Ты кто такой? Давай, до свидания!
Осы аптаның ортасында Атырау облысының әкімі ауысты. 45 жасар Бергейді 64 жасар Бақтықожа алмастырды. Өңірді алты жылдай басқарған Бергей әкімдікке қарапайым саудагерден көтерілсе, Бақтықожа бұған дейін энергетика министрі және БҚО әкімі (ол да бес жыл басқарған) болған. Өмірбаяндарына қарасаң Бақтықожа таптырмас маман дерсің. Алайда, Бергей Атырауда көпірлер салып жолды ашып, қаланы толықтай асфальттады, шалғай ауылдарға газ тартып, суын түзеді. Бюджеттегілерге арнап толықтай бір микрорайон салып берді. Қанша аурухана, мектеп, балабақша салды.
Ия, ол қызуқанды еді, жұмыс барысында күйіп-жанатын. Оны біреулер сыболыш дейтін. Бірақ, ол біздің сыболыш болатын.
Ал, мынау Бақтықожа кім? Ол әкім болған жылдары Оралды топан су басты, қала азып-тозды деп ел шулап жатыр. Мен үшін жат басшыға «Ты кто такой? Давай, до свидания!» дегім келеді.
Тұздыққа әзербайжан мейханашыларының Ты кто такой? Давай, до свиданиясы!
Ия, ол қызуқанды еді, жұмыс барысында күйіп-жанатын. Оны біреулер сыболыш дейтін. Бірақ, ол біздің сыболыш болатын.
Ал, мынау Бақтықожа кім? Ол әкім болған жылдары Оралды топан су басты, қала азып-тозды деп ел шулап жатыр. Мен үшін жат басшыға «Ты кто такой? Давай, до свидания!» дегім келеді.
Тұздыққа әзербайжан мейханашыларының Ты кто такой? Давай, до свиданиясы!
Жақсы бастық жақсы басқара білетінімен бастық болады… Әкімдер субботникте елмен бірге шығып қолына күрек алып, қара тер боп, мойны ырғайдай, биті торғайдай боп жүру кеңестік дәуірде жақсы иммидж белгісі болған.
Ал қазір әкімді жұмсаған күшімен емес, бітірген ісімен өлшейтін заман.
ЕГер ол күрекпен жер қазып, көпірді өз қолымен соғатын болса, онда ол амиго жұмысын шатастырып алған.
Кірпіш тасуды екі класс бітірген Ноқалай да жасайды. Ал ұйымдастырушылық қабілетке басқаша еп, басқаша ойлау деңгейі мен біліктілік керек.
Бар мәселе республикалық бюджеттен ақша алып білуде. Әкімдер өзі басқарып отырған өңірдің проблемаларын МинФин мен Парламентте қорғай алуы керек. Әрі қарай, дело техники, откаты, проценты дегендей…
Nuff said.
Ия, парламентті әлдебір жобалардың маңыздылығына, пайда әкелетініне сендіру керек, әлдебір мәселелердің көкейтестілігіне көзін жеткізуі керек.
Ал енді Бергейге келетін болсақ… шағылдың ортасында орналасқан шалғай ауылдарға көгілдір газдың баруы — осының өзі-ақ жетіп артылады айтар ауызға. Осындай ауқымды жобалардың қаржыландырылуы Бергеймен тұспа-тұс келді. Әйтпесе, соңғы көпірлердің жобасы сонау Тасмағанбетовтың дәуірінен бар деп естігем.
Бәрін айт та, бірін айт, жаңа әкімге «До свидания» айтатын сен емес… және кез емес. Көр, байқа, белгілі бір мерзімде атқарған немесе атқара алмаған жұмыстарын безбенде, сосын бұлға қолыңды. Сосын Атырау мен Батыс Қазақстанды салыстыру қисынсыз.
Меніңше бұл команда шауып шықса 2-ақ жыл отырады
Сонда айтқың келгені мұнай компаниялары жаңа әкім келгеннен кейін әлеуметтік жауапкершілігі артып кетеді ме?
Менің түсінігімде мұнай компаниялары (ТШО, Аджип, Қазмұнайгаз және т.б.) мүмкіндігінше көбірек байып, азырақ шығындалуды мақсат тұтады. Олары заңды да, себебі, олар бизнес құрылымдар.
Ал, биліктің қазіргі таңдағы миссиясы өздерінің күшімен шеше алмағанды бизнес құрылымдардың мойынына "ілу". Бұл былай қарағанда дұрыс емес. Бірақ, шикізат өндірушілер үшін емес. Олардың тауып отырған пайдаларының шексіз көптігі сондай табыстарының жартысын Үкіметке өткізсе де плюсте қалмақшы. Заңда әрине, осынша көлемде салық немесе басқа да ауырпалықтар жоқ.
Сондықтан да әкімдер не әлгі компанияларға алақан жайып барады, не салық органдары, экология департаменті, санитарлық дәрігерлері секілді рычагтарымен тізесін батыра барады. Бергей соңғысын жасады. Бір ғана сәтте ТШОға 37 миллиард теңге айыппұл салу арқылы қаншама әлеуметтік мәселені шеше алады. Әрине, ондай "қолайсыз" басшының кетуі үшін алпауыттар барлық амалдарға барады.
Бақтықожаның келуі, оның мұнай саласының маманы болуы қарым-қатынасты реттейді (біздің жағдайда мұнай компанияларының әлеуметтік жауапкершілігін арттырады) деу қисынсыз нәрсе. Жоғарыда келтірген уәжің, Алиша, «мынаны неге әкелдің» деп іштей сұрақ қойған облыс активіне Елбасының жауабы болатын.
Ау бейшара!
Геосаясат сенің не теңің:
Жылтырайды көтенің?!
Мәлімдемең өзіңе,
Көзқарасың көтіңе,
Осы айтайын дегенеееем! – деп, домбырасын лақтырып жіберген кезде, бүкіл халық жүргізушіге «уішівөл!», «басыңменжарск» деп, шіріген жұмыртқа лақтырса, сірә арман болар ма менде, нақтың, а?
Есіме түсіп кетті әншейін, ренжімеш