Экономика негіздері. Кіріспе

Экономика — гректің «oikonomos» — «жеке шаруашылықты/үй шаруашылығын басқаратын тұлға» деген сөзінен шыққан(«one who manages a household» дегенді аударған түрім). Бір қарағанда экономика мен хаусхолд екеуі байланысты секілді көрінбеуі мүмкін. Дегенмен күнделікті нанды кім пісіреді, отты кім жағады деген нәрселер үй иесінің назарында болуы секілді қоғам әрбір нәрсе үшін шешім қабылдауы керек.
Әрі қарай

Теңдессіз 10 мың теңге

Қазақстанның тәуелсіздігіне жиырма жыл толуына орай шығарылған он мың теңгелік банкнот «2011 жылдың ең үздік банкноты» аталымын жеңіп алды. Сараптаманы International Bank Note Society(IBNS) жүргізген екен.

Әрі қарай

Ажырасу саны Қазақстанда 2011 жылы 7,8% ұлғайды

Кеше ғана 14 ақпан ғашықтар күнін, жастарымыз улап-шулап тойлады… Ол шындық!!! Махаббат тақырыбын тербеп — сүйіспеншілік, ғашықтық, алғашқы сүйіскен сәттер, т, б. тақырыптарды 1 апта бойы талқылап жаздық достар… Ал бүгін Статистика агенттігі мынадай мәліметтерді айтты.
Ажырасу саны Қазақстанда 2011 жылы 7,8%, некеге тұру 9,6% ұлғайды, деп хабарлайды Қазақстанның статистика агенттігі.
«АХАЖ органдары тіркеген некеге тұру саны 2011 жылғы қаңтар-желтоқсанда 9,6% өсті және 160,5 мыңды (2010 жылғы қаңтар-желтоқсанда — 164,4 мың), неке желісінің1000 тұрғынға шаққандағы жалпы коэффициенті 9,7 құрады », — делінген ведомствоның баспасөз хабарламасында.Your text to link...
Осындай мерекелер немесе басқада мерекелерді желеу еткен екі адам, бір-біріне өз сезімдерін білдіргеннен не пайда сонда, а??? Түбі осылай болатын болса…
Әрі қарай

Теңгенің құны қандай болады

Ұлттық банк басшысы Марченко таяу уақытта теңге девалвация болмайды деп айтыпты.
Осыны естіп менде мынадай ой туып отыр. Қазір айлықты, степендияны көтеріп жатыр. Ол көтерілді екен деп баға да көтерілуде. Мемлекет жалақы мен жәрдемақыны ненің есебінен көтеріп отыр? Самұрық Қазынадан алып беріп жатыр ма? Менің білуімде инфлияция себептерінің бірі мемлекеттің ақшаны көп шығаруында еді. Одан кейін экспорттан импорт көлемі артып кететін болса да бағаның көтерілуіне алып келеді. Және мемлекет қазынасындағы қаржының көлемі өнімнің көлеміне тең болады. Бізде мысалы ақша көбейгенімен өнімнің көбейгенін төрт көзім көрер емес. Марченко мырза неге сүйеніп айтты екен жоғарыдағыны. Әлде, мұнда мен білмейтін бір нәрсе бар ма?
Әрі қарай

Экономика негіздері. Адамдар қалай бір-біріне әсер етеді.

Экономиканың келесі үш қағидасын бірге «адамдар бір-біріне қалай әсер етеді» (how people interact, жақсы варианттар болса қабылданады) деп аталады.
  • Нарық әркімге пайда әкеледі. Нарықта сауда-саттық жасау адамдар үшін өте пайдалы. Керекке байланыстыратын болсақ пікір жазу мен пост жазуды негізгі алуға болады. Егер қолданушылар тек пікір жазумен немесе тек пост жазумен айналысып кетер болса сайт дым қызықсыз болар еді. Алғашқысында маса.кз секілді өсек орнына айналса, келесісінде энциклопедияға айналып шыға келеді. Демек пікір жазып, әрі пост жазып отырсақ біз үшін қызығырақ болып шығады.

    Немесе біз күнделікті дүкеннен керекті заттарымызды сатып аламыз. Сол керекті заттарымызды өзіміз өндірсек не болар еді? Біріншіден оған біздің мүмкіндіктеріміз шектеулі болатын еді және оны істеуге уақытымыз да тапшы. Екіншіден бұлай жасау бізге тиімсіз. Өз қажеттіліктерімізді толық қанағаттаныдыра алмаймыз. Сондықтан өзімізге ыңғайлы әрі тиімді жұмысты орындай отырып өзгелермен сауда жасауымыз керек.


  • Нарық көбіне экономикалық іс-әрекеттерді ұйымдастырудың жақсы жолы. Кеңес үкімет кезінде жұмысшылар тек мемлекеттің тапсырмасын ғана орындады. Үкімет оларға нені қай көлемде өндіру керек екенін белгілеп беріп отырды. бұндай жабық экономика көп ел үшін тиімсіз екендігін көптеген экономистер айтып кеткен.
    Қазіргі экономикада нарығында кім нені өндіретінін, фирманың қай нарыққа кіретіндігін өздері шешеді. Осы жерде @balzaminka айтқан Адам Смиттің «көрінбейтін қол» теориясы туралы айта кетсек. Фирмалар және хаусхолдтар нарықтың «көрінбейтін қолы» арқылы бір-бірінің сұраныстарын қанағаттандырады.

  • Мемлекет кей кезде нарыққа әсер етеді. Экономикалық әрекеттерді орындауда нарық жақсы жол болғанымен кей кездері бұл теория жүзеге аспай қалады. Мемлекеттің нарыққа әсер теуіне негізгі екі нәрсе — сан және сапаға байланысты. Көрінбейтін қол өнім өндірудің санын артырады. Бірақ кей кезде бұл да өз қызметінен жаңылып қалады екен. Экономистер бұны «нарықтың құлдырауы» деп атайды. Бұған себеп жеке тұлғаның әрекетінің өзгеге әсер етуі. Мысалы, химия зауыты өздері шығаратын шығынның ақысын өтемейтін болса мемлекет шектеулер қоя алады. Нарықтың құлдырауына себеп болар келесі бір нәрсе ол «нарық күші». Нарық күші — бір немесе бірнеше адамның нарық құнына әсер ете алуы. Осы жерде монополия деген ұғымға кезек береміз. Монополяның кесірінен көрінбейтін қол қызметінен жаңылып, мемлекет нарыққа араласуына тура келеді.
Әрі қарай