Бүгін Ұлттық Тестілеу Орталығының «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған дайындық тесттерінің бір үзіндісі желіге шығып, біраз жерде шу болды. Ешқандай негізсіз шу. Негізгі концепттен кесіліп алған үзінді. Тест тапсырып көрген кез келген адамға белгілі нәрсе — алдын ала бір мәтін беріліп, сол мәтін бойынша талдау сұрақтары беріледі. Бұл жерде мәтін берілмей, жалаң сұрақ сияқты болып берілген. Ақпаратты тексермей шығара беру, аяқ астынан шу шығара салу үйреншікті нәрсе болып кетті ғой. Осыған байланысты Фейсбукта өз ойымды білдірген едім:

Егемен Қазақстан газеті Ұлттық Тестілеу Орталығымен жақында серіктес болып, тест кітапшаларын жариялап отыратын болды. Жақсы нәрсе талапкерлер үшін. Бүгінгі бір сұрақ фрагментін көріп, у-шу не туралы екенін білгім келіп, газеттің сайтына кіріп, pdf нұсқасын қарадым. Өкінішке қарай сайтқа тест кітапшасы салынбаған екен. Берілген сұрақтың толық мәтінін оқығым келіп еді. Алдымен соны біліп алу керек сияқты, босқа шулағанша

Жаңа ғана Ұлттық Тестілеу Орталығынан жеке хабарласып, сұрақтардың толық мәтінін жіберді. Мінекиіңіз, шешіп көріңіз!



Нұсқау: «Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз».

Қазақтың кино сүйер қауымына танымал кинодраматург, режиссер Ермек Тұрсыновтың телеарнаға берген сұхбаты ұсынылады

Бұдан кейін кино түсірем бе, білмеймін...

-Кино әлеміндегі алғашқы қадамдарыңыз қандай болды?

1.-1992- 93 жылдары Америкада жүргенімде режиссер ретінде алғашқы дебютім болды. АҚШ-тың Юта штатында Солт-Лейк- Сити деген қала бар. Сол жердегі кино мамандарына бірнеше сценарий жазып бергенмін. Бір күні кино түсіру алаңына келсем, режиссер жоқ екен. Стив деген продюсер бар еді, материалды өзімнен артық ешкім білмейтінін алға тартып, фильмді қолға алуымды сұрады. Қысқасы, кино алаңына итергендей етіп шығарды. Бұл кездейсоқ жағдай. Мен режиссер емеспін, негізгі мамандығым – кинодраматург. Сөйтіп басталып кетті. Бірнеше бейнеролик түсірдім. Олардың тапсырысымен әлеуметтік жарнама түріндегі екі фильм түсірдім. Алматыға қайтып келгеннен кейін де сценарий жазуды тоқтатқан жоқпын. «Мұстафа Шоқайды» жаздым. «Қазақфильмнің» президентінің орнына Анар Қашағанова келгенде Ақтан Арым Құбат деген қырғыз режиссеріне берген «Келін» сценарийі бойынша түсіруді «Материалды өзіңнен артық ешкім білмейді, әрі бастағаннан кейін аяғына жеткізу керек» дегенді айтып, кино түсіру алаңына итергендей етіп шығарды. Кейбіреулер режиссерлік үшін
күресіп жүрсе, мен мәжбүрліктен қолға алдым. Сөйтіп аяқ астынан режиссер болып шыға келдім.

–Режиссер ретінде өзіңізді қалай бағалайсыз? Сіздің бойыңызда режиссерлік қасиет басым ба, әлде кинодраматург ретінде мықтысыз ба?

2. –Драматург бола жүріп, көптеген сценарий жаздым. Режиссерге бересің. Кейін кино шыққанда қарасаң, көңілің толмайды. «Әттеген-ай!» дейтін тұстары көп болады. Сценарийді жазғанда бір киноны көз алдыңа елестетіп отырасың. Кино шыққанда қарасаң, сенің алдындағы суретіңмен сабақтаспайды, мүлдем басқа жаққа кетіп қалады. Ештеңе айта алмайсың. Өйткені, режиссердің көзқарасы басқа. Бірнеше рет сценарийлерім ойлағанымдай емес, мүлдем басқа кино болып шыққанда ішімнен өкініп жүрдім. Жалпы, режиссер ретінде біреудің жазған сценарийін түсіре алмаймын. Тек қана өзімдікін түсіремін. Егер бір жерден қате кетсе, тек өзіңнен көресің. Ең бастысы – жауапкершілік. Өзіңе, өз ісіңе деген жауапкершілік. Ешқандай тапсырыспен жұмыс істемеу керек. Жұмысты қолға алдың ба, оны жоғары кәсіби дәрежеде істеу керек. Өз шығармашылығыма баға бере алмаймын. Бірақ, кәсіби дайындықпен келгенім анық.

3. Жауапкершілік дегеннен туады, бір киноға шамамен екі жылдай уақыт кетеді. Бұл аз уақыт емес. Ал менің досым Тимур Бекмамбетов жылына төрт кино түсіреді. Тимурды жақсы көремін. Мәскеуде жүргенде жақын араласатынбыз. Өте дарынды, мықты жігіт. Бірақ, оның кинолары жеңілтек. Көбінесе компьютерге сүйене отырып жасалады. Бұл адамның интеллектісіне байланысты нәрсе емес. Мұнда техникалық, технологиялық интеллект басымдыққа ие болып тұр.

4. Қазір кино түсіру еріккеннің ермегіне айналып кетті. Жақсы кино көргенде адам қуануы керек. Ал қазіргі біздің киноларды көргенде қуана алмайсың. Өйткені, деңгей түсіп кетті. Еліктеу көп. Өз ойымыз жоқ. Жұртты күлдіргіміз келеді. Күлкінің өзі де түкке тұрмайтын болып шығады. Ойсыз. Күлкінің өзінің ар жағында ой болуы керек. Ал қазіргі кинолардағы күлкі – «аха-ха, иха-ха». Бұл дүниелер, яғни соңғы жылдары кино деп түсіріліп, кино ретінде көрсетіліп жүрген дүниелер – кино емес. Баян Есентаева, Нұртас Адамбайлардың түсіріп жүргендері кино деуге келмейді. Мейлі ғой, түсіре берсін. Бірақ, басын ашып алу керек, олардікі ешқандай да кино емес. Басқа нәрсе. Жанрын өзгерту керек шығар, бәлкім. Бұлардың ең басты ойы – ақша жинау. Ал нағыз өнер адамы ақша үшін жазбайды. Мұхтар Әуезов Абайды ақша үшін жазған жоқ. Шәкен Айманов, Сұлтан Қожықовтар ақшаның құнын білетін, бірақ ақша үшін жазбайтын. Ал қазіргілер о бастан-ақ ақшаны бірінші орынға қояды. Қазіргі кинолардың кино дегеннен гөрі бизнес жобаға келетіні сондықтан болса керек. Киноның аты да өзгерді қазір. Кино түсіруге бел будың ба, бүкіл жан-дүниеңмен соған берілесің, үлкен дайындықпен кірісесің. Басында қорқасың. Ылғи сол. Ал кино біткеннен кейін ауырасың. Өзім әр кинодан кейін 3-4 айдай ауырамын. (500 сөз)

13. Отандық кино жағдайы туралы қай бөлімде ой қозғайды:

A) Төртінші
B) Екінші
C) Бірінші
D) Барлығы
E) Үшінші

14. 4-бөлімде автор кімге кино туралы ойын өзгерту керек деп кеңес береді?

A) Нұртасқа
B) Шәкенге
C) Сұлтанға
D) Абайға
E) Мұхтарға

15. Ермек Тұрсыновтың адами қасиеттері туралы қандай ой түюге болады?

A) Ол –отандық киноиндустрия саласын дамытуға күш салған адам.
B) Ол – жауапкершілігі жоғары және өз ісіне адал адам.
C) Ол – Америкада тәжірибе жинақтаған режиссер.
D) Ол – өз сценарийлеріне кино түсіріп жүрген танымал режиссер.
E) Ол – білімі мен тәжірибесін ұштастыра білген адам.

16. Қай жауап 1-бөліміннің мазмұнына сәйкес келіп тұр.

1. Ермектің режиссер болуына сценарийді өзі жазуы септік болды.
2. Ермектің режиссер болуына кездейсоқ жағдай себепкер болды.
3. Ермек Тұрсынов еркінен тыс режиссер атанды.

A) Үшіншісі
B) Екіншісі
C) Үшеуі де бұрыс
D) Үшеуі де дұрыс
E) Біріншісі

17. Ермек Тұрсыновтың айтуынша, неге кинодраматургтың дайын фильмге көңілі толмайды?

A) Себебі бар атақ режиссерге тиеселі болады
B) Себебі режиссер жұмысын өте жоғары бағалайды.
C) Себебі кинода режиссердің көзқарасы басым болады.
D) Себебі актерлердің ойыны ұнамайды.
E) Себебі драматургтің жауапкершілігі басым болады.

18. Сұхбат қандай мақсатпен алынды?

A) Ермек Тұрсыновтың кино туралы ойын білу үшін
B) Ермек Тұрсыновтың фильмдерін жарнамалау үшін
C) Ермек Тұрсыновты таныстыру үшін
D) Отандық фильмдерге талдау жасау үшін
E) Баян Есентаева мен Нұртас Адамбайға сын айтқызу үшін

19. Берілген мақал-мәтелдердің қайсысы Ермек Тұрсыновтың айтқан сын сөзіне сәйкес келеді?

A) Жылтырдың бәрі күміс емес.
B) Ер сыншысы – елі.
C) Қорыққан мен қуанған бірдей.
D) Михнат болмай, рахат болмас.
E) Көз – қорқақ, қол – батыр.

20. 3-бөлімде Ермек Тұрсынов Тимур Бекмамбетовке қатысты не айтады?

A) алаңдау
B) күмән
C) мақтау
D) сын
E) ой-пікір

Санасы аз болса, қашады ол бірден,
Азапты көреді — бостандық аңсаса.
Ғашықтық дегені — бақыт қой ең таза,
Сәтсіздік пен бопса — махаббатсыз жүрген.
Шаттықтың ұлығы — сұлуды тербеген,
Еркіндік, тыныштық емес пе тегін у?
Білгенге ырыс-құт — сезімге берілу.
Жүректің суығы — тірі өлгенге тең.

Жоғары біліміңіз бар, жұмыс тәжірибеңіз де жақсы. Бірақ сізді мазалайтын кей ойлар бар. Өйткені бүгінге дейінгі жетістіктеріңізді бір сәттіліктің арқасында, сәйкестік нәтижесінде немесе басқа бір себепші арқылы болды деп ойлайсыз, кей нәрселерді тым оңай көріп, жұртты алдаған сияқты сезімде боласыз, бір күні жұрт біліп қалып, бетпердеңіз шешіледі деп ойлайсыз. Бұның аты — Алаяқтық синдромы.

Алаяқтық синдромы деген не?

Алдымен мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:

• Жетістігіңіз сәттілік, дұрыс жер, уақыт немесе бір қателіктің арқасында болды деп ойлайсыз;
• «Мен істей алсам, басқалар да істей алады» деп ойлайсыз;
• Жұмысыңыздағы кішкентай кемшіліктерді қатты уайымдайсыз;
• Кішігірім сынның өзін тікелей сіздің кемшілігіңіз ретінде қатты қабылдайсыз;
• Тағы бір жетістікке, табысқа жеткен кезде, тағы да басқаларды алдағандай сезімде боласыз;
• Бір күні басқалар сіздің жұртты алдап жүргеніңізді, негізінде соншама қиын жұмыс емес екенін түсініп қалады деп қорқасыз.

Алаяқтық синдромының бір қызық жері — сіз табысты адамсыз. Тек мұны қабылдай алмайсыз. Резюмеңізді қарап тым артық жазғандай көресіз, болмашы нәрселер жазғандай боласыз. Жұрт жақсылығыңызды айтып мақтаса, тым артық артқандай болады.

Бұл синдромның себеп-салдарын анықтап, құтылу жолдарын іздеп көрейік.

Неге бұлай?

Әлемдегі мәселелердің негізі — ақымақтар мен фанаттар өздеріне қатты сенімді, ал ақылдылар күман толы.
Бертран Рассел, ағылшын философы

Психологтардың айтуынша бұның бір себебі: Даннинг — Крюгер эффекті. Яғни ақымақтау адамдардың өз деңгейлерін шынайы бағамдаулары үшін тәжірибелері және біліктілігі жетіспейді. Сондықтан да олар өздерінің кереметтіктеріне аса сенімді, тіпті негізінде олай болмаса да. Ал тәжірибелі адамдар бұрынғы қателерін, кемшіліктерін білгендіктен, сараптай алу қабілеттері болғандықтан өздерінің мүмкіндіктерін төмен бағалайды, тіпті өздерінікі дұрыс болса да. Бәлкім осының салдарынан болар, төмен деңгейдегі немесе интеллекті төмендер жақсы жерде қызмет етеді де, ақылдылар оларға қызыға қарайды?

Жыныстық тұрғыдан қарайтын болсақ, синдром әйелдерде көбірек кезігеді екен. Мұның бір себебі — әйелдің өзін еркектен төмен көруі болуы әбден мүмкін. Бірақ соңғы зерттеулерге қарағанда, табысты еркектерде де бұл синдром байқалады. Өнер адамдарында, ғалымдарда, шығармашылық адамдарында жиі байқалатын құбылыс. Мысалы, Эйнштейн өзін алаяқ сезінген, «неге адамдар мені соншама қатты бағалайды, пәлендей қиын ештеңе ойлап тапқаным жоқ қой» деп.

Отбасы факторы да маңызды. Кішкентайынан ең мықты нәтиже көрсету талап етілген отбасының балалары есейген кезде өз жетістіктеріне сенбейді-мыс. Олардың ойынша біреудің көмегі, жақындардың қолдауы немесе сәтті оқиғаның арқасында болған нәрсе деп қабылдайды. Сондай-ақ кішкентайынан көп сыналатын балаларда да болады. Өскен кезде әр ісінің сыналуынан қорқатын болады.

Қалай жеңуге болады?

1. Мәселені түсініңіз
Алдымен сізде осындай мәселе бар екеніне көз жеткізіңіз. Алаяқтық синдромы байқалатын адамдармен сөйлесіңіз. Пікірталасыңыз. Қолдаңыз бір біріңізді.

2. Сараптама жасаңыз
Жетістік, табыстарыңызды саралап шығыңыз. Шынымен кездейсоқтық немесе сәттілік пе, әлде шынымен өзіңіз қол жеткіздіңіз бе? Ой елегінен өткізіңіз. Батыл болыңыз. Өзіңізге сеніңіз. Өз бағаңызды біліңіз.

3. Кәсібилігіңізді тексеріңіз
Өзіңізден тәжірибелі адамдармен салыстырудың қажеті жоқ. Жас мамандармен, жаңа түлектермен жұмыс істеңіз. Нені жақсы істей алатыныңызды, тәжірибеңізді байқай аласыз.

4. Перфекционист болмаңыз
Әр нәрсенің ең кереметін жасауға тырыспаңыз. Ең мықтысы сіз болу керек деген нәрсе жоқ.

5. Жетістікке қуаныңыз
Болмашы нәрсе, кішкентай жетістік демей әр табысыңызға қуаныңыз. Оны иемденіңіз. Атап өтіңіз. «Жуу» дәстүрін ұстаныңыз. Бұл маңызды!

6. Өзіңізді дамытыңыз
Біліктілігіңізді арттыратын дәрістер алыңыз. Өз салаңыз бойынша білім іздеңіз. Бір нәтижеге жету үшін емес, өзіңізді дамытуға тырысыңыз.

7. Бетпердеңізді шешіңіз
Алаяқ болмаңыз. Маскаңызды шешіп тастаңыз. Жалғыз сіз ғана мұндай емес екеніңізді біліңіз. Батыл әрекеттер қылыңыз.

МАНЧЕСТЕР СИТИ — МОНАКО — 5:3 (1:2).
Голдар: Стерлинг, 26 (1:0). Фалькао, 32 (1:1). Мбаппе, 40 (1:2). Агуэро, 58 (2:2). Фалькао, 61 (2:3). Агуэро, 71 (3:3). Стоунз, 77 (4:3). Сане, 82 (5:3).


БАЙЕР — АТЛЕТИКО — 2:4 (0:2).
Голдар: Сауль, 17 (0:1). Гризманн, 25 (0:2). Бельараби, 48 (1:2). Гамейро, 59 — пенальти (1:3). Савич, 68 — автогол (2:3). Фернандо Торрес, 86 (2:4).

Ғалымжан Молданазардың жаңа клипі шығыпты. Клип ұнады. Ән жоқ.

Клип — сол бұрынғы ретро түстер, ретро костюмдер, ретро жастар, ретро әрекеттер.

Ән — сол бұрынғы мелонхолия, сол әуен, сол темп.

Молданазарға жаңа серпіліс керек сияқты. Бір сарын жалықтырады, ұйықтатады.

Сіздің бағаңыз қалай?

P.S алдымен тек әуенін тыңдап көріңізші, клипін қарамай. Мүмкін сол кезде басқаша әсер болар?

Ағымдағы жылдың 15 ақпанында "Қарағанды облысының жастар ресурстық орталығы" КММ Ақпараттық қамтамасыз ету және әлеуметтік технологиялар бөлімінің мамандары " Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты жолдауын түсіндіру мақсатында Қарағанды мемлекеттік медицина колледжінде білім алып жатқан студент жастармен кездесу өткізді.

Сондай-ақ, аталмыш кездесуге Қарағанды қаласының Салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығының маманы мен Қарағанды облысы Конфессияаралық қарым-қатынастарының проблемаларын зерттеу орталығының маманы қатысып, Міндетті медициналық сақтандыру жүйесі (ММСЖ) және діни экстремизм мен терроризмнің алдын-алу бойынша түсіндіру жұмысын жүргізді.

Құрметті достар!

«Қарағанды облысы жастар ресурстық орталығы» КММ ұйымдастыруымен өтетін «Шырқа, гитара!» ән кешіне шақырамыз!

Ертең біреулерге "ғашықтар" күні болса, біз секілді жанкүйерлері үшін футбол мерекесі. Көптен күттірген Чемпиондар лигасымен қауышамыз, түн ұйқымызды төрт бөліп сүйікті командамызға қолдау білдіреміз және тіккен бәсіміз сәтті шығуын тілеп отырамыз. Чемпиондар лигасының топтық кезеңі артта қалып енді іріктелген кіл мықтылардан тұратын плей офф кезеңі басталды, осы сәтті пайдалана отырып топтық кезеңге қатысты қызықты статистикаларды ұсынбақшымын, сіздерге ұнайды деген ниетте жоқ емес.

Қысқаша әрі барлық статистикаға ортақ мәлімет: 6 турда жалпы саны 280 гол соғылған, 275 гол+5 автогол. 175 ойыншы гол соққан екен.

1. Топтық кезеңде гол соққан жас және кәрі ойыншы
— Ең жас ойыншы Дортмундтық Боруссияның қорғаушысы, неміс Феликс Пасслак (29.05.1998 жыл)
Ол 2016 жылдың 22-ші қарашасында ЧЛ 5 турында Польшаның Легиясына қарсы ойында 81 минутта гол соққан болатын. Гол соққандағы жасы — 18 жас 182 күн

— Ең кәрі ойыншы Туриндік Ювентустың қорғаушысы, бразилиялық Дани Алвес (06.05.1983 жыл)
Ол 2016 жылдың 29-шы қыркүйегінде ЧЛ 2 турында Хорватияның Динамо Загребіне қарсы ойында 85 минутта гол соққан болатын. Гол соққандағы жасы — 33 жас 153 күн


2. Топтардың гол статистикасы
Барлығы 280 гол соғылғанын жазған едік, енді голдарды топтарға тарқататын болсақ:

• А тобы — 40 гол (14%)
• B тобы — 38 гол (14%)
• C тобы — 42 гол (15%)
• D тобы — 31 гол (11%)
• E тобы — 28 гол (10%)
• F тобы — 51 гол (18%)
• G тобы — 27 гол (10%)
• H тобы — 23 гол (8%)

3. Көп гол соққан ТОП 5 команда
ЧЛ топтық кезеңінде ең көп гол соққан команда — Дортмунд. Ерекше шабуылдау стилімен, жас ойыншыларымен, контршабуылдарымен танымал команда барлығы 6 матчта 21 гол соғыпты, статистикаға сенсек бұл топтық кезеңнің тарихи рекорды екен. Уәде еткен ТОП 5 төмендегідей:

1. Боруссия Дортмунд — 21 гол (3,5 гол/матч)
2. Барселона — 20 гол (3,3 гол/матч)
3. Арсенал — 18 гол (3 гол/матч)
4. Реал Мадрид — 16 гол (2,6 гол/матч)
5. Бавария — 14 гол (2,3 гол/матч)

4. Турлардың голдар статистикасы
Соғылған 280 голды 6 турға бөліп көрсетсек қалай болады екен?

• 1 тур — 50 гол (18%)
• 2 тур — 47 гол (17%)
• 3 тур — 46 гол (16%)
• 4 тур — 41 гол (15%)
• 5 тур — 48 гол (17%)
• 6 тур — 49 гол (17%)

5. Гол соққан ойыншылардың туған жылы, айы бойынша статистикасы

Статистиканың ең қызық әрі мақтанатын тұсына келген секілдіміз.
— айлар бойынша
Барлығы 174 ойыншы гол соққанын жазған едім, енді гол соққандардың туған айы бойынша сараптап көретін болсақ. Сіздің айда туғандар көп гол соққан, көшбасшылық қасиеті, бомбардирлік қасиеті бар деп мақтанып алсаңыз болады:)

1. қаңтар — 17 ойыншы
2. ақпан — 19 ойыншы
3. наурыз — 17 ойыншы
4. сәуір — 11 ойыншы
5. мамыр — 22 ойыншы
6. маусым — 13 ойыншы
7. шілде — 16 ойыншы
8. тамыз — 13 ойыншы
9. қыркүйек — 14 ойыншы
10. қазан — 8 ойыншы
11. қараша — 13 ойыншы
12. желтоқсан — 11 ойыншы

— жылдар бойынша
Келесі кезек гол соққан ойыншылардың жылдары бойынша статистикада, туған айыңызбен мақтана алмасаңыз жылыңызбен яғни құрдастарыңызбен мақтануға мүмкіндік туып тұр:)

• 1983 жыл — 4 гол
• 1984 жыл — 7 гол
• 1985 жыл — 6 гол
• 1986 жыл — 11 гол
• 1987 жыл — 47 гол
• 1988 жыл — 34 гол
• 1989 жыл — 23 гол
• 1990 жыл — 28 гол
• 1991 жыл — 29 гол
• 1992 жыл — 14 гол
• 1993 жыл — 20 гол
• 1994 жыл — 16 гол
• 1995 жыл — 17 гол
• 1996 жыл — 14 гол
• 1997 жыл — 3 гол
• 1998 жыл — 1 гол

Статистикада аз-маз қателіктер болуы мүмкін, сіздерге ұнады деген ойдамын. Сүйікті командаңызға сәттілік және Hala Madrid!

Зейнетақы жарнаңыз қанша?
Әр адам өзін бақытты зейнетпен қамтамасыз ету үшін бүгіннен бастап еңбек етіп, зейнетақы қорындағы шотын толтырғаны абзал. 2013 жылдың 22 тамызынан бастап акционерлік қоғам негізінде құрылған бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры жеке зейнетақы шотын ашу, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті сияқты қызметтерді атқарады. Салымшыларға зейнетақы жинақтарының жай-күйі жайлы ақпарат берумен, жеке зейнетақы шоттары иелерінің деректемелерін өзгерумен, зейнетақы активтердің инвестициялық басқару жөніндегі қызмет мәселелері бойынша қызмет көрсетеді.
Қазақстанның бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры пайда болғанға дейін «Қазақстан Халық Банкінің», «Құрмет», «Ұлар үміт», «НефтеГазДем» сияқты жинақтаушы зейнетақы қорларында халық жинақтары болатын. Елбасы Н.Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес, жоғарыда аталғандай біріңғай жинақтаушы зейнетақы қоры ашылды.
2013 жылы 26 тамызда Ұлттық Банк пен БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқару туралы шарт жасасты. Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы ҚР Заңына сәйкес «БЖЗҚ» АҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Біріңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық декларациясына сәйкес зейнетақы активтеріне қатысты инвестициялық шешімдер шығарады. 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап зейнетақы активтерін көтеру бойынша ұсыныстар жасау қызметі Қазақстан Республикасының Президенті басшылық ететін Ұлттық қорды басқару кеңесіне берілді. Бүгінгі таңда зейнетақы активтері мемлекеттік бағалы қағаздарға, «Самұрық-Қазына», «Бәйтерек», «Казагро», «ҚазМұнайГаз», «Қазақстан темір жолы» сияқты компаниялардың қағаздарына инвестицияланады.
Ал салымшылардың жеке шотына келер болсақ, бүгінгі күні жеке зейнетақы шотының жай-күйі туралы ақпаратты enpf.kz сайтынан ақпарат алуға болады. Алайда, ғаламтор арқылы алынатын үзінді көшірмелер құжат ретінде ұсынуға келмесін тағы ескерген жөн. Үзінді көшірмелер жеке зейнетақы шотын ашу туралы шартта немесе хабарлау тәсілін өзгерту, анықтау туралы қосымша келісімде салымшы көрсеткен мекенжайларға, оның ішінде электронды мекенжайларға жіберіледі. Егер ағымдағы жылы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салымшының жеке зейнетақы шотында қаражаты жоқ болса немесе ол хабарлау тәсілін таңдамаған болса, қор өткен жыл үшін жинақ шотының жай-күйі туралы ақпарат бермейді. Бүгінде еліміздің барлық аймағында, елді мекендерінде жалпы 236 қызмет көрсету орталығы жұмыс істеуде.
Зейнетақы қорында шоты бар белгілі адам қоныс аударған жағдайда, міндетті түрде жергілікті БЖЗҚ кеңсесіне келіп, деректемелерін өзгерткені жөн. Деректеме өзгертілмеген жағдайда, жеке шот туралы ақпарат берілмейді.
Зейнетақы салымшыларының ішінде мүмкіндігі шектеулі жандардың бар екені анық. Мұндай жағдайда денсаулығына байланысты зейнетақы қорының кеңсесіне келе алмайтын адамдарға қор қызметкерлері өздері барып қызмет көрсетеді. Ал салымшы қайтыс болған жағдайда, барлық зейнетақы жарналары бойынша заңнамада белгіленген тәртіпке сай мұраға алуға болады. Мұраға қалдырылған зейнетақы жинақтарын алу үшін мұрагер өзі не пошта байланысы арқылы не сенім білдірілген тұлғасы арқылы зейнетақы қорының кез-келген кеңсесіне барып өтініш жасайды. Өтінішпен бірге құжаттардың түпнұсқаларын және олардың нотариат куәландырған көшірмелерін береді. Заңда мұраға қалдырушы қайтыс болған соң мұрагерге мұраны алу үшін алты ай уақыт белгіленеді.Мерзімін өткізіп алған жағдайда, оны сот арқылы қалпына келтіруге болады.
Мұрагерлік құқықты ресімдеген соң және зейнетақы жинақтарын төлеу үшін қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін мұрагерлерге зейнетақы жинақтары олар зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініште көрсеткен банк шотына аударылады. БЖЗҚ-ға құжаттар қабылданған не келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде мұрагерлерге зейнетақы төлемдері жүзеге асырылады.
Сондай-ақ, БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда оның отбасына не жерлеуді жүзеге асырған тұлғаға БЖЗҚ-дан республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 52,4-еселенген мөлшері шегінде, бірақ жеке зейнетақы шотындағы қаражаттан асырмай жерлеуге арналған біржолғы төлем жасалады.
Біржолғы төлем жасалғаннан кейін алушының жеке зейнетақы шотындағы зейнетақы жинақтарының қалдығы республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен зейнетақы мөлшерінен аспайтын соманы құраған жағдайда осы қалдық жерлеуге арналған біржолғы төлем сомасына қосылады.
Атап өтпеске болмайтын маңызды жайттардың бірі, 2018 жылдан бастап әйелдердің зейнет жасы кезең-кезеңмен өзгеріп отырады. Мәселен, 2018 жылға дейін ерлерге арналған зейнеткерлік жас 63 жастан, әйелдер үшін 58 жастан басталады. «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР Заңының 11-бабына сәйкес 2018 жылдан бастап әйелдердің зейнеткерлік жасы 2027 жылға дейін жарты жыл сайын 63 жасқа жеткенше көтерілетін болады. Осылайша, 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап — 58,5 жасқа, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 59 жасқа жеткенше 6 ай мерзімнен қосылып отырады. 1964 жылы туған әйелдер зейнеткерлікке ерлермен бірге 63 жаста шығады.
2017 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша салымшылардың жалпы саны 10 042 868 адамды құрап отыр. Соның ішінде, міндетті зейнетақы жинақтары бойынша 9 583 995 адам, яғни салымдардың 95,43%, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары бойынша 419 966 адам, пайыздық мөлшерде 4,18, ал ерікті зейнетақы жарналары бойынша 38 907 адам, яғни 0,38% құрайды. Ағымдағы жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша зейнетақы жинақтары 6 685 264 840 мың теңгені көрсетуде. Жіктеп келсек, міндетті зейнетақы жарналары 98,46 % (6 582 870 747 мың теңге), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары 1,50 % (100 704 163 мың теңге), ерікті зейнетақы көрсеткіші 0,025% (1 169 930 мың теңге) құрап отыр.
2017 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткішпен салыстырмалы түрде қарастырсақ, 2015 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша жалпы салымшылар саны 9 959 267 адамды құраған, яғни пайыздық мөлшерде 0,84 % өскен. Ал 2016 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша салымшылар саны 10 116 751 адамды құрап, салымшылар саны 2017 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіштен 74 адамға көп. Бұл орайда көрсетілген кестеге сәйкес, 2016 жылмен салыстырғанда ерікті зейнетақы салымшыларының саны 2017 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша 1153 адамға (2,88 %) азайғаны байқалады.
Міндетті зейнетақы жарнасы, міндетті кәсіптік зейнетақы немесе ерікті зейнетақы жарнасы болмасын, әр адам зейнеткерлік өмірдің бастамасын бүгін құруда. Ал сіздің зейнетақы жарнаңыз қанша?
Салтанат Амиржанова.

2017 жылдың 07 ақпанында "Қарағанды облысының жастар ресурстық орталығы" КММ Ақпараттық қамтамасыз ету және әлеуметтік технологиялар бөлімімен "Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының 6505 әскери бөлімі" республикалық мемлекеттік мекемесінің офицерлеріне Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты жолдауы мен Үндеуін түсіндіру бойынша кездесу өтті. Сондай-ақ, аталмыш кездесуге Қарағанды облысы Конфессияаралық қарым-қатынастарының проблемаларын зерттеу орталығының маманы қатысып, офицерлерге діни экстремизм мен терроризмнің алдын-алу бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізді.

—

Сегодня, 07 февраля 2017 года сотрудники КГУ «Молодежный ресурсный центр Карагандинской области» отдела информационного обеспечения и социальных технологий осуществили выезд в воинскую часть № 6505 Национальной гвардии МВД РК Карагандинского гарнизона, с целью разъяснения Послания Главы государства «Третья модернизация Казахстана: глобальная конкурентоспособность» и обращения Президента Н.А. Назарбаева о перераспределении полномочий между ветвями государственной власти.