Шығыс пен Батыстың аздаған (шамалы) айырмашылықтары

Негізі бұл әңгімені не үшін жазып отырғанымды өзімде білмеймін, бәлкім біреуге қызық ал біреуге пайдасы тиіп қалар оны әркім өзі білер.Әйтеуір Америка ашудан аулақпын. Менің туып өскен жерім Шырайлы шығыс өңірі ал қазір мұнайлы Батыста жүрмін нақтырақ айтқанда Ақтөбе қаласында. Я мұнда келгеніме де көзді ашып-жұмғанша 2ші жыл болыпты. «Әр жердің салты әр басқа иттері қара қасқа »-деген сөз барғой. Сол сияқты бір Қазақстанның іші болсада біздің жақтан (Шығыстан) біраз ерекшелігі бар екен. Қазақ халқының келген қонаққа ең алдымен ет асып табақ тартатын дәстүрі бар екені бәріңізге аян. Бізде келген күні түскен үйімізде қазан қайнап дастархан жаюлы екен. Әне міне дегенше ортаға етте келді жол жүріп шаршап оның үстіне аздап қарнымыз ашқаны да бар еді исі мұрынды жарып барады бірақ әлі үстелге қасық қоймады ең таңқалғаным сол болды себебі мұнда «бешбармақты қолмен жейді» екен.4 күн бойы жол жүріп келе жатқанымызданба мән бермеппін аздап тырнағымда өсіп кеткен екен сондағы қысылғанымай. Әрі бұрын қолмен ет жеп көрмеген адамға ыңғайсыз болады екен бірақ уақыт өте келе оғанда үйреніп кеттім. Мені тағы бір таңқалдырған жәйт тілдік диялектнің айырмашылығы. Адамдармен сөйлескенде осы тілдің арқасында талайды қыран топан күлкіге батырып, өзім күлкіге қалған кездер көп болды өйткені кейбір сөздер 2жақта 2 түрлі мағынада қолданылады екен. Бұрын естімеген сөздерімде бар екен ол сөздердің мағынасын адамдардан сұрап алып жүрдім. Ақыры оғанда үйрендім. Енді төменде сөздердің қолданысындағы айырмашылықтарды ұсынамын. Көпке ортақ түсінікті болу үшін орысша атауында жазып отырмын.Егер де осы сөздер арасында жіберген қателерім болса алдын ала кешірім сұраймын.
Сөздердің бірінші бағанында орысша, екінші бағанында шығысша,үшінші бағанында Ақтөбеше атауы жазылған
спичка сіріңке шырпы
стул орындық стол
подушка жастық көпшік
тақыр тықыр
тазик тегене (леген) табақ
кленка жапқыш дастархан
паутина өрмекшінің торы шалам
стена қабырға жар
чайник шәугім шәйнек
шәйнек ақман
сахар қант шекер
сестра апай апа
бабушка апа әже
мальчик ұл бала
дядя Немере аға тәте
куда пойдешь? қайда барасың? қаяққа барасың?
че делаешь? не істеп жатырсың нестеватсын
телка по третьему году (коровы, оленя) құнажын қашар
валенки пима байпақ
қуырдақ қуырмаш
жаркое қара қуырдақ қуырдақ
Бүлдірді(қуып кетті деген жаргонда) картопты жарды
Примите соболезование алдынан жарылқасын қайырлы болсын
поздравляю қайырлы болсын құтты болсын
родственник туыс тума
врач доғдыр доқтыр
скажи айт айтшейш
лук сарымсақ жуа
мало, немного аз, аздап шамалы
Естуімше басқа ұлттардың тілінде мұндай айырмашылық жоқ екен. Ал қазақ халқы қашанда қайталанбас ерекшелігімен өзге жұрттан дараланып тұрады.