Қарағандыдағы Орталық көшені бойлап келе жатып суық жерде отырған қайыршыға көзім түсті. Шын мәнінде қайыршыға емес, бүрісіп, алдына қалбыр қойып отырған қарияға.
Осыған дейін де бірнеше жерде алақан жайып отырған қарияларды көргенім есіме түсіп, жанына жайғастым. «-Тоңған жоқсыз ба?» — дедім аяушылық білдіріп. «-Жоқ, суық емес» — деп астына төсеп алған қалың ағаш тақтайшаны көрсетті. Әңгімеміз осылай басталды. – Балаларыңыз қайда, неге бұлай отырсыз? – деп мән жайды сұрадым. Әлбетте, күнкөріс көзі. Үлкен екі баласы мен немересін осы қарт тіленшілікпен асырап отыр. Екі баласы да мүгедек. Ұлы ішкілікке салынып, соңында үлкен дертке шалдыққан. Тамақты өздігімен жей алғанымен, ас асқазанға, бойға батпайды. Асқынған асқазан ауруы. Қызы болса 3-ші топтағы мүгедек. Көзі әрең көреді. Және бастауышта оқитын немересі бар. «Ел ақша тастайды, күнкөріске жетеді, маған тек – ұят» — деді көзіне жас алып қария. Жасы 82-ге келген әжейдің жұмыс істеуге еш қауқары жоқ әрине. Амалының жоқтығынан көшеде ақша сұрап отыруға бел буған.
Бетін жуған тамшылардың өзінде қаншама мұң, «Ұят» сөзінің астарында іркіліп қалған қаншама сөз барын оты сөнген жанары айтып-ақ тұр. «-Үйдің өзін күтетін, жинайтын адам керек, оны кім жинайды? Менің қауқарым жетпейді, балалар болса – анау», — деп үйі бар болғанымен, оған еш жағдай жасалмағанын айтып мұңайды. Сол маңды торуылдаған Полицей ағайлар болса, «Бұл жерде отыруға болмайды» -деп қарт ананы отырған жерінен қуып жібереді екен. Бейнетінің зейнетін көретін шақта ешкімнен қамқорлық көрмей, өткен-кеткенге осылай жәутеңдеп отырған қарияның тірлігі жаныма батты. Бұл жалғыз қария емес, орталықтың өзінен қол жайып отырған бірнешеуін кезіктіресіз. Қарттардың бар екені тек бір күнде ғана түседі есімізге. Ол – қарттар күні. Сол күні оларға құшақ-құшақ сыйлықтар алынып, жылы сөздер арналады. Басым көпшілігі – ардагерлер мен қарттар үйіндегі ата-әжелерге назар аударады. Күннің суығында жұқа киіммен қайыр тілеп отырғандар ше? Ертеңгі қыстың қақаған аязында олардың күні не болмақ? Қамқорлыққа өте зәру көшедегі қарттарға назар аударса екен биліктегілер. Басына түскен қайғымен бөлісіп, кішкене болсын қол ұшын созса тіленші-қарттар саны азаяр ма еді? Қазыналы қарттармызға көшеде емес, үйдің төрінде, немерелеріне ертегі айтып отырған жарасады емес пе?! Оларға бір күнде ғана емес, әр күн сайын құрмет, қамқорлық жасалуы тиіс. Бізде болса тіленші қарттар саны әр жерде күн санап көбейіп бара жатыр. Қариясын далаға қаңғыртпаған ел емес пе едік? Қайдасыз қазақ баласы? Анаңыз, ата-әжеңіз — күздің, қоғамның қара суығынан тонып қалды ғой…

Осы сенбіде, 24 қазанда күні, елордада Ақмола облысы тауар өндірушілерінің қатысуымен ағымдағы маусымның соңғы ауылшаруашылық жәрмеңкесі өтеді.

"Қандай да бір нәрсенің мүмкін емес екенін бәрі біледі. Содан кейін оны да білмейтін бір дымбілмес келеді де, жаңалық ашады" © Альберт Эйнштейн

Инновация дегеннің не нәрсе екенін, оны неге қосып жейтінін көзі қарақты, құлағы түрік ағайынның бәрі білсе керек. Қазір тіпті еңбектеген балаға дейін оны біліп қана қоймай, арагідік өздері де жаңалықпен таңғалдырып жүрген заман.
Жалпы, инновация жасаймын деушілерге мемлекеттен қолдау көп қазір. Ел Президентінің «100 нақты қадамының» 64-іншісі – өндіріске инновациялар енгізу жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру тетіктері бар «Ғылыми және/немесе ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы» Заң жобасы. Осы күзде ұсынылатын заң жобасының шеңберінде новатор-ғалымдарға түрлі бағыттағы қолдау көрсетілгелі жатқаны да рас.
Оған, бір жағынан, EXPO-2017 көрмесі де сеп болып отыр. «Online EXPO-2017» байқауына энергетика және ауыл шаруашылығына қатысты 5 номинация бойынша 450-ден астам өтініш берілді. Соның бірнешеуі осы әліпбиге еніп отыр.
Әлқисса, новаторлардың тек кейбірімен ғана тілдесуге мүмкіндік туды. Бұған новаторларлың 87 пайызы, ғм-ғм, Алматы қаласында шоғырлануы да әсер еткен шығар.
Есесіне, Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік өзге де бірқатар ұйымдар секілді жаңашылдармен жұмыс жасайтыны белгілі. Бірақ менің хит-парадымда осы агенттіктің деректер базасында жоқ новаторлар да бар секілді. Сондай азаматтарды көбірек табуға тырыстым. Яғни, НАТР-батырлар мен олардан тыс жанашыр жаңашылдардың ортақ тұрағы. Әлбетте, қажеттілік туса, аз-мұз байланыс ақпарымен бөлісуге әзірмін.
Сіз Қазақстанда өнертапқыштар көп емес деп ойлап келдіңіз бе? Ендеше, кеттік!

Автономды тоңазытқыштың әліпбиімізді бастауы – а әріпті антивирус жайлы өткен жазбамызда айтып қойғанымыздан деп біліңіз. 2013 жылы Шығыс Қазақстан облысындағы «Вибромаш УК» ЖШС-нің басшысы Анатолий Ковшик бас болып жасап шығарылған. Автономдылығы мынада – тоңазытқыш қыс бойы арнайы жинақтау орнына суық жинап алады да, қалған мезгілдерде соны пайдаланады. Ол үшін жылу құбыры қолданылады. Уақыт келгенде тоңазытқыш автоматты түрде қосылып, өзі қор жинай бастайды. Қолданылу аясы – қойма дүкен, шаруа қожалықтары, балық, ет өндіру мекемелері. Сондықтан, қызығушылық бар. Күрделі тұсы – баламалы тоңазытқыштарды пайдалана салу оңай.

Нью-Йоркте екі жылдан бері тұрып келе жатқан алматылық Аида Ғайытова Tengrinews.kz тілшісіне Геннадий Головкиннің кездесуінің қалай өткенін бүге-шегесіне дейін айтып берді. Ол Головкиннің жанкүйерлері жайлы айтып, Madison square garden аренасындағы жағдайды баяндайды.
Қазақстанда тұрғанымда кәсіби жекпе-жекте болуды, өз көзіммен көруді армандадым, рингте не болып жатқанын білгім келді. Армандар орындалады. Кәсіби жекпе-жекті өз көзіммен көріп қана қоймай, жерлесімнің жеңісіне куәгер болдым.

Лас-Вегастан Нью-Йоркке таңғы 7-де ұшып келдім (негізінде мен Нью-Йоркте тұрамын, ал сол кезде Лас-Вегаста демалып жатқанмын). Офицер менің паспортымды көріп, "Қазақстан?" деп таңғалды.

«Йес, сэр!», — деп қоямын оған.

«О, Головкин! Мен оны құрметтеймін, — дейді ол. — Бүгін оның жекпе-жегі ғой, барасың ба?».

"Әрине, барамын, сэр, Нью-Йоркке сол үшін келдім ғой!", — деймін оған. Америкалық болса күлімсіреп, жүктерді алатын орынға нұсқады, онымен қоймай, жетістік тілеп, Генаға сәлем жолдап жатты. Өзім де боксшыға сәлемімді айтып қаламын деген үмітпен, оған да келісім бердім.

Билеттер бір ай бұрын сатып алынып қойған. 115-ші секция — екінші қатар, тым алыс емес. Сәтті болды, билет құны — 350 доллар, кіреберісте осы билеттерді біреулер екі есе құнына сатып жатты.

Кешкі 6:30, жекпе-жекке бара жатырмын. 34 Herald square — бұл жол мені аңызға айналған Madison square garden аренасына апара жатты, дәл осы жерде атақты Мұхаммед Әли, Джо Фрейзер, Тайсон, Рой Джонс сияқтылар жұдырықтасқан.

Көшеде мұхит желі соғып, бусанып жатты, бірақ біз одан үрейленудің орнына, Генаға қолдау білдіретінімізді ойлап, көңіл-күйіміз толқып тұрды. «Аренадан» бір квартал жердің өзінде қазақтарды көруге болады, сол күні көшеден қазақтарды көп көрдім. Біздің туымыз онсыз да жап-жарық Eight avenue көшесін жарқыратып жіберді.
Дәл осы күні біздің қазақтардың бірлігі жарасады — барлығы бір-бірімен сәлемдесіп, танысып жатады. Ал ішінде қарағандылықтары болса тіпті мақтаныштары кернеп жүреді. Біреу Головкинді «Гена аға» деп, әңгімесін айтып жататын. «Біз бала едік, ол жергілікті клубта жұдырықтасып жүретін» деген әңгімелер айтылады.

Жолдың қиылысында жейделері мен бас киімдеріне «GGG» деген жазуды жазып алған испандарды көрдім. Құдды біздің барахолка сияқты.

Саудасы жақсы жүрді: бір кепка 20 доллар тұрады, ал футболканың құны — 25 доллар. Мен де «GGG» деген кепка сатып алдым. Әрмен қарай жүргім келген, бірақ Головкиннің атрибутикасымен бірге Ресей Федерациясының туларының да сатылып жатқанын байқап қалдым. «Неге? Гена Қазақстаннан ғой?», — деп сұрадым. Қазақстан туының қандай екенін көрсетіп жатырмын. «Мисс, таппай қойдық, „Амазонда“ жоқ екен, бірақ Russia байрағын таптық, сіздерде КСРО ғой», — дейді кәсіпкерлер. «Мырзалар, — дедім мен, — Біз көп уақыттан бері КСРО емеспіз, — біз — тәуелсіз елміз». Мұндай жағдайға қазақстандықтар ғана наразы болды. Ал америкалықтар Ресейдің туларын сатып алып жүр. Келесі жекпе-жекте кіреберісте Қазақстанның туын сатумен айналысамын деп шештім. Енді ше, ақша да табамын, елімді де көрсетемін.

7:30. Кіреберісте жанкүйерлердің делегациясы келіпті. GGG-ға қазақтар ғана емес, корейлер де, қытайлар да, испандар да, ирландиялықтар да, украиндар да келіпті — барлығы Қазақстанның туы мен «GGG» жазылған бас киімдерін көтеріп жүр. Қазақстандық жанкүйерлердің көбісі мұхиттың арғы жағынан, 25 сағаттық ұзақ жолды еңсеріп ұшып келген. Оларға тек жеңіс керек еді.

«Біз мұнда тек жеңіс үшін келдік», — деді астаналық Серік деген кісі. Ол Головкин десе ішкен асын жерге қойып, қолдау білдіреді екен, оның артынан Лас-Вегасқа да, Калифорнияға да барыпты. «Бастысы Гена аман болсын, біз оны әрқашан қолдаймыз» дейді.

Американың қалаларынан Чикагодан, Бостоннан, Лос-Анджелестен, Сан-Диегодан қазақстандық студенттер де келді — олар біздің батырымызды күтті.

Гена қандай масштабтағы боксшы екенін түсіне ме екен деп ойлап қоямын.

8:30. Ақырындап қауіпсіздік қызметінің тексерісінен өтіп жатырмыз, селфи стик (селфи таяғы) қолдануға болмайтынын айтып, ескерту жасап жатыр. Неге екенін білмеймін, бірақ қазақтар бұл тыйымды сақтауға асығар емес. Қауіпсіздік тексерісінен өткеніміз сол еді, бәрі сөмкелерінен селфи таяқшаларын шығарып жатты.

Нағыз жұлдыз болдық. Шетелдіктер қайта-қайта келіп, Гена туралы сұрастыра береді, Қазақстандағы болашақ боксшылар туралы білгісі келеді. Олар бізді тіпті бір ескерткішке ұқсатып, суретке түсіріп алып жатты. Қуанбай тұра алмадық. Штаттарда өмір сүріп жатқан екі жылда өз елім үшін сондай мақтаныш сезімін бірінші рет басымнан өткердім. Себебі бізді америкалықтар «Борат» фильмі арқылы біледі ғой. Лемьенің өзі Твиттерде Бораттың суретін жариялаған. Алайда 17 қазанда, кеште олар Боратты бірден ұмытты, сөйтті де Головкинге тамсанды.

Біз залға кіретін екінші қабаттағы жерде тұрып, Генаға бірге қолдау білдірдік. Қолымызда ту. Канадалық жанкүйерлермен де сөйлестік, олар бізге ауыр жекпе-жектің болатынын айтып, тіпті төртінші раундта нокауттың болатынын болжағандарын айтты. Біз болсақ, өз кезегімізде мақтанбай-ақ қояйық деп шешіп, оларға тек сәттілік тіледік.

«Біз Қазақстаннан келдік, біз бос сөз айтқымыз келмейді. Біздің Гена — өте қарапайым жігіт. Лемьенің жанкүйерлерінің шу туғызатын сөздеріне мақтанышпен жауап берейік», — деп кеңес берді бір жігіт арамызда. Ол Головкиннің нағыз жанкүйері, бірде-бір жекпе-жекті қалт жібермейді. Ол 35 жаста, 20 жылын Чикагода өткізіпті. Алайда жігіт өз елінің патриоты, Гена Мюррейді жеңгенде оған деген құрметпен осы бір татуировканы салғызыпты.
moreInfo: kaz.tengrinews.kz/boxing/aksh-ta-turatyin-almatyilyik-boyjetken-golovkinnn-jekpe-265725/
copyRules
Адреналин. Жекпе-жектің басталуына бірер сәт қалды. Орындарымызға жайғастық, бірінші қатарларда атақты деген жұлдыздарды, спортшыларды, тіпті АҚШ президенттігіне үміткер Дональд Трамты көріп отырмыз.

Айналамда Генаның ғана фанаттары отыр дегенге сене алар емеспін. Қарап көрсем бүкіл зал «GGG» деген бас киімге толы. Гена, бүгін бүкіл зал саған қолдау білдіріп келді дедім іштей. Шын мәнінде, түрлі ұлттың өкілдері «Triple GGG, Gennadiii» деп айғайлаумен болды.

Барлығы попкорн жеп, сыра ішіп отырды.

Міне, көп күттірген сәт те келіп жетті. Бірінші болып Лемье шықты. Зал қошемет көрсетіп жатыр, романтикалық әуен, күлгін түсті жібек матадан жасалған киім, халат, демеушілік сыраның «CORONA» деген жазуы, өзіне сенімді Лемье рингке шықты.

Сән бизнесінің өкілдері сияқты, KFW дерсің.

Зал орнынан тұра келіп, рингке Геннадийді шақыра бастады: «Triple GGG where are u, show me drama tonight!». «Гена алға!» деген дауыс. Сонымен, біздің Гена шығып келеді, әдемі шапан, батыл көзқарас, шорты әдемі, онда қазақстандық ою көмкерілген.

Әдемі. Қазақ мәдениеті сіздерге «Корона» деген сыра емес деп ойладым сол сәтте.

Дүние астаң-кестең. Мақтаныш. Басым айналып кетті. Адам сонша көп жиналды. Біздің батырымызды зал қошеметпен қарсы алды.

Оң жағымда отырған адам әйелімен бірге Калифорниядан келіпті, олар Головкиннің кездесулерін өткізбей көреді екен. Уайымымды соларға айта бастадым: "Қалай ойлайсыздар, оған осындай қошеметтің көрсетілгені жақсы ма? Бұдан қатты әсерленіп кетпей ме? Өзін-өзі жоғалтып алмай ма? Америкалық жігіт маған басу айта бастады: «Жоқ, біздің оған арнайы келгенімізді біледі ғой».

Раунд сайын Головкинге қарсыласы соққы жасап жатқанда қобалжып отырдық, бірақ ол канадалыққа қарымта соққы жасаған сәттерде риза болыстық. Кездесу кезінде бізді камера түсіре берді, қарсы болмадық, керісінше, оператордың назарын аулаумен болдық. Қазақстандық туды қасымда отырған америкалықтармен және корейлермен бөлісуіме тура келді. Олар біздің туды сәт сайын мақтанышпен көтеріп отырды. Барлығы риза.

6-шы раунд. Тамағым қарлығып қалды, каблук кигенім де дұрыс болмапты. Бірақ жай отыру дегенді білмейміз. Онымен бірге (Генамен) жеңіске дейін баруымыз керек.

Кей сәттерде кездесу АҚШ-та емес, біздің Алматыдағы Балуан Шолақ спорт сарайында болып жатқан сияқты болып көрінді. Головкинге осындай мөлшерде жанкүйерлер бұған дейін келмеген шығар.

Бір уақытта Лемьеге жаным ашыды, жанкүйерлері өте аз болды, боксшының көңіл-күйіне осы жағдай да әсер еткен болуы керек. Зал «GGG Triple G» деп қана айғайлаумен болды.

Соңына қарай дау болып кетті. Тараздан келген жанкүйерлеріміздің бірі канадалыққа былапыт сөз айтты. Күзетшілер келіп, оны басқа орынға отырғызып қойды.

8-ші раунд. Біз жеңдік, анық, бірақ сонда да Гена шаршап қалмады ма деп уайымдай бастадық. Лемьеден ондайды күтуге болады. Соңғы секундтар. Еееееес, техникалық нокаут.

Зал жарылды: біз саған сендік, Гена!

Демалыс күндері Астана қаласында кезекті ауылшаруашылық жәрмеңкесі ұйымдастырылуда. Бұл жолы Елордаға Солтүстік Қазақстан және Қостанай облыстарының ауылшаруашылық өнімін өндірушілер ат басын бұрды. «Хан шатыр» ОСО алдындағы алаңға 60-қа жуық сауда шатыры тігілді.

Алдағы демалыс күндері Астанада кезекті ауыл шаруашылық жәрмеңкесі өтеді. Дәстүрлі күзгі жәрмеңке «Хан шатыр» ОСО алдындағы алаңда ұйымдастырылады. Елорда тұрғындары мен қонақтары осы жолы Солтүстік Қазақстан мен Қостанай облыстарының үздік тауар өндірушілерінің өнімдерін сатып ала алады.

Бүгін елордада «Хан шатыр» СОО алдындағы алаңда кезекті ауылшаруашылық жәрмеңкесі өтуде. Екі күн бойы Қарағанды облысының тауар өндірушілері елорда тұрғындарына өз өнімдерін ұсынады.

Жәрмеңкеде көкөніс, ет және сүт өнімдері, жұмыртқа, сұйық май, бал, сондай-ақ, нан-тоқаш өнімдері мен кондитерлік өнімдер ұсынылды. Ұсынылған өнімдер нарық бағасынан 15-20 пайыз арзан бағамен сатылуда және тұтынушылардың сұранысына ие. Тауар өндірушілер жалпы сомасы 149,7 млн. теңгені құрайтын 850 тоннаға жуық өнім әкелді.

Қарағанды облысының Ауыл шаруашылық басқармасының басшысы Бауыржан Асановтың айтуынша, жәрмеңкеде ет және еттен жасалған өнімдер – 45 тонна, сүт өнімдері – 8 тонна, 300 мыңға жуық жұмыртқа, 230 тоннадай картоп, 160 тонна көкөністер мен бақша дақылдары ұсынылды.

Сондай-ақ, жәрмеңкеде облыстың әртістері мен шығармашылық ұжымдарының қатысуымен арнайы концерттік бағдарлама ұйымдастырылды.

astana.gov.kz/kk/modules/material/9218

10-11 қазан күндері Астанада Қарағанды облысының азық-түлік жәрмеңкесі өтеді. Тауар өндірушілер жалпы сомасы 149,7 млн. теңгені құрайтын 850 тоннаға жуық өнім әкеледі. Бұл жолы ауылшаруашылық жәрмеңкесі «Хан шатыр» СОО алдындағы алаңда өтеді. Бұл туралы astana.gov.kz сайты хабарлады.

Астана қаласы Ауылшаруашылық басқармасының хабарлауынша, жәрмеңкеде ет өнімдері, балық және құс еті, шұжық, сүт өнімдері мен бал, сондай-ақ, жеміс пен көкөністің түр-түрі ұсынылады.

Қазақстан облыстары тауар өндірушілерінің қатысуымен өтетін апта сайынғы жәрмеңкелер Астана қаласы әкімдігімен азық-түлік бағасын тұрақтандыру мақсатында ұйымдастырылады. Қала тұрғындары жәрмеңкеде тауар өнімдерін нарықтағы бағадан 15-20 пайызға арзанға сатып ала алады.

Еске салайық, Қазақстан өңірлері тауар өндірушілерінің қатысуымен өтетін ауылшаруашылық жәрмеңкелерінен бөлек, Астана мен Ақмола өңірінің тауар өндірушілері де өз өнімдерін халыққа ұсынады. Жәрмеңке елорданың үш ауданында: «Алматы» ауданында — Абылай хан даңғылы мен Б. Момышұлы даңғылындағы Оқушылар сарайының алдындағы алаңда, «Есіл» ауданында — Сауран көшесіндегі «Халыққа қызмет көрсету орталығының» алдындағы алаңда және «Сарыарқа» ауданында — Бөгенбай батыр даңғылындағы «Көктем» СО ұйымдастырылады.

Кез-келген ғашық қыздың кішкентай тілегі бар-ау «сыйлық алсам ба екен» деген. Менің достарымның, таныстарымның (өзімнің де) талай сыйлығымыз да кетті ғашықтарымызға немесе жақсы таныстарымызға. Сондай сыйлықтардың бір сериясымен бөліссем.
№1 – «Саймантас»


Саймантас деген мына табиғаттың жаратылысы. Тас қандай «дүниеге» ұқсайтынын менсіз-ақ естіген шығарсыздар. «Сайман» деп аталуы да содан. Жанына әйелдер келіп, қолымен тасты ұстаса, үлкен қуатқа ие болады екен. Баянауылда осыдан үш жыл бұрын үш күн бойы республикалық семинар өтті. Елімізден түкпірінен жиналғандар «қазақ тілділер» мен «орыс тілділер», солтүстік пен оңтүстік боп бұйрықсыз бөлінді кешкі жиналыстарында. Алғашқы екі-үш күн қызықты өтті. Үшінші күн үйге қайтарымызда Дарын атты шымкенттік досым Қарағандының бір қызына сыйлық жасамақ болып сувенирный лавкаға бардық. Бардық та Саймантастың суреті бар магнитті алдық, еңбгімізді абыройлы орындаған жандай кейін қайттық.
Дарын досым мәз, қызға сыйлық әкелеміз деп сүйіншіледім. Қыз да мәз, сыйлық аламын деп. Мына суретті көріп байғұсымыз не жыларын, не күлерін, не «атасына» жіберерін білмей аң-таң болып қалды. Езуін тоқтатар досым жоқ, мен болсам сәл ұялып қалдым. Ал қыз бізге жымия қарап, бетімізден сүйді де сөмкесіне салып алды.
Кәдесыйдың ата-анасы көріп, не дегені жайлы тарих үн қатпай жатыр.

Қазанның екінші жұмасында Халықаралық Жұмыртқа күні аталып өтеді. Осыған орай Қазақстан Құс өсірушілер одағы Астана қаласы әкімдігінің қолдауымен елордада жәрмеңке ұйымдастырады.

9 қазан күні құс өсірушілер «Шапағат» базарында астаналықтарға отандық құс фабрикаларының өнімдерін төмендетілген бағада ұсынбақ. Атап айтсақ, Ақмола, Солтүстік Қазақстан, Қостанай, Қарағанды, Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарының белгілі құс фабрикалары өнімдерін әкеледі. Сондай-ақ, Оңтүстік Қазақстанның «Ордабасы» құс фабрикасы түйетауық етін сатады.
Аталмыш жәрмеңке осымен үшінші рет өткізілмекші. Ал, тарихта жұмыртқа күні алғаш рет 1996 жылы Вена қаласында аталып өтілген.