Мақтақыз бен мысық
Осы ертегіні бала кезімде сүйіп тыңдайтынмын. Қазір балама айтайын десем ұмытып қалыппын. Интернет аман болсын, бір оқып жаттап алдым. Ұлыма ұнағаны соншалық қатарынан 3 рет айтқызды. 4-ші рет айтпадым, «болды, жат» деп массаж істеп ұйықтатып тастадым. Сіздермен бөлісейін дедім, балаларыңызға барлық заманның бұл суперхит ертегісі міндетті түрде ұнайды деп ойлаймын.
Баяғыда Мақтақыз болыпты. Мақта қыз үйін жинап жүріп, бір мейіз тауып алады да, мысықты шақырады, Мысық келмейді. Қыз:
– Келмесең келме! – деп, мейізді өзі жеп қояды. Жеп болған соң мысық келіп:
– Неге шақырдың? – деп сұрайды.
Мақта қыз айтпайды. Сонан соң мысық:
– Ендеше қатығыңды төгем! – дейді.
Мақта қыз:
– Мен құйрығыңды кесіп аламын! – дейді.
Мысық қатықты төгеді. Мақта қыз мысықтың құйрығын кесіп алады.
Мысық:
– Апа, апа, құйрығымды берші! – дейді.
Мақта қыз:
– Менің қатығымды төле! –дейді.
Мысық сиырға барады.
– Сиыр, маған қатық берші! – дейді.
Сиыр:
– Менің қарным ашып тұр. Маған жапырақ әкеліп берші! – дейді.
Мысық ағашқа барып:
– Ағаш, ағаш, жапырағыңды берші! – дейді.
Ағаш:
– Мен шөлдеп тұрмын. Су әкелсең, жапырақ беремін, – дейді.
Мысық суға бара жатса, су әкеле жатқан қыздарды көреді.
– Қыздар, қыздар, маған су беріңіздерші! – дейді.
Қыздар оған:
– Бізге сағыз әкеліп берсең, біз саған су береміз, – дейді.
Мысық дүкенге барады.
– Әй, дүкенші, маған сағыз берші! – дейді.
Дүкенші:
– Маған жұмыртқа бер! – дейді.
Мысық тауыққа барады.
– Тауық, тауық, маған жұмыртқа берші! – дейді.
Тауықтар:
– Бізге дән әкеліп берсең, біз саған жұмыртқа береміз, – дейді.
Мысық: «Енді не қыламын?» – деп бара жатса, бір ін қазып жатқан тышқанды көреді. Мысық тышқанды бас салады.
– Жаныңның барында айт! Үйіңде не бар? – дейді.
Тышқан қорыққанынан:
– Үйімде бір табақ тары бар, – дейді.
Мысық:
– Маған бір уыс тары бер, – дейді.
Тышқан үйіне барып, бір уыс тары әкеліп береді; мысық тарыны апарып тауыққа береді, тауық жұмыртқа береді; жұмыртқаны апарып дүкеншіге береді; дүкенші сағыз береді; сағызды апарып қыздарға береді, қыздар су береді; суды апарып ағашқа береді; ағаш жапырақ береді; жапырақты апарып сиырға береді, сиыр қатық береді; қатықты апарып Мақта қызға береді, Мақта қыз мысықтың құйрығын береді.
http://kazakhtili.wordpress.com/2010/12/28/%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0-%D2%9B%D1%8B%D0%B7-%D0%B1%D0%B5%D0%BD-%D0%BC%D1%8B%D1%81%D1%8B%D2%9B-maqta-girl-and-a-cat/
Сурет: Фаттах Галла
Баяғыда Мақтақыз болыпты. Мақта қыз үйін жинап жүріп, бір мейіз тауып алады да, мысықты шақырады, Мысық келмейді. Қыз:
– Келмесең келме! – деп, мейізді өзі жеп қояды. Жеп болған соң мысық келіп:
– Неге шақырдың? – деп сұрайды.
Мақта қыз айтпайды. Сонан соң мысық:
– Ендеше қатығыңды төгем! – дейді.
Мақта қыз:
– Мен құйрығыңды кесіп аламын! – дейді.
Мысық қатықты төгеді. Мақта қыз мысықтың құйрығын кесіп алады.
Мысық:
– Апа, апа, құйрығымды берші! – дейді.
Мақта қыз:
– Менің қатығымды төле! –дейді.
Мысық сиырға барады.
– Сиыр, маған қатық берші! – дейді.
Сиыр:
– Менің қарным ашып тұр. Маған жапырақ әкеліп берші! – дейді.
Мысық ағашқа барып:
– Ағаш, ағаш, жапырағыңды берші! – дейді.
Ағаш:
– Мен шөлдеп тұрмын. Су әкелсең, жапырақ беремін, – дейді.
Мысық суға бара жатса, су әкеле жатқан қыздарды көреді.
– Қыздар, қыздар, маған су беріңіздерші! – дейді.
Қыздар оған:
– Бізге сағыз әкеліп берсең, біз саған су береміз, – дейді.
Мысық дүкенге барады.
– Әй, дүкенші, маған сағыз берші! – дейді.
Дүкенші:
– Маған жұмыртқа бер! – дейді.
Мысық тауыққа барады.
– Тауық, тауық, маған жұмыртқа берші! – дейді.
Тауықтар:
– Бізге дән әкеліп берсең, біз саған жұмыртқа береміз, – дейді.
Мысық: «Енді не қыламын?» – деп бара жатса, бір ін қазып жатқан тышқанды көреді. Мысық тышқанды бас салады.
– Жаныңның барында айт! Үйіңде не бар? – дейді.
Тышқан қорыққанынан:
– Үйімде бір табақ тары бар, – дейді.
Мысық:
– Маған бір уыс тары бер, – дейді.
Тышқан үйіне барып, бір уыс тары әкеліп береді; мысық тарыны апарып тауыққа береді, тауық жұмыртқа береді; жұмыртқаны апарып дүкеншіге береді; дүкенші сағыз береді; сағызды апарып қыздарға береді, қыздар су береді; суды апарып ағашқа береді; ағаш жапырақ береді; жапырақты апарып сиырға береді, сиыр қатық береді; қатықты апарып Мақта қызға береді, Мақта қыз мысықтың құйрығын береді.
http://kazakhtili.wordpress.com/2010/12/28/%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0-%D2%9B%D1%8B%D0%B7-%D0%B1%D0%B5%D0%BD-%D0%BC%D1%8B%D1%81%D1%8B%D2%9B-maqta-girl-and-a-cat/
Сурет: Фаттах Галла
сосын соңында құйрығын қайтып беріпті деп аяқтаған кезімде «мысық „урра, алақай“ деп айқайлапты ма?» деп сұрайды. Балапан жақсы канал!
деп өлең оқып шығып еді :)))
«Бізге физикадан бір мұғалім сабақ берді. Ойға берілгіш, қиялилау адам-тұғын (ескерту: досымның ата жұрты Қызылордадан). Бір күні үй тапсырмасын айтуға дайындалмай келген баланы тақтаға шығарды. Өзі ашық тұрған терезеге қарап, көз алмай отыр. Ана бала қипақтап, аяқ киімінің ұшымен жер шұқылап, төмен қарап „ағай… не… оқымап едім… кеше… сиыр қайтпай өрістен… соны іздеп… әжем қрсып… ана сиыр да… әрең таптым… үйге келсем қараңғы… шаршап… ұйықтап қалыппын...“ деген сарында біраз әңгіме айтыпты. Сәлден кейін оқушы үндемей қалады. Физик үнсіз терезеге қарап әлі отыр. Бір уақытта „Болдың ба?“ дейді. Анау „Ия“ дейді. „Отыр, төрт“ деген екен сонда мұғалім...»
"әжем ауырып қалды" деп сылтау айтып сабаққа келмей қалатындар болады:) соған қатысын еш ұға алмаймын да)
«Аю біздің апамыз, апамызға кім тисін, қасқыр біздің ағамыз, ағамызға кім тисін...» деген ертегі кімнің есінде?
«Кеше иттің күшігін жеп едім, сол өсіп шығайын деп жатыр» дегенде түлкі (әлде басқа) алды артына қарамай қаша жөнеліпті":)
«Аю құлағыңа не деп сыбырлап кетті?» ("Үш дос"), «Жақсылық пен Жамандық» т.б. тағы бар.
Ақылы мол данасың,
Қамқорысың сәбидің,
Гүлі де сен әр үйдің…
Апатай өзің менің- асқақ әнім.
Өсірдің әлдиледің, аяладың,
Ойыңнан бір сәт мені тастамадың.
Қ-сы:
Апатайым-анашым,
Ақылы мол данасың.
Қамқоры сен сәбидің,
Гүлі де сен әр үйдің.
Ойладың бүлдіршіндей бала қамын,
Сипады маңдайымнан алақаның.
Сөзіңді екі етпейді қадірлейді,
Қарайды қабағыңа балапаның.
Аппақ, аппақ жапалақтап,
Қар жауады тынбастан.
Қалың орман қар жамылған,
Маужырайды түнгі аспан.
Кең пейілді, мол мейірлі,
Сағынышпен табысқан,
О, алақай, Аяз атай
Келе жатыр алыстан.
Кел билейік, үйренейік,
Ол келгенше жана жыр.
Құтты болсын, құтты болсын,
Құтты болсын Жаңа жыл!
"Қасқыр біздің — Қабан би, Қабан биге кім тисін? Түлкі біздің Түмен би, Түмен биге кім тисін? Қоян біздің қойымыз, қойымызды сойыңыз" дейді барлық аңдар бірігіп қоянды жеп алыпты…
Әрі қарай жалғастыратындар бар ма?:)
Қызыл телпек жолға жиналыпты.
Орманда келе жатса, алдынан қасыр шығады.
— Қайда барасың, қызыл телпек?- дейді қасқыр.
— Әжеме. Оған бауырсақ пен май алып барамын.
-Әжеңнің үйі қай жерде?- деп сұрайды қасқыр.
— Диірменнің ар жағындағы ауылда, шетінен санағанда біріншісі-әжемнің үйі.
-Жарайды, мен де әжеңнің жағдайын білгім келеді. Мен — мына, ал сен ана жолмен бар. Әжеңе кім тезірек жетер екен, байқайық, — дейді де қасқыр, ең жақын жолға түсіп алып, қызыл телпектің әжесінің ауылына қарай жүгіреді.
Қызыл телпек болса, асықпай, жолда әжесіне гүл тереді. Диірменге жақындап қалған кезде, қасқыр бірінші болып әжесіне жетеді. Қызыл телпектің әжесінің үйінің есігін қағады: Тук-тук!
— Кім бұл?-дейді әже.
— Мен ғой, немереңіз қызыл телпек. Сізге қонаққа келдім, дорбамда бауырсақ пен май бар.
Науқастанып жатқан әжей қасқырдың сөзіне сеніп қалады.
— Ілмешекті тартсақ, есік ашылады! — дейді қасқырға.
Үш күннен бері нәр татпаған қасқыр өте аш еді. Үйге кірген ол әжейді жұтып қояды. Сонан соң, қызыл телпектің келуін күтеді.
Есікті қаққан дыбыс естіледі.
-Кім бұл?- дейді қасқыр. Даусы қырылдап, дөрекі естіледі.
Қорқып кеткен қызыл телпек әжесі салқын тиіп ауырып жатқандықтан, даусы қарлығып қалған болар деп ойлайды.
— Бұл мен ғой, немереңіз. Сізге бауырсақ пен май әкелдім, — дейді қызыл телпек.
Даусын сәл-пәл жіңішкертіп, Қасқыр былай дейді:
— Қызым, ілмешекті тарт, сол кезде есік ашылады.
Қызыл телпек үйге кіреді. Қасқыр болса, әжесінің төсегіне тығылып үлгереді.
— Қызым, бауырсақты үстелдің үстіне, ал майды сөреге қойып, өзің жаныма кел!- дейді.
Қасқырға жақындап:
— Әже, сіздің қолыңыз неге үлкен?
— Сені құшақтау үшін, балам.
— Құлағыңыз неге үлкен?
— Сенің сөздеріңді есту үшін, қызым.
— Әже, көздеріңіз неге үлкен?
— Сені анық көру үшін, балам.
— Ал, тістеріңіз неге үлкен?
— Тезірек сені жеп қою үшін, қызым!- деп, қызыл телпекті ұстап алып, жұтып жібереді.
Осы кезде үйдің жанынан отын шабуға бара жатқан жұмысшылар өтіп бара жатады. Үйден шыққан абыр-дабырды естіп, көмекке ұмтылады. Қасқырды өлтіріп, ішін жарады. Қасқырдың қарнынан қызыл телпек пен әжесі аман-есен шығады.
Ал «Мақта қыз бен мысық» және «Бауырсақ»-тар керемет. Өзім екіншісін айтып беремін сұрағандарға :)
Сен деп таңым жиі атты,
ақ мамамның айқайы,
айналайын сияқты.
Қайырмасы:
Күлімдеген көзіңнен,
Күн мейрімі сезілген,
бұл жалғанда балаға,
Жақын жан жоқ өзіңне,
Жақын жан жоқ өзіңнен.
balzaminka, осы емес пе?
Бірақ бұл емес еді. Саммита ханым жазып кеткен екен жоғарыда ол өлеңді :)
Бір қойшы қой бағып жүрсе, бір түлкіні бір аю қуып келеді екен. Түлкі бір тамға кіреді. Аю да тамға кіремін дегенде тар тесігіне кеудесі сыйып, бөксесі сыймай қалады. Ал, түлкі болса, басқа бір тесігінен жылт етіп шығып, айналып, есікке жақындайды. Есіктен не әрі, не бері шыға алмай ілініп жатқан аюды түлкі әжуалап, күліп кетеді. Оны қойшы көріп тұрады. Аю әрең дегенде қайта шығып, жан-жағына қарайды. Болған жайды бақылап тұрған қойшыны көреді…
мен мұтқаппын бұл ертегіні.Әйтеуір түлкі қойшыға көмектесіп ақысына бүйрегін бер дейтіні ғана есімде қапты:)))
Бағзы заманда шал мен кемпір болыпты. Олардың бақшасы бар екен. Бірде шал шалқан отырғызады. Шалқан үп-үлкен боп өседі. Бір күні шал шалқанды жерден суырып алмақшы болады. Ары тартады, бері тартады. Бірақ шалқанды шығара алмайды...(естеріңе түсірдім:)
Вата КЫЗ & Мысык
— шашым қандай боп тұр?
— көзім қандай боп тұр?
— кофтам қандай боп тұр?
— туфли қандай боп тұр, өзім қандай боп тұрм? т.б.,