Баскесер

Біздің балалығымыздың басы Кеңес өкіметінің соңғы жылдарымен тұспа-тұс келді. Ендеше жоқшылық дегенді тәуелсіз Қазақстан болған кезімізде көрдім деп батыл айта аламын. Біз ержеткенге дейін тамақты картішкемен, талонмен алды ма шаруам жоқ. Бірақ 90-шы жылға дейін ел мамыражай тірлік кешкен секілді болып көрінеді.«Мамыражай емес,»Желтоқсанды"қайда қоясың?" демей-ақ қойыңыздар. Менің әңгімемнің бағытының саясатқа қатысы жоқ. Ауылда ол кездерде қылмыс атаулы көп болмайтын.Қазіргідей бір ауылдың жігіті,өз ауылының қызын зорлау дегенді ол кезде естімейсіз. Бірді айтып екіге кетпей-ақ қояйын.

Ауылдың тірлігі көбімізге белгілі. Бала біз үшін ең тәтті сусын лимонад еді ол кезде. сосын аңда саңда жейтін бөлке нанда тәтті болып көрінетін. Ауылда табаға піскен нанды жейміз ғой көбіне. Дегенмен ол кезде ауылдағылардың барлығы дерлік нанды өздері пісірмеуші еді.Ауылымыздағы жалғыз дүкенге ауданна әкелінетін бөлке нандар түсетін. Нанды бізбен көрші тұратын Мәдина атты әженің (ауылдың барлығы ол кісіні Мәдина апа деп атайтын) аудандағы Жетпісбай деген ұлы таситын. Сағат он екіде дүкенге нан келеді. Біздің ауыл шашыраңқырап жатыр.көп бөлігі таудың(Төбелерді тау деседі біздің ел/Табыл Досымов/)арғы бетінде, мына жақ мүйісінде 14 үй тұрамыз.Дегенмен, ауданнан келетін жол біздің жақты бірінші басып өтетін. Кей күндері 12-ге 15 минут қалғанда мамам (әжемді «мама» деймін әлі күнге)мені «хлебовозды» күтуге жұмсайды. Үйден 100 метрдей жерден өтетін грейдер жақа жүгіремін күшігімді ертіп алып. Мені көрген Жетпісбай машинасын тоқтатып,қолыма екі нан ұстататын. Кейде ақшасын мен береді, кейде үйге келгенде ала салатын. "Қымыз бар ма?" сұрайтыны осы? Мен басымды изеймін,"Қайтарда соғамын". Содан 12 жарымға қарай Жетпісбай біздің үйдің жанына қайтып келеді.Атаммен әңгімелеседі, қымыз ішеді. Біздің үйден киік еті үзілмейтін ол кезде. Аузының салымы ма,әлде соны әдейі есептей ме 1-ге қарай тамақ ішеміз.Киіктің еті қосылған қуырдақты жеп алып бірақ кететін. Жетпісбайдың қызық әдеті бар еді. Ауыл деген белгілі ғой. «Кухня» деп аталатын жазғы үйде отырамыз.Есігі шай ішкенде ашық тұрады. Қара шыбындардың бірі стөлден ұшып, енді бірі қонып жатады. Жетпісбай қымыз ішсе де, шай ішсе де бір қолына пышақ ұстап отыратын. Қонған шыбындардың басын «лып» еткізіп шауып тастайтын.Кейбірі сол жерде өледі, кейбірі бассыз ұшып кететін…
Әрі қарай

Гиппократтан сұрақ

Сен жедел жәрдем қызметкерісің. Шұғыл бір науқасқа шақырту алдың. Белгіленген жерге жетпей жолай есінен танып жатқан (биш емес, норма киінген адам, мейлі екіқабат әйел обшым сондай мүскін жан)адамды көрдің. Қайсысына көмектесесің?
Әрі қарай

Сырлы аяқ...


Осыбір кемпірдің осыбір әнін ұнатамын неге екенін. Қарағандыда бір концертте бір әнші осы әнді орындаған еді. содан инетен іздеп тапқанмын. Өзіме ұнайды әйтеуір. БАсқа әндері де тамаша.Бірақ, сол кездегі көңілімді осы ән тап басқан болатын.
Әрі қарай

Сақаулардан жалықтым...

Қатты сақауланбасада «ыс-ыс» деп сөйлейтін сақаулар радио мен телевизия саласында кездесіп жатады. Өзіміздің "Қазақстан-Қарағанды" арнасында бар сондай біреу. Шаршайсың көріп отырып. "Ң" мен «Н» ді шатыстыратындар және бар. Қарағандыда бір күй кеші өтті ана жолы. Соны бір сақау ақын жүргізді «Бүгінгі қоныр күй кешіне келіп отырған...» деп кештің кәйібін бұзды. атын Айтпайм деп отырып айтып қоя жаздадым ғой ақынның…
содан кейін Ұлықпан Жолдасовтың сақау қызына жыным ұстайды. Әрине, менікі дұрыс емес кемсітіп тұрғандаймын. Бірақ, көрерменді де аяу керек қой. Ұлықпанға айтар әңгімем жоқ,әндері мықты, көптің құлағында жүр дегендей. Қызының бала кезіндегісі кешірімді, кейін жоқ болып кеткенде"Ұялған болар, тілі жағынан" деп ойлап ем, кейінгі кезде жиі көрсетіліп кетті…
Әрі қарай

Әскерге барғың келмесе...

"Қарап отырғанша жалап отыр" деп жігіті қызға балмұздақ алып беріпті. Сол секілді осынау айтулы күнді пайдаланып мынандай бір әңгіменің шетін шығарайын. Қазір әскерге бару үшін де, қалу үшін де ақша беретін заман екені екінің біріне аян. Бұл әскерге кеткеннің бәрі ақшамен кетті деген сөз емес бірақта. Әскерге баратын дер шағынан өтіп кеткен, оқуын бітіріп жұмысқа орналасқан жігіттер кей кездері өз әскери комиссариатының белді біреуімен келіссөзге отырады. Келісілген сомманың жартысын әлгіге бересің, ол сенің «делоңды» алады да үйіне апара салады. 27-ге толғанда әлгіге хабарласасың. Өліп қалмаса келісілгендей қолыңа әскери билетіңді ұстата салады. Сен қалған соммаңды беріп оны риза қыласың. Қолыңда әскери билет,27-ге келгенге дейін ешкім мазаламағанына мәзсің.
Әрі қарай

Көлеңкедегі мереке

Бүгін 7-ші мамыр. Біреулер радио күні деп жатыр. Ал, біздің мемлекетіміз бұл күнді ҚР қарулы күштерінің күні деп атап өтіп жүргентін. Елбасымыздың 3 мамыр күні қол қойған бұйрығымен бұл күн күнтізбеден қызарып тұрып орын алды. Неге қызармасқа, қауқары өзіне мәлім. Дегенмен, бұл шешімді қолдаймын. Неге десеңіз 9 мамыр, яғни Жеңіс күнінің көлеңкесінде қалып қойып жүргенін өзіңізде сезеіп отырсыз. Енді, жұртшылық осы күні демалу арқылы болса да бұл күнді санасына сіңіре береді.
Сонымен, келесі жылдан бастап демалатын мерекемізбен!
Әрі қарай

Жаңбыр,жаңбыр жау,жау, қара биені сау,сау....

«Сәуір жаумай тәуір болмайды» деуші еді үлкендер. Мамырдың бас жағында жауын жауды норма болатын шығар енді. Айтайын дегенім мынау еді.
Бала кезімізде жаңбыр жауса «Жаңбыр, жаңбыр жау, жау, қара биені сау, сау....» деп айқайлайтынбыз. Неге олай айқайлайтынымызды әлі түсінбеймін)))
Дауыл соғып, құйын болса «Таздың үйіне бар», «Пышақ әкел, балта әкел» деп айқайлайтынбыз. Бұның бәрі алдымыздағы үлкен балалардың айтқандарын қайталаудың әсері. Бірақ, бастауы қайдан шыққанын кім білсін.
«Самалет--ау, самалет, мені өзіңмен ала кет» деген тіркес түсініктілеу енді. Самалетке мініп ұшқысы келмейтін бала болушы ма еді?
Әрі қарай

Жанды дауыс

Концерттерді теледидардан немесе концерт залынан көрген кездерде кейде өкініп қайтып жатамыз. Оның себебі әншілердің жанды дауыста ән айтпауы. Еркебұлан Ериков атты мына жігіт Жақсыгелді Сейілов ағамыздың әнін жанды дауыста тамаша орындап шықты.
Әрі қарай