Қазір сіз осы постты оқып отырсыз. Дәл осы сәтте белгісіз бір ауылда жасы сексенге таяп қалған зейнеткер-апамыз жалғыз отыр. Жалғыз сүйеніші ұлын да бақытсыз бір жағдай алып кетті. Жары да көп жылдар бұрын дүниеден өткен болатын. Жалғыз зейтнетақыға күн көреді, жәрдем беріп, қолдау көрсетер еш жақыны жоқ. Келген жаны-жайсаң кейбір жандар азық-түліктерімен бөлісіп кетеді.
Айналып тағы да күздің күрең күндері де келіп жетті. Жаз кезінде ауа-райының жылылығынан ба, тұрмыстың қиындығы білінбеп еді, ал қазір күн де суытып, әжеміздің мазасын алды.Тұрмыс қажеттіліктерін барынша жасауға тырысты, бірақ қайтсін күш-жігері барынша сарқылған!..
Сижу я с думою своею,
Зима подходит вот-вот-вот,
Как мне успеть все в доме сделать?
Да и просить кого, кого?
Ну вот же чудо!
Как будто бы из небес подъехали студенты группой
Их сколько было мне не счесть!
— Бабуся, мы пришли на помощь
Что сделать? Нам скорей скажи.
Покрасим дом, огород вскопаем,
Дровишек мы наколем впрок, —
Бабулю словом утешают,
Здоровья долгого желают.
Такие дружные ребята!
— Покрасим кругом забор, —
Я благодарна за заботу,
За труд, что вложен был в мой дом!
Спасибо Вам большое!
За заботу о стариках.
Всем Вам хорошего здоровья, успехов в учебе.
Баба Валя, 80 лет
Актюбинская область,
Мугалжарский район,
Покровка/Сагашили.


Міне, осындай әсерлі өз өлең жолдарын әжеміз зейнеткерлерге, еңбек ардагерлеріне, әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға, барлық көмекке мұқтаж адамдарға көмек көрсетіп жүрген еріктілерге арнады. Бұларды біріктірген — Қазақстан Жастар Конгрессінің «Казахстан- это Я» — «Менің Қазақстаным» Ұлттық жобасының алдыңғы қатардағыларының бірі- «Жаңа Дем» жобасы. «Казахстан- это Я» жобасының мақсаты — балалар мен жастардың құқықтарын қорғап, жастарда патриоттық және рухани сезімдерін қоғамға көмек көрсету, жас та болса саясатпен айналысулары арқылы дамыту болып табылады. Бұл үлкен жобаға «Жаңа Дем», «Жаңа белес», «Молодежный промоутер», «Молодежная трибуна», «Біргеміз» жобалары жатады.



Қазақстан- бұл сен,
Қазақстан- бұл мен,
Қазақстан – біздің бәріміз!
Бәріміз- Қазақстан деген қоғамның белсенді мүшелеріміз! «Тамшыдан теңіз құралады» демекші, жақсы, игі істерді атқаруға келгенде, ешқайсымыз қолымыздан келгенше аянып қалмауымыз қажет. Сонда ғана ата-бабаларымыз армандаған тамаша коғамды қалыптастыра аламыз. Ал оның бәрі біздің, яғни жастардың қолында!


Осы орайда, еріктілерді айта кеткеніміз жөн. Олар «Істерге ісі жоқ» дейтін адамдарға жақсы мысал болары анық. Себебі, олардың бар мақсаты – көмекке мұқтаж жандарға қол ұшын созу, қоғамның дамуына, дұрыс қалыптасуына кішкене болса да, өз үлестерін қосу. Осының арқасында, міне, әжеміз қысты еш уайымсыз өткізетін болды.

Конгресстің тағы бір жобасы «Біргеміз» қиын жағдайға түсіп қалған отбасыларға бейқұрам қарамайтын, оларға қол үшін созуға дайын жастардың басын біріктірді. Олар құса болған әке- шешелеріне жоғалған ұл-қыздарын тауып беруге бар күштерін салады. Ешқандай туыстық қатынасы жоқ балалардың жанында сағат, тәулік бойы отырады, өйткені, ол- қоғамның баласы, бала жоғалса- жеке жандардың емес, қоғамымыздың ауруы. Бұл жерде де олар ақша алмайды. Және олар үшін бұл маңызды емес, маңыздысы- баланы аман-есен отбасына жеткізу. Бұл жоба аясында Қазақстанның облыстарында дәрістер өтуде. Қазіргі таңда Астана, Ақтөбе, Шымкент қалаларында өткізілді.


Біздің жобамыздың мақсаты- біздің қоғамымыздың қандай екенін естен шығармау. «Біргеміз», «Жаңа Дем», «Жаңа белес», «Казахстан — это Я» — бұл, бәріміздің ортақ мақсатымыз – қоғамымыздың дамуы мен жандануына, бірлігіне шақыратын Жастар Дауысы.


«Жаңа Дем» көмекке көбірек мұқтаж облыстарда жүргізілуде. Ол облыстар қатарына: Павлодар, Ақтөбе, Қарағанды, Батыс Қазақстан облыстары жатады. Енді еріктілеріміздің арқасында облыстарымыз, ауылдарымыз гүлдене түсуде.

Астанада білім мекемелерінде өткен этномәдени бірлестіктердің күндері аяқталды. Осы уақыт аралығында көрермендер этномәдени бірлестіктер мен Қазақстан халқы Ассамблеясы қызметі туралы біліп қоймай, Қазақстан аумағында тұратын этностардың бай мәдени мұраларымен, өнерлерімен, салт-дәстүрлерімен кеңірек танысты.

Этномәдени бірлестіктердің күндері аясында «Поляки» қоғамдық бірлестігі концерт қойып, өз бірлестіктері туралы мағлұматтар берді. Ал, «Алеф» еврей этномәдени бірлестігінің қолданбалы өнер көрмесі көпшіліктің қызығушылығын туғызды.

Сонымен қатар, №31 мектеп-гимназиясында «Парвиз» тәжік мәдени орталығы мен «Лад» республикалық славяндар қозғалысының филиалы жасөспірімдерге арналған концерт қойды. Шара барысында тәжік мәдени орталығының өнерпазы Мигунова Назираның флейта аспабында орындаған музыкалық шығармасы жиналғандардың көңілінен шықты.

Мұнымен қоса, өзбек, күрд, және белорусс этномәдени бірлестіктері «Лингва» Шет тілдер колледжінде өз ұлттарының әндері мен билерін көпшілікке ұсынды.

Этномәдени бірлестіктердің күндерін Қазақ гуманитарлық заң университетінің көрермендер залында өткен үлкен концертпен аяқталды. Онда болашақ заңгерлерге «Вайнах» шешен-ингуш, «Ван» армян және кәрістердің этномәдени бірлестіктері өз өнерлерін тарту етті.

Еске салайық, этномәдени бірлестіктер күндерінің салтанатты ашылуы 17 қазанда елордалық көлік және коммуникациялар колледжінде өтті. Онда өз өнерлерін алғашқы болып «Возрождение» немістер қоғамы, «Қырғызстан-Астана» қоғамдық бірлестігі, сондай-ақ «Таң» татар-башқұрт мәдени орталығы көрсеткен болатын.

15 қарашада ұсынылатын П.И. Чайковскийдің «Аққу көлі» балеті III Халықаралық «Жібек жолы» фестивалін аяқтайды. Ханзада Зигфридтің партиясын «Астана Опера» солисті, көптеген халықаралық байқаулардың лауреаты Олжас Тарланов алғаш рет орындайды. Қоюшы балетмейстерлер – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері Тұрсынбек Нұрқалиев, Ғалия Бөрібаева. Қоюшы дирижері – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Айдар Әбжаһанов.

«Аққу көлінің» негізінде, зұлым күштердің ықпалымен құсқа айналған қыз туралы ертегі фольклорында кеңінен кездесетін сюжет жатыр.

Әлемдік хореография жауһары — «Аққу көлі» балеті — III Халықаралық «Жібек жолы» фестивалін жабады.

— Ол қызықты әрі мазмұнды болды, өмірді гүлдендірді. Біздің фестивальге аты әлемге әйгілі әртістер шақырылды, қонақтар ол туралы жылы лебіздерін білдіріп, шараның халықаралық жоғары деңгейін растады. Австрия, Италия, Жапония, Корея, Ресей, Беларусь, Украина және басқа елдердің әнші, биші, аспапшылары қазақстандық әріптестермен тәжірибе алмасты. Бұл кездесулер тек солисттерге ғана емес, олардың шеберлігін салыстырып, бағалап, сонымен қатар өз талғамын дамыта білген біздің көрерменге де пайдасын тигізді. Шақырылған әртістермен қатар, III Халықаралық «Жібек жолы» фестиваліне алғаш рет әйгілі Борис Эйфман театрының труппасы «Евгений Онегин» спектаклімен келді. Қазақстандық балет қоғамы шақырылған қонақтарға үлкен қызығушылық танытты, олардың спектакль туралы пікірі журнал мен газет беттерінде жарық көрді. Фестивальді 19 142 адам тамашалады. Енді тура бір жылдан соң, V мерейтойлық театр маусымында қайтып оралатын шара, шын мәнінде асқақ өнердің мерекесі болды. Алдымызда бізді жарқын тұсаукесерлердің бірі – Л. Минкустың «Дон Кихот» балеті күтіп тұр, — деп атап өтті Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Астана Опера» театрының директоры Ғалым Ахмедияров.

Бүгін Астанада XIX «Шабыт» халықаралық шығармашыл жастар фестивалінің ашылуы өтеді. Биыл байқауға қатысуға 644 үміткер өтінім берген, өткен жылға қарағанда бұл көрсеткіш екі есеге артып отыр. Бұл туралы бүгін журналистермен кездесуде шығармашылық байқаудың ұйымдастырушылары хабарлады.

Үміткерлердің көбі «Бейнелеу өнерінде» бағын сынамақ — бұл номинацияда 192 өтінім, «Хореография» — 154 және «Халық музыкасы» номинациясы бойынша 134 өтінім қабылданды. Соңғы номинацияға қатысатын жастар домбыра, прима-қобыз, қылқобыз, шертер-бас шертер және прима-домбыра аспаптарында шығармалар орындауға тиіс. Қазылар алқасының құрамына америкалық кларнетші Юлиан Миликс және армениялық кескіндемеші Вардгес Хахамян сияқты әлем елдерінің өнер қайраткерлері енді.

«Фестивальдің танымалдылығы жылдан-жылға артып келеді. Шекарасы жоқ бұл шара түрлі мәдениеттер мен елдер адамдарының басын қосады. Бұл жолғы фестиваль ел тәуелсіздігінің мерейтойына орайластырылып отыр. Биыл конкурсанттардың жасы 33 жасқа дейін. Қатысушыларға қойылатын талап жоғары, бір орынға 4-5 үміткерден. Бірінші кезекте, шығармашылық жұмыстарды бағалауда Тәуелсіздіктің 25 жылдығы идеологиясына баса назар аударылады», — дейді ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Несіпбек Айтұлы.

Биылғы жылы елордалықтар белсенділік танытып отыр, Астанадан 175 адам «Шабыт» фестиваліне қатысуға ниет білдірген, қалған өтінімдер Қазақстанның басқа қалаларынан, сондай-ақ, Әзербайжан, Қытай, Қырғызстан, Ресей, Өзбекстан және Украина елдерінен түскен.

Конкурсанттарды іріктеу үш турмен өтеді. Қатысушылардың репертуары мен әрбір музыкалық аспапқа арналған шығарма алдын ала бекітілген. Әрбір номинация бойынша байқаудың бағдарламасы мен өтетін орны туралы толық ақпарат www.shabyt.astana.kz сайтында жарияланған.

Фестивальдің салтанатты жабылуы қарашаның 8-інде Бейбітшілік және келісім сарайында өтеді, шара аясында гала-концерт пен жеңімпаздарды марапаттау рәсімі ұйымдастырылады.

«Шабыт» халықаралық шығармашыл жастар фестивалі осымен 19-шы рет өткізіліп отыр және бұл — шығармашыл жастарға үлкен сахнаға шығуға мүмкіндік беретін бірегей алаң. Негізі қаланған уақыттан бері фестивальге өнердің түрлі жанрларында 10 мыңнан аса өнер иесі қатысты.

Астана қаласының кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқарамасы ісін жаңа бастаған кәсіпкерлер үшін ашық конкурс өткізіледі. Конкурстың мақсатты — ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге «Бизнестің жол картасы 2020» бағдарламасы бойынша экономиканың басым секторлары шеңберінде жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін нысаналы гранттар беру. Конкурс «Бизнес-кеңесші»/«Бизнес-кеңесші-1» және «Жас кәсіпкер мектебі» жобалары бойынша өтеді.

Конкурсқа өз ісін ашуға ниетті жеке кәсіпкерлік субъектілері, жас кәсіпкерлер, әйелдер, мүгедектер және 50 жастан асқан адамдар қатыса алады.

Бизнес-жобаның міндетті шарты: кәсіпкердің ұсынылып отырған гранттың көлемінен кемінде 10 пайыз мөлшерінде оны іске асыру шығындарын бірге қаржыландыруы болып табылады.

Конкурсқа қатысу үшiн өтiнiмдерді Астана қаласы Бейбітшілік көшесі, 11, 522 б, «Астана қаласының Кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқарамасы» ММ тапсыру керек.

Конкурстық құжаттамамен www.upp.astana.kz сайтында танысуға болады.

Конкурстық құжаттаманы ұсыну мерзiмдерi: 2016 ж. 1 қарашадан бастап жұмыс күндерi сағат 10.00-нан бастап сағат 17.00-ге дейiн.

Өтінімдер 2016ж. 15 қараша сағат 17.00 дейін қабылданады. Көрсетiлген мерзiм аяқталғаннан кейiн келiп түскен өтiнiмдер қабылдауға жатпайды.

Сынақтың көкесі әлі алда.



Ұйқыдан оянған бетте сыртқа шығу туралы бұйрық берілді. Сағаттың тілі 07:00 көрсетіп тұр. Суық бөлмеде бүрісіп жатқан біздер, бойымызды тіктеп далаға шықтық. Аяусыз, тоқтаусыз соққан жел етімізден өте берді. Біршама қашықтық жүгіріп, кеңестік кезендегі әскери және саяси тұтқындар мемориалы орналасқан жерге дейін жеттік. Күн нұры түспеген уақытта бұл жер ерекше томсыраулы көрінеді екен. Денемізді қыздырып алғаннан кейін, кенеулі таңғы ас ішіп, жылынғандай болдық. Кешегі тосын сыйдан үрейленген көңілімізді аулау үшін психолог маман сергітетін командалық ойындар ойнатты. Көңіліміз көтеріліп, қарқылдаған күлкіміз күшейе бергені сол еді, «клубқа жиналыңдар» деген бұйырық естілді. Иә, біз бұған өз еркімізбен келісіп келдік. Шегінерге жол жоқ. Айтылған бұйрықтарды әскерилерше бұлжытпай орындауға тиіспіз. Ойын-күлкіні доғара қойып, клубқа беттедік. Бір қабатты ескі клубтың өзіндік тарихы бар болып шықты. 1934 жылы каторгаға жіберілген адамдар салған бұл клубтың сахнасында Людмила Зыкина ән шырқаған екен. Құлыптың сыртын қайта қаптап, жөндеу жұмыстары жүргізілгенімен, ағаш дуалдары сол күйі сақталған. Ал, бізге бұл жерде ешкім өнер көрсеткелі жатқан жоқ. Бектілген кесте бойынша — дәріс. Нұсқаушы Руслан Бек қауіпті аймақтарға жиналғанда қажетті құралдардың барлығымен таныстырды, көрсетті.





Бүгінде кең таралған гибридтық соғыс жайлы Рустам Эюбов есімді нұсқаушымыз дәріс жүргізді. Жалпы дискурстың мақсаты оқиға орнынан тікелей объективті ақпарат тарататын журналистер дайындау. Нұсқаушыларымыз қақтығыс жағдайларында журналист қалай жұмыс істеу керектігін түсіндірді. Басты қағида — журналист әскери киім түгелі, әскери элементі бар зат ұстамауы қажет. Қарсы жақ сіздің жау не журналист екеніңізді анықтап та жатпайды. Сондықтан да пресса екеніңізді барынша көрсетуіңіз керек. Журналистің ұрыс орнында жіберетін қателіктері көрсетілген “Репортерша” деген фильмнің үзінділерінен біраз дүние түйдік.




Теориялық білімімізді тәжірибемен ұштастырып, қарағандылық арнайы әскер жасағымен бірге полигонға шықтық. Қажетті нысанға танкімен жетіп, жаудың жаудырған оғынан қорғандық. Иесіз аңырап қалған үйлердің ішінде жасырынған қарақшыларды қолға түсіру операциясына куә болдық.


Келесі күннің сынағы жеңіл болмады. Командирге қалашыққа лаңкестер шабуыл жасағалы жатыр деген хабар жетіпті. Жарты сағат ішінде қажет деген құралдарымызды жинап, эвакуациға дайындалсын деген бұйрық берілді. Қауіпсіз аймаққа алып кететін жерге жетуіміз қажет. Ал ол үшін әуелі 12 км қашықтықты жаяу өткеруге тиіссің. Бір-біріміздің артымызда тізілген бойы отряд командиріне ілестік. “Алдарыңда кім, арттарында кім екенін жаттап алыңдар. Сапты бұзбаңдар. Қоқыс тастамаңдар.” деген нұсқау берілді. Бірақ арамыздағы біреу темекі тұқылын тастап үлгернген еді. Жау ізімізді тапты. Қайтадан оқ жауып, құтқарылу амалдарын жасадық. Бізді қоршап жүрген спецназдар жауды жойып отырды.







Қас қарайып кетті, біз әлі жүріп келеміз. Аялдауға болмайды, жау өкшелеп келеді. Тіпті дауыстап сөйлеп, қалта шам түгелі, ұялы телефондарымызды қосуға тыйым салынған. Түскі асты да ішіп үлгермеген біздің ішегіміз шұрылдай бастады. Ендігі бар арманымыз жалғыз, иесіз қалған үй орналасқан жерге жету. База сол маңайға әуеден консервілер түсіргенін рациямен хабарлады. Жету жарты шаруа, енді оларды қараңғыда тауып алу керек болып шықты. Екі-үшеуден бөлініп, азығымызды іздеуге кірістік. Межелеген уақытта жиналамыз деген жерде кенет құрам толық еместігі анықталды. Қараңғы түскенін пайдаланған қаскүнемдер ұзап кеткен журналистерді қолдарына түсірген екен. Тапқан азық-түлікті қоржындарымызға салып алып, эвакуация орнына асықтық. Әскери КамАзға мінісіп, тұтқынға алынған БАҚ өкілдерін құтқару үшін лаңкестердің лагеріне аттандық. Тәжірибелі арнайы әскер жасағының жігіттері журналистерді жау қолынан аман алып шығып, қаскүнемдердің көзін біржола құртты. Бәрі артта. Енді от жағып, бой жылытып, беймарал отырып, ішімізге ел қондырсақ болады. Бұл оқиғамыздың да соңы сәтті аяқталды. Алайда “шынайы ұрыс жағдайында көбіңіздің тірі қалуларыңыз екі талай еді” деген қорытынды жасады командиріміз Рустам Эюбов. Себебі шапшан әрекет ету, сақтық шараларын жасауда қателіктеріміз көп болды.



Ұмытылмастай әсер мен керемет тәжірибе үшін ҚР Қорғаныс министрлігінің БАҚ-пен жұмыс жөніндегі департаменті ұжымына алғысымды білдіремін. Ең жедел, сапалы жұмыс жасайтын ведомство екенін атап өткім келеді. Әскери дискурс кезіндегі барлық ақпарат, фото, видео материалдар министрліктің сайты мен әлеуметтік желілердегі парақшаларына дереу салынып отырды. Блогерлермен сынға түсе алатын баспасөз қызметкерлерінің оперативтілігіне таң қалдым.

Шұлығыңызды жетпіс сегіз сағат бойы шешпеген кезіңіз болды ма? Тоңсаңыз, қырық қабат киініп алып, аяғыңыздың сасығанында шаруаңыз болмай қалады екен. Бұл жердің ауа-райы мұндай мезгілде ерекше қатал болатынын қайдан білейін? Айналасы жазық дала болғандықтан тоқтамай соғатын жел сүйегіңнен өтіп кетеді. Кезінде Қарлагтың бөлімі болғаны жайдан-жай емес қой. Төрт күн бойы суыққа, әскери күн тәртібіне, жаттығуларға төзу физикалық әрі психологиялық тұрғыда да сынақ болды. Мұнда мені не айдап келді десеңізші?



Республикамыздың Қорғаныс министрлігі жыл сайын журналистер мен блогерлерге арналған әскери дискурс ұйымдастырады. Дискурс бесінші рет қатарынан өткенімен, өзім алғаш рет қатыстым. Астананың әскери әуежайынан алып кеткен әскери ұшақ Қарағандының әскери әуежайына қонды. Арнайы автобустарға отырып, қаладан 28 км қашықтықта орналасқан «Спасск» әскери қалашығына бет алдық. Блогқұрылтайдағыдай автобустан түскен бетте кешкі ас ішіп, сонан соң жайлы төсекке жайғасамыз ба деп ойлап келе жатқанмын. Кенет автобусымызды бір көлік кесіп өтіп, маска киген қарулы топ ішке басып кірді. Әрі қарай атылған оқтардың дыбысы, шыңғырған дауыстар естілді. Есеңгіреп, өз-өзіңді сақтау инстингінің әсерімен қауіп төндіруші тарапынан берілген барлық бұйрықты еріксіз орындайды екенсің. Басымызды көтерткізбей төмен қаратып отырғызып қойды. Қандай бағытта жүріп келе жатқанымыз, енді не болатыны белгісіз. Қарсылық танытпақ болған екі-үшеуін автоматтың шүйдесімен салып қалып, балағат сөздерді жаудырды. Миымда сан түрлі ойлар. “Қызық тамашалайын деп сапар шегіп келе жатқанымда лаңкестердің құрбаны болдым. Бітті.” Автобус бір жерге келіп тоқтады. Бізді жұлқылап сыртқа шығарып, қолымызбен басымызды ұстаған бойы жерге жатқызып қойды.









Біраз жерге дейін еңбектедік. Оқ пен шу басылар емес. Бір уақытта «Тұрыңдар» деген бұйрық естілді. Басымызды көтерген сәтте күліп, камераға түсіріп тұрған бір топ әскерилерді көрдік. Еш ескертпестен, психологиялық дайындық жүргізбестен олар БАҚ өкілдерін осылай сынап бастады. Сөйтсе жыл сайын жаңа келушілерді қарсы алу дәстүрі екен бұл. Сәуір айындағы шуткілеріңіз ойнап қалады.

(Жалғасы бар, оны да оқыңыз ))

Астана энергетика, жылу және сумен жабдықтау саласында Данияның озық компанияларымен ынтымақтастық орнатпақ. Бұл туралы бүгін елорданың тіршілігін қамтамасыз етуші мемлекеттік органдары басшыларының Дания Корольдігі делегациясымен кездесуінде белгілі болды.

Бизнес-миссияны Дания Корольдігінің Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті елшісі Томас Винклер бастап келді. «Меніңше, өзара байланыстарды дамыту, келісімшарттарға қол қою – Қазақстан мен Дания арасындағы қарым-қатынастарды дамытудың маңызды бөлігі. Менің елім, менің үкіметім, біз осы секторда екі ел арасында байланыстарды дамытудың әлеуеті зор деп есептейміз», – деді өз сөзінде Томас Винклер мырза.

Қазақстан тарабымен кездесуге басқа мемлекеттерде жұмыс істеу тәжірибесі бай жеті ірі шетелдік компанияның өкілдері келді.

«Энергия үнемдеу және қала нысандарын, соның ішінде өнеркәсіп және тұрғын үй секторының нысандарын жылумен жабдықтау бойынша заманауи инновациялық технологиялар таныстырылды. Бұл- біздің қаламыз үшін өте маңызды мәселе, өйткені қазір қала басшылығы әзірлеп жатқан бағдарлама тұрғындар үшін өмір сапасын лайықты деңгейде қамтамасыз ету үшін жақын уақытта, ЭКСПО өтетін кезеңде және одан кейінгі жылдары қаланы жылумен, сумен және электр қуатымен жабдықтау жүйесін жаңғыртуды қарастырады», – деп атап көрсетті елорданың Коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Төлеген Закарьянов.

Кerek-тегі келесі бір блогымда ekovestnik.wordpress.com сайтындағы kanbiblioteka бөліміндегі Егор Арафьев атты Ресей блогерінің мына бір мақаласын аударып, салып отырмын. Аудармада қателер болуы мүмкін. Дегенмен пайдалы ақпар болар дедім. Қазір кітап оқитындар саны азайып бара жатқан уақытта, қызығушылық артар деген үміт қой біздікі.))) ;) Көлемді мақаланың толық нұсқасын жоғарыдағы сілтеме арқылы өтіп, оқысаңыздар болады.%) Мен қысқаша алып отырмын. Себебі, түптеп келгенде жазылған пікірлердің мағынасы бір болды. Сіздер де осы тұрғыда пікір білдіре кетсеңіздер артық болмас деп есептеймін.

Ғалымдар кітап оқу өмір сүруді ұзартатынын туралы тұжырым жасады.

Ұзақ өмір сүргіңіз келесе- кітап оқыңыз. Бұндай тұжырымды Йельс университетінің ғалымдары қабылдап отыр. Олар: кітап оқу мен ұзақ өмір сүрудің арасына байланыс орнату үшін 12 жыл егде адамдарға (50 жастан жоғары) зерттеу жүргізген. Тәжірибеге 3600 адам қатысқан. Нәтижесінде: кітап оқитындар оқымайтындарға қарағанда ұзақ өмір сүретіндігі белгілі болды.
Егор Арафьев Йельстік ғалымдардың тәжірибелері туралы айта келіп, ғалымдармен, жазушылармен, әдебиетшілермен, редакция жетекшілерімен әңгімелескен. Бәрі өздерінің тұжырымдарын айтады, бірақ түпкі ой біреу-кітап оқу сау болуға көмектеседі.
Мақаладағы бірде-бір абзацты жібермей, толық жариялайық,өйткені бұндай мақалалар- кітапқа қызығушылық танытып, салауатты өмір салтын сақтағысы келетіндердің «кітапқұмар жанына » бальзам болып табылады.

Кітап ұзақ өмір сүруге әсер ете ме? Әсер етеді екен!


Габриэль Гарсия Маркес Кафкидің «Превращениесін»оқығанда «Жазушы боламын» деп шешім қабылдапты. Хэмингуэй қарт Лев Толстойдың «Соғыс және бейбітшілігін» оқығанда керемет әсер алатын болған. Курт Кубейн өмірден өтер шағында Патрик Зюскиндтің «Парфюмерасын» бастан аяқ оқып шыққан. Кітап әркімге әртүрлі әсер етеді, бірақ ұзақ өмір сүруге көмектесе ме? «Комсомолка» ұйымы бұл сұраққа жауап іздеп көрген екен.
« Ми қатпарларына күш салу»/напряг извилины/ қан айналымды ретке келтіреді.



Егер біз кітаптағы басты кейіпкер үшін алаңдайтын болсақ, біздің миымызда да сол жағдай болып жатыр деген сөз. Ол уайымдайды және өнімді жұмыс істейді. Тиісінше біз сабырлы әрі сүйіспеншілікпен һәм рақаттанып оқысақ-ол да бір эффект. Егер анализ жасауға, текстті сынауға кіріссек-ол мүлде басқа. Оқу кезінде «Напряг извилин» қан айналымдағы мінез бен жүйкеде шұғыл ауысымға әкеп соғады. Бұл нені білдіреді? Мидағы нейрондарға белсенді салмақ түскен, ол деген Альцгеймер жақын келе алмайды деген сөз.
-ұзақ өмір сүру мен кітап оқу арасында көптеген байланыс болу мүмкін дейді,- Илья Плужников, Мәскеу гуманитарлық университетінің нейро-психологиялық факультетінің кафедра доценты.
–Классикалық көркем әдебиет бізге өмірдегі қиын жағдайларда көмектесетін схемалар мен тәртіп модельдерін ұсынады. Психоаналитиктер «катарсис» деп атайтын бұл тәсілді: адамдар оқу кезінде актуалды түсініспеушіліктер мен проблемаларды жою кездерінде ұстанады. Және бейімделу ресурсын жасап шығады. Оқымайтындардан кітап оқитындардың айырмашылығы, оқушы адам өмірге деген көзқарасын жетілдіреді- псевдостресстік жағдайларды стресстік деп қабылдамайды. Демек, оларда мидағы қарым-қатынастар қалыптасады. Дәл осы қарттық әлсіз ойлаудың /развитие старческого слабоумие/ алдын-ала алады. Әдебиет стресске дұрыс қарауға ықпал етеді.
Басқаша айтсақ: қаншалықты көп оқысақ, соншалықты көбірек пайымдай аламыз. Ол дегеніміз, өмірге қабілеттілік болып табылады.

Миға жаттығу жасау.



Кейбіреулер миды бұлшықеттермен салыстырады- оның бөлімдері қозғалыс пен бірлесіп әрекеттенуге жауап береді. Және оған жаттығу жасауға болады.
— Миға кез келген салмақ түсіру жақсы әсер етеді-деп санайды,- «КП» жазушы Евгений Водолазкин, «Үлкен кітап» лауреаты. Менің үлгі санайтын тұлғам- 92 жасқа дейін өмір сүрген ұстазым Дмитрий Сергеевич Лихачев. Ол өте көп кітап оқыған адам. Ми жаттыққан уақытта, ол барлық ағзаға әсер етеді. Теледидар қарап отырған адам, дайын картинаны көреді. Кітап оқып отырған адам, пікір жасауын жалғастырады-сөздері логика мен дамуға ие болады. Ол жаттығу болып табылатын, кітап оқыған кездерде үнемі ойлауға мүмкіндік береді. Қандай кітап ұсынар едім десеңіз, мидың жұмыс істеуіне итермелейтін кітаптар. Ондай кітаптарда логика мен интеллект қана емес, метафизика да табылады. Честертонның «Мәңгілік адам» еңбегі мысал бола алады.

-Әдебиет миға сапер бола алады- ол алда әлі кездесетін жағдайлардың алдын-алуға көмектеседі.

Нақты қандай кітаптады оқыған дұрыс?


Сергей Тишков, АСТ баспасындағы Mainstream редакциясының жетекшісі.
-Әртүрлі кітаптар оқыған дұрыс, бірақ міндетті түрде классика: Антуан де Сент-Экзупери «Кішкентай ханзада», Рэя Брэдбери, ағалы Стругацкийлер. Күнделікті тұрмыстық проблемаларды басу үшін, классикалық фэнтезилер ұсынылады: Джон Толкин, Филип Пулман. Қазіргі заманғы жазушыларға да көңіл аударған жөн: керемет көңіл көтеретін Донна Тарттың «Щегол» (Пулитцеровский премиясының луреаты) және Захар Прилепинаның(«Үлкен кітап» премиясы) «Обитель» романдары. Сонымен қатар «Премиялы» әдебиеттерді де оқу маңызды, ауызша және жазбаша сөздік қорды молайту үшін кез келген жағдайларда пайдалы.

Лев Аннинский, әдебиеттанушы, публицист:

-Кітап оқу-ақпарат алудың тәсілі. Және ұзақ өмір сүру адамның оқу не оқымауына байланысты емес. Оның өмір сүрудегі ұстанымдары мен өмірінің қандай екендігіне байланысты. Егер ол өз ұстанымдарын кітаптардан таба алса, онда ол өмір сүруіне көмектеседі. Егер ол ішкі қалауы бойынша өмір сүрмесе, ерте өледі. Және кітап оған көмектесе алмайды. Жеке өзім кітап оқымасам өмір сүре алмаймын.

Деректеме: Арафьев, Е. // Комсомольская правда.-2016.-17-24 авг.-С.33.

Астана қаласы Ішкі саясат басқармасының әлеуметтік ролигі