Абзал мен Әдемі әлем айтысы немесе аламан айтыс басталды
Абзал
Мен пендемін қыз көрсе тұра алмаған
мына жерде жарамас құр алдаған
Терезеден бас шығарып құйқылжыттым
Құлағыңа жетеме мен салған ән?
Әдемі әлем
Бұл өмір тек шаттықтан құралмаған,
Сіздей жан көп қыз көрсе тұра алмаған.
Құйқылжытып ән салмай-ақ, өлеңді,
Үнсіз ғана түсінген ұнар маған! )))))))
Абзал
Ғашықтың үні шықпас қыз көргенде
Несі айып өлең айтып жыр өргенде?
Ым ұқпаған дым ұқпас деген барғой
Келермісің кешке қарай 18 кв/м бөлмеме?
Әдемі әлем
Оңай, аға, түзу жолдан жаңылу,
Ең бастысы — жаман ойдан арылу.
Өлең оқып, әсем жыр өру үшін,
Міндетті емес бір бөлмеден табылу!)))
Абзал
Әдемі әлем пейіштің бағында ғой
Жұрт мақтаса, қызда менің жағымда ғой
Ана аптада нестедіңіз, бардыңызба?
Қалай өтті блог кемп құрылтай той?
Әдемі әлем
Бара алмадым, блог кемпке бара алмадым,
Орнымды онда таппадым деп алаңдадым.
Ғұмыр берсе келесі жол барармын,
Әлі де көп қол жеткізер сан арманым! ))
Абзал
Қалдым менде өкіне соғып санды
Келесіде кезейік біз ну орманды
Айтсумен атырып сол бір таңды
Қоса бірге ала кел домбыраңды
Әдемі әлем
Алла жар боп, демеп, өзі қолдаса,
Барам, маған қиын емес ол да аса.
Айтысуын айтысам ғой, ағатай,
Домбыра шерте алмайтыным болмаса.
Абзал
Аға аға деп мені шеттетсің
Кәрі айғырда аз болады етте кесім
Сері жігіт десеңіз нең кетеді
Қыз десе Қилекеңніңде кетеді есі
Әдемі әлем
Қилекеңді болмай ма түсінбеске?!
Әлде оған да, аға, сіздік көңіл өш пе?
«Аға, аға деп шеттетесің» деген бұл сөз,
Сатыбалды ағаны түсірді еске.
Абзал
Сатыбалды қазақтың асқабағы
Қарап жүрдік біраз оның Тас қабағын
Жөн айтқан дуалы пікірлерін
Әр қашан көңілімнен тастамағым
Әдемі әлем
Бар- ау сірә айта алмас жан дертіңіз,
Бар-ау тағы орындалмас көп сертіңіз.
Сатыбалды ағаның пікірі үлгі болса,
Қарсы емеспін, ол да аға, өз еркіңіз!
Абзал
Үйрен де жирен бауырым бар нәрсені
Аппақ қардың тау құшқан, болар сеңі
Өзімді өзге жұрттан артық білем
Қойыңыз) қазбаламай әлде нені
Әдемі әлем
Өзіңізді артығырақ білсеңіз,
Қуанамын шын шаттанып, күлсеңіз!
Қуанамын Қаракөздей бір ғана,
Бәйбішеге қанағат етіп жүрсеңіз!
Абзал
Бұл айтысты көп созып жауыр қылмай
Оқылуға ел жұртқа ауыр қылмай
Осы жерден соңғы жауап күтемін мен
Мен жайлы не айтасыз енді ұдай?
Әдемі әлем
Айтқанымнан оқыған жұрт бағамдар,
Бақытты екем сіздей ізгі ағам бар!
Жер бетіне қиямет қайым орнар ет,
Болмаса егер сіздей абзал адамдар!
Абзал
Айқарагөз бәйбіше
Әдемі әлем бәйбіше
Осылай болса шіркін-ай
үшеулесіп шәй ішсе
Әдемі әлем
Айта салады екенсіз Сіз де!
Бос әңгіме айтпаңыз бізге.
Айқаракөздей керемет қызды,
Қимаймын, аға, қимаймын сізге!
Абзал
Біреуге заттық көзбен қарамағын
Айқарамды қимағаның жарамады
Ол қыз менің осындағы махаббатым
Жанымның сөзі қанымды аралады
Әдемі әлем
Мына жолдар бір нәрсені аңдатады,
Басыңызды соқпаңыз жарға тағы.
«Ол қыз менің осындағы махаббатым»,
Одан басқа махаббатыңыз бар ма тағы?!
Абзал
Мен ғашықпын тасқа да құмға дағы
Аулыма ғашықпын тұнған бағы
Айқарагөз жаныма нәр беретін
Шапағындай нұр сәуле атқан таңның
Әдемі әлем
Айқарагөз болса егер ғашығыңыз,
Аялаңыз сезімді, бас ұрыңыз.
Екеуіңіз қол ұстасып қашан да,
Бірге асар көп болғай асуыңыз!
Абзал
Ех Адемі алем бізде сізден дәмеліміз
Көргенде түзу болсын сәлеміңіз
Сүйем оны қарындас қыз ретінде
Сондай достық махаббат дәлеліміз
Әдемі әлем
Шыныменен қарындастай сүйсеңіз,
Аға болып қиындыққа күйсеңіз.
«Бәйбішем ол болса» деген ойлардан,
Алшақ болу керектігін ойға түйсеңіз!
Абзал
Айтыстың шын мәнінде түрлері бар
Қалжыңдасар керекте күндерім бар
Не жазсам да себепсіз бос жазбаймын
Аузы күйген суық суды үрлері бар
Әдемі әлем
Айтқаныңызбен мен де аға, қосылам,
Айтыс болды бұл күтпеген тосыннан.
Осы жерден тамамдайық айтысты,
Қанағат та етсін жұртым осыған!
Сатыбалды-Жүрсін Ерман
Бәйгіні қолыңмен берген жерің?
Оза шауып, топ жарад деп күпінген
Мұңайды Керектегі біраз ерің.
Әдемі әлем
Мен емес бәйгені қолдан беретін,
Айтаққа да, айтқанға да еретін.
Қарсы емеспін айтысуды қалайтын,
Адам болса жүйрік аттай желетін!
Абзал
Дәмеңіз бәйге екенғой қойған мақсат
Жем түссе тұлпарыңда қалар ақсап
Айтсарға жер тауып арнайылап
Шақырсаң жұмыс бітсе барамын тап!
Әдемі әлем
Жұмыс бітсе, үйіңізге қайтыңыз,))))
ашуланбай, алыңызшы жай тыныс!
Бәйге жайлы маған емес, ағатай,
Сөз қозғаған Сатекеңе айыңыз!
Абзал
кет десеңі мен кетемін
Үйге де ұшып жетемін
Жөнсіз ұрсып нетемімін
ондай менің не теңім
Балағыңа тұсау байлатып
Жеңіңе кісен таққызып
Орап тастап кетеімін
О заманда бұ заман
Ей о заман да бұ заман
Солайда былай мен дағы мақсатыма жетемін
Ай Адемі алем адемі
Орак тылды болсаңыз
орақ тілді болсаңыз
Жеткен жері жетенің
Бәйге де болмас елеңің
Болсамда қанша байсалды
Менің сізге бар теңерім
Ашықтан ашық айтаеенн
Қырсықсыз басқан менің сіз
қырсықсыз басқан сіз менің
шалбарымның етегін!!! Етегін-ай Етегііінн айхой ахоу
Әдемі әлем
Не дейін енді, не дейін?
Мен де жауап берейін:
«Жеңіме (мүмкін қолыма!) кісен таққызып,
Орап тастап кететін»,
Мен сіз үшін кім едім?!
Келтірмеңіз күлкімді,
Қырда өскен гүл едім,
Шуағын төккен күн едім,
Айтылмаған жыр едім,
Ашылмаған сыр едім,
Болмайтын бос сөз айтпаңыз,
Амалсыз сізге күлемін!
Байсалды адам болсаңыз,
Орынсыз сөзді қойсаңыз!
Нұр үстіне нұр болар,
Ашуыңызды жойсаңыз!
Абзал
Байқастап қарап тұрып сырыңды ұқтым жарқыным
Айқасқа жарап тұрып, азайды сенің қарқының
Ашуды бек жүрекке қимай отқан жайым бар
Ашуымды көрмеген игі, ол алдаспанның жарқылы!
Күнімді жұмыстағы менің бүгін
Кеміріп жауын құрттай жедің күнім
Кешкісін уақыт болған сол бір сәтте
Келе қал естілсімен менің үнім
Әдемі әлем
Кеміргенмен жұмыстағы күніңізді,
Біріп алдым азды, көпты сырыңызды.)))
Мейірімді Жаратқан көп көрмесін,
Осынау қайғы-мұңсыз күнімізді!
Ештеңе де шықпайды қинағаннан,
Құрметті жан — ашуын тыйған адам!
Асқан бақыт бар ма, аға, осы қазір,
Оқырманға қуаныш сыйлағаннан!
Мен пендемін қыз көрсе тұра алмаған
мына жерде жарамас құр алдаған
Терезеден бас шығарып құйқылжыттым
Құлағыңа жетеме мен салған ән?
Әдемі әлем
Бұл өмір тек шаттықтан құралмаған,
Сіздей жан көп қыз көрсе тұра алмаған.
Құйқылжытып ән салмай-ақ, өлеңді,
Үнсіз ғана түсінген ұнар маған! )))))))
Абзал
Ғашықтың үні шықпас қыз көргенде
Несі айып өлең айтып жыр өргенде?
Ым ұқпаған дым ұқпас деген барғой
Келермісің кешке қарай 18 кв/м бөлмеме?
Әдемі әлем
Оңай, аға, түзу жолдан жаңылу,
Ең бастысы — жаман ойдан арылу.
Өлең оқып, әсем жыр өру үшін,
Міндетті емес бір бөлмеден табылу!)))
Абзал
Әдемі әлем пейіштің бағында ғой
Жұрт мақтаса, қызда менің жағымда ғой
Ана аптада нестедіңіз, бардыңызба?
Қалай өтті блог кемп құрылтай той?
Әдемі әлем
Бара алмадым, блог кемпке бара алмадым,
Орнымды онда таппадым деп алаңдадым.
Ғұмыр берсе келесі жол барармын,
Әлі де көп қол жеткізер сан арманым! ))
Абзал
Қалдым менде өкіне соғып санды
Келесіде кезейік біз ну орманды
Айтсумен атырып сол бір таңды
Қоса бірге ала кел домбыраңды
Әдемі әлем
Алла жар боп, демеп, өзі қолдаса,
Барам, маған қиын емес ол да аса.
Айтысуын айтысам ғой, ағатай,
Домбыра шерте алмайтыным болмаса.
Абзал
Аға аға деп мені шеттетсің
Кәрі айғырда аз болады етте кесім
Сері жігіт десеңіз нең кетеді
Қыз десе Қилекеңніңде кетеді есі
Әдемі әлем
Қилекеңді болмай ма түсінбеске?!
Әлде оған да, аға, сіздік көңіл өш пе?
«Аға, аға деп шеттетесің» деген бұл сөз,
Сатыбалды ағаны түсірді еске.
Абзал
Сатыбалды қазақтың асқабағы
Қарап жүрдік біраз оның Тас қабағын
Жөн айтқан дуалы пікірлерін
Әр қашан көңілімнен тастамағым
Әдемі әлем
Бар- ау сірә айта алмас жан дертіңіз,
Бар-ау тағы орындалмас көп сертіңіз.
Сатыбалды ағаның пікірі үлгі болса,
Қарсы емеспін, ол да аға, өз еркіңіз!
Абзал
Үйрен де жирен бауырым бар нәрсені
Аппақ қардың тау құшқан, болар сеңі
Өзімді өзге жұрттан артық білем
Қойыңыз) қазбаламай әлде нені
Әдемі әлем
Өзіңізді артығырақ білсеңіз,
Қуанамын шын шаттанып, күлсеңіз!
Қуанамын Қаракөздей бір ғана,
Бәйбішеге қанағат етіп жүрсеңіз!
Абзал
Бұл айтысты көп созып жауыр қылмай
Оқылуға ел жұртқа ауыр қылмай
Осы жерден соңғы жауап күтемін мен
Мен жайлы не айтасыз енді ұдай?
Әдемі әлем
Айтқанымнан оқыған жұрт бағамдар,
Бақытты екем сіздей ізгі ағам бар!
Жер бетіне қиямет қайым орнар ет,
Болмаса егер сіздей абзал адамдар!
Абзал
Айқарагөз бәйбіше
Әдемі әлем бәйбіше
Осылай болса шіркін-ай
үшеулесіп шәй ішсе
Әдемі әлем
Айта салады екенсіз Сіз де!
Бос әңгіме айтпаңыз бізге.
Айқаракөздей керемет қызды,
Қимаймын, аға, қимаймын сізге!
Абзал
Біреуге заттық көзбен қарамағын
Айқарамды қимағаның жарамады
Ол қыз менің осындағы махаббатым
Жанымның сөзі қанымды аралады
Әдемі әлем
Мына жолдар бір нәрсені аңдатады,
Басыңызды соқпаңыз жарға тағы.
«Ол қыз менің осындағы махаббатым»,
Одан басқа махаббатыңыз бар ма тағы?!
Абзал
Мен ғашықпын тасқа да құмға дағы
Аулыма ғашықпын тұнған бағы
Айқарагөз жаныма нәр беретін
Шапағындай нұр сәуле атқан таңның
Әдемі әлем
Айқарагөз болса егер ғашығыңыз,
Аялаңыз сезімді, бас ұрыңыз.
Екеуіңіз қол ұстасып қашан да,
Бірге асар көп болғай асуыңыз!
Абзал
Ех Адемі алем бізде сізден дәмеліміз
Көргенде түзу болсын сәлеміңіз
Сүйем оны қарындас қыз ретінде
Сондай достық махаббат дәлеліміз
Әдемі әлем
Шыныменен қарындастай сүйсеңіз,
Аға болып қиындыққа күйсеңіз.
«Бәйбішем ол болса» деген ойлардан,
Алшақ болу керектігін ойға түйсеңіз!
Абзал
Айтыстың шын мәнінде түрлері бар
Қалжыңдасар керекте күндерім бар
Не жазсам да себепсіз бос жазбаймын
Аузы күйген суық суды үрлері бар
Әдемі әлем
Айтқаныңызбен мен де аға, қосылам,
Айтыс болды бұл күтпеген тосыннан.
Осы жерден тамамдайық айтысты,
Қанағат та етсін жұртым осыған!
Сатыбалды-Жүрсін Ерман
Осы жерден тамамдайық айтысты,Христиан сіңлім, осы ма келген жерің?
Қанағат та етсін жұртым осыған!
Бәйгіні қолыңмен берген жерің?
Оза шауып, топ жарад деп күпінген
Мұңайды Керектегі біраз ерің.
Әдемі әлем
Мен емес бәйгені қолдан беретін,
Айтаққа да, айтқанға да еретін.
Қарсы емеспін айтысуды қалайтын,
Адам болса жүйрік аттай желетін!
Абзал
Дәмеңіз бәйге екенғой қойған мақсат
Жем түссе тұлпарыңда қалар ақсап
Айтсарға жер тауып арнайылап
Шақырсаң жұмыс бітсе барамын тап!
Әдемі әлем
Жұмыс бітсе, үйіңізге қайтыңыз,))))
ашуланбай, алыңызшы жай тыныс!
Бәйге жайлы маған емес, ағатай,
Сөз қозғаған Сатекеңе айыңыз!
Абзал
кет десеңі мен кетемін
Үйге де ұшып жетемін
Жөнсіз ұрсып нетемімін
ондай менің не теңім
Балағыңа тұсау байлатып
Жеңіңе кісен таққызып
Орап тастап кетеімін
О заманда бұ заман
Ей о заман да бұ заман
Солайда былай мен дағы мақсатыма жетемін
Ай Адемі алем адемі
Орак тылды болсаңыз
орақ тілді болсаңыз
Жеткен жері жетенің
Бәйге де болмас елеңің
Болсамда қанша байсалды
Менің сізге бар теңерім
Ашықтан ашық айтаеенн
Қырсықсыз басқан менің сіз
қырсықсыз басқан сіз менің
шалбарымның етегін!!! Етегін-ай Етегііінн айхой ахоу
Әдемі әлем
Не дейін енді, не дейін?
Мен де жауап берейін:
«Жеңіме (мүмкін қолыма!) кісен таққызып,
Орап тастап кететін»,
Мен сіз үшін кім едім?!
Келтірмеңіз күлкімді,
Қырда өскен гүл едім,
Шуағын төккен күн едім,
Айтылмаған жыр едім,
Ашылмаған сыр едім,
Болмайтын бос сөз айтпаңыз,
Амалсыз сізге күлемін!
Байсалды адам болсаңыз,
Орынсыз сөзді қойсаңыз!
Нұр үстіне нұр болар,
Ашуыңызды жойсаңыз!
Абзал
Байқастап қарап тұрып сырыңды ұқтым жарқыным
Айқасқа жарап тұрып, азайды сенің қарқының
Ашуды бек жүрекке қимай отқан жайым бар
Ашуымды көрмеген игі, ол алдаспанның жарқылы!
Күнімді жұмыстағы менің бүгін
Кеміріп жауын құрттай жедің күнім
Кешкісін уақыт болған сол бір сәтте
Келе қал естілсімен менің үнім
Әдемі әлем
Кеміргенмен жұмыстағы күніңізді,
Біріп алдым азды, көпты сырыңызды.)))
Мейірімді Жаратқан көп көрмесін,
Осынау қайғы-мұңсыз күнімізді!
Ештеңе де шықпайды қинағаннан,
Құрметті жан — ашуын тыйған адам!
Асқан бақыт бар ма, аға, осы қазір,
Оқырманға қуаныш сыйлағаннан!
Себеп, түрткі — адамның қандай да бір әрекетінің (саналы не санасыз) субьективтік себебі; адамды қандай да бір әрекетті таңдауға және оны іске асыруға итермелейтін психикалық құбылыс. Инстинктілер, құштарлықтар Себеп ретінде көрінуі мүмкін. Себеп тұлғаның әлеуметтенуі процесінде, оның қалыптасуы мен тәрбиесі негізінде пайда болады.[1]