркеліктен аулақ болатын. Сіздер де менімен келісерсіздер.
Бұл да таң қалдыратын дүние емес қой. Неге десеңіз, мінезі отырған, өмірді көптен көрген, сезім әлемінен ақыл әлеміне толықтай өткен ата-әжелеріміз барып тұрған педагогтің өзі емес пе?! Олардікі ғасырлық тәжірибемен сұрыпталып келген “супер-пуппер” методика емес пе?! Ал енді няньканың, неше түрлі тренингтің қажеті қанша?!
Ащы шындық енді, нені жасырамыз, сол керемет методиканың “м”-сы түгілі жоқ бүгінде. Негізі ол бар, бірақ немеренің қазақша білмегендігінен ата-әжелеріміздің супертәжірибелері аяқ асты назарсыз қалып, зая кетуде.

Өзексіз ағаш – қу тақтай

Енді қазақ тілі тек мемлекеттік тіл емес екендігін түсініп, мойындайтын кез келді. Өйткені қазақ тілі – біздің рухымыздың тілі. Ол – біздің өзегіміз. Өзексіз ағашты қанша суарсаң да, күндердің күнінде қурап қалады. Қазақ тілі – ұрпақтарды байланыстыратын көпір екен. Алдыңғы ұрпақтың бізге хаты – қазақ әдебиеті шетте қалды, өйткені cол көпір бүгінде алаулаған от ішінде. Осы күні құмандарымыз суға толы болса да, кеселеріміз бос, өйткені қазақ тіліміз – сол құманның шүмегі. Иә, солай…
Сондықтан да қол қусырып отыра бермей, қазақ тілі мұғалімдеріне сеніп қалмай, баламызды қазақша үйретуіміз керек. Ал қазақ тілін үйрету деген тек қазақ тілінде оқып-жазуды үйрету емес, ол дегеніміз баланы қазақ тілімен өмір сүруді үйрету. Ол үшін сен өзің де қазақша өмір сүруің керек, өйткені қазақ өліміне белшесіне батқан адам қалайша басқаға қазақша өмір үйретсін?!
Әрі қарай