Быт-шыт тойдың болғанынан болмағаны жақсы

Өткен сенбіде бір тойға куә болдым. «Ауылбайский той» десем біреудің намысына тиіп кететін шығармын. Дегенмен көпшілігіміз көріп те жүрген шығармыз, ауылда тойдың қалай өтетінін. Жазда палатка, қыста клуб, асхана сияқты орындар. Оның қатарына спортзалды қосып қоямыз.
Мен тойбасқарушылардың қатарынанмын. Музыкаға жауап беремін. Не керек кешкі 7-ге шақыртылған қонақтар (қазақтар ғой) 2 сағат кешігіп келді. Өтетін орын асхана. Іші азынап тұр. Даладан кірген қалпы дірдектеп отырдық. Әйтеуір жиналып жатқан адамдардың аузынан бөлінген көміртегісінің, денесінің жылуының, кейбір ішіп келгендердің перегарының арқасында ғана аяз қайтты.
Сөйтіп не керек той басталды. Бет ашылды. Қызың отырып қалған, жігітің жүріп қалған, 40 тан асқан біреулер екен. Әлгіні көрген асаба да «жас жұбайларды» деп айтып қоя жаздап, әйтеуір тез дұрысталып, "қос ғашықты махаббат кемесіне қондырайық" деп орындарына жайғастырды. Дегенмен бет ашардың алдында «жас келін», «екі жас» деп айтылып қалған сөздердің қайтарымы жоқ еді)
Тойдың себепкерлері тұғырына қонған соң, қонақтар да орындарына жайғаса бастады. Көп болса 60-70 адам әзер сиятын асханаға скамекесін құшақтаған адамдар ұшы-қиыры жоқ кіріп жатыр. Анаған орын тауып беру, мынаны жайғастыру боп тойдың иелері зыр жүгіріп жүр. Оның үстіне барлығы да сырт киімдерін шешпеген. Енді не болат деген бізде зәре қалмады. Барлығы отырып болды-ау дегенше той базарға айналып кетті.
100 неше адам. К… тендері сыйса да көңілдері сыйыспай даңғаза болып жатыр. Осыдан-ақ қанша күш салсаң да, тойдың алдағы тағдыры қандай болатыны белгілі болып қалды.
Фанфар. Той басталды. Тілектер кетіп жатыр, тыңдайтын құлақ жоқ. Әр үстел өзінің өсегін айтып жатыр. «айтылған сөздер періштенің құлағына шалынсын деп жатамыз, сол тілектер алдымен өзіміздің құлағымызға шалынбай жатса, қайдағы періште», «орыстың тойы құда іш, өзбектің тойы би жарыс, қазақтың тойы жиналыс болып кетпесін» деген сияқты асабаның зынды загатовкалары да өтпеді.
Жұбайлар өз бетімен жайбарақат отыр. Стол басындағылардың тілек айтып жатқандарды сыйлайтын түрі жоқ. Өз кезегінде тілек айтушыларға да ол кедергі болмады. Тыңдасын-тыңдамасын айтарларын айтып жатыр, бір-бірінен жаттап алғандары ма, әлде басқа айтарлары жоқ па, әйтеуір «не дейміз енді» деп қиналып алып, алдында айтылған тілектің мағынасын қайталап шығады.
Айтып айтпай не керек, бұл тойдан қатты шаршап кеттім. Даңғазадан ми аши бастады, музыканы бақыртумен болдым. Қысқасы біткенше асықтым. Той той емес азапқа айналды. Соңында мастар көбейді, тиісінше өзінің хитовый әніне заказ беруші билегіштер де мені жағалай бастады. Асхананың суығына шыдамай бұрынғы ішпей жүргендер, арақты мүлдем ауызына алып көрмегендерде ішіп кеткен құсады. Қуып кеткендер көп болды әйтеуір.
Соңында масштабный бір төбелес басталып той бітетін шығар деп едім. Таңданысыма қарай ТОЙ-БОКС болмады. Бәрі тыныш тарқады. Бір-бірінің мазасын алып жүргендер көп болса да, теңселіп жүргендердің төбелесуге шамасы жетпей қалған сияқты))).
«Біреудің тойын жамандағанша өзің той жасап алсайш бірінші» дейтін шығарсыңдар. Жамандаймын. Тілім жетпей тұрғаны әйтпесе бұдан да бетер қып жазуға болар еді. Осындай тойдың не керегі бар? бекерден-бекер шығындалу. Отау құрып жатқандардың өзі 40 тан асқандар… Мейлі егер олар жас болса да мұндай тойдан олар қандай ләззат алады? Өмір бойы ұмытылмас қандай әсер қалдырды? Ары кетсе «есіңде ме үйлену тойымызда дір-дір етіп отырған едік қой, сол күнді әлі ұмыта алмаймын» дитін шығар. Болмаса «анау бір нағашым, (ағашын ұрайын) ішіп ап концертті корсетпесі бар ма?» деп те лепіруі мүмкін. Бірақ есі дұрыс адамның істейтін ісі емес бұл. Менің ойымша сол тойға кеткен ақшаға шетелге барып, бал айын өткізіп келген әлде қайда артық сияқты.