Татардан келер қатер бар ма?
Әр мақал-мәтелдің айтылатын жері, беретін белгілі бір ойы болатыны сөзсіз. Қай халықты алып қарасаңызда.
Біз қазақтар өзімізді "қонақжай халықпыз" деп дәріптейміз. Орыстарда өздерін солай есептейді екен. Қазекем күтпеген қонақты "Құдайы қонақ" деп шашбауын көтерсе, орекеңдер «Незваный гость хуже татарина» деп жақтырмағандай сыңай танытады. Бұл мақалдарының бір ұшы сонау моңғол-татар шапқыншылығымен байланысты деседі. Бұл мақалды қазақтың қонақжайлылығын көрсету үшін алмадым. «Татар» сөзі үшін алып отырмын. Біздің халқымызда «Татар бар жерде қатер бар» деген де сөз бар. Шынымен бұлардың бір бәлесі бар ма? Біздің мақалдың шығу себебі неде екен?
Біз қазақтар өзімізді "қонақжай халықпыз" деп дәріптейміз. Орыстарда өздерін солай есептейді екен. Қазекем күтпеген қонақты "Құдайы қонақ" деп шашбауын көтерсе, орекеңдер «Незваный гость хуже татарина» деп жақтырмағандай сыңай танытады. Бұл мақалдарының бір ұшы сонау моңғол-татар шапқыншылығымен байланысты деседі. Бұл мақалды қазақтың қонақжайлылығын көрсету үшін алмадым. «Татар» сөзі үшін алып отырмын. Біздің халқымызда «Татар бар жерде қатер бар» деген де сөз бар. Шынымен бұлардың бір бәлесі бар ма? Біздің мақалдың шығу себебі неде екен?
***
Жолдасың татар болса, қойныңда балтаң болсын.
***
Жүзі бөлек болса да жүрегі бір, түрі бөлек болса да тілегі бір
3 татардың бір жеріне тиіп кетіпті қазағымның сөздері
Жалпы татарлар мұсылмандар, христиандары да бар)
«Нам татарам, лишь бы даром»,
«Когда татарин родился, еврей заплакал»
Лавхейт.ру мен маймыл.рудан қалған гәлөш мәселе.
Басқалармен қатар тұр.
Мынау ойда қаззақ тұр, бейшара, сорлы очм, ұмытып қалдым. © Жүсіпбек Жұмабаев (әлде Мағжан Аймауытов па ед?)
Өзіңе бекем болу керек мақалды, ұлттарды сылтау қылмай.
Заманың қасқыр болса түлкі боп шал
Татарлар Ресей құрамына басқа түркі халықтарына қарағанда әлдеқайда ертерек кірген ғой. 16 ғасырда орыстар оларды жаулап алады. Кейінірек көптеген татардың сұлтан, бек, мырзалары орысша білім алып, орыс патшасына қызмет еткен. Ресей өзінің шығысы мен оңтүстігіндегі халықтарды отарлау барысында татарлар маңызды роль атқарады. Жергілікті халықтармен келіссөздерді татардан шыққан шенеуніктер жүргізетін болған. Өйткені тілдері ұқсас. Түркі халықтарына жатпайтын басқа халықтар да көбіне өзімен көршілес бір түркі тілін білетін болған. Олармен де орыстар осы татар тілі арқылы сөйлескен. Л.Толстойдың Хаджи-Мурат деген повестінде орыстар мен шешендердің бір-бірімен осылайша келіссөздер жүргізгенін байқауға болады — орыстар татарша, шешендер қарашай тілінде сөйлесу арқылы бір-бірімен тілдеседі. «Татар бар жерде қатер бар» деген сол кездерден қалған болса керек.
Басқа түркі халықтарында да бар екен:
Татар бар жерде катар бар (қырғызша)
Татар бор жойда хатар бор (өзбекше)
Tatar bar ýerde hatar bar (түркіменше)