Ақ қайың (әңгіме)

Айнала көктеп, күн жылына бере иесіз саябақта кісі қарасы көбейді. Бақтың жалғыз аяқ жолдарының бірінде адамдарға сая болған көне орындық пен көп жылдық ғұмыры бар ақ қайың бой түзеген. Бұл маң көп адамдардың сүйікті орындарына айналды. Бұл жер күннің аптап ыстығында көлеңке, күннің салқынында суық өткізбейтін ық еді. Жазда ерекше құлпыратын саябақта әсіресе жастар көбірек серуендейтін. Десе де бұл орын кәрі-жастың талай оқиғасына куә. Осындай күндердің бірінде ақ қайың қарттың қайғысына да куә болды. Қарттың ағыл–тегіл көз жасына бақ түгел суланғандай. Қарттың жүрегіндегі қайғы жүзінен ап – айқын байқалады. Бірақ қарт жүрегіндегі қайғы сырбаз қайың үшін жұмбақ күйінде қалды. Уақыт ақшамға таянғанда екі бала асыр сала жүгіре ақ қайың жанындағы орындыққа келіп жайғасты. Бала көңілі қалай кішкентай нәрседен қалса, дәл солай болмашы нәрсеге қуанады емес пе? Мектептегі қызықтарын айтып екеуі мәз – мейрам. Жүздері қуанышқа толы.
Кей күндері бұл маңнан арлы-берлі өткен адамдарда шек жоқ. Көк аспанға сұр бұлт үйіріліп жауын жауған кезде бұл маңға жан жуымайды. Адамдардың бір – біріне деген қарым – қатынастары осы іспеттес, тек жақсы кездері ғана қастарынан табылып, күннің күрт суығанындай басыңа қиындық түссе іргесін аулақ салады.
Ауа райы жанға жайлы тым ыстық та емес. Жанға тыныштық сыйлаған осы күні тәкәппар қайың өзіне қарай бет алған жарасымды жұпты байқады. Бүкіл әлемде тек өздері ғана қалғандай, бұл жұп бар дүниені ұмытқан. Бір –біріне деген ыстық ықыласты олардың көздерінен – ақ көруге болады. Сырт көз қызыға да қызғана да қарайтын айдын көлде жүзген қос аққудай. Махаббаттары пәк, адал, сенімдеріне сызат түспеген жұп екенін ақ қайың бірден түсінді.
« Ғашықтың тілі тілсіз тіл» ғой олардың әңгімелерінен мөлдіреген көздеріне ынтыға қарауы көп-ақ, екеуі екі жарты бір бүтін болып толыққан қос сыңар,құдды бір – бірі үшін жаралғандай. Махаббат бұл жұпқа бақ боп қонып, қуаныш боп шаттандырды, шаттандырды да кей күндері қамықтырды.
Екеуі бұл орында біраз уақыт қана отырса да, айналаны махаббат жылуына бөледі. Олар кеткенмен де осы жерде бейне бір сиқырлы сезім қалғандай еді. Жастық шақтың арман қуған кездерінде екеуі мұнда жиі келіп тұрды. Жаз күндері жан бітіп, ағаштар ішінен көзге ерекше сұлу көрінетін ақ қайың да оларды тағатсыздана күткен. Әр келулері үлкен қуанышқа толы. Ал бұл арадан ұзап кеткендері көңілге қаяу түсіретін. Иә, расымен олар айнымас серік, өмірдің сан белесінен бірге өтетін жұптар екеніне күмән жоқ. Олар бір- бірі үшін жаратылған болса, екеуі қол ұстасып бірге қартаюды тіледі.
Уақыт шіркін бір орында тұра ма, зымырап сағымдай өте берді. Бір минутта аялдамады. Арада бірнеше ай сынаптай сырғып өтсе де, қос ғашықтың қарасы көрінбеді. Кербез қайың бұл жұпты көргелі бері тәкәппарлығын ұмытқан. Алыс сапардан баласын күткен анадай ақ қайың оларды тағатсыздана күтетін. Салқын самал кештердің бірінде қадамын баяу басқан жападан жалғыз келе жатқан таныс бейне көрінді. Бұл қайыңның асыға күткені еді.
Көзді ашып жұмғанша қыз баяғы орынға келіп жайғасты. Қыздың жан дүниесін түсінгендей күн күрт өзгерді. Сіркіреп жаңбыр жауды, желдің де ұйытқуы біршама жоғарылады. Оның ішкі күйзелісі, жан қиналысы, көздегі мұң наласы, алқымына келген өксік, күннің бір күркіреп, бір тынышталғанымен астасып жатты. Өзі үшін бұл орын соншалықты ыстық, соншалықты бауыр басып қалғанын, талай естелікті қойнауына жасырғанын ол жаңа ғана түсінгендей.
Көздің жасыменен қыз ішіндегі бар қайғыдан кішкенеде болса жеңілдегендей болды. Қыздың жан қиналысын көру сұлу қайың үшін азап еді. Жылай –жылай моншақтап жауған көз жасы таусылардай. Қыз бейне бір дүлей желден сабағын көтере алмаған гүлдей, кенеттен зарлы қайғыны жұтып, мойынсұнғандай сабырға келіп, еңсесін біраз тіктеп кетуге айналды. Оның не себепті осынша қиналғанын қайың түсіне алмай дал болды. Әттең қайың адам болғанда оның бұл қайғысына ортақтасар еді. Жанына батқан не екенін сұрап, жұбатар еді. Оның сөніп бара жатқан үмітін қайта жағар еді.Қайыңның ішінде өкініш қалып қойды, оның соңынан көз алмай ұзақ қарады.Осы күннен кейін бұл орындық маңына, әсем де кербез ақ қайың жанына бұл жұп бір де бір рет оралмады. Көп уақытты осында өткізген қос ғашықтар әйтеуір бір келіп қалар, қимас естеліктерді еске алар деп үміттенді қайың. Үміті үзілмеген ақ қайың оларды күтумен болды және де ұзақ күтті. Алайда сағаттана тосқан жандардың шуағы көрінбеді…

Ботакөз Кенжеханова
Блог - botakoz201996: Ақ қайың (әңгіме)
Әрі қарай

Матч кезінде жол қозғалысы шектеледі

Кеше «Астана-Арена» стадионында 30 қыркүйек күні «Астана» командасы мен түркиялық «Галатасарай» командасы арасында өтетін матчқа жанкүйерлерді ұйымдастыру барысына қатысты брифинг өтті.

Астана қаласы ІІД Әкімшілік полиция басқармасының бастығы Бақытжан Малыбаев ойын кезінде қадағаланатын қауіпсіздік шаралары туралы айтты.

Кешкі сағат 19.00-ден бастап матч аяқталғанға дейін Керей Жәнібек хандар көшесінен Хусейн Бен Талал көшесіне дейінгі Қабанбай батыр және Тұран даңғылдарында уақытша жол қозғалысы шектеледі. Осы көшелерге жолы түсетін тұрғындар ойын басталардан ертерек немесе Орынбор көшесі арқылы айналып өтіп, діттеген жеріне жетуге болады.

ІІД Әкімшілік полиция басқармасы жүргізушілерге стадионға жеке көліктерімен баруға қатаң тыйым салуда. Ол күні рұқсат етілмеген орындарға қойылған көліктерді реттеу үшін арнаулы эвакуаторлар жұмыс істейді.

Қоғамдық көліктерден бөлек қаланың 6 нүктесінен «Астана-Арена» алаңына дейін қосымша автобустар қатынайды. Олар «Қазақстан» СК, «Әзірет Сұлтан» мешіті, Қ.Мұңайтпасов атындағы стадион, «Жастар» театры, «Нұр Астана» мешіті және «Астаналық цирк алдынан жүреді.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ
Әрі қарай

Ана тілдің аясын кеңейткен акция

Астана жаңалықтары: Ана тілдің аясын кеңейткен акция

Жуырда Қазақстан халқы тілдері фестивалі шеңберінде «Нұр Отан» партиясының Астана қалалық филиалы мен Тілдерді дамыту басқармасы бірлесіп, «Біз мемлекеттік тілде қызмет көрсетеміз» атты жалпықалалық акция өткізді.

Мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейтуге, көп ұлтты еліміздің бірлігін нығайтуға бағытталған шара барысында қаладағы қоғамдық орындар сағат 10.00-ден бастап 16.00-ге дейін жұртшылыққа тегіс қазақ тілінде қызмет көрсетті.

Бас-аяғы 18 мекемеде ұйымдастырылған акцияның талапқа сай жүргізілуін «Нұр Отан» партиясы өкілдері мен қалалық Тілдерді дамыту басқармасының мамандары қадағалады.

Халыққа қызмет көрсету орталықтары мен емханалардан бөлек, «Астана» халықаралық әуежайы, «Сапаржай» автовокзалы және «Банк Центр Кредит» пен «Ұлттық банк» қызметкерлері хабарламалардың барлығын тек қазақ тілінде жеткізді.

– Бұл шараның әуежайда да ұйымдастырылғанына көңіліміз толды. Тексеру қызметі инспекторлары, жолаушыларға қызмет көрсету агенттері, кезекшілер – бәрі қазақша сөйлеп, әуежайдың өндірістік-диспетчерлік бөлімінің дикторлары да хабарларды қазақ тілінде жариялады. Тілімізді түсінбей аңтарылған өзге ұлт өкілдеріне қызметкерлер жеке-жеке көмек көрсетті. Жолаушыларға қазақ тілін насихаттау кезінде қаламсаптар мен кітапшалар үлестірілді. Осындай шаралардың жиі өткізілуі қазақ тіліне деген қажеттілікті арттырады, — деді «Астана» халықаралық әуежайы Тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Роза Сейітмағанбетова.

Кешкісін Астана қаласы әкімдігінің алдындағы алаңда өткен «Тіл тұтастығы – ел тұтастығы» атты мерекелік концертте акцияның жоғары деңгейде өтуіне белсенді қолдау көрсеткен мекемелер марапатталды.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ
Әрі қарай

Елорданың бастауыш сынып оқушылары тегін тамақтанумен қамтылады

Астана қаласы мәслихатының 56-шы сессиясында елорданың Білім басқармасына 1 миллиард 162 миллион теңге көлемінде қаражат бөлу мәселесі қарастырылған болатын. Аталмыш қаржы көзінің 1 миллиард 93 миллион теңгесі қала мектептеріндегі 1-4 сынып оқушыларын тегін тамақтанумен қамтамасыз етуге бағытталып отыр.
Әрі қарай

Астанада қалалық еңбек форумы өтті

Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 22 қазандағы №698 Жарлығымен қоғамдағы адам еңбегінің беделін өсіруге, өндіруші еңбекті ынталандыруға, жұмыс мамандықтарын насихаттауға және өндіріс саласына жастарды тартуға, жұмыс әулетіндегі көпжылдық дәстүрді нығайту мақсатында, Елбасының Жалпыға ортақ Еңбек Қоғамын құру идеясын нығайту шеңберінде қыркүйектің соңғы жексенбісі еңбек Күні болып бекітілді.
Әрі қарай

Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінде Түрікменстан бейтараптылығының 20 жылдығы аясында «Түрікмен суретшілерінің әлемі» атты көркем өнер туындылары көрмесінің ашылу салтанаты болды. Салтанатты шараға Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің жауапты хатшысы Қуатжан Уәлиев, Ұлттық музей директоры Дархан Мыңбай, Түрікмен Республикасының Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Магтымгулы Акмырадов қатарлы лауазымды тұлғалар және өнер мен мәдениет қайраткерлері қатысты.

«Бұл бізге жақын туысқан халық. Сонау тарихтар қойнауынан бері қарай екі ел де бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болып келеді. Түрікменстан мен Қазақстанның арасында ортақ шекарамыз да бар. Сонымен қатар мәдениет пен өнеріміз де әрқашан сабақтасып дамып келеді. Түрікмен суретшілерінің бізге келіп ашып жатқан көрмесі біздің рухани және мәдени өмірімізге серпін беретін игі іс деп ойлаймын» – деді жиында сөз алған Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің жауапты хатшысы Қуатжан Уәлиев.

Бұл шара Ұлттық музейдің «Әлемдік мәдениет және заманауи кескіндеме» жобасы аясында ұйымдастырылып отыр.
Жиында сөз сөйлеген Ұлттық музей директоры Дархан Мыңбай былай деді: «Бүгінгі көрме Түрікмен Республикасының Бейтараптылығының 20 жылдығына арналып отыр. Көрмедегі өнер туындылары әр түрлі жанрда кескінделген. Осы көрме түрікмен халқының рухани байлығын, талантты адамдарының еңбегін көрсетеді. Екі туысқан халықты біріктіретін рухани, мәдени, тарихи дүниелер өте көп. Екі ел де арғымақ атты өте жоғары бағалайды. Олардың да біздегі сияқты күйшілік өнер бар. Мұның барлығы екі елді байланыстырып жатқан рухани жіп деп айтуға болады. Бүгінгі көрме рухани әлемімізді одан сайын жақындастыра түседі деген ойдамыз».

«Түрікмен суретшілерінің әлемі» көрмесін Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі, Түрікмен Республикасының Қазақстандағы Елшілігі және Қазақстан Республикасы Ұлттық музейі ұйымдастырып отыр. Салтанатты шарада сөз алған Түрікмен Республикасының Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Магтымгулы Акмырадов Ұлттық музей қабырғасынан түрікмен суретшілеріне орын беріп, көрме ұйымдастырған қазақ халқының туысқандық ізгі ниетіне рахметін айтты.

Көрмеге түрікмен суретшілерінің 40-тан астам кескіндеме және декоративті-қолданбалы өнер туындылары қойылған. Тәуелсіздік алғаннан кейін Түрікменстанның бейнелеу өнерінде түбегейлі өзгерістер болды. 1994 жылы алпысыншы жылдар суретшілерінің бастамашылығымен және мемлекеттің жан-жақты қолдауымен суретшілердің, мүсіншілердің, дизайнерлер мен сәулетшілердің талантты жас буынына жол ашып берген Түрікменстан Республикасының Мемлекеттік көркемөнер академиясының негізі қаланды.

Түрікмен өнерінің ұлттық ерекшелігі Ч. Амангелдиевтің, Я. Байрамовтың, К. Оразнепесовтың, А. Одаевтың, Г. Бабиковтың, К. Сейитмұхаммедовтың және Е. Адамованың туындыларында тұнып тұр. Бұл шеберлердің картиналары олардың өздері жасаған көркем әлеміндегі жеке күйзелістері, күйбің тіршілікті бейнелі қабылдауысындылирикалық сарындарға толы. Көрме экспозициясы шеберлердің аға буыны мен шығармашылығы Тәуелсіздік жылдары қалыптасқан суретшілердің жаңа саңлақтарының туындыларынан тұрады.

Көрме ашылмас бұрын Түрікмен және Қазақстан суретшілері баспасөз конференциясын ұйымдастырды. Мұнда екі ел суретшілері мен өнер адамдары қазіргі кескінде және сурет өнері жайлы пікір алмасқан болатын.

Көрме 23 қазанға дейін жалғасады.

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде

Астана жаңалықтары: Елордада түркімен суретшілерінің көрмесі өтуде
Әрі қарай

ЖАТырқадым...

Киностан: ЖАТырқадым...

Ермек Тұрсыновтың ЖАТ фильміне бардым. Фильмде ашаршылық жылдары, коллективтендіру, репрессия, соғыс, соғыстан кейінгі өмір суреттеледі. Бас кейіпкер кішкентай кезінен жетім қалып, тауға кетіп, қоғамнан оқшауланатын жігіт. Табиғатпен бір болып, аң аулап, үңгірде өмір сүреді. Яғни, жат, оқшау, жалғыз. Жанашыр достары, махаббаты бар.

Фильмде Тұрсыновтың қолтаңбасы анық сезіледі. Қазақ өмірі, болмысы, тәңіршілік, дыбыстар, табиғат… Операторлық жұмыс, режиссура, дыбыстау, бәрі жақсы. Ал оқиғалар өрбісі, сценарий күткенімнен төмен болды. Орташа деңгейде. Грим де тым қалың болғандай. Әлде Оскарға дайындалған фильм деп аталғаннан кейін көп күтіп қойдым ба?

Фильм басында ашаршылық жылдарында 5 миллиондай қазақ өлді деп анонс беріледі, бірақ бұл анонсты ақтарлық ештеңе байқай алмадым. Тышқан аулап жеп отырған әке мен баланың басқа ауылдарда адам жейтіні туралы айтқаны ғана ма әлде? Фильм жоғары темппен басталып, орта тұсына жетпей темп төмендеп кетіп, көрерменді жалықтырып алады. Сондай-ақ тым ұзақ та. Ұзақ болуымен қатар оқиғалардың бір бірімен байланысы үзік-үзік, әлсіз байланған. Кей жерлерінің тым алшаңқы болуына байланысты көрермен өзі ойлап, құрастырып отырады «осыншама уақыт ішінде не болды екен, әлде бұлай ма екен?» деп. Мысалы бас кейіпкер басында жиі келіп тұратын ауылына, кейін бірнеше жыл жоқ болып кеткен болады, сол кезде қайда болғаны да түсініксіз. Өйткені ол тек аң терісін сату арқылы ғана өзіне қажет нәрселерді алдыртып отыратын. Жылдардың тез өтуі мен оқиғалардың әлі бір кезеңде болуы да адамды ойлантады, қалайша мұндай қысқа мерзімде кейіпкерлер тез ер жетіп кетеді деп. Бас кейіпкерді басында тұлға ретінде қабылдап отырып, кейін қарапайым, өмірде еш мақсаты жоқ адамға айналдыруы да күмілжітті.

Жеке өзім киноны сценарийі бойынша бағалаймын. Фильм көркем, бірақ сценарийін мен алдын ала «оқып» отырғандай болатын болсам мені таң қалдыра алмады деген сөз. Сонысымен ұнамады маған.

Ал, жалпы философиялық мағынасы қызық. Г.Г.Маркестің Жүз жылдық жалғыздығындағы кейіпкерлердің барлығының жалғыз болуы сияқты бұл фильмдегілердің де барлығы жат. Кеңес үкіметінің қазақтардың болмысын өзгерткен жаңа саясаты да, жер аударылған адамдар да, қазақтардың мінезі де, тіпті фильмдегі ерлі-зайыптылар да бір біріне жат. Тек басты кейіпкер ғана жат емес. Ол өзінің болмысымен, негізімен, табиғатымен бірге.

Тұрсыновтың «Келіні» оскарлық фильм еді. Ал, ЖАТ — жат…

Әрі қарай

Астанада «Біз мемлекеттік тілде қызмет көрсетеміз» акциясы басталды

Астана жаңалықтары: Астанада «Біз мемлекеттік тілде қызмет көрсетеміз» акциясы басталдыБарлық қызмет мемлекеттік тілде тиісті деңгейде көрсетілуі тиіс. Астанада 100-ден астам ерікті осы жағдайды қоғамдық орындар мен меКемелердің қызметкерлеріне түсіндіруге кірісті. «Біз мемлекеттік тілде қызмет көрсетеміз» акциясы әуежай, теміржол вокзалы, сапаржай, Қазпошта және қоғамдық көліктерді де қамтитын болады. Осылайша, мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту көзделген. Акцияға белсенді қатысқан мекемелер салтанатты түрде марапатталмақ Нұрзила Қасқатаева, Тілдерді дамыту және үйлестіру жұмысы бөлімінің басшысы: — Халықта мынадай түсінік пайда болуы мүмкін Мемлекеттік тіл бір күндік қана ма деп, олай деп түснбеу керек. Қазір қай жерге барсаңыз да, ресми тіл қоса қолданылып жүреді. Біз осы бір күн арқылы қалған күнде де мемлекеттік тілді қолдануға шақыру.

сілтеме
Әрі қарай

Астана емханаларында ашық есік күндері өтуде

Астана жаңалықтары: Астана емханаларында ашық есік күндері өтудеАстананың барлық емханаларында 20-30 қыркүйек аралығында ашық есік күндері өтіп жатыр. Іс-шара дүниежүзілік жүрек күніне орайластырылған қан айналымы жүйесі ауруларының алдын алуға арналған онкүндік аясында өтуде. Шара аясында дәрігерлер жүрекке және өкпеге аускультация әдісін пайдаланады, артериалдық қысым, қан қысымы мен қандағы холестерин деңгейін өлшейді. №1 және 2 қалалық емханаларда 25 қыркүйекте сағат 9-дан бастап ашық есік күндері өтеді. Онкүндік аясында №3 қалалық емхана 23 қыркүйекте келушілерді қабылдайды. Сонымен қатар 22 қыркүйекте №4 емханада дәрігер мамандарының кеңес беруімен ашық есік күндері өтеді. Сондай-ақ 23 қыркүйекте №9 және 10 қалалық емханаларда да ашық есік күндері өтеді.

сілтеме
Әрі қарай