Мен кіммін? немесе біздің Дәруішөлгеннің Ұлттық ғылым академиясы қалай ашылды, анасс!!!
Біреулер «Дәруішөлген деген не осы?» деген сұрақтар қойып жүр. Не дейін сендерге? Ештеңе де! Жауап ретінде Нақұрыстың «Дәруішөлген» сайтында жазған нотацияларын салуда жүн санадым. Іздеген сұрақтарыңа жауап табылып қалар. Сонымен:
(тарихи ессе-очерк-почерк!)
Мен ҚазНаз деген ауылдың тұрғынымын. Біздің ауыл астанамыз Дәруішөлгеннің теріскей бетіндегі Мастұр батыр моласынан қозы көш жерде орналасқан.
Ауылдың атының тарихын көп туристтер сұрайды менен (Бізде туризм саласы, неқұйобы, дамыған, әнәсс! Осының арқасында Дәруішөлгеннің кентқорына жыл сайын 500 квинтиллион Зимбабе доллары көлемінде қаржы құйып отырмыз!):
— Неге сіздің ауылдың аты ҚазНаз? – деп.
— Енеңді тап, білмеймін! Білсем айтпаймын ба, мал, әнәңң?! Онда бұтаққа мына жерде «ГИД» болып жүрмін бе?-деп жауап беретін едім бұрын, бәріне. Сосын, соңғы кезде өзім ойлана бастадым: наққа біздің ауылдың аты ҚазНаз?
Қаямда да тарих кітабы жоқ, біздің Дәруішөлгенде. Барын өртеп жібердік, ішінде, біздің әйдік шаһар туралы түкте жазылмаған соң. Сондықтан, бұл бұтақ та бермейтін ғылымға жынымыз келеді. Тарих жаза алатын адамдардың бәрі, көрші ел Қазақстанға кетіп, «кімнің көтінен кім шыққанын» зерттеп, «шежіре» деген жанрда, кітап жазып ақша жасап жүр, емтібаймайдтар…
Тарап кеткен сапқоздың преседәтілі, қазір ауылдың әкімі Бексұлтан БАЗАРБАЕВ-тан басқа, ауылда қара танитын мен ғана. Сосын, маған тапсырды: «ауылдың атауының шығу тарихын, жалпы ауылдың тарихын жаз!» — деп, атасс!
Негізі мұндай, құйняларды өзі жазатын еді, осы жолы, әлемдік даму бәнкісіне арнап, «косяктан шығудың есіктері» дейтін материал жазып, қолы босамай жатыр. Кезінде, сукамал, сапқоздың бұқалтірі де болған ғой: есеп-қисапқа сауаты бар. «7777 сұрақтан тұруы керек бұл материалым. Осы сұрақтарға жауап табылса, әлем жаһандық косяктан шығады!» -деп, жағын шайнап отыр.
— Әкім, әкеңді! Маған тарих жаз деп, тапсырма бердің… Ақша бермейсің бе? Мен ананан-мыннан «арқип» қопармаймын ба? Анда-мында, жол жүрмеймін бе? Мен далаға қаңғырып кеткенде, екі итім мен төрт мысығымды кім асырайды? – деп едім, ол маған:
— Нақ, саған дала кезіп қаңғырып? Айға қара да, жаза бер, ептібайымайд! Айдан артық кім көрді дейсің, өткенімізді?! – деп, қарап тұр, мал әнәңң!
Сонымен, енеңді, не көтіңді ауыртайын, «ауылдың тарихын» жазуға әкімнен пәрушение алып, бір ай бойы шатырдан түспей, айдан сұрап-білгенім мынау:
Кезінде Дәруішөлгенде, бір кедей сорлы тұрыпты. Оның қатыны мен қасқа атынан басқа, айдай сұлу он қызы болыпты. Қыздарының алды балиғатқа толар шақта, ана кедей көз жұмыпты.
— Өй, нақ, мен төркініме кетем!-деп, әйел он қызын жинап ап, теріскейді бетке алып, тайып отырыпты. Көп ұзамай, Мастұр батыр моласынан әрі аспай, тұрса, бұтақ жететін жерге, қоныс теуіпті. Төркінінің бұрынғы әдірісі сол екен. Жаңасын ұмытып қалыпты, мал, әнәңң!
Қыздары өседі, өнеді. Ауылдың жағасындағы өзекке шомылуға барады. (Бәсе, нақ, неге сол өзектің аты «Қызсиген» десем?!) Сол кездері, Дәруішөлгендік жігіттер, ана қыздарды қамыс арасынан аңдып отырады екен. Дірәшіт етіп… Біреуі Дірәшіт етіп отырып өліп те қалыпты. Ай айтады. Сосын, бүйте берсе, қырылып қалармыз деп, қыздарға көзін қысып, арқасын ысып, «подход» жасапты. (Осы жерде Ай қызарып кетті. Айдың қызарғанын көргендерің болса, ол маған осы әңгімені айтып отыр еді).
Общым, не көтіңді ауыртайын, ана он қыздан, тоғыз ай тоғыз күн дегенде он бала сау ете қалады. Анасы «баж» етеді. Кетеді сосын, әкелерінің соңынан… Өйстіп, жыл сайын, осы ауылдың саны он адамға көбейіп отырады. Дәруішөлгендік жігіттердің арқасында демоғрапиялық жағдайын жақсартып алған, он қыз ақыр аяғында кәдімгі ауыл бопты, әнәсс! Сөйтсек, біз қыздан тараған ел екенбіз, енеңді…
Осыны ауыл әкіміне айтып едім.
— Мә, шешес! Сонда не, біз заңсыз туғандармыз ба? – деп, атасынан қалған ескі торғайбас қор-қорына «наша» салып тартатын, кәрі нашақор, қыршыды нақ.
— Қайдағы заң, мал әнәңң, әкім емес! Көзіңді ашқалы, не Дәруішөлгенде, не ҚазНазда заң болды ма, ептібайымайд? – деп ем, ол сукамал қызарып, жабылып кеткен көздерін тырнап ашып, апиын шеккен қытайдай алақ-жалақ етіп тұрған маған қарап:
— Айтапқшы, білдің ба? Біздің ауылдың аты наққа ҚазНаз екенін…-деді, мал әнәңң, әкім емес.
Айға барсам, ол бұлтиып алып:
— Ендігі жерде, ақпаратты ақысына берем!-дейді, арзанқол жезөкешедей, мал,әнәңң!
— Онда, сукамал, мен үйге қыздар әкелгенде, тереземді «мә!» ашып қоям!-дедім де, бетіне бір қақырдым.
Бұтақ кітап жоқ. Қаям ақпарат жоқ. Қайдан табам ҚазНаз атауының қалай пайда болғанын?! Қораның төбесінде кептірулі тұрған нашамнан, «бір атым» дайындап жіберіп, шегіп алдым да, ойландым:
Наққа біздің ауылдың аты ҚазНаз, ептібайымайд? Қашаннан бастап бұлай аталады? Неге бұлай аталады? ҚазНаз…
Мүмкін, ҚызНаз шығар? Қайдан, әнәсс! Он қыздан тараған ұрпақта назданатын қыз бар деймісің?! Келмейді, білә! Онда «Қазына аз» деген сөз тіркестерінен шыққан шығар… Же бұтақты! Айдай сұлу он қыз, әнәсс, келіншек бар жерде, «қазына аз!» деу үшін бұтағың тұрмайтын біреу болуың керек қой. Иә болмаса, гомосек болуың керек, мал, әнәңң! «Қыз Наз» да емес, «Қазына аз» да емес… Басқаша оның шығу төркіні, анасс, басқаша…
Көзім, қуқнямның қуйнясында ілініп тұрған қуйняға түсіп кетті. Бұл қуйняны, былтыр Қазақстаннан келген бір турист сыйлап кетіп еді. Сол нәнбай қағазда, нәнбай әріптермен «За Қазақстан-За Назарбаева» деген жазу тұр. Бәлкім, осы шығар біздің ауылдың атауының түп-төркіні: ана қос сөздің алдыңғы буыны – Қаз бен Наз?! Қой, кетнақ! Ондай-ондайды ойлап табатындай, біздің ауылда, не Дәруішөлгенде «жепотрадттар» жоқ… Ал, онда қайдан шыққан, нақтың атауы? «О, енеңді, айға барам ба тағы?!»-деп ойланып отыр едім, төрт мысығымның біреу қасыма келіп құйрығының астын жалап отыр екен. «Жалама!Қасы, анасс!»-деп қалдым. О, Қасы, анасс! Мүмкін осы шығар? Білә, мына наша ауыштырады деп айтып еді…
Тереземнен сығалап тұрған сынық сүйем ай, сыңғыр етіп, күліп жіберді де:
— Баяғыда, осы ауылда Қазық пен Назым деген қос ғашық тұрыпты…-деп әңгімесін бастап келе жатыр еді.
— Жарайд-жарайд, әнәсс, «интимни подробностарына» бармай-ақ қой, азабоченный, мал әнәңң!-деп, тыйып салдым. Сонымен, біздің ауылдың атауы Қазық пен Назым деген екі «улюбленныйдің» атынан қысқартылып алынған екен. Туф, әнәңң, осы үшін неше минут бас ауыртты десейші, ептібаймайыд?!
Келесі күні, әкімге ғылыми тұжырымдарымды, дәптердің ортасынан жұлынған екі бет қағазға жазып апарсам, әкім орнында жоқ. Мал, әнеңң, әкім емес! Сөйтсем, ол алжыған анашаға ауышып алып, әкімшілігінің төбесіне шығып: «Біздің ауылға да Баскентіміз Дәруішөлгендегідей КабМин керек?»-деп айқалап тұр.«Әйтпесе, «тыштық» жариялаймын!»-дейді. «Тыштық» деген, жалпы біздің автономияда кеңінен етек алған, үкіметке қыр көрсетудің бір түрі. Он күндеп, жиырма күн деп тышпайды, әнәсс!
Содан, Дәруішөлгеннен Мейірқұлова ханымымыз келіп, ҚазНаздың КабМині қылып, КаМаздың кәбинін табыстады. Орайы келгенде мен несіне тартынып қалайын?!
— Аса құрметті, мәртебелі, ардақты, қымбатты, құдіретті Мейірқұлова ханым! Біздің «Қазық пен Назым» ауылына қош келдіңіз!-деп, Айды аспандағы орнынан қозғамадым. Ол:
— Мә, бұтақ… Маған айтпай ауылдың атын өзгертіп жібердіңдер ме, не? –деді, қабағын түйіп.
— Жоқ, ауылдың атауының шығу тарихын таптық! Жалпы, тарихын зерттеп жаздық!-дедім де, қолымдағы қағазды ұсындым…
Ол былай қарап, олай қарап:
— Мә, мынауыңнан ботақ та түсінбедім!-деп, қайтарып берді. Қарасам, шынымен солай екен! Ауышып алып жазғанымның әсері болса керек, мандытып ештеңе жазбаппын, мал әнәңң!
— Бірақ, маладес! Дәруішөлген ғылымын өрге сүйрегенің үшін!- деп, көлденең көк аттыға ұсына бермейтін «Хочешь похудеть? Спроси меня как!»-деген жазу бар өрдінді, қалтасынан алып тақты да:
— Осының, бәрін, заебалың шықпай қалай зерттеп жүрсің?-деді. Сукамалдың сұрағынан саяси астарды «сразм» байқадым да:
— Ел үшін ғо!-деп, қақшия қалдым.
— Маладес, мал, әнәң! Онда саған, тарих ғылымдарының доғдыры ғылыми дәрежесін береміз, академик, енесс! Бірақ, қалайбасың жеткен осыған, Нақұрыс?-деді ол.
— Ай ғо…-дей беріп ем,
— О, сен айды да зерттейсің бе? Онда саған, астрономия ғылымдарының доғдыры ғылыми дәрежесін тағы береміз, проффессор, енеңді!-деді, аузымды сөзімнен, сөзімді аузымнан жұлып алып.
— Сосын, наша…-деп қалып ем.
— Мә, шешес, сен пиздес екенсің ғо… Саған, еще, биология, ботаника, гидрогеология мен геодезия ғылымдарының доғдыры дәрежелерін де қосып береміз, Дәруішөлген ғылым академиясының президенті!-деді.
— Маған, оларың бұтаққа керек пе? Қайдағы академия?! Мен үйімді тауық қора қылдырмаймын, мал әнәңң!-дегеніме.
— Саған, ана тұрған Камаздың кабинін береміз. Сол ендігі жерде біздің, Ұлттық академиямыз, бұтақбас!-деді.- Әзірше, мынаумен, аспан денелерін де, жердегі құрт-құмырсқаны да қарап лекерлей тұр, мал, әнәңңді! – деп, телескоп па, микроскоп па, а, жоқ, перескоп беріп кетті. Рахат болды: көршінің шарбағын күнде қараймын. Басқа қаямға да жарамайды бергені.
Жалғасы Гүлжамаштың екінші санында, ептілер. Күтіңдер!
(тарихи ессе-очерк-почерк!)
Мен ҚазНаз деген ауылдың тұрғынымын. Біздің ауыл астанамыз Дәруішөлгеннің теріскей бетіндегі Мастұр батыр моласынан қозы көш жерде орналасқан.
Ауылдың атының тарихын көп туристтер сұрайды менен (Бізде туризм саласы, неқұйобы, дамыған, әнәсс! Осының арқасында Дәруішөлгеннің кентқорына жыл сайын 500 квинтиллион Зимбабе доллары көлемінде қаржы құйып отырмыз!):
— Неге сіздің ауылдың аты ҚазНаз? – деп.
— Енеңді тап, білмеймін! Білсем айтпаймын ба, мал, әнәңң?! Онда бұтаққа мына жерде «ГИД» болып жүрмін бе?-деп жауап беретін едім бұрын, бәріне. Сосын, соңғы кезде өзім ойлана бастадым: наққа біздің ауылдың аты ҚазНаз?
Қаямда да тарих кітабы жоқ, біздің Дәруішөлгенде. Барын өртеп жібердік, ішінде, біздің әйдік шаһар туралы түкте жазылмаған соң. Сондықтан, бұл бұтақ та бермейтін ғылымға жынымыз келеді. Тарих жаза алатын адамдардың бәрі, көрші ел Қазақстанға кетіп, «кімнің көтінен кім шыққанын» зерттеп, «шежіре» деген жанрда, кітап жазып ақша жасап жүр, емтібаймайдтар…
Тарап кеткен сапқоздың преседәтілі, қазір ауылдың әкімі Бексұлтан БАЗАРБАЕВ-тан басқа, ауылда қара танитын мен ғана. Сосын, маған тапсырды: «ауылдың атауының шығу тарихын, жалпы ауылдың тарихын жаз!» — деп, атасс!
Негізі мұндай, құйняларды өзі жазатын еді, осы жолы, әлемдік даму бәнкісіне арнап, «косяктан шығудың есіктері» дейтін материал жазып, қолы босамай жатыр. Кезінде, сукамал, сапқоздың бұқалтірі де болған ғой: есеп-қисапқа сауаты бар. «7777 сұрақтан тұруы керек бұл материалым. Осы сұрақтарға жауап табылса, әлем жаһандық косяктан шығады!» -деп, жағын шайнап отыр.
— Әкім, әкеңді! Маған тарих жаз деп, тапсырма бердің… Ақша бермейсің бе? Мен ананан-мыннан «арқип» қопармаймын ба? Анда-мында, жол жүрмеймін бе? Мен далаға қаңғырып кеткенде, екі итім мен төрт мысығымды кім асырайды? – деп едім, ол маған:
— Нақ, саған дала кезіп қаңғырып? Айға қара да, жаза бер, ептібайымайд! Айдан артық кім көрді дейсің, өткенімізді?! – деп, қарап тұр, мал әнәңң!
Сонымен, енеңді, не көтіңді ауыртайын, «ауылдың тарихын» жазуға әкімнен пәрушение алып, бір ай бойы шатырдан түспей, айдан сұрап-білгенім мынау:
Кезінде Дәруішөлгенде, бір кедей сорлы тұрыпты. Оның қатыны мен қасқа атынан басқа, айдай сұлу он қызы болыпты. Қыздарының алды балиғатқа толар шақта, ана кедей көз жұмыпты.
— Өй, нақ, мен төркініме кетем!-деп, әйел он қызын жинап ап, теріскейді бетке алып, тайып отырыпты. Көп ұзамай, Мастұр батыр моласынан әрі аспай, тұрса, бұтақ жететін жерге, қоныс теуіпті. Төркінінің бұрынғы әдірісі сол екен. Жаңасын ұмытып қалыпты, мал, әнәңң!
Қыздары өседі, өнеді. Ауылдың жағасындағы өзекке шомылуға барады. (Бәсе, нақ, неге сол өзектің аты «Қызсиген» десем?!) Сол кездері, Дәруішөлгендік жігіттер, ана қыздарды қамыс арасынан аңдып отырады екен. Дірәшіт етіп… Біреуі Дірәшіт етіп отырып өліп те қалыпты. Ай айтады. Сосын, бүйте берсе, қырылып қалармыз деп, қыздарға көзін қысып, арқасын ысып, «подход» жасапты. (Осы жерде Ай қызарып кетті. Айдың қызарғанын көргендерің болса, ол маған осы әңгімені айтып отыр еді).
Общым, не көтіңді ауыртайын, ана он қыздан, тоғыз ай тоғыз күн дегенде он бала сау ете қалады. Анасы «баж» етеді. Кетеді сосын, әкелерінің соңынан… Өйстіп, жыл сайын, осы ауылдың саны он адамға көбейіп отырады. Дәруішөлгендік жігіттердің арқасында демоғрапиялық жағдайын жақсартып алған, он қыз ақыр аяғында кәдімгі ауыл бопты, әнәсс! Сөйтсек, біз қыздан тараған ел екенбіз, енеңді…
Осыны ауыл әкіміне айтып едім.
— Мә, шешес! Сонда не, біз заңсыз туғандармыз ба? – деп, атасынан қалған ескі торғайбас қор-қорына «наша» салып тартатын, кәрі нашақор, қыршыды нақ.
— Қайдағы заң, мал әнәңң, әкім емес! Көзіңді ашқалы, не Дәруішөлгенде, не ҚазНазда заң болды ма, ептібайымайд? – деп ем, ол сукамал қызарып, жабылып кеткен көздерін тырнап ашып, апиын шеккен қытайдай алақ-жалақ етіп тұрған маған қарап:
— Айтапқшы, білдің ба? Біздің ауылдың аты наққа ҚазНаз екенін…-деді, мал әнәңң, әкім емес.
Айға барсам, ол бұлтиып алып:
— Ендігі жерде, ақпаратты ақысына берем!-дейді, арзанқол жезөкешедей, мал,әнәңң!
— Онда, сукамал, мен үйге қыздар әкелгенде, тереземді «мә!» ашып қоям!-дедім де, бетіне бір қақырдым.
Бұтақ кітап жоқ. Қаям ақпарат жоқ. Қайдан табам ҚазНаз атауының қалай пайда болғанын?! Қораның төбесінде кептірулі тұрған нашамнан, «бір атым» дайындап жіберіп, шегіп алдым да, ойландым:
Наққа біздің ауылдың аты ҚазНаз, ептібайымайд? Қашаннан бастап бұлай аталады? Неге бұлай аталады? ҚазНаз…
Мүмкін, ҚызНаз шығар? Қайдан, әнәсс! Он қыздан тараған ұрпақта назданатын қыз бар деймісің?! Келмейді, білә! Онда «Қазына аз» деген сөз тіркестерінен шыққан шығар… Же бұтақты! Айдай сұлу он қыз, әнәсс, келіншек бар жерде, «қазына аз!» деу үшін бұтағың тұрмайтын біреу болуың керек қой. Иә болмаса, гомосек болуың керек, мал, әнәңң! «Қыз Наз» да емес, «Қазына аз» да емес… Басқаша оның шығу төркіні, анасс, басқаша…
Көзім, қуқнямның қуйнясында ілініп тұрған қуйняға түсіп кетті. Бұл қуйняны, былтыр Қазақстаннан келген бір турист сыйлап кетіп еді. Сол нәнбай қағазда, нәнбай әріптермен «За Қазақстан-За Назарбаева» деген жазу тұр. Бәлкім, осы шығар біздің ауылдың атауының түп-төркіні: ана қос сөздің алдыңғы буыны – Қаз бен Наз?! Қой, кетнақ! Ондай-ондайды ойлап табатындай, біздің ауылда, не Дәруішөлгенде «жепотрадттар» жоқ… Ал, онда қайдан шыққан, нақтың атауы? «О, енеңді, айға барам ба тағы?!»-деп ойланып отыр едім, төрт мысығымның біреу қасыма келіп құйрығының астын жалап отыр екен. «Жалама!Қасы, анасс!»-деп қалдым. О, Қасы, анасс! Мүмкін осы шығар? Білә, мына наша ауыштырады деп айтып еді…
Тереземнен сығалап тұрған сынық сүйем ай, сыңғыр етіп, күліп жіберді де:
— Баяғыда, осы ауылда Қазық пен Назым деген қос ғашық тұрыпты…-деп әңгімесін бастап келе жатыр еді.
— Жарайд-жарайд, әнәсс, «интимни подробностарына» бармай-ақ қой, азабоченный, мал әнәңң!-деп, тыйып салдым. Сонымен, біздің ауылдың атауы Қазық пен Назым деген екі «улюбленныйдің» атынан қысқартылып алынған екен. Туф, әнәңң, осы үшін неше минут бас ауыртты десейші, ептібаймайыд?!
Келесі күні, әкімге ғылыми тұжырымдарымды, дәптердің ортасынан жұлынған екі бет қағазға жазып апарсам, әкім орнында жоқ. Мал, әнеңң, әкім емес! Сөйтсем, ол алжыған анашаға ауышып алып, әкімшілігінің төбесіне шығып: «Біздің ауылға да Баскентіміз Дәруішөлгендегідей КабМин керек?»-деп айқалап тұр.«Әйтпесе, «тыштық» жариялаймын!»-дейді. «Тыштық» деген, жалпы біздің автономияда кеңінен етек алған, үкіметке қыр көрсетудің бір түрі. Он күндеп, жиырма күн деп тышпайды, әнәсс!
Содан, Дәруішөлгеннен Мейірқұлова ханымымыз келіп, ҚазНаздың КабМині қылып, КаМаздың кәбинін табыстады. Орайы келгенде мен несіне тартынып қалайын?!
— Аса құрметті, мәртебелі, ардақты, қымбатты, құдіретті Мейірқұлова ханым! Біздің «Қазық пен Назым» ауылына қош келдіңіз!-деп, Айды аспандағы орнынан қозғамадым. Ол:
— Мә, бұтақ… Маған айтпай ауылдың атын өзгертіп жібердіңдер ме, не? –деді, қабағын түйіп.
— Жоқ, ауылдың атауының шығу тарихын таптық! Жалпы, тарихын зерттеп жаздық!-дедім де, қолымдағы қағазды ұсындым…
Ол былай қарап, олай қарап:
— Мә, мынауыңнан ботақ та түсінбедім!-деп, қайтарып берді. Қарасам, шынымен солай екен! Ауышып алып жазғанымның әсері болса керек, мандытып ештеңе жазбаппын, мал әнәңң!
— Бірақ, маладес! Дәруішөлген ғылымын өрге сүйрегенің үшін!- деп, көлденең көк аттыға ұсына бермейтін «Хочешь похудеть? Спроси меня как!»-деген жазу бар өрдінді, қалтасынан алып тақты да:
— Осының, бәрін, заебалың шықпай қалай зерттеп жүрсің?-деді. Сукамалдың сұрағынан саяси астарды «сразм» байқадым да:
— Ел үшін ғо!-деп, қақшия қалдым.
— Маладес, мал, әнәң! Онда саған, тарих ғылымдарының доғдыры ғылыми дәрежесін береміз, академик, енесс! Бірақ, қалайбасың жеткен осыған, Нақұрыс?-деді ол.
— Ай ғо…-дей беріп ем,
— О, сен айды да зерттейсің бе? Онда саған, астрономия ғылымдарының доғдыры ғылыми дәрежесін тағы береміз, проффессор, енеңді!-деді, аузымды сөзімнен, сөзімді аузымнан жұлып алып.
— Сосын, наша…-деп қалып ем.
— Мә, шешес, сен пиздес екенсің ғо… Саған, еще, биология, ботаника, гидрогеология мен геодезия ғылымдарының доғдыры дәрежелерін де қосып береміз, Дәруішөлген ғылым академиясының президенті!-деді.
— Маған, оларың бұтаққа керек пе? Қайдағы академия?! Мен үйімді тауық қора қылдырмаймын, мал әнәңң!-дегеніме.
— Саған, ана тұрған Камаздың кабинін береміз. Сол ендігі жерде біздің, Ұлттық академиямыз, бұтақбас!-деді.- Әзірше, мынаумен, аспан денелерін де, жердегі құрт-құмырсқаны да қарап лекерлей тұр, мал, әнәңңді! – деп, телескоп па, микроскоп па, а, жоқ, перескоп беріп кетті. Рахат болды: көршінің шарбағын күнде қараймын. Басқа қаямға да жарамайды бергені.
Жалғасы Гүлжамаштың екінші санында, ептілер. Күтіңдер!
осы Дәруішөлген туралы оқысам бір езуім жиылмайды