Альтернативті тарих
Бір сәтке өзімізді уақыт мәшинесімен саяхаттап жүрміз деп елестетейік… Тарихта болған қандай оқиғаларды өзгертер едіңіз, енгізген өзгерістеріңіз неге алып келеді деп ойлайсыз?)
— Өш-қасқа, мынау бізді атайын деп жатқаннан сау ма?
ауқатты дегендер бай емесқо енд шіріген байлардың үйінің суреттерін ешкім түсірмеген бе мана биреулер цифровойларын құшақтап кетейндеватыред осында
19 ғасырда еуропадағылар керемет тұрған
Луврдағы Наполеон III жиһаздарын көріп таң қалдым
Әр адам өз заманының ғана қожайыны. Басқа заманға ауысу басқа коллективке ауысудан да қиын сын болуы мүмкін.
Оның үстіне 16 ғасырда орта есепті қала қазағы «компьютердің көтіне флэшканы қай жағымен тыққан дұрыс» немесе «Реферат көшіріп алу үшін гуглға не теру керек» деген білімдеріңді ешкім көтіне қыстырмайтын секілді.
Оның үстіне тіл ерекшелігі. 16- ғасыр адамдарының сөйлейтін тілі батырлар жырындағы санаулы тіркестермен шектелмесі анық.
Шамамен тағыдырың мынадай бола ма деп отырмын:
Түріңді көре сала, алғашқы бірнеше секундта шеттен келген малғұн деп садақ көздеп атып құлатып, саяхатың лезде бітуі мүмкін. Одан аман қалсаң, келесі екі сағаттың ішінде «сайтан қаққан» деген айыппен қамшымен жергілікті тәуіптер рахаттанып тұрып емдеп алады. Қамшымен ұру жын қуудың 20-ғасырда да да кеңінен қолданған әдіс екенін ескерсең, 16-ғасырда одан да қатыгез формалары болуы мүмкін.
Бәрі кинодағыдай романтика, жасыл-жібек киім екеніне күмәнім бар.
Жаугершілік, адам адамға сенбейтін заман, елде аласапыран, ислам дұрыс кірмеген, жер жерде шығыс елдерінен ілім алып келген ғұлама, ишандардың жүргізіп жатқан ғазауат соғыстары, орыстардың колонизаторлық саясаты енді басталып келеді, солға-оңға бұрылсаң піштіріп тастайды, не штыкқа отырғызып қояды, не табаныңды тіліп тұз сеуіп құл қылады (крышасы жоқ, тегі жоқ (олар үшін), еш жақтаушы жамағаты жоқ адамды мал қатарында малай қылмағанда қайтеді, тарихшылардың ауру фантазиясындағы «дат тақсыр» — ға қарамастан (тек Бухар жырау, түрлі батырлар сияқты атақты не еңбегі сінңген адамдарға ғана «дат, рұқсаты» болған деп ойлаймын, ал теңдік, әділеттілік дегендерге мүлде басқаша көзқарастар.
Сөз тапқанға қолқа болмайтын, сөзге тоқтаған таза рыцарлық «старые добрые времена» деген романтика болса, одан да оның идеалды версиясын кинодан қарап жүре берген дұрыс деп ойлаймын.
Бір атым насыбай үшін қарныңды жаруға дайын тұрған қарапайым халық ортасында қазіргі заманның метросексуалдыққа талпынған еркектері езіліп кетеді деп ойлаймын.
Оның үстіне сөзге тек жамағаттың үздіктері ғана тоқтаған қай заманда да. Ал жалпы халық қазіргі мәмбеттерден жаман тобыр болып шықса таң қалма.
Олар Абайдың 40 қара сөзін оқымаған, мораль-түсінік-адамгершілік деген ұғымдар да қазіргіден кедейлеу. Таза физикалық күшке сүйенген қауым күтеді сені.
Қанша намысқа тырысса да, пышақпен төбелесу, қылыштасу, найзаласу бізге экзотикалық фитнес түрі болса, оларға өмір шындығы.
Мен болдым
Тіпті…
тіпті жолың болғыш болса, сен туралы Ләйлі-ва-Мәжнүн, немесе а-ля Еңлік-Кебек лиро-эпостық жырлар халық ауыз әдебиетінде қалуы мүмкін. Елестетші «Назғұл Көрпеш & Қодар Сұлу" әлде керісінше ме еді?!
бұрынғымен салыстырған кезде қазіргі өмірім әлдеқайда жақсы.
Бүгінгі күн де ертеңгі тарих, қазіргі жургендер де ертеңгі ғұламалар…
Сері болар ем…
Жылқышы болар ем…
Таңдап жүріп, бір ғана қызға үйленер ем…
Иә, тарих «саған ұнамай тұр екен» демейді, болар іс болып жатыр менсіз де. Айтқым келгені уақыт машинасына мінсем, ештеңені де, ешкімді де өзгертпестен болып жатқан процестерге тамашалап қана қарап тұрар едім. Әрине біреу садағымен атып, болмаса қылышымен шауып кетпесе.Ал болашаққа барсам, ондағыларға кішкене ұсыныс айтып көретін шығармын. Қажет етсе әрине)))
соны болдырмау үшін немесе қосымша мал/жайылым/құл/күң үшін немесе кек алу үшін көршілес тайпаны барып шабасың.
сосын бір күні қол жинап немесе сен шапқан тағы бір тайпамен одақтас болып олар келеді. тағы соғыс. осылай жалғасып кете береді.
Бұтқа табынып кетпейсің ба?..
Бірақ, көзіңді алартып, ақиланбай менің дегенімді оқығаның дұрыс еді.
Екіншіден, мен сенің ол заманға бару арманыңа емес, міндетті түрде, сахаба болуды қалағаныңды сұрадым, неге, қарапайым мұсылман болу қиын ба? Әлде бесінші мәзһаб ашқың келіп пе еді?
Пы.сы.
бұны кім айтты? әсіресе, тиіс деп міндеттегені қызық болып тұр…
Әрбір мұсылман баласы жұмаққа түсуді ойлауы тиіс.Бос қиялға берілгенше
Мысалы, 21 ғасырда өмір сүрудеміз. Жақсы, өркениеттің даму жемістерінің барлығына дерлік қолымыз жеткен, интернет, телефон, жарық, ыстық су мен суық су, жұмсартылған әжетхана қағазы, ішкиімімізді күн сайын ауыстырамыз, кейбіреуіміз оны тіпті үтіктелмеген болса, киюге жиіркенуге дейін барамыз, қой сойғанды көрсек, оны суретке түсріп, таң қалып, әлеуметтік жүйелерге іліп, жаңалықпен бөлісіп жатамыз, біреудің аяғын ит тістеп алса, қосылып, қайғырамыз, тышқанды өлтіргенді көрсек, жиіркеніп, құсуға дейін барамыз, қанды көрсек, түні бойы ұйықтай алмаймыз, ия…
Дәл сол 21 ғасырда бізбен қатар өмір сүре отырып, өркениеттің жұрнағы да жетпеген жерлер бар. гуманизм тұрғысынан, қарулы қақтығыс кезінде дүние есігін ашқан, Тәжікстанның, Ауғанстанның балалары, жау екенін біліп тұрса, алдында қанша адам тұрса да, шімірікпей автоматтың шүріппесін басуға дәті жетеді, себебі, қазір ол шүріппені баспаса, келесі сәтте, өзі оққа ұшуы мүмкіндігін түйсігімен сезінеді олар, ал, бірақ, олар біздің замандастарымыз. бір уақытта, бір заманда өмір сүріп келеміз. Сондықтан, экстрим керек болса, уақыт машинасын ойлап тауып қажеті жоқ, мақсат айқын болса, жүзеге асыратын орын әлбетте табылады деп ойлаймын.
Ал, мақалаға келер болсақ, мұңайған боқ дер едім. Әуелі өзіңді түзеп алмай тұрып, тарихты түзетуге ұмтылу, ең арысы психикалық ауытқудың, берісі қиялилықтың белгісі. Опшым, далбаса.
Әйтпесе мен өткенде «Туарегті» оқып, шөлде ұлы дәреттен кейін таспен сүртінгендеріне қайран қалғам.
пікірлерге қарасаң, жалпы әр пікіршінің басындағы «тарақандары» мен комплекстері, тіпті азғын қиялдары да қылаң беріп тұрған сияқты, әлде, мен қудым ба? күдік-күдік…
Халық тут не причом
Уақыт машинасы дегенге келсек, атамды сағынып жүрмін, бақилыққа аттанған күні басталған сағыныш еді, жалғасып келеді, таспиығын тартып отырып бастайтын әңгімелерін тыңдап, жазда пішенге, күзде отынға, көктемде жоңышқалыққа барғым келеді. «Абай жолын» кеш оқыдым, сол сәттен бастап Абайды емес, әкесі Құнанбайды тірідей көрсем деген қалау пайда болды, тек сыртынан бақылап ғана, және «Тақиялы періште» түсірілген уақыттағы Алматыны аралағым келеді, болды, әзірге осы, сол уақыт машинасы дегенге отырып жатсақ, басқа да қалаулар пайда болар,
P.S. Osy zhurttyn «a» dese «ma» deitini sonshalyk kommentterdin zhartysynan kobi offtop, adamsha zhai surakka zhauap bergen kisilerdi «ornyna koyu» maksatymen zhazylgan goi
Men aaaali oz blogymdy bastaiyn ba, bastamaiyn ba dep zhurgenime de tankalmaimyn. Adamdar ZHEP KOYATYN siyakty goi
тыр жалаңаш жүріп дейсің ғой
жасалып шығарылды дейік. енді мынадай мысалға қарайық.
Коля уақыт машинасымен баяғы заманға барды дейік. атасымен кездесті. атасы әлі үйленбепті. балалары да жоқ екен. Коля оны өлтірді дейік.
енді Коляның әкесі туылмайды. әкесі туылмаса, демек Коля да туылмайды. өйткені атасы жастайынан Коляның қолынан өліп кетті. онда Коля туылмайтын болса, демек ол уақыт машинасымен барып, атасын одүниеге аттандыра алмайды. демек атасы тірі қалады. демек Коля все таки туылады екен. сәйкесінше уақытаралық саяхатқа шығып, атасымен жолығып, оны…
Сәйкесінше уақыт континуумы деген шартты нәрсе. Тек жылдамдықтар айырмашылығы бар.
Мысалы, мен үшін таң мен кештің арасында бір уақыт өткен сияқты. Және әр процесстің басы мен аяғы болатын сияқты.
Ал басы мен аяғын, таң мен кешті «атттану нүктесі» немесе тірек нүктесі етіп белгілеген кім??? Мен. Яғни адамдар. Ал объективті түрде бұл хаоста ешқандай «аттану нүктесі» болмауы мүмкін. Немесе ондай аттану нүктелері шексіз көп болуы мүмкін.
Салыстырмалылық теориясы жайында да ой салып көріңдер.
Ааа, ие, глобалды тұрғыдан десеңіз — сол баяғы сақ-массігеттер дәуіріне барар едім. Томиристі басжіверер едім.
Бәрі маған қызығып қарап тұрғанын елестетіп қойдым. Сосын қайтадан өткенге оралып Гитлер, Сталиннің заманындағы соғысты, общм түсірем, әкелем дегенге фактілер жетеді)))))))))) Ал керек болса…
Дерекөт: Верещагин, Третьяков Галереясы «Дервиши в праздничных нарядах»
А так дәруіш дегендер ол — дүниәуи қызықтардан бас тартқан, тақуалық өмір салтын ұстанған, өмірлерін Құдайға құлшылық етуге арнаған кезбе сопылардың бір түрі емес пе еді?
мен 1941-45жж. аралықта болсам, Орыс қызы болсам, Еврей қызын құтқарып жатқан момент
сосын екеуміз хепи енд боуға келсім беретін едім
«Шаш сынау» ғұрпы.
"Қазақтар шашын сипап көбейген" деген лақпа әңгіме осы дәстүрді дұрыс түсінбегендіктен, дұрыс түсіндірілмегендіктен шыққан болса керек. Біздің атамыздың заманында-ақ құрып біткен дәстүр әйтпесе.
Жігіт және оның уәкілдері киіз үйге кірместен, қыздың шашын ұстап, сынап жатыр (иісін, тазалығын, қалыңдығын
Ozim Aktobenikimin, kazir uakytsha shet elde turmyn. Kerekinfoga songy kezderi kop kiretin boldym. Keide oz oiymdy da kosyp koyamyn… Kospai-ak koi deisiz be? Tut tol'ko svoi dep)))
бұрын сол сайтқа кіріп қараған едім. ішінде қазақ, өзбек, қырғыздар бар болатын. сол сайтты өткенде іздеп таба алмай-ақ қойдым.
Тоқсаныншы жылдардың басыда жеткілікті. Әке-шешеме дЖынды-дЖынды «экономикалық» кеңестер беріп қайтсам болғаны. Сол кеңестердің арқасында осы заманның рахатына бөленіп жүрер едім.
мен ештеңе де өзгертпес едім, мен уақыт машинасымен болашаққа саяхаттар едім.)
Әне тағы кеттім… Стоп стоп ойбай төрт ақ әріп СТОП! ©