Қазақ тілі негіздері. 1-бөлім

Қазақ тілі негіздері. 1-бөлім

★ О, Ө, Ұ, Ү, Ә
орфография бойынша сөздің бірінші буынынан тыс буындарда қолданылмайды. Қазақ тілінде еріндік үндестік жазуда көрсетілмейді.

Демек, тұйық етістікте тұрған сөздерді латын алфабетімен жазғанда, -uw, -üw деп емес, ал -ıw, -iw деп алу керек:
• бару — barıw
• беру — beriw
• бұру — burıw
• бүру — büriw

Көрнекілік үшін орыс тілінен еніп, дұрыс бейімделген сөздерді келтіреміз:
стОл → үстЕл
енОт → жанАт
волОсть → болЫс
бревнО → бөренЕ
мешОк → мөшЕк
крючОк → күршЕк
самОвар → самАуыр
завОд → зауЫт

Назар аударыңыз қалай дауыстылардың сөздегі орнына байланысты олардың еріндік-езулігі ауысты:
лҰқпан ~ ұлЫқпан
лҰқсат ~ ұлЫқсат
сҰн ~ ұсЫн
мҰт ~ ұмЫт
рҰс ~ орЫс
рҰм ~ ұрЫм

Бұл және басқа да ережелеріміз ескерілмей, қазір қате жазылып жүрген кей сөздерді жөнге сап жазғанда, былай болмақ:

бұлбұл → бұлбыл
қарлұқ → қарлық
селжүк → селшік
самұрық → самырық
тамұқ → тамық
мағлұм → мәлім
марқұм → марқым
мақұл → мақыл
мазмұн → мазбын
дәстүр → дәстір
кінә → кіне
күмән → күмен
сірә → сіре
моңғол → муал

Қазақ тілінде ріндік дауыстылар бас буыннан ары бармайды.

#kazaktili #kazaktilinegizderi #казахскийязык #kazakhlanguage #основы #грамматика #grammar #gramer